Өзін-өзі тану тұлғаның өзін-өзі жүзеге асыруының шарты жайлы ақпарат

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТІРЛІГІ Семей қаласының Шәкәрім атындағы мемлекеттік университеті Жаратылыстану-математика факультеті Математика кафедрасы

Тақырыбы: «Өзін- өзі тану тұлғаның өзін- өзі жүзеге асыруының шарты ретінде»

Орындаған: Бисенхан Ж.

Т-411топ

Өзін-өзі тану нәтижесінде адам тұлғасы өседі, өздігінен жетіледі және өздігінен актуализациялау қабілетіне ие болады, сонда ғана өмір мәнін ұғынуға, өмір қуанышын сезінуге мүмкіндік алады!

Жеке тұлғаның

қалыптасуы - күрделі,

ағзаның өсуі мен жетілуін,

стихиялы әсерлерді, мақсатты,

ұйымдасқан тәрбиені қамтитын

қарама-қайшылықты процесс. Жеке адамның қалыптасуы өмірге

келген сәтінен басталады, жеткіншек

және жасөспірім шақта жедел жүреді,

ересек шақта өзінің біршама аяқталу

кезеңіне жетеді.

Жеке тұлға әр кезеңге бөлінеді. Бұған

Ю. Б. Елькониннің еңбегі дәлел бола алады.

Нәресте-

лік

Кезең

(туғаннан

1 жасқа

дейін)

Сәбилік

кезең

(1 жастан

3 жасқа

дейінгі )

Мектептегі

жасқа

дейінгі

Кезең

(3 тен 7

жасқа

дейін)

Бастауыш

сынып

Оқушылары

(7 жаспен

11 жасқа

дейін)

Жетекші-

лік

Жас

(11жаспен

15 жасқа

дейін)

Балғын

Жастық

Шақ

( 11 мен

17 жасқа

дейін)

Нақты, жеке индивидтің - жалпы «Мен» формуласының

мағынасы ерекше. Жеке «Мен» тек қана өзге «Мен» қатынас арқылы анықталуы мүмкін. Гегель бойынша «Мен» - рух. Ғылыми көзқарастан қарағанда, психологияда өзін-өзі тану мәні толық қарастырылған. Мұндай өзін-өзі тану мағынасының шекте әрі әр алуан. Мыналарын атап өтейік:

- тұлғаның психологиялық денсаулығы және психикалық жағдайында өзін-өзі табу;

- өзін-өзі тану - ішкі үйлесімін және психологиялық кемелденуін табу ретінде;

- өзін-өзі тану - тұлғаның өздігінен тану үшін және өздігінен реттелудің бір ғана жолы. Әдетте, бұлар бір-бірлерімен тығыз байланысты, жекеленіп шығып кетпейді.

Нақты Мен - өзі туралы сезімі, ойы, ұмтылысы т. б. туралы түсінік жүйесі. Әлеуметтік орта - бұл нормалар, құндылықтар, көзқарастар, қылық әдістері т. б. кіреді. Нақты Мен және Идеалды Мен пайда болған сәйкессіздіктен үрей сезімі, қылықтың бейімделген формалары, әртүрлі психологиялық мәселелер туады. Осыдан өзін-өзі тану - өзінің тәжірибесін, терең уайымын меңгере алатын әдіс. Ол үшін тұлға өзін қалай қабылдайтыны, өзгелер оны қалай қабылдайтын себептерін ұғыну қажет.

Тұлғаның өзін-өзі тануының негізгі құрамдас бөліктерін эксперименттік түрде анықтау мақсатымен оның төрт негізгі аумағын және олардың параметрлерін бөліп қарастырсақ, оларды төмендегідей көрсетуге болады

Тұлғаның мотивациялық аумағы: мінез-құлықтың және іс-әрекеттің мотивтері, әлеуметтік қажеттіліктер

Белсенділік аумағы: интерналдылық, инициативтілік, өзіне-өзі сенімділік, өзін-өзі таныту

Тұлғаның этникалық өзіндік санасының аумағы - этникалық жаңсақ нанымдардың негізінде қалыптасатын этномәдени сәйкестілік

Тұлғаның құндылықтық-мағыналық аумағы: құндылықтық бағдарлар, өмірдің мағынасы мен мақсаттары

Жаңа ғасыр толқыны әкелген жаңалықтарға сәйкес қазіргі заманда адамның тұлғалық дамуына баса назар аударылып, жас жеткіншектерге берілетін білім негіздері олардың жеке даралық қабілеттерін жетілдіруге қызмет етеді. Әр баланың ішкі мүмкіндігі мен өзіндік қарымын дамытуға әсер ететін рухани адамгершілік қағидалары жеке тұлғаның өзін-өзі дамытуының, өзін-өзі жүзеге асыруының аса қажетті шарты болып табылады.

Мен өз өзімді жеке тұлға ретінде қалыптастыру мақсатында осы мамандықта оқып жатырмын. Мен болашақ педагогпын. Болашақ елімнің дамуына үлес қосар бір азаматша яғни жеке тұлғамын. Мен болашақ педагог екенімді практикалық жұмыста сезіне бастадым. Өз өзімді кім екенімді тани бастадым деуге болады. Педагогикалық іс-тәжірибе болашақ педагогты жеке тұлға ретінде қалыптастыруында маңызы зор екенін түсіндім.