Мектепке дейінгі балалардың ойындағы танымдық белсенділігі

«Ойын - бала үшін өмірлік тәжірибе» (М. Жұмабаев)

Ойындағы қарым-қатынас -

бұл қажетті негіз, оның

шеберінде баланың сөйлеу

белсенділігі қалыптасып,

жетіледі.

В. А. Сухомлинскийдің сөзімен айтар болсақ,

«Ойынсыз ақыл ойдың қалыпты дамуы жоқ»

және болуы да мүмкін емес. Ойын дүниеге

қарай ашылған үлкен жарық терезе іспетті,

ол арқылы баланың рухани сезімі жасампаз

өмірімен ұштасып, өзін қоршаған дүние тура-

лы түсінік алады. Ойын дегеніміз - ұшқын,

білімге құмарлық пен еліктеудің маздап жанар

оты.

Мектепке дейінгі балалардың

ойындағы танымдық белсенділігі

Ойын арқылы бала айналасындағы

нәрседен өзіне қызықтысына ықы-

ласы ауып, таңдап алады.

Ойын бала тілінің дамуына ықпалын

тигізіп, таным белсенділігінің дамуы-

на жол ашады.

Ойын үстінде бала еш нәрсеге

тәуелсіз. Ол өзін еркін ұстайды.

Баланың білуге деген құштар-

лығы, сөйлеуі ойын үстінде қа-

лыптасады.

Ойын барысында бала үлкендермен,

өз құрбыларымен қарым-қатынас

жасайды.

Тәрбиеші балалармен ойынды

(заттармен, үстел үсті

және сөздік ойын)

үш түрлі етіп

өткізуіне болады.

3) сөздік ойын арқылы сөзді

орынды қолдана білуге,

дұрыс жауап айтуға, сөз

мағынасын түсінуге, орынды

сөйлеуге үйренеді. Мысалы:

«Сөз ойла», «Сөз құра»,

«Жұмбақ ойла», «Жақсы-

жаман», «Жалғастыр»,

«Үш сөз ата».

2) Үстел үсті ойынын

ұйымдастыруда домино,

лото, суреттер қолданы-

лады. Мысалы: «Суретті

құрастыр», «Қандай затқа

ұқсайды?», «Қай сурет ты-

ғылды?», «Бір сөзбен ата»,

«Кім байқағыш», «Қиылған

суреттер», «Ұқсасын тап»,

«4-ші не артық?», «Есің-

де сақта».

1) Заттармен ойналатын

ойын ойыншықтарды,

табиғи заттарды қолдану

арқылы өті леді. Мысалы:

«Дәл осындайды тауып

ал», «Салыстыр да, атын

ата», «Қай ағаштың жапы-

рағы», «Бірдей ойыншықты

тап», «Қайсысы көп, қайсысы

аз», т. б.

Ойынды өткізуге қойылатын талаптар төмендегідей:

Ойынды тақырыпқа сәйкес

алу.

Ойнар алдында балаларға жүргізілу барысын әбден түсіндіру.

Ойынның мақсаты нақты қойып, керекті көрнекіліктерді балалардың қызығушылығына сәйкес дайындау.

Ойынға балалардың барлығын қатыстыру.

Ойын барысында балардың қатысуын қадағалау, білмеген жерлеріне көмек, жәрдем беру.

Қорытындылай келе, ойындар балалардың таным белсендігін жандандыратын, өздігінен ойлауын дамытатын тәсілдердің бірі. Олар кез - келген оқу материалын қызықты да тартымды қылып, балалардың көңіл - күйін көтеруге, өздерінің жұмыстарына қанағаттануға және өтілген тақырыпты жеңіл меңгеруге көмектеседі. Тақырыпты ашу барысында ойын арқылы дамытуға арналған тапсырмалар жүйелі қолданылып, ұйымдастырылып отырса сонда ғана тәрбиешінің тақырып мақсатын ашуына мүмкіндік береді.