Күрделігүлділер тұқымдастары

Презентация қосу

Тақырыбы:
Күрделігүлділер
тұқымдасы.

Дайындаған: Бағдатова А.Б
Тексерген: Мұхаметжанова О.
Жоспар
Кіріспе
Әсемдік мақсаттағы гүлді өсімдіктерге жалпы сипа
Күрделігүлділер тұқымдасының сипаттамасы,
сан алуандығы.
Күрделігүлділердің қасиеттері
Көбею жолдары
Күтімі
Қорытынды
Пайдаланылған әдебиеттер
Гүлді өсімдіктер туралы жалпы мәлімет

Гүл — жабық тұқымды
өсімдіктердегі Гүл өркеннің
қысқарған, апикальдық және
Гүл (лат. flos) – бұтақтанбайтын, түрі
гүлді өсімдіктердің қолтық
өзгерген, өсуі
жыныстық жолмен шектелген, көбеюге меристемасынан пай
қажетті жыныс да болады, сөйтіп
көбею мүшесі. Ол
мүшелері бар споралы арнаулы
сабақ не жанама репродуктивті
бұтақ ұшында өркен Ботаниктердің
көпшілігі, жақтайтын мүшелер құрайды да,
өседі. Гүлден жеміс стробилярлы теория өсімдіктің жынысты
пен тұқым дамиды. бойынша гүл эволюция жолымен көбею
барысында ашық қызметін атқарады
тұқымдылардың

Гүл туралы жалпы
стробиліне ұқсас
мүшеден пайда
болған.
мәлімет
Гүлді өсімдіктердің шығу тегі.
Гүлдің шығу тегі туралы белгілі стробилярлық, псевданттық
және теломдық теориялар бар.

• Стробилярлық - гүл түрі өзгерген өркен

• Псевданттық негізін салушы
Веттштейн.Гүл гүл шоғырының
2 метоморфоздануынан пайда болады.

• Теломдық теориялар негізін салушы
Циммерман.Гүл өркеннің бүйірлік мүшесі
3 жапырақтардан,сабақтардан пайда болады.
Гүлдің құрылысы меи диаграммасы

1 - с у р е т. Гүлдін құрылысы меи
диаграммасы:
1 - гүлдің өсі - сабақ;
2 - гүл жапырақшалары;
3 – тостағанша жапырақшалары;
4 - күлте жапырақ-шалары;
5 - аталық;
Күрделігүлділер
тұқымдасының сипаттамасы,
сан алуандығы.
Гүлді өсімдіктердің ең көп
таралған тобы – күрделігүлді
өсімдіктер. Қазақстанда
күрделігүлділер тұқымдасының
700-ге жуық түрі өседі. Бұлар –
негізінен алғанда шөптекті, сүтті
шырыны болатын өсімдіктер.
Олардың шала бұталы, бұталы,
ағаштекті түрлері де кездеседі.
Күрделігүлділер – көбінесе
көпжылдық өсімдіктер. Кейде
біржылдық түрлері де кездеседі.
Гүлшоғыры бір гүлден мың гүлге
дейін жинақталған себетгүлден
тұрады. Себетгүлдегі гүлдердің
құрылысы әр түрлі. Пішіні,
құрылысына байланысты
себетгүлде тілше, түтікшелі,
қосерінді, жалған тілшелі, шұқырақ
Қасиеттері
Күрделігүлділер әр түрлі
мақсатта пайдаланылады.
1.Күнбағыс, мақсырдан өсімдік
майы алынады.
2.Ассүттіген, бөрігүл –
көкөністік өсімдіктер.
3.Дермене, түймедағы, бақбақ,
итошаған, қырмызыгүл дәрілік
шөп ретінде пайдаланылады.
Жералмұрт (топинамбур) –
малазықтық дақыл.
Көбейуі
Пиязшығын бөлу, жаспиязшықтарды
жекелеп алу және жанама пиязшықтары арқылы көбейтеді.
бірақ жанама пиязшықтары арқылы
көбейтілген лала гүлінің түсі өзгеріп,
бойы тым биіктеп немесе аласарып қалуы мүмкін.
Ең тиімді әдіс аналық пиязшықты
бөліп көбейту. Үлкен пиязшықтан көбейтілген
лала 2 жылдан кейін гүлдейді.
Күтімі
Жас пиязшықтарын жақсылап
суарып тұру керек. Лaлагүл
жел өтінен аулақ ықжерде және
топырағы құнары жайлы орында түбін
бөлмесе де, жеті-сегіз жылға дейін өсе алады.
ашық күн көзіне егілсе гүлі көп болады.
Күрделігүлділер тұқымдастарына жататын
өсімдіктердің ортақ белгілері.

Бұлардың гүлдерінде тостағанша
болмайды. Тостағаншасы кейде үлпекті
айдарша тәрізді өзгеріп кетеді. Нағыз
күрделігүлді өсімдіктердің себетгүлі –
гүлшоғыры болады. Күлтесі 5 күлте
жапырақшалардан құралады. Олардың
төменгі бөлігі түтікше тәрізденіп бірігіп
кеткен, жоғары бөлігінен бес тісше
көрініп тұрады. Себетгүлдегі тілше
гүлдерден 5 ұсақ тісшелері бар
тақташалардың жазылып тұрғанын
көреміз. Ал жалған тілшелігүлде 3
тісшелі жазылған тақташа болады.
Күлтенің түтікшесіне бітісіп өскен 5
аталығы бар. Тозаңдығы да түтікшеге
қосылады. Жатыны төмен орналасады.
Аталық түтік арқылы аналық аузы
қостелімді аналық мойны өтеді. Демек,
Күрделігүлді өсімдіктерді алу
барысында ұластыру тәсілдері
қолданылады.
Ұластыру тәсілдеріне сипаттама

Көз сабақтау — бір өсімдік Жалғастырып телу Қиыстыра
сабағына екінші өсімдіктің — жуандығы бірдей Ұластыруда —
бүршігін (көзшесін) екі бұтақты бір- телінушінің өркенін
жалғастырып телиді. Бұл түбінен қиғаштап
бір жылдық телінушіге біріне өзара кесіп алып,
тәлімбақта көктем, жаз жалғастырып телітушінің де
және күздің басында көз телиді. Бұл әдіс
сабақтау жүргізіледі.
қиғаштап кесіп
Көктемдегі көз сабақтауға тәлімбақтарда бір- алынған өркенінің
өткен жылғы қалемшелер екі жылдық орнына жапсырып
алынады. Бұл әдіс оңт. бұтақтарды, байлау жүзеге
аймақта сүйекті жемістер қалемшелерді қайта асырылады. Екеуінің
үшін көп қолданылады, көлемі, жасы (2 — 3
суық түсуден 1,5 — 2 ай Ұластыру үшін
жылдық) бірдей болуы
бұрын жасалады. қолданылады керек.
Ұластыру тәсілдеріне сипаттам
• Сыбызғылап Ұластыру — телітуші өсімдіктің қабығынан
сақиналап кесіп алған ойыққа (сыбызғыға ұқсас), тура сондай
мөлшерде сақиналап кесіп алынған телінушінің бүршігін
1 орналастыру

• Жемісі, түйнегі және жуашығы арқылы ұластыру
өсімдіктің осы бөліктерін жартылай өсіріп немесе оларды
2 көшіріп отырғызу арқылы орындалады.

• Ұрықты көшіріп отырғызу арқылы Ұластыру —
лабораторияда, жасанды ортада бір тұқымның ұрығын басқа
тұқым ұрығының эндоспермімен бірге өсіру және ауыстырып
3 салу.
Қызғалдақ гүлін
ақ түсті
гүлдермен
будандастыру
нәтижесі

Г.Мендельдің
будандастыру
ын дағы
доминантты
түрлер
Көзшелеп телу

Кесінділеп
телу
Табиғаттың бізге берген сыйы
қаншама. Мөлдір аспан, таза ауа,
құнарлы жер, жасыл желек,
алуан түрлі аң-құстар, нулы
орман, жазық дала, асқақ тау,
тұп-тұнық көл, асау өзен, терең
теңіз бен ұшы қиырсыз мұхит,
сыңғырлаған бұлақ, барлығын
тарқатып айта берсең сөз
жетпестей. Не деген сый
десеңізші. Осыншама сыйлық
алған біздер, адамдар, жер
бетіндегі ең бақытты
жаратылыспыз. Табиғатқа қарап
тұрып шаттана аламыз. Бізді ең
көп шабыттандырып, жақындық
сыйлайтын, жүрегіңдегі сөзді
жеткізе алатын табиғаттың тағы
бір сыйы бар, ол- әдемі де әсем
гүл. Гүлге бей-жай қарау мүмкін
емес, көзің түскеннен ішкі
әлеміңді сазға бөленіп, жүзіңе
еріксіз күлкі үйірілгенін байқамай
да қаласыз. Рас, рас, гүл

Ұқсас жұмыстар

Жабықтұқымды өсімдіктер

Гүлзар

АЛКАЛОИДТАРДЫҢ ЖІКТЕЛУІ

Қос жарнақты тұқымның құрылысы

АЛКАЛОИДТАРДЫҢ БИОЛОГИЯЛЫҚ МАҢЫЗЫ

Алкалоидтардың бастауы ретінде

Айқын мысал - өсімдіктерде кездесетін алкалоид хинин

Күрделі гүлділер немесе астралар тұқымдасы

Алкалоидтарға жалпы сипаттама

Батпақты аймақ

Пәндер