Сұрыптау, сұрыптау түрлері. Өсімдіктің Жемісі




Презентация қосу
Қазақстан Республикасының Білім және ғылым
министрлігі
Семей қаласының Шәкәрім атындағы мемлекеттік
университеті

СӨЖ
ТАҚЫРЫБЫ:СҰРЫПТАУ, СҰРЫПТАУ ТҮРЛЕРІ.
ӨСІМДІКТІҢ ЖЕМІСІ.

ОРЫНДАҒАН:РАМАЗАНОВ КАУСАР
ТОБЫ:ЛД-411
ТЕКСЕРГЕН:МУХАМЕДЖАНОВА.О.Т

СЕМЕЙ 2015 ЖЫЛ
Селекция ғылымының
теориялық негізі-генетика.

«Селекция» –сұрыптау деген
мағынаны білдіреді.
3 1. Жануарлардың, өсімдіктердің
Селекцияның және микроорганизмдердің
теориялық негізін тұқымдық, сорттық,түрлік, және
қалаған туыстық ерекшеліктерін зерттеуді
-Н.И.Вавилов. көрсетті.
Селекция үшін 2. Тұқым қуалайтын өзгергіштік
қажетті бастапқы белгілер мен қасиеттердің
материалды дамуына сыртқы орта
білмей, олардың факторларының әсер ететіндігін
шығу тегі мен анықтады.
эволюциясын 3. Организмдердің пайдалы
зерттемей белгілері мен қасиеттерінің
тұрақтандырылуына жағдай
тұрып,жануарлард
жасайтын қолдан сұрыпталу
ың,өсімдіктердің жүйесін жасады.
қазіргі
сорттарын,тұқымы
н
жаңарту,жақсарту
мүмкін емес.
4 Сұрыпталу міндеттері

Өнімдердің, іріктемелердің және қолтұымдардардың сапасын
жақсарту

Іріктемелер Механикаландыр
Іріктемелер мен ылған немесе
түсімділігі Ауруға қолтұқымдарды өнеркәсіптік
мен қарсы ң экологиялық бағытта
қолтұқымдар өсіріп,дамытуға
тұрақтылы сапасын жарамды
өнімділігін қты жақсарту іріктемелер мен
арттыру арттыру қолтұқымдар
шығару
5

Мәдени өсімдіктердің шығу
орталығын анықтаған-
И.В.Вавилов.
7-орталыққа бөлінеді.Әрбір
орталық белгілі бір мәдени
өсімдіктердің шыққан отаны
болып есептеледі.
6
Селекция әдістері

Будандастыру Сұрыптау Мутациялық
селекция
7 Табиғи
сұрыптау
Cұрыптау
Қолдан
сұрыптау

Мақсатсыз (санасыз ) Мақсатты
жабайы жануарларды (саналы)
қолға үйрету( ит –
қасқыр) жабайы
өсімдіктерді
сұрыптау Жаппай Жеке (бір дарадан
(белгілі көп ұрпақ алу)
мақсат,жаңа
түр)
8
Өсімдіктердің
БУДАНДАСТЫРУ
сорттары,жануарлардың жаңа
сорттарын шығару

Туыстас емес Тур ішіндегі будандастыру
Аутбридинг

Әріден будандастыру

Туыстық
будандастыру Ұрпақта бағалы белгілер беки
инбридинг түседі,сорттармақтар алу үшін
қолданылады
салыстырғанда, буданның
тіршілік қабілеті артып, мол
9 өсім береді.мыс:1914 жыл
америка ғалымы В.Шелл-
Гетерозис
жүгері

Жыныс органдарының
жақсы дамуына
Жыныстық
гетерозис
байланысты тұқым мен
жемістің өнімі артады.

Вегетативті органдардың
Денелік іріленуі
гетерозис
Будан өсімдіктердің ортаға
бейімделіп тіршілік
қабілетінің
Бейімделг артуы,мыс:қазақтың ақбас
іш
сиыры,қашыр
гетерозис
10
Әріден будандастыру- әр түрге және
туысқа жататын организмдердің
будандасуы.Мақсаты- бір түрге
жататын дараларды
будандастыруда беріле алмайтын
белгілер мен қасиеттердің тұқым
қуалауын зерттеу.мыс:қара бидай
мен бидай,бидайды бидайықпен.
(Г.Мендель,И.В.Мичурин,Н.В.Цицин
т.б)
11
Мутациялық селекция

Табиғи мутациялар Қолдан тудырған
мутация (Спонтанды)

Микроорганизмдер
селекциясы
Гендік,хромосомалық
соматикалық
Мукор,ашытқы саңырау
генеративтік құлақтары,азотобактериялар
Мутация тудыратын факторлар-мутагендер.
дың түрлері
Мутация бөлу процесін-мутагенез дейді.
12
Полиплоидия-жасушаның хромосомалар
санының өзгеруінен туындайтын геномды
мутацияларға жатады.(Б.А.Астауров-жібек
құртының жұмыртқаларына t-мен партагенез
жолымен полиплоидті түрін алды)
Автополиплоидия-бір түрге жататын
организмдердің хромосома санының еселеніп
артуы. (Алма ,жүзім, қарбыз)
Аллополиплоидия- әр түрге жататын
организмдердің хромосомалар жиынтығының
бірігуі нәтижесінде пайда болады.(мыс:тұрып
пен қырыққабат)

Ұқсас жұмыстар
СҰРЫПТАЛУ, ӨЗГЕРГІШТІК. ДНҚ ҚҰРЫЛЫСЫ ЖӘНЕ ҚЫЗМЕТІ
Чарльз Дарвиннің эволюциялық ілімі
Ч.Дарвиннің эвалюциялық ілімі
Қолдан сұрыптау
Қолтұқымдар және сорттардың эволюциялық факторлары
Қазақстандағы дәрілік интродукциялау жолдары өсімдіктердіөсімдіктерді интродукциялау жолдары
ДНҚ құрылысы және қызметі
Тұқым қуалаушылық пен өзгергіштікті селекцияда пайдалану
Өсімдіктер селекциясы
“Сұрыптаудың” анықтамасы
Пәндер