Фотосинтез процесі




Презентация қосу
Тақырыбы: Фотосинтез процесі

Орындаған: Нұрбекова М.Н
Тобы: БТ-407
Қабылдаған: Кайрханов К.К
Мазмұны:
1. Фотосинтез ұғымы
2. Ашылу тарихы
3. Фотосинтез фазалары
4. Фотосинтезбен тыныс алу
5. Хемосинтез процесі
6. Қорытынды
7. Пайдаланған әдебиеттер тізімі
Фотосинтез ұғымы
Фотосинтез – жоғары сатыдағы жасыл өсімдіктердің,
балдырлардың, фотосинтездеуші хлорофилл және басқа
дафотосинтездік пигменттер арқылы күн сәулесі энергиясын
сіңіруі нәтижесінде қарапайым қосылыстардан (көмірқышқыл
газы, су) өздерінің және басқа организмдердің тіршілігіне қажетті
күрделі органикалық заттар түзуі. Фотосинтез нәтижесінде жер
жүзіндегі өсімдіктер жыл сайын 100 млрд т-дан астам органикалы қ
заттар түзеді (мұның жартысынан көбін теңіз, мұхит өсімдіктері
түзеді) және бұлкезде олар 200 млрд-тай СО 2 сіңіреді, оттегін
бөледі. Фотосинтез аппаратының негізі – жасуша ішіндегі
органелла-хлоропластар (көк жапырақ жасушасында 20-100
болады). Балдырлардың көпшілігінде фотосинтездік аппарат –
жасуша ішіндегі арнайы органелла-хроматофорлар, ал
фотосинтездеуші бактериялар мен көк-жасыл балдырларда
тилакоидтер. өсімдік фотосинтез процесінің негізі – тотығу-
тотықсыздану. Мұнда квантэнергиясы әсерінен 4 электрон мен
протон су дәрежесінен (оның тотығуы) углевод дәрежесіне дейін
көтеріледі.
АШЫЛУ ТАРИХЫ

•Өсімдіктердің
•1817 ж екі •1845
оттегін ж неміс К.Е.Тимирязов
француз физигі
•бөлетінін ең алғаш
•химигі Пельтье фотосинтез күн
• Р. Майер жасыл
рет •жапырақтан спектрінің
• өсімдіктер күн
• ағылшын 1770 ж
жасыл хлорофилл өте
• энергиясын
•Джозеф Пристли • зат бөліп алып, көп сіңірілген
ашты.
• химиялық жерлерінде
• оны хлорофилл
энергияға анағұрлым
деп •
• атады. күштірек
айналдыратынын жүретінін
• дәлелдеді.
тапты.
Фотосинтез фазалары

Энергетикалық процестер тікелей Фотосинтездің II сатысы жарық
жарық фазасында жүреді. Жарық квантын қажет етпегендіктен,
кванты хлоропласта орналасқан фотосинтездің қараңғы сатысы деп
хлорофилл пигменті арқылы аталған. Бұл сатыда С02-ні игеру және
қабылданады. Жарық кванты мен көмірсуларды синтездеу үшін АТФ пен
хлорофилдер әрекеттескенде, НАДФН энергиялары жұмсалынады.
электрондар пайда болады. Олардың Мұнда құрамында 3—7 көміртек
ежелгі және қазіргі өсімдік атомдары болатын әр алуан көміртекті
организміндегі жүру жолдары бірдей қосылыстардың айналымы сияқты
емес. Ежелгі фотосинтездеуші күрделі процестер жүреді. Бұл
бактериялар мен төменгі сатылы процесте бейорганикалық С02-ні
балдырларда электрондар электронды игеретін негізгі фермент —
тасымалдаушы тізбек арқылы рибулозобифосфаткарбоксилаза. Оны
тасымалданғанда, бейорганикалық қысқаша "рубиско" деп атайды.
фосфат пен аденозиндифосфаттан Мұндай көміртектің фотосинтездік
(АДФ) аденозинтрифосфат (АТФ) ассимиляциялану жолын Кальвин жолы
түзіледі. Бұл процесте электрондар деп атайды. Фотосинтездік бұл
хлорофилге қайтып оралатындықтан, реакциялар жиынтығы фотосинтездің
циклдік фотофосфорлану деп жарықтағы және қараңғыдағы
аталады. сатысын біріктіреді.
Фотосинтезбен тыныс алу
Ендігі кезекте фотосинтез бен тыныс алу процестеріні ң
арасындағы байланысты қарастырайық. Барлық к өп жасушалы
организмдер сияқты өсімдік жасушаларының құрамында аэробты
тыныс алудың жасуша орталығы — митохондрия бар. Сондықтан
барлық өсімдік жасушалары тыныс алады ж әне тыныс алу кезінде
оттекті сіңіреді. Тыныс алу фотосинтезге қарама-қарсы процесс.
Тыныс алу кезінде органикалық қосылыстар ауада ғы оттекті ң
көмегімен тотығып, энергия және көмірқышқыл газы бөлінеді.
Тыныс алу жасушаның энергетикалық қажеттілігін өтеу үшін керек.
Әсіресе ол өсімдіктің фотосинтезге қатыспайтын мүшелері —
тамыр, сабақ және гүлдері үшін маңызды. Тыныс алу ж әне
фотосинтез процестерінің энергетикалық қарқындылығын
салыстырамыз. Қалыпты күн жарығында өсімдіктер оттекті
сіңіргеніне қарағанда 20—30 есе көп мөлшерде бөліп шы ғарады.
Фотосинтез нәтижесінде бөлініп шығатын энергия мөлшері тыныс
алу нәтижесінде бөлінетін энергиядан ондаған есе көп болады. Ал
жарық жоқ кезде өсімдіктер оттекті көп сіңіреді. Сондықтан да
дәрігерлер өсімдігі көп бөлмеде ұйықтау ға болмайтындығын
ескертеді.
Хемосинтез процесі
Хемосинтез процесін 1887 жылы орыс ғалымы С.Н.
Виноградский ашқан. Ол күн сәулесі қатыспаса да,
көмір қышқыл газын ассимиляциялайтын хемосинтездеуші
микроорганизмдерді тапқан.
Қазіргі кезде электрон донорлары ретінде H2S сияқты заттарды
және әр түрлі металл иондарын қолдана отырып, С09
ассимиляциясын жүзеге асыратын хемосинтездеуші
микроорганизмдер табылған. Олардың барлығы энергияны әр
түрлі бейорганикалық заттардың тотығу-тотықсыздану
реакцияларынан алады. Осы микроорганизмдердің тіршілік
әрекеті нәтижесінде күкірт және металл кен орындары пайда
болды. Қазақстанда хемосинтездеуші микроорганизмдерді
іздестіру жүргізілуде және оларды практикада су құрамында
болатын улы, ауыр металдарды бейтараптандыруға қолданады. Сол
сияқты алтын, т.б. бағалы металл кендерін байыту мақсатында
қолдану сияқты ғылыми зерттеу жұмыстары да кеңінен
жүргізілуде.
Қорытынды
Фотосинтез дегеніміз — жасыл жапырақ хлоропластары
арқылы күн сәулесі энергиясының химиялық байланыс
энергиясына айналу процесі.
Фотосинтездің жарық және қараңғы фазалы сатылары
бар. Жарық фазасында ежелгі балдырларда циклді
фотофосфорлану реакциясы жүреді.
Квант жарығының электрондарымен хлорофилдерден
ығысып шықкан энергия АДФ мен фосфаттан АТФ-тың
синтезделуіне жұмсалады.
Жоғары сатыдағы өсімдіктердің жарың фазасының негізін
циклді емес фотофосфорлану құрайды.
Мұнда электрондар энергиясы АТФ-тың синтезделуіне,
молекулалық оттектің бөлінуі арқылы судың ыдырауына (
фотолиз) және НАДФН синтезіне жұмсалады.
Фотосинтездің қараңғы фазасында көмірқышқыл газын
пайдалану және соның негізінде органикалық
қосылыстарды синтездеу үшін АТФ және НАДФН
энергиясы қолданылады.
Пайдаланған әдебиеттер тізімі:
1. Джусупова Д.Б “Экологиялық
биотехнология”: Оқулық-Алматы:2013ж
2.Аубакиров Х.Ә”Биотехнология ” оқулық-
Алматы :2011ж
НАЗАРЛАРЫҢЫЗҒА
РАХМЕТ

Ұқсас жұмыстар
Фотосинтез-табиғи лаборатория
Күн сәулесі энергиясының химиялық байланыс энергиясына айналу процесі
ФОТОСИНТЕЗ. АЭРОБТЫ ЖӘНЕ АНАЭРОБТЫ
Фотосинтез туралы
Өсімдіктердің тыныс алу физиологиясы
ФОТОСИНТЕЗДІҢ ЖАРЫҚ САТЫСЫ
Фотосинтез жайлы
Фотосинтез туралы ілімнің даму тарихына қысқаша шолу
Фотосинтез
Фотоциндездегі зат алмасу
Пәндер