Мал терісінің топографиясы, құрылымы және химиялық құрамы

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ

СЕМЕЙ ҚАЛАСЫНЫҢ ШӘКӘРІМ АТЫНДАҒЫ МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ

Орындағандар: Ерланқызы А.

Топ:ТК-421

Тексерген: Бауыржанова А. З.

2015

ТЕРІ ТОПОГРАФИЯСЫ

Терінің негізгі аймақтары

Бас

Мойын терісі

Жонарқа

Қол терісі

Табан

Жонарқа - тері өндірісіндегі терінің екі маңызды бөлігі, екі табаны және мойын терісінен бөлінген терінің орта тұс бөлігі. Жонарқаның төменгі шегі теріні сыпырғанда алынатын жиек.

Жонарқа өзенінің құрылымы тығыз, қалыңдығы үлкен және ақуыз мөлшерінің максималдығымен ерекшеленеді

БАС

Мойынның жоғарғы жағындағы терінің алдыңғы бөлігі. Өзеннің тығыздығы біршама төмен болады.

ҚОЛ ТЕРІСІ

Алдыңғы және артқы шап терілерінің ойыстарын қосып тұратын терінің шекті бүйір бөліктері. Әрбір қол терісінд екі табан болады, алдыңғы және артқы, алайда алдыңғы табаны болмауыда мүмкін. Қол терісі қалың болмайды, және өзен құрылысы борпылдақ келеді.

МОЙЫН ТЕРІЛЕРІ

Бас пен жонарқа арасындағы алдыңғы бөлік. Жонарқамен шектелген жері алдыңғы аяқ шап терілерін қосатын сызық бойынша өтеді. Мойын терілері өзенінің тығыздығы төмен және әртүрлі қалыңдықтағы қыртыстар болады.

Табан

Малдың аяқтарын жауып тұратын терінің шеткі бөлігі. Табандар терісі жұқа, өзенінің құрылысы борпылдақ және тығыздығының шамасы бір төмен тығыз болып келеді.

Терінің қосымша топографиялық бөліктері

Құйымшақ тұсы терісі - терінің шеткі жері теріні черпактау кезінде құйымшақ жонарқа құрамына енеді.

Терінің сирақ терісі - табанға жақындау, терінің шеткі жері, алдыңғы табанға жақындау терінің сирақ терісі алдыңғы, артқы табанға жақындау сирақ деп аталады.

Жылқы терісі

Мал терісі- өте нәзік тін. Оны оқып зерттеу үшін микроскоп қолданылады. Микроскоп астында тері кесіндісін қарағанда, оның негізгі үш қабаттан тұратының байқауға болады:

ҚЫРТЫС

Терінің жұқа беткі қабаты ол екі қаббатан тұрады. Сыртқы -мүйізді, ішкі-шырышты.

ТЕРІ АСТЫ КЛЕТЧАТКАСЫ

Терінің ең төменгі қабаты борпылдақ талшықтардан тұрады. Талшықтар арасында май мен қан тамырлары орналасқан. Дайындалу операциялар кезінде тері асты клетчаткасы эпидермис сияқты теріден алынып тасталады.

Терінің химиялық құрамы - ақуыз, минералды тұздар, майлар және судан тұрады

Ақуыз - былғары өндірісі үшін маңызды рол атқаратын терінің негізгі элементі. Тері жанған кезде ақуыз жанады және өзіне тән иіс бөледі.

Минералды тұздар - теріні отқа баяу жаққан кезде ол алдымен жиырылады, содан кейін жана отырып, жүннің немесе қылшықтың күйік иісін бөледі. Тері тілімі жанған ыдыстың түбінде күл қалады.

Май - терідегі майдың мөлшері малдың түріне, жасына, жынысына және мал бойындағы қоректік заттардың жиналу деңгейіне байланысты. Әсіресе, шошқа және қой терілерінде майдың мөлшері көп (30% дейін) .

Су - тері затының көп бөлігін құрайды. Терідегі судың мөлшері малдың жынысына, жасына және түріне байланысты әртүрлі болады.