Тауартасымалы жүйесінде тауарлардың таралары және қаптамалары

Қазақстан Республикасының білім және ғылым министрлігі Семей қаласының Шәкәрім атындағы мемлекеттік университеті

№1 дәріс тақырыбы:

Дәріс жоспары:

1. Қаптаманың негізгі функциялары

1 тауарды сыртқы ортаның әсерінен, ал қоршаған ортаны - тауардың залалды әсерінен қорғайды;

Қаптамада жүретін үрдістердің жалпы сұлбасы

Сыртқы атмосфера:

Параметрлері:

Температура С°

Со2 [%]

CН2 [%]

CCO2 [%]

Ылғалдылығы: RH [%]

Қаптаманың ішіндегі атмосфера:

Уақыт ішінде өзінің құрамын өзгертеді.

Параметрлері:

Со2, C Н2, CCO2, RH.

өзгермелі

Сақталатын өнім, параметрлері:

Массасы, алатын көлемі.

Өнімнің бастапқы және критикалық параметрлері:

Байланысқан ылғалдылық

Байланысқан газдар СО2, О2

Қаптама, параметрлері:

Элементтерінің ауданы

Сваркіленген тігістерінің өткізгіштігі

Материалдарының өткізгіштігі

Қаптаманың көлемі

Қаптама материалдарының сұрыпталу қасиеттері

Қаптаманың қоршаған ортаға зиян келтірмей, қайта өңделуі

Сұрыптау

Жинау

Қайта өңдеу

Қаптамалардың өндірісі

Өнімді қаптау

Тұтынушы

2 тауарды басқа тауарлардың әсерінен қорғайды

Тасымалдау кезінде

Тауардың қаптамада жеткізілу сұлбасы

Негізгі модуль

Көтерме сауда фирмасы

Бөлшектеп сату дүкені

Ірі тұтынушылар

Аурухана

Мектеп

3) өндірілген тауардың айналымға кіруіне дейінгі жолында оның көлемі мен сапасының сақталуы үшін қажетті жағдайларды қамтамасыз етеді

өндірілген тауардың айналымға кіруіне дейінгі жолында оның көлемі мен сапасының сақталуы үшін қажетті жағдайларды қамтамасыз етеді

4) тауарларға және басқа жүктерге қажетті қозғалыс береді және ауыр процестерді механикаландыруға жағдайлар жасайды

5) тауарларды саны және сапасы бойынша қабылдау үшін қолайлы жағдайлар тудырады, сондай-ақ оларды саны бойынша есепке алуды жеңілдетеді;

6. Коммерциялық ақпарат көзі және саудадағы жарнама ролін атқарады

Таралар мен қаптамалардың сыртына қолданылатын белгілер

Қаптамалар мен тараның дайындалуы

2. Қаптамаларға қойылатын талаптар

Қаптама аталған функцияларды атқаруы үшін, ол белгілі талаптарға сай болуы керек:

Әлеуметік арналуы талаптары

Әлеуметік арналуы талаптары қаптама мен қаптама материалдарының алуан түрлерінің тұтас қоғамның, халықтың жеке топтарының қажеттілігіне, қапталатын тауардың оптималды ассортиментіне және оның шығарылатын көлеміне сәйкестігін сипаттайды.

Эргономикалық талаптар

тараның тұтынушы үшін пайдалануға қолайлы болуын, оның адам организмінің ерекшеліктеріне сәйкес болуын, қаптаманы қолдану және тауарды тұтыну жағдайларының оптималды болуын қамтамасыз етуі керек.

Гигиеналық талаптар қаптаманы және оған оралған тауарды қолдану кезінде адам үшін қауіпсіз жағдайларды қамтамасыз етеді.

Эргономикалық талаптарға жатады:

1) улы заттардың бөлініп шықпауы;

2) стерилизациялауға жарамдығы;

3) ластану дәрежесі;

4) дезинфекциялық заттарға тұрақтылығы;

5) ыңғайлы ашылуы;

6) дозалау жеңілдігі;

7) басқа жерге апаруға ыңғайлылығы;

8) қайта жабу мүмкіндігінің болуы;

9) балабар ашудан қорғау;

10) формасы;

11) түсі;

12) түстерінің үлесімді болуы;

13) ақпараттарды оқу мүмкіндігі.

3. Функционалдық және сенімділік талаптар

Функционалдық талаптар қаптаманың негізгі функциясымен, яғни тауарды сыртқы ортаның әсерінен қорғаумен байланысты.

Функционалдық талаптарға жатады:

1) газға тұрақтылығы; 2) жылуға тұрақтылығы;

3) аязға тұрақтылығы; 4) жарыққа тұрақтылығы;

5) ылғалға тұрақтылығы; 6) жарық өткізу коэффициенті;

7) ісіну дәрежесі; 8) коррозияға тұрақтылығы;

9) бу өткізу қабілеті; 10) майға тұрақтылығы;

11) иіс өткізбеушілігі;

12) түбі ашылу қысымы (газдалған өнімдер) .

Қаптама құралдары мынадай функционалдық талаптарға сай болуы керек:

Қаптама химиялық реакцияларға түспеуі керек (бұл жағынан инерциялы болуы керек) және қаптамаға ораған тауардың әсеріне қарсы тұра алуы керек.

Сенімділік талаптары

Сенімділік талаптары қаптаманың белгілі уақыт ішінде өзінің функциялары мен қасиеттерін сақтауға қабілеттілігімен айқандалады. Осы уақыт ішінде қаптама тауардың сақталуын қамтамасыз етуі керек. Сонымен бірге, көп мәрте қолдануға арналған қаптама өзі жақсы сақталуы керек.

Сенімділік талаптарына жатады:

1) жарамдық (қызмет ету) мерзімі; 2) соққыға беріктігі;

3) жыртылу күші; 4) қысымға беріктігі;

5) сенімді жабылуы; 6) жылжу коэффициенті;

7) жөндеуге жарамдылығы (айналмалы тара үшін) .

Бұдан басқа, сенімділік талаптары қаптаманың жөндеуге жарамдылығы, ұзақ қолданылуы, өзара алмасушылығы талаптарымен тығыз байланысты.

Жөндеуге жарамдылық айналмалы (көп рет қолданылатын) қаптаманың ақауларының табылуына және жөндеу арқылы оларды түзетуге жарамдығын сипаттайды

Қаптаманың ұзақ қолданылуы

Қаптаманың ұзақ қолданылуы негізгі физика-механикалық және физика-химиялық сапалық көрсеткіштерді қамтамасыз ету және сақтау және тауарды қаптамаға салу, сақтау, тасымалдау және жарамдылық мерзімі ішінде пайдалану кезінде өз функцияларын дұрыс орындауға қабілеттілігімен айқандалады.

Қаптаманың ұзақ қолданылуы дегенде тиеу-түсіру (соққылар), штабельдеу (жоғарға қатарлардың салмағы, қысым, тайғанау), тасымалдау (діріл, соққылар) барысында және тауарды тұтыну кезінде (қайта жабу мүмкіндігі) оның қасиеттерінің өзгермеуін айтады.