ҚАЗАҚ ЭТНОПЕДАГОГИКАСЫ - ҰЛТТЫҚ ТӘРБИЕ НЕГІЗІ

Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі Шәкәрім атындағы мемлекеттік университеті Жаратылыстану-математика факультеті Математика кафедрасы

Семей-2015ж.

Орындаған:Иманмадиева Балжан

Тобы:Т-413

Тексерген:Оралбекова Б. С

ТАҚЫРЫПТЫҢ БАСТАУЫ

ҰЛТТЫҚ ТӘЛІМ-ТӘРБИЕ ТАРИХНАМАСЫ

ҰЛТТЫҚ ТӘРБИЕ ҮРДІСІНІҢ ХАЛЫҚ ТҰРМЫСЫНДА КЕШЕНДІ ЖҮРГІЗІЛУ ЖҮЙЕСІ

ҰЛТТЫҚ ТӘЛІМ-ТӘРБИЕ ДҮНИЕСІН ҚАЛЫПТАСТЫРУШЫ ФАКТОРЛАР

ҰЛТТЫҚ ТӘРБИЕНІҢ НЕГІЗГІ ҚАҒИДАЛАРЫ

ҰЛТТЫҚ ТӘРБИЕНІҢ ӘДІС-ТӘСІЛДЕРІ

“ҚАЗАҚ ЭТНОПЕДАГОГИКАСЫ МАТЕРИАЛДАРЫ НЕГІЗІНДЕ ЖАС ҰРПАҚҚА КЕШЕНДІ ТҮРДЕ ҰЛТТЫҚ ТӘЛІМ-ТӘРБИЕ БЕРУДІҢ ӘДІСНАМАЛЫҚ ҮЛГІСІ

ЭТНОПЕДАГОГИКА ҒЫЛЫМЫНЫҢ БАСҚА ҒЫЛЫМ САЛАЛАРЫМЕН БАЙЛАНЫСЫ

ҰЛЫ ДАЛА КЕҢІСТІГІНДЕГІ ТӘЛІМ-ТӘРБИЕЛІК АЛҒЫШАРТТАР

Ұлттық тәлім-тәрбие тарихнамасы

Жұмыр Жер жаратылысы һәм Аллатану (Тәңiртану) iлiмдерi жөнiндегi Алғышарттар

Алғашқы адамдар ғұмырнамасындағы палеотәлiмдік Алғышарттар

Әлемдiк дiндердiң (Мұсылман, Христиан, Будда т. б) теотәлiмдік Алғышарттары

Ұлы Дала кеңiстiгiндегi Номадтардың (Арий, сақ-скифтер және ғұн-сармат тайпалары) тәлiм-тәрбиелiк Алғышарттары

Мұсылман (Ислам) Ренессансының дiни тәлiм-тәрбиелiк Алғышарттары

Тұран Ренессансының гуманистiк тәлiм-тәрбиелiк Алғышарттары

Алтын Орда тұсындағы ұлттық тәлiм-тәрбиелiк Алғышарттар

Қазақ хандығы тұсындағы ұлттық тәлiм-тәрбиелiк Алғышарттар

ЕврАзиялық Реннесанс дәуiрiндегi тоталитарлық авторитарлы- педагогикалық Алғышарттар

Тәуелсiз Қазақстандағы ұлттық тәлiм-тәрбиелiк Алғышарттар

Ғаламдық жаһандану кеңiстiгiндегi ұлттық тәлiм-тәрбие генезiсiнiң неопедагогикалық-неопсихологиялық Алғышарттары

ҰЛТТЫҚ

ТӘЛІМ-ТӘРБИЕ АЛҒЫШАРТТАРЫНЫҢ ХРОНОЛОГИЯСЫ

Еңбек тәрбиесі

Ақыл-ой тәрбиесі

Адамгершілік тәрбиесі

Эстетикалық

тәрбие

Экологиялық тәрбие

Дене тәрбиесі

Табиғатты қорғау дәстүрлері. Аңшылық және саятшылық салты. Экологиялық тақырыптарға арналған тыйым сөздер. Мал өрісі және оны түрлері. Жануарлар дүниесін және өсімдік-топырақ жамылғысын қорғау.

Этномузыкалық аспаптарда ойнау. Халық әндері мен билерінің тарихы. Зергерлік бұйымдар мен әшекейлер жасау. Айтыс дєстүрі. Ою-өрнектердің тарихы. Сурет салу. Таңбалы тастар. Ұлттық қолөнер туындылары. Тән мен жан сұлулығы

Әскери-жауынгерлік өнер. Ұлттық-спорттық ойындар. Ат құлағында ойнау. Төзімділік, қаһармандық һәм батырлық дәстүрлері. Соғыс өнері. Әскери-көшпенділік тұрмыс салты. Дене болмысы.

Күрделі ұғымдарды қабылдау. Ой-пікірлерді жетілдіру. Қоршаған орта мен тұрмыс қайшылықтары туралы көзқарас қалыптастыру. Ойлау және талдау. Жаттау. Есте сақтау. Қайталау

Малды күтіп-баптау. Егін егу және диханшылық. Кесте тігу. Жіп иіру. Киіз үй тігу жєне жинау. Көші-қон салты. Балық аулау. Мал жаю. Бұйымдар жасау. Үй салу (асар) . Мал етін мүшелеу. Малды күтіп-баптау дәстүрлері.

Ұлттық салт-дәстүрлер мен мейрам жораларды қастерлеу. Үлкен адамдарды сыйлау. Жақсы қасиетерді және әдеттерді үйрену.

Әлеуметтік орта және ұлттық

тәлім-тәрбие үрдісі

Ұлттық тәрбие үрдісінің халық тұрмысында кешенді жүргізілу жүйесі

ҰЛТТЫҚ

ТӘЛІМ-ТӘРБИЕ

Дүниетанымдық-мифологиялық және діни-рухани ықпалдар

Қоршаған ортадағы табиғат құбылыстары. Жертану ћәм аспантану әфсаналары. Аллаћтану негіздері. Эндогендік ћәм экзогендік күштер. Қоршаған ортадағы климаттыќ, биосфералық, экологиялық құбылыстар. Мифологиялық, дүниетанымдық, философиялық қағидалар. Діни-рухани жазбалар мен болжамдар

Тарихи-әлеуметтік және мәдени-этнографиялық ықпалдар

Қоғамдық құрылыс кезеңдеріндегі саяси оқиғалар. Әлеуметтік өзгерістер мен қарым-қатынастар. Мәдени-этнографиялыќ мұралар. Салт-дәстүрлер шежірелер, жазбалар және сына таңбалар. Өнер, білім ћәм ғылым. Тұрмыс-салттар. Рухани жєне материалдық мәдени мұралар.

Ұлттық болмыс ћәм қасиеттер ықпалдары

Болжау мен көріпкелділік. Таным жүйесі. Ойлау мен сөйлеу ћәм тұспалдау мәдениеті. Мақал-мәтелдер мен бата-тілектер. Ұлттық сана-сезім. Жақсылық пен жамандық қайшылықтары. Тұлға болмысы.

Қазіргі заман ықпалдары

Ғылыми-техникалық прогресс. Соңғы технологиялар жетістіктері. Технократиялық жүйелер. Компьютерлік жобалау және Интернет жүйесі. Заң және адам. Экономикалық, демографиялық, интеграциялық және экологиялық алғышарттар. Ұлттық генофонд және менталитет. Кибернетика және синергетика негізді. Оқыту жүйесінің жаңа модельдері

Ұлттық тәлім-тәрбие дүниесін қалыптастырушы факторлар

Ұлттық тәлім-тәрбиенің негізгі қағидалары

Қонақжайлылық. Сыпайылық. Мейірбандылық. Әдет-ғұрыптарды қастерлеу. Үлкен адамдарды сыйлау. Бата-тілектерді дәріптеу.

Ақылды, намысқор және көпшіл болу. Өнегелі және арманшыл болып өсу. Айтқан сөзді тыңдау. Адамгершіл, шыншыл және байсалды болу.

Тыйым сөздер мен ырым-сырымдарды сақтау және қастерлеу

Тәлім-тәрбиенің біртұтас этнокомплексті түрде жүргізілуі

Денсаулықты шыңдау және тазалықты (гигиенаны) сақтау. Салауатты өмір салтын қалыптастыру.

Ақылды, білімді болып өсу. Ақыл-ойды дамыту әрекеттері. Дамыта отырып тәрбиелеу үрдістері.

Өскен ортаның ықпалдарына мән беру. Табиғат заңдылықтарын, жануарлар дүниесін, өсімдік жамылғысымен танысу

Үлкенді өнеге тұту. Кішіге ізет көрсету. Ұлттық қазыналарды қастерлеу. Өсиеттер мен аманаттарға назар аудару.

Парасатты, қанағатшыл, елжанды және отансүйгіш болып өсу. Қайратты, әділетшіл һәм адалдық қасиеттерді бойына сіңірген тұлға болу

Ұлттық тәлім-тәрбиенің әдіс-тәсілдері

Ұлттық

тәлім-тәрбиенің

әдіс-тәсілдері

Дидактикалық талап

Әлеуметтік-этикалық талап

Ырымдар мен тыйым сөздер

Тұрмыс-салттық талаптар

Жаттау, санау. Айтқызу, үйрету, үйрену. Ақыл кењес беру және баулу. Бақылау, қайталау Және салыстыру. Ойындар мен жұмбақтар. Жазу-сызу және оқыту.

Тәртіпті, ұқыпты болу. Кемшілігін айту. Талап қою және сендіру. Мақтау, мадақтау және сендіру. Талпындыру және жігерлендіру. Мінез -құлық пен жас ерекшеліктерге мән беру

Керегеге керілме. Жағыңды таянба. Шашыңды жайма. Саусақты шошайтпа. Табалдырықты баспа. Таңдайыңды қақпа. Бүйіріңді таянба. Көлді баспа.

Үлгі-өнеге. Қызығушылығын арттыру. Жазалау және зеку. ұлттық дәстүрлерді пайдалана отырып шара қолдану. Түсіндіру. Көз жеткізу. Ар-намысын ояту. Ойландыру. Тапсырма беру. Еңбегін және білімін бағалау.

Ғылыми-практикалық конференциялар материалдары. Интернет желісіндегі электронды-педагогикалық ақпараттар мен газет-журналдар және басқа басылымдар.

Ұлттық білім мен тәрбие мәселелері жөніндегі ғылыми зерттеу материалдары. Этнопедагогикалыќ инновациялық технологиялар. Іс-тәжірибелерді тарату орталыќтары.

Этнопедагогикалық білім негіздері. Жалпы этнопедагогика негіздері. Этнопедагогика пәні және ғылымы. Ұлттық мамандарды дайындау. Этнопедагогиканың басқа пәндермен байланысы. Этнопедагогикалық тәжірибе негізіндегі дидактикалық материалдар.

Педагогикалық мониторинг. Педагогикалық технологиялар мен мәліметтер. Деректі фильмдер. Ұлттық тәлім-тәрбие тақырыбына арналған танымдық-мультипликациялық фильмдер.

Қазақ этнопедагогикасы материалдары негізінде жас ұрпаққа кешенді түрде ұлттық тәлім-тәрбие берудің әдістемелік үлгісі

ҰЛТТЫҚ ТӘЛІМ-ТӘРБИЕ ЖҮЙЕСІ

Дидактикалық материалдарды пайдалану

Заңдық-құжаттық материалдарды пайдалану

Тәлім-тәрбиелік және практикалық материалдарды пайдалану.

Техникалық құралдарды пайдалану

Ақпарат құралдарын пайдалану

Озық тәжірибелерді пайдалану

Білім жүйесін реформалау проблемасына арналған заң ќұжаттары. Этнопедагогикалық энциклопедия. Ұлттық тәлім-тәрбиеге байланысты түсіндірме сөздіктер жинағы. Қазақстан Республикасының заңдары. 12 жылдық орта білім беру жүйесі.

Бұқара халықты этнопедагогикалық дайындықтан өткізудің кешенді жүйесі. Этнопедагогикалық сараптама. Ғаламдық жаһандану жүйесіндегі этнопедагогикалық алғышарттар.