Бауыр тәрізді мүктер класы

Презентация қосу

Қазақстан Республикасы Білім және Ғылым министрлігі
Семей қаласының Шәкәрім атыдағы мемелекеттік университеті

БӨЖ
Тақырыбы: Бауыр тәрізді мүктер класы.

Орындаған:Балғанбай Ж.С.
Тексерген: Мадыбекова А.С.
Топ: БЛ - 309

Семей 2015ж.
Бауыр тәрізді мүктер класы.
ЛАТЫН ТІЛІНЕН АУДАР ҒАН «HEPAR» - БАУЫР ДЕГЕН МА ҒЫНАНЫ
БІЛДІРЕДІ. БҰЛ КЛАС ҚА ЖАТАТЫН КЕЙБІР М ҮКТЕРДІ Ң ДЕНЕСІ
БАУЫРҒА ҰҚ САС, СОЛ СЕБЕПТЕН Б ҰЛ М ҮКТЕР ОРТА
ҒАСЫРЛАРДА БАУЫР АУРУЛАРЫН ЕМДЕУГЕ ҚОЛДАНЫЛ ҒАН.
ГАМЕТОФИТТЕРІ ДОРЗОВЕНТРАЛЬДІ,ЖАПЫРА Қ ТЕКТЕС ДЕНЕ
ТАЛЛОМЫНАН НЕМЕСЕ ЖАЙ ЖАПЫРА Қ – САБА ҚТАН Т ҰРАДЫ,
РИЗОИДТАРЫ БІР КЛЕТКАЛЫ. СПОРОГОН ҚОРАПШАЛАРЫ К ӨП
ЖАҒДАЙЛАРДА АРА ТІСТІ БОЛЫП, КЕЙДЕ ЖА ҚТАУЛАР ҒА Б ӨЛІНІП
АШЫЛАДЫ, ХЛОРОФИЛДЕРІ ЖО Қ. СПОРАДАН ӨНЕТІН
ПРОТОНЕМА ТАҚТА (ПЛАСТИНКА) Т ҮРІНДЕ БОЛАДЫ. Б ҰЛ
КЛАСТЫҢ ӨКІЛДЕРІ НЕГІЗІНЕН ЖЫЛЫ ЖА ҚТАРДА Ж ӘНЕ
ЫЛҒАЛДЫ ЖЕРЛЕРДЕ ӨСЕДІ. ПРАКТИКАЛЫ Қ МА ҢЫЗЫ ШАМАЛЫ.
Бауыр тәрізді мүктер
класы.

Маршанциялар юнгерманниялықтар.
Маршанция класс тармағы .
БҰЛ КЛАСС ТАРМАҒЫНА БІРІКТІРІЛГЕН ӨКІЛДЕРДІ Ң
НЕГІЗГІ ҚАСИЕТТЕРІ: ДЕНЕСІНІ Ң АНАТОМИЯЛЫ Қ
ҚҰРЫЛЫСЫ КҮРДЕЛІ ЖАПЫРАҚ ТЕКТЕС
ТАЛЛОМДАРДАН ЖӘНЕ БІР ҚАБАТТЫ
ҚОРАПШАЛАРДАН Т ҰРАДЫ. МАРШАНЦИЯ КЛАСС
ТАРМАҒЫНА 70-ТЕН АСТАМ Т ҮР ЖАТАДЫ,ОЛАР
СФЕРОКАРПТЫЛАР ЖӘНЕ МАРШАНЦИЯ
ҚАТАРЛАРЫНА ТОПТАСТЫРЫЛАДЫ.
МҮКТӘРІЗДЕС ӨСІМДІКТЕР.
МАРШАНЦИЯ КЛАСС ТАРМА ҒЫ.

Маршанция қатары.

Сферокарптылар
қатары.
Маршанция қатары.
Бауырмүктерден ең көбірек тарағаны - маршанция. Оның жасыл түсті тақтасында,
кішкене зәмбіл сияқты бөлімінде, бүршіктер шығады да, олардан жас өсімдіктер
өседі. Бұдан басқа, маршанцияның биіктігі 3-5 сантиметр келетін ба ғанашасы
болады; оның ұшында шатырша немесе жұлдызша сияқтанған жалпақтау б өлімі
бар; бұл мүшесінде споралар пайда болады. Маршанция денесі, құрылы қта өсетін
өсімдіктердің ата-тегі болған, балдыр денесіне өте ұқсас келеді.

Жақсы жетілген мүктердің денесінде қабыршақтанған жапырақты кішкене сабағы
және тамыр сияқтанған өскіншелері болады. Олар орман топырақтарында ж әне
шалшықты жерлерде өседі. Шалшықты жерлердегі мүктердің түсі сұрғылт
болады да, оларды сфагнолық мүктер деп атайды. Бұлардан шымтезек пайда
болады; оны қазып алып отын және егістікке тыңайт қыш ретінде қолданады.
Қазақстан жерінде шымтезекті шалшықтар аз болады, шымтезек кені к өбінесе тау
ормандарында болады.
МАРШАНЦИЯЛАР Т ҰҚЫМДАСЫНА ЖАТАТЫН
МАРШАНЦИЯ АТАУЫ АҒЫЛШЫН БА ҒБАНЫНЫ Ң
ҚҰРМЕТІНЕ АТАЛҒАН.
МАРШАНЦИЯНЫҢ КЕҢ ТАРА ҒАН ӨКІЛДЕРІНІ Ң БІРІНЕ
ЫЛҒАЛДЫ ЖЕРЛЕРДЕ ЖИІ КЕЗДЕСЕТІН К ӘДІМГІ МАРШАНЦИЯ
ЖАТАДЫ. ЖЕР ШАРЫНЫ Ң Т ҮКПІР-Т ҮКПІРЛЕРІНДЕ
КЕЗДЕСЕТІН 16 ТУЫСҚА ЖАТАТЫН 50-ДЕН АСТАМ Т ҮРДІ Ң
КӨПШІЛІГІ ТРОПИКТІК АЙМА ҚТАРДА ӨСЕДІ. К ӘДІМГІ
МАРШАНЦИЯ БАРЛЫ Қ КОНТИНЕНТТЕРДЕ ТАРАЛ ҒАН
КОСМОПОЛИТТІ ӨСІМДІК БОЛЫП САНАЛАДЫ. ДЕНЕНІ Ң
ҮСТІҢГІ БЕТІ РОМБ Т ҮРІНДЕ ТОРЛАН ҒАН.М ҮКТІ Ң ДЕНЕСІ
ТҮГЕЛДЕЙ БІР ҚАБАТТЫ ҚАБЫҚПЕН
ҚАПТАЛҒАН;КЛЕТКАЛАРЫ Т ӨРТ-Т ӨРТТЕН 4 ҚАБАТ Т ҮЗЕ
ОРНАЛАСҚАН 16 КЛЕТКАДАН Т ҰРАТЫН УСТЬИЦАЛАР ҚАБЫ Қ
БЕТІНДЕ ҮНЕМІ АШЫ Қ Т ҮРДЕ БОЛАДЫ. ОЛАРДА ГАЗ АЛМАСУ
ПРОЦЕСТЕРІ Ж ҮРЕДІ.
УСТЬИЦАЛАРДЫ Ң АСТЫНДА ХЛОРОФИЛДІ КЛЕТКАЛАРДАН Т ҰРАТЫН БІР
Қ АБАТТЫ ҚУЫСТАР ЖЕТІЛЕДІ. ҚУЫСТАР БІР – БІРІНЕН БІР ҚАБАТТЫ
КЛЕТКАЛЫ ПЕРДЕЛЕР АР ҚЫЛЫ Б ӨЛІНГЕН. ҚУЫСТЫ Ң Т ҮП ЖА ҒЫНДА
ӨТКІЗГІШ Ж ӘНЕ ҚОР ЖИНА ҒЫШ ҚЫЗМЕТ АТ ҚАРАТЫН ҰЛПА
ОРНАЛАСАДЫ, ОНДА КРАХМАЛ МЕН МАЙ ТАМШЫЛАРЫ ЖИНА ҚТАЛАДЫ.
ӨСІМДІКТІҢ АСТЫ ҢҒЫ ЖА ҒЫНДА УСТЬИЦАЛАРЫ ЖО Қ, РИЗОИДТАР
МЕН АМФИГАСТРИЯЛАРЫ ОРНАЛАС ҚАН.
МАРШАНЦИЯ ЕКІ ҮЙЛІ ӨСІМДІК.ЕРЕКШЕ Т ҰҒЫРЛАРДА
ЖЕТІЛГЕН АНТЕРИДИЙЛЕР МЕН АРХЕГОНИЙЛЕР ӘРТ ҮРЛІ
ТАЛЛОМДАРДА ЖЕТІЛЕДІ. МАРШАНЦИЯНЫ Ң АТАЛЫ Қ
ЭКЗЕМПЛЯРЛАРЫНДА К ӨКТЕМ Ж ӘНЕ ЖАЗ МАУСЫМДАРЫНДА
ТҰҒ ЫРҒА ОРНАТЫЛ ҒАН 8 СӘУЛЕЛІ ДИСКІ Т ҮРІНДЕГІ
ӨСІНДІЛЕР Т ҮЗІЛЕДІ. ЖО ҒАРЫ ҚАРАЙ АШЫЛАТЫН
ДИСКІЛЕРДІҢ ІШІНДЕ БІР-БІРДЕН ОРНАЛАС ҚАН СОПА ҚША
КЕЛГЕН АНТЕРИДИЙЛЕРДЕ ЖЕТІЛГЕН ЕКІ ТАЛШЫ ҚТЫ
СПЕРМАТОЗОИДТАР СЫРТ ҚА ШЫ ҒЫП, СУЛЫ ОРТАДА
АНАЛЫҚ ТАЛЛОМ ҒА ҚАРАЙ ЖЫЛЖИДЫ. АНАЛЫ Қ
ОСОБЬТЕРІНДЕ ТҰҒ ЫРҒА БЕКІГЕН К ӨП С ӘУЛЕЛІ Ж ҰЛДЫЗША
ТҮРІНДЕГІ АНАЛЫҚ ДИСКІЛЕР Т ҮЗІЛЕДІ. ДИСКІЛЕРДІ Ң
АСТЫҢҒ Ы ЖАҒЫНДА ЖАЛПЫ ЖАБЫН, НЕМЕСЕ
ПЕРИХЕЦИЙМЕН ЖАБЫЛ ҒАН, МОЙЫНДАРЫ Т ӨМЕН
БАҒЫТТАЛҒАН АРХЕГОНИЙЛЕР ОРНАЛАСАДЫ.
Бауыр тәрізді мүктердің ішіндегі ең
көп таралған қатар,бұлар 250 туыс-
қа жататын 5,5-6 мыңға жуық түрлері
бар, негізінен оңтүстік жарты шарда- Антеридийлері мен архегоний-
ғы жылы аймақтарда өседі. Юнгерман- лерінің орналасуы әр түрлі: бір
ниялықтардың денесі морфологиялық түрлерінде мүк денесінің бетінде
құрылысы бойынша біршама күрделі, орналасса, екінші біреулерінде
ал анатомиялық құрылысы керісінше Бұтақтарының ұшында немесе
қарапайым. Бұл класс тармақтарына жапырақтарының қойнауында
жататын түрлер көбінесе ылғалды орналасады. Бұл класс тармағы
тропиктік және субтропиктік аудан – 3 қатар: метцгериялықтар,
дарда таралған. Кейбір түрлерінің гапломитриялықтар, және
денелері сабақ-жапыраққа бөлінбеген юнгерманниялықтарды бірікті-
таллом, не жапырақты-сабақты болып реді.
келеді, ұлпалары шамалы дифферен-
циацияланған.
Юнгерманниялықтар класс тармағы.

1.Метцгериялықтар қатары.
2.Гапломитриялықтар қатары.
3.Юнгерманниялықтар қатары.
Метцгериялықтар қатары.
Бұл қатарға тән өкілдерінің денесі талломды немесе бөліктеніп тілімшеленген
жапырақ тәрізді. Жыныс органдары талломдардың беткі бөлімінің жоғарғы
жағында,кей жағдайда арнаулы сабақ тәрізді бөлімдерінде орналасады. Б ұл қатар
бір-бірінен өте айқын айырмашылықтары жоқ 7 тұқымдасты біріктіреді.
Метцгериялықтарға арнаулы су сіңіретін өсінділердің болуы тән.
Гапломитриялықтар қатары.
Бұл қатарға үш туыс біріктіріледі: бұған Еуропаның
ылғалды құмды топырақтарындатіршілік ететін
гапломитриум, жапондық калобриум және Оңтүстік
Америкада кездесетін такакия туыс жатады. Бұлар
радиальді тік өсетін сабақтарында жапырақтарының
болуымен ерекшеленеді. Жер асты тамырсабақ тәрізді
талломдарының үстіңгі бөліктерінен сабақтары түзіледі,
ризоидтары болмайды. Сабақтарының жоғарғы төбе
немесе жанама орналасқан клеткаларынан архегония
түзіледі де, олар әрі қарай өсуін тоқтатады. Осы
көрсетілген қасиеттеріне байланысты бұлар
юнгерманниялықтар қатарына ұқсас болады.
Юнгерманниялықтар қатары.
Кең таралған юнгерманниялықтар қатарына 40
тұқымдасқа, 200 туысқа жататын 5 мыңдай түрлер
біріктірілген. Екі қатар түзіп орналасқан жапыра қты
сабақтары жерге төселіп өседі. Денесінің бауыр
бөлімінде бір қатарлы амфигастриялар түзілген.
Жапырақ-сабақты метцгериялықтардан
юнгерманниялықтардың негізгі айырмашылықта-
рының бірі, олардың жапырағының өсу нүктесіне
тақау орналасқан екі клеткадан түзілуі.Бауыр тәрізді
мүктердің арасында юнгерманниялықтар
полиморфты өсімдіктер қатарына жатады.
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі:

1. ӘМЕТОВ. Ә.Ә. «ЖО ҒАРЫ САТЫДА ҒЫ ӨСІМДІКТЕР
СИСТЕМАТИКАСЫ.» АЛМАТЫ. 2000Ж.

2. КОМАРНИЦКИЙ Н.А., КУДРЯШОВ Л.В., УРАНОВ А.А.
«СИСТЕМАТИКА РАСТЕНИЙ.» МОСКВА 1975Ж.

3. Б.М.СИЛЫБАЕВА, Ж.К. БАЙ ҒАНА, Н.Ш. КАРИПБАЕВА,
В.В. ПОЛЕВИК «ЖО ҒАРЫ САТЫДА ҒЫ ӨСІМДІКТЕР
СИСТЕМАТИКАСЫ» СЕМЕЙ,2010Ж.

Ұқсас жұмыстар

Бауыр тәрізді

ЖОҒАРҒЫ САТЫДАҒЫ ӨСІМДІКТЕР

Бауыр мүктер класы

Бауыр тәрізді мүктер

Жоғары сатыдағы өсімдіктер

Жоғары сатыдағы споралы өсімдіктер

Басаяқты моллюскалар класы

Жалпақ құрттар типіне жататын жәндіктердің негізгі ерекшеліктері

Құрттар бөлімі

Медициналық гельминтология

Пәндер