Итальяндық шегіртке Класс Insecta -насекомдар Отряд Orthoptera (Saltatoria) Тура қанаттылар Тұқымдасы Acrididae - нағыз шегірткелер

Презентация қосу

Итальяндық шегіртке
Класс Insecta -насекомдар
Отряд Orthoptera (Saltatoria) -
Тура қанаттылар
Тұқымдасы Acrididae - нағыз
шегірткелер

ОРЫНДАҒАН: ДОСМАҒАНБЕТОВА
А.О
Мазмұны
1. Итальяндық шегірткенің морфологиясы, құрылысы ,
өсу циклі
2 Фенологиялық даму кезеңі
3.Шегірткенің есептеу әдістемесі , есептеудің негізгі
формуласы
4. Экономикалық зияндылық шегі,зиян келтіретін
дақылдары мен негізгі жаулары
5. Куресу шаралары
6. Пайдаланылған әдебиеттер тізімі
Морфологиясы
Итальяндық шегірткелердің таралуы кезеңдік өзгерістерге ұшырайды.
Олардың үйірленуі кезінде бір шаршы метрде жүз және одан да к өп
дернәсілдері болады. Үйірлі шегірткелердің сандары көбейген кезде,
алғашқыда дернәсілдердің жиынтығы, кейін олардан шегіртке табындары
пайда болады.Барлық шегірткелердің ұзынша денесі, секіруге қолайлы
артқы аяқтары, кеміргіш ауыздары, қатты дамыған алдыңғы кеудесі,
жіңішке үстіңгі қанаты, жалпақ, желдеткішке ұқсас жиналатын қанаттары
болады. Жылына бір ұрпақ береді. Олар ұрғашы шегірткенің арнаулы
бөліп шығаратын сұйық затымен қатайған топырақтан жасалған
күбіршеде тың жерлерде, жайылымдарда, құмдардың шетінде және т.б.
жерлерде жұмыртқа күйінде қыстайды Шегірткелер жұмыртқалардан әр
мезгілде шығады. Дернәсіл ересек шегірткелерге ұқсас болады, 30-40 күн
дамиды. Даму кезеңінде дернәсіл 4-5 рет түлеп, 4-5 жас өтеді. Дерн әсілдер
және ересек шегірткелер әртүрлі өсімдіктерді зақымдайды: дәнді
дақылдарды, майлы дақылдарды, көкөністерді, жайылымдар мен
шабындықтарды. Олар ауа райының құрғақшылық кезінде, табиғи
өсімдіктер күйіп кеткенде өте қауіпті болып табылады. Тым көп көбейген
жағдайда егістіктер мен жайылымдарға қатты зиян келтіреді
Фенологиялық даму
кезеңі
Аталықтарының дене ұзындығы 14,5-25 мм, Аналықтарының дене
ұзындығы 23,5-41,1 мм .
Жұмыртқалары: Ұзындығы 4-5 мм, ені 1-1,3 мм. Түсі тат түсті немесе қою
сарғыш, түстес.
Кубышка. Ұзындығы 22-41 мм
Фенологиялық даму кезеңі: шала түрленіп даму, толық даму 1 жылға
созылады жұмыртқа (эмбрион) 8-10 ай, дернәсілдері 40-45 к үн дамиды.
Жұмырқалары күбіршеде топырақ астында қыстап шығады. Дернәсілдердің
барлығы ашық күндері белсенді түрде қозғалыста болады. Ауаның температурасы
10-12-ден 400С болған жағдайда белсенді түрде қоректеніп, қозғалады, ал 100С
төмен, бұлтты және жауынды күндері қозғалмай, өсімдіктің төменгі жағына
топтасады. Кеш батар алдында өздерінің таңдаған өсімдіктерін тауып, сонда
түнелтеді.
Жұмыртқаларын салу жаздың екінші жартысында , ұрықтанғаннан кейін 2
аптадан соң топырақ астына 3-3,5 см тереңдікте салады. Жұмыртқа салу
процесі қыркүйек айына дейін созылады. Дернәсілден имаго өту кезе ңі 5 жас
кезеңінен 40-45 күн аралығында өтеді. Дернәсілдер мен имаго тығыз
популяциялық жағдайда үйірлі өмір сүру сатысына көшеді. Имаго: жас
шегірткелердің пайда болуы жаздың екінші жартысында байқалады.
Шегірткенің
құрылысы
Шегіркенің өсу циклі
Экономикалық зияндылық шегі
Жұмыртқа мен имаго сатысында әртүрлі дақылдарды ,
яғни жоңышқа , мақта, күнбағыс , көкеніс өсімдіктерін. Қант
қызылшасына, картоп, льна, орамжапырақ , қарбыз, кунжут,
қарақұмық және астық тұқымдастарды ( көбінесе
қуаншылық жылдары ) зақымдайды. Көбінесе
жапырақтарды, сонымен қатар тұқымдар, жемістер,
ағаштар мен бұталардың қабығын, және астық
дақылдардың бастапқы өсінділеріне зақым келтіреді.

Негізгі жаулары:

Құстар (розовый скворец Pastor roseus L), кесірткелер және
алуан түрлі қоңыздар ,насекомдар мен Entomophthora
grylli Fres.саңырауқұлағына аса сезімтал болып келеді.
Есептеу Әдістемесі
Дернәсілдерді есепке алу жұмыстарын
таң ертелікте немесе кешкілікте
маршрутпен жүріп 100 метр сайын
әрқайсысы 1м2 алаңқайда көзбен шолып
жүргізеді немесе рамканың көмегімен
әрбәр секірген шегірткені есептеп, кейін
1м2 қанша болатындықтарын анықтайды.
Егер бір станцияны мекендеген
шегірткелердің түрі көп болса,
жұмыртқалардан әр мезгілде шықса
және жастары әр түрлі болған жағдайда
ұзақ уақыт әсер ететін инсектицидтерді
пайдаланған дұрыс. Химиялық өңдеу
жұмыстары дернәсілдер қанаттанғанға
дейін жүргізілсе, тиімділігі жоғары
болады. әрбір нақты жағдайға
байланысты жаппай, бөгеу және локальді
өңдеу жұмыстары жүргізіледі. Бөгеу
мақсатымен өңдегенде дәрі шашылатын
жердің жалпақтығы 40-100 м шамасында
болуы керек.
Энтомологиялық қаққыш көмегімен шегірткелерді ң
1 м2 жердегі саны және түр құрамы есепке алынды.
Ал перпедикуляр сызық 45 І.Жанс үгіров атында ғы
ЖМУ ХАБАРШЫСЫ № 1 /2013 бойымен әр 100 метр
сайын тоқтап, үлгілер жиналып күбіршемен
залалданған жер көлемі анықталады. Оларды ң
күбіршелерін топырақты қазу арқылы тере ңдігі 0-5
см, ауданы 0,5-0,5 м жерден үлгі алынды. Жер
көлеміне байланысты 10 га-дан 8 үлгі, 50 га – 15
үлгі, 100 га – 20 үлгі және 400 га – 40 үлгі жиналды.
Алынған үлгілер диаметрі 3 мм сеткалы қа ққыштан
өткізіліп, ондағы күбіршелер арнайы қаптар ға
салынады.
Күресушаралары.
Шегірткелерге қарсы күресу
шараларын олардың сандарына
бақылау жасаудың нәтижесіне қарай
пайдаланады. Алдын алу
шараларының маңыздысы - ерте
көктемде шегірткелер табылған егістік
танаптарды бізтұмсықты дискілі
тырмалармен, ал көп жылдық
шөптерді тісті немесе бізтұмсықты
тырмалармен өңдеу. Сонымен бірге,
танап аралықтарын, танаппен
шектесетін тың және егін егілмейтін
жерлерді де өңдеу қажет. Егін
алқаптарында жою шаралары
инсектицидтермен «ҚР рұқсат етілген
тізім» бойынша үйірлі шегірткелерге
қарсы 5 дернәсіл/шаршы метр
болғанда жүргізіледі.Сонымен қатар
итальяндық шегірткелерді тексеру
жұмыстары көктемде және күзде
топырақты қазу арқылы күбіршектерін
анықтау үшін атқарылды.
Әдебиеттер тізімі
1. Ә.Т.Тілменбаев, Г.Ә.Жармұхамедова «Энтомология»
Алматы, «Қайнар»1994 жыл
2. Куришбаев А.К, Ажбенов В.К. Превентивный подход в
решении проблемы нашествия саранчи в Казахстане и
приграничных территориях // Вестник науки Казахского
агротехнического университета им. С. Сейфуллина. –
2013. - №1 (76). – С. 42-52.

Ұқсас жұмыстар

Бунақденелілердің классификациясы

Ауыл шаруашылық дақылдарының зиянкестері және ауруларына қарсы қолданылатын препараттардың биологиялық, шаруашылық тиімділігі

АЗИЯЛЫҚ ШЕГІРТКЕЛЕР

Итальяндық шегіртке

Жұмыртқа дернәсіл имаго

Қосқанаттылар

Бунақденелілер класы. Бунақденелілердің дамуы және пайда-зияны

АТБАСАРЛЫҚ САЯҚ ШЕГІРТКЕ

Энтомология ғылымы және зиянкестердің түрі

Бунақденелілер класы

Пәндер