Капр қоңызы

Тақырып: Капр қоңызы.

Орындаған: Сейсембинова М. О

ЛД-211

Тексерген: Сагындыков С. Н

Кіріспе

Қапр қоңызы көп қоректі, зақымдайтың дақылдарға ;

арпа, сұлы, қара бидай, жүгері, тары, сорго, күріш, бұршақ

тұқымдастары сонымен қатар осылардың әртүрлі азықа

өнделген өнімдерді - ұн, қоспа жем, кебек, жарма, құмық

жатады. Өзінің азығына 100-ден аса өсімдіктер түрімен

және ішінара мал шаруашылық өнімдерін пайдаланады .

(сүт және жұмыртқа ұнтақтары)

Зияндылығы.

Капр қоңызының дернәсілдері

зиян келтіреді. Олардын қоректенген өнімдерді,

өнім қалдықтарымен және нәжістен тұратың

ұнтаққа айналады. Бұл өнімдер өндеуге асқа -

мал азығына улы болуына байланысты қолдануға

жарамсыз. Дернәсілдері тұқым ұрығын залалдайды,

осыдан барып тұқымның көктеп шығу энергиясы

жойылады. Жас дернәсілдері үгітілген астық

дәндерімен қоректенеді, ал ересек дернәсілдері

бүтін астық дәндерін зақымдап қоректенеді.

Биология.

Қоймаларда ағаш құрылысындағы

жарықшаларында, өнім қалдықтарында

3 - 7 жасқа дейінгі дернәсілдері қыстайды

және 6 - 7 жастағы дернәсілдері көктемде

астық үгінділерінің бетіне шығып, қуыршақтанады.

Ал 3 - 5 жастағы дернәсілдері ауа температурасы

15 градустан жоғарылаған кезде қоректенуге кіріседі.

Дернәсілдерінің даму кезеңі аяқталғанда, 12 - 25 күн

аралығында ауа температурасына байланысты

қуыршақтанады. Қуыршақтану кезеңі ауа температурасына

байланысты 2 - 23 күнге дейін созылады. Шаруашылықтарда

залалданған ошақтары анықталған жағдайда 1 шақырым

радиус аумақта 50 пайыз залалданған ағаш көшеттері тексерілді,

ал 3 шақырым аумақта 10 пайыз ағаш көшеттері тексерілуі керек .

Осы тексеру жұмыстарына акты толтырылады

Қоңыздары 10-20 тәулік өмір сүреді.

Жылуы жоқ қоймаларда жылына 1 ұрпақ,

ал жылы қоймаларда қысқы үзілісіз дами береді.

Дамуға қолайлы температураның төменгісі +14 Со - жоғарғысы +46 Со. Қолайлы температурада

+32 Со - +36Со даму кезеңі 26 тәулікте, +27 Со 166

тәулікте, ал +20 Со +25 Со даму кезеңі 5-6 айға дейін созылады. Жұмыртқаларынан 14-20 күнен кейін дернәсілдері шыға бастайды.

Морфологиясы.

Ересектері. Аталығы мен аналығының түсі

жем-қорына, тіршілік еткен ортаға орай,

өзгеріп тұрады Дернәлдерінің қабығынан

шығысымен алдымен ашық-сары түстен,

кейін қара-қоңыр, сары-қоңыр түске ауысып

тұрады. Дене ұзындығы 1, 8-3, 2 мм, көлденеңі

0, 9-1, 7 мм. Аталығының денесі аналығынан

сәл кішілеу. Дене мүшесі қысқалау. Үстінгі

қанаттары біріңғай түсті. Жарғақ қанаттары қысқа,

толық дамымаған, ұзындығы денесінен 1, 3 -тен

аспайды. Қоңыздары ұша алмайды. Денесінің

үстінгі астынғы жағында сары - қоңыр түсті қысқа

қылшықтары түктері бар. Қоңыздарының ауыз

мүшелері кеміргіш, жақсы дамығанымен қоректенбейді.

Аналығының мұртшалары 9-11 буынан тұрады 3-4-ші

буынынан бастап түйірленген, аталығының мұртшалары

4-5 буынан тұрады.

Жұмыртқасы ақ-сүт түсті ұзыншалау үзындығы

-0, 7 мм, ені -0, 25 мм. Бір шеті дөңгелектеу, екінші жағы үшкірленген тікенектері бар.

Дернәсілдерінің ақшыл-сары, қара -қоңыр түсті түктері (қылшықтары ) бар. Ұзыншалау алды, арты қарай аздап жіңішкерген. Дене ұзындығы 4 мм, ені 1, 6 мм. Үстінгі жағы аздап бүкірейген, көптеген үсақ сары, қоңыр түсті үшіне қарай

үшкірленген қылшықтары бар. Құрсағының соңғы буынында щетинкаларымен, қылшықтары тығыз орналасқан 6-8 тергиттерін жауып тұрады. Басындағы мұртшалары 3 буынды.

Тексеру анықтау жұмыстары.

Капр қоңызын анықтау үшін бір неше

тәсілдерін қолданылады: көзмөлшерімен

қарап анықтау, уландырылған електіргіш

арқылы және феромонды-желім аулағыштарды ілу арқылы.

Көз мөлшерімен қарау, үлгі сынама алу кезінде

дернәсілдері өте үсақ болғандықтан нақты анықтау

қиынға соғады. Осыған орай нақты болу үшін тәсілдердің

бәрін қолдану абзал.

Ауылшаруашылық өнімдерін сақтайтын қоймаларды тексеру.

Бірнші кезекте әсіресе шетелден, сыртан келген тұқымдарды, өнімдерді өзен, көл, мүхит жағалауындағы, аэропорт, шекара кеден маңындағы, темір жол бойындағы сақтайтын қоймалар

текесеріледі. Сонымен қаттар шетелден әкелген шиказаттарды өңдейтеітін кәсіпорындар, өнім сақтайтын қоймалар(элеваторлар, диірмендер, комбикорм, кеспе, сыра, май зауыттары кондитерлік, фабрикалар тағы басқалар)