Аяқ-киімге арналған былғары

Презентация қосу

на л ғ а н
і м ге а р
яқ - ки
А л ғ а ры
б ы
Былғары- тері шикізатын
өңдеу өнімі болып табылады.
Былғары 4 класқа бөлінеді.
1- аяқ киімге арналған
2- ер-тұрмандық былғары
3-техникалық былғары
4- киімдік галантериялық
Аяқ киім- аяққа киетін киімнің жалпы атауы.
Аяқ киім түрлері олардың жасалған материалына,
тұтынушысының жасы мен жынысына,
әлеуметтік жағдайына байланысты жасалады.
Аяқ киімнің қыстық, жаздық, еркектер мен
әйелдерге, балаларға, жұмысқа, салтанатты
шараларға, қарттарға, жастарға арналған түрлері
болады.
Дәстүрлі ортада аяқ киім тігумен тері, қайыс
өңдеумен айналысқан маманданған адамдар
айналысқан. Олардың атадан балаға беріліп
отыратын өзіндік технологиясы, яғни тәсілдер
жүйесі болды.
Аяқ киімге арналған былғары негізгі 2
бөліктен құралады

Аяқ киімнің Аяқ киімнің жоғарғы
төменгі бөлігіне бөлігіне арналған
арналған
Аяқ киімнің төменгі бөліне арналған былғары мүйізді ірі
қараның, түйенің, шошқаның, су жануарларының терісі мен
жылқының сауыр терісінен жасалады.
Көн ұлтандық және ұлтарақтық болып бөлінеді.
Көн-ауданы жағынан алғанда тұтасжәне жартылай былғары,
олардың түсі табиғи немесе өңделген түрде болады.
Көн былғарысы қалыңдығына қарай 6 санатқа бөлінеді, I
санаттың қалыңдығы 5мм-ден артады, VI санаттікі – 2,6-3
мм.V пен VI категория ұлтанға жарамайды. Ол ұлтарақ үшін
қолданылады.
Аяқ киімнің үстіңгі бетіне бекіту тәсілі
бойынша табан былғарысы екіге бөлінеді:
1. Шегелеу немеем бұрандалау тәсілімен
бекітілетін табан былғарысы. Мұндай былғары
қалың, қатты және қалың болуы керек.
2. Жіппен тігу немесе желімдеу тәсілімен
бекітілетін былғары.
Бұл былғарының қалыңдығы қаттылығы және
тығыздығы табан былғарысынан сәл жұқалау
орташа болуы керек. Ұлтарақтық былғары
физика-механикалық басқа гигиеналық
талаптарға да сай болуы қажет.
Аяқ киімнің үстіңгі бөлігіне арналған (халық
арасында-бас былғарысы), мүйізді ірі қараның,
қойдың, ешкінің, шошқаның терілерінен, сондай-
ақ, жылқы терісінің алдынғы жағынан
жасалады. Ол сан рет иілі немесе созылуға,
кернеу мен қажалуға, ылғал, тер, шаң, химиялық
заттар мен жоғары температура әсеріне төтеп
беруге тиіс.
Аяқ киімнің көптеген түрлері болады

1. Ерлерге арналған
2. Әйелдерге арналған(биік өкшелі ұзын
қонышты қысқы қонышты т.б)
3. Балаларға, жасөспірімдерге, жастарға
4. Қарттарға
Дәстүрлі аяқ киімдер(кебіс, мәсі, көк суыр
етік, саптама етік ,)
5. Мезгілдік(қыс, көктем, жаз,күз)
Көк суыр етік – қалындықтың етігі де басқа киімдермен қатар арнайы
тігіледі.
Қазақ етігінің өкшесі биік табаны ағаш шегемен шегеленіп тігілген.
Қонышы өнделген теріден түрлі өрнектер салынып, көкшіл
бояуға баялып әсемделеді. Мұндай етікті « көк суыр етік» дейді.

Саптама етік -қонышы тізені жауып тұратындай ұзын, табаны қалың
сіріден оң-солы жоқ, түзу болып тігілетін аяқ киім. Оны киіз байпақпен
киеді. Қысқы күнгі аязда ат үстінде жүргенге жылы, әрі қолайлы

Кебіс – табан қалын, өкшесі биіктеу сыртына түрлі өрнектер салынып
тігілетін мәселенін сыртынан киюге арналған аяқ киім.

Мәсі -Аяқ киімнің бір түрі , оны былғарыдан, шегіреннен, құрамнан тігеді.
Мәсінің сыртынан кебіснеластық (галош) киіледі. Көбінесе м әсінің қойыпты
астарланып, көмкеріледі. Ал ұлт айы жалаң қабат болады. Ол тарамыспен ішкі
жағынан жөрмеп немесе жара шаншыл өбістіре тігу арқылы ұлтарылады.
Етікші мәсі тіккенде ең алдымен мәсінің басын, қонышын жұқа былғарыдан,
Ұлтанын қалың былғарыдан пішіп алады. Одан соң тігісін ішіне қаратыл, басын
қондырады. Осыдан кейінмәсінің қонытын тігеді.
Мәсінің қонышын қусырғанда тігістің арасына жіңішке сыздық салады.
Сорты бойынша 2-ге бөлінеді:

Аяқ киімдік замша (күдері) – бұғының,қойдың
және так ешкінің терісінен тек маймен илеу
арқылы алынады. Күдеріде беткі қабат
болмайды, оны өндіріс процесінде сылып
тастайды, сондықтан ол жақсы созылмалы,
борпылдақ болып келеді, сапасы дұрыс
күдері біркелкі бояуы бар, құрғақ және
дымқыл, үйкеліске төзімді, түгі біркелкі,
қысқа болады.

Аяқ киімнің лакты былғарысы – қойдың,
ешкінің, бұзаудың, құлынның терісінен
ұқсатылады.Былғарының сапасы
лактың қасиетіне оның былғарымен
жымдасу беріктігіне
байланысты.Лактың кемшілігі ауа мен
буды нашар өткізеді.
Шымкентте таза былғары аяқ киім тігіледі
Шымкентте аяқ киім шығаратын шағын цех бар. Өнімі заманауи болғанымен,
кәсіпкер көмекке зәру. Шағын ғана үш бөлмені жалға алатын кәсіп иесі ісін
дамытуды көздейді.
Шымкентте жасалған аяқ киімдер
Шетелден келетін тауарлардан кем емес. Таза былғарыдан тігілген,
табаны
қалың. Әрі заманға сай сәнді де.
Аяқ киім дәл осы шағын бөлмеде
тігіледі
Шымкентте аяқ киім шығаратын цехтың барын тұрғындардың бірі білсе, бірі біле
бермейді.
Ер-азаматтарға арналған жеңіл аяқ киім мен етіктер ша ғын бөлмеде дайындалады.
Зауыттағыдай алып станоктар мен қымбат құрылғылар жоқ.Бар жоғы 10-12 маман
қолдан
қиып-пішіп, тігеді. Шикізаттың бір бөлігі, яғни, былғары Тараздан жеткізілсе, табандары
көрші Ресейден әкелінеді. Еңбегі ауыр болғандықтан бір адам к үніне 7-8 ж үп ая қ киім
тігеді.
Шымкентте жасалған аяқ киімнің ерекшелігі —
барлығы қолмен тігіледі.
Бұл өнімдердің бағасы да қалта көтерерлік — төрт мың теңге мен бес
жарым
теңге аралығында.Шымкенттік өнімнің әзіргі алушылары шенді-
шекпенділер
емес, әскери қызметшілер мен қарапайым жұрт. Қытайдан келген
киімдерден
гөрі өзіміздің өнімді қолдасақ, кәсіпкерге мамандар жол сілтесе,
Шымкентте шығарылған аяқ киімді көпшілік тұтынар еді.
ж а с а л ғ а н
Әде м і
қ к и і м д е р
а я
Англиялықтар ғажайып аяқ киімді жобалап
шықты
Тек XV ғасырдан бастап еуропалықтар ыңғайлы аяқ-
киімге көшеді.
Назарларыңызға рахме
Қазақстан Республикасы Білім және Ғылым министрлігі
Семей қаласынын Шәкәрім атындағы мемлкеттік
университеті

Аяқ киімге
арналған
былғары
Орындаған: Уалитова А.А
Тобы:ТК-421
Тексерген:Бауыржанова.А.З

Семей қаласы
2015 жыл

Ұқсас жұмыстар

БЫЛҒАРЫ ЖӘНЕ ҮЛБІРДІҢ НЕГІЗГІ ТҮРЛЕРІНІҢ ҚЫСҚАША СИПАТТАМАСЫ ЖӘНЕ ЖІКТЕЛУІ

Спорттық аяқ киімдерге гигиеналық талаптар

Аяқ киім

ҚЫСҚЫ АЯҚ КИІМ ТАҢДАУ

ЖАСАНДЫ БЫЛҒАРЫ МЕН ЕЛТІРІ

Аксессуарлар мен аяқ киім

Қазақтың ұлттық киімдері

Жеңіл өнеркәсіп

Былғары және тері өндірісінің шикізаты

Ешкі шаруашылығының өнімдері

Пәндер