Вирустық аурулардың спецификалық алдын алу. Вакцина дайындау принциптері. Адтюванттар, иммуномодуляторлар. 2. Құтырық, Аусыл, Шмалленберг, Блютанг ауруларының диагностикасы және алдын алу шаралары

Презентация қосу

Қазақстан Республикасы Білім және Ғылым Министірлігі
Семей қаласының Шәкәрім атындағы Мемлекеттік университеті

БӨЖ
Тақырыбы: 1. Вирустық аурулардың спецификалық алдын алу. Вакцина дайындау
принциптері. Адтюванттар, иммуномодуляторлар.
2. Құтырық, Аусыл, Шмалленберг, Блютанг ауруларының диагностикасы ж әне
алдын алу шаралары.

Орындаған:Мырзағалиқызы А.
Тобы:ВМ - 305
Тексерген :Омарбеков Е.О.

Семей 2015
Жоспары:
1. Кіріспе
2. Негізгі бөлім
2.1. Вирустық аурулардың спецификалық алдын алу.
2.2. Вакцина және оның түрлері
2.3. Вакцина дайындау принциптері.
2.4 Адтюванттар, иммуномодуляторлар.
2.5 Құтырық, Аусыл, Шмалленберг, Блютанг ауруларының
диагностикасы және алдын алу шаралары.
3. Қорытынды
4. Пайдаланылған әдебиеттер
КІРІСПЕ
Вирус– тірі организмдердің ішіндегі жасушасыз тіршілік иесі.
Олар рибонуклеин қышқылынан немесе дезоксирибонуклеин
қышқылынан құралған нуклеопротеидтерден, сондай-ақ
ферментті нәруызбен қапталған қабықшадан – кабсидтерден
тұрады.
Бұл қабықша вирустың құрамындағы нуклеин қышқылдарын
сыртқы ортаның қолайсыз жағдайларынан корғайды. Кейбір
вирустардың құрамында нуклеин қышқылдарынан басқа
көмірсулар, май текті заттар, биотин (Н витамині) ж әне мыс
молекулалары кездеседі. Вирустар тек тірі жасушада өніп- өсіп
көбеюге бейімделген. Электрондық микроскоппен 300 мы ң есе
үлкейтіп қарағанда, оның пішіні таяқша тәрізді, жіп тәрізді
немесе іші қуыс цилиндр пішінді болатыны дәлелденді.
Вирустар тірі организмдердің барлығын уландырады.
Негізгі бөлім
Вирустың инфекциялардың спецификалық
алдын алуда енжар (пассивті) және
белсенді (активті) иммундаудың рөлі

Белсенді иммунитет
организмге вакцина ретінде Енжар иммунитет
вирустық АГ- ді енгізгенде организмге иммунды антиденелер
қалыптасады. Мұндай (иммунды глобулиндер) енгізгенде
иммунитет вакцина енгізген пайда болады (13.3 - кесте).
кейін бірнеше аптадан соң Пассивті иммундау әдісін
пайда болады да, бір жылдан организмде жұқпалы аурудың
бірнеше жылдарға дейін дамуын жедел тоқтату қажет
сақталады. болғанда қолданады.
Вакцина
Вакцина (лат. vacca — сиыр, vaccіnus
сиырдікі) микроорганизмдерден
(бактерия, вирус, т.б.)
алынып, адам мен жануарлар организміне
жұқпалы аурулардан алдын ала сақтану
жәнеолардың иммундық қасиетін арттыру
үшін егілетін препараттар.Азиялық
көшпелілер ежелгі дәуірден-ақ адам
мен малға шешекті, ешкіге кебенекті,
сиырға алаөкпені егу арқылы оларды
қатерлі аурулардан сақтандырып
отырған.1796 жылы ағылшын
дәрігері Э.Дженнер алғаш рет сиыр
шешегін адамға егу арқылы алды.
Тірі вакцина Өлтірілген
вакцина

Вакцина түрлері

Химиялық Ассоциацияланған
вакцина вакцина
Адтюванттар
Иммуномодуляторлар.
Адьюванттардың әсер ету механизмі.«A'dyuvant (LAT Adjuvans, adjuvantis
ықпал көмектеседі.) - 1)антигенді иммуногенндігін арттыратын зат; Кейбір
адъюванттарды вакциналарды өндіруде қолданады. (алюминий гидрат соавт.);
2)агент немесе есірткілік заттарды күшін арттырады.

Иммуномодуляторлар — иммундық жүйеге реттеуші әсер ете алатын табиғи
немесе синтетикалық заттар. Имундық жүйеге әсер етуі бойынша оларды
иммуностимулдеуші және иммуносупрессивті деп бөледі.
Иммуностимулдеушілерге тимус препараттары, интерлейкиндер, интерферондар,
интерферондардың индуктоы, биологиялық белсенді пептидтер, кейбір
саңырауқұлақтардың полисахаридтері, емдеуші вакциналар жатады. Оларды ң
белсенділігі организмнің клеткалары мен ұлпаларыны ң метаболизміне әсер ету
қабілетімен және иммунокомпонентті клеткаларды белсендіре алатынында болса,
оның нәтижесінде организмнің инфекционды және инфекционды емес аурулар ға
қарсы қабілеті артады.
Иммуносупрессорлар қабынуда, аллергияда, трансплантацияда, аутоиммунды
ауруларды емдеуде лимфоцидті клеткалардың белсенділігін басу үшін
қолданылады
Құтырық
БҰЛ ОРТАЛЫҚ НЕРВ ЖҮЙЕСІНІҢ АУЫР ЗАҚЫМДАЛУЫМЕН
ӨТЕТІН ЖӘНЕ ӨЛІМ-ЖІТІММЕН АЯҚТАЛАТЫН АУРУ.
ҚҰТЫРМА МЕН ИТ, МЫСЫҚ, СИЫР, ЖЫЛҚЫ, ТҮЙЕ, ҚОЙ-
ЕШКІ, КЕМІРГІШТЕР, ЖАБАЙЫ ЖЫРТҚЫШ АҢДАР-
ҚАСҚЫР,ТҮЛКІ Т.Б. ЖӘНЕ АДАМ АУЫРАДЫ. АУРУДЫҢ КӨЗІ-
СІЛЕКЕЙІМЕН ҚҰТЫРМАНЫҢ ВИРУСЫН ШЫҒАРАТЫН
ЖӘНЕ ОНЫ ТІСТЕГЕНДЕГІ ЖАРА АРҚЫЛЫ БЕРЕТІН ЖАНУАР.
СІЛЕКЕЙ АУРУ БЕЛГІЛЕРІ ПАЙДА БОЛМАЙ ТҰРЫП,АУРУ
ЖҰҚҚАН СОҢ 8-10 ТӘУЛІКТЕРДЕ ЖҰҚПАЛЫ БОЛА
БАСТАЙДЫ.ТЕРІГЕ НЕМЕСЕ КІЛЕГЕЙЛІ ҚАБЫҚҚА СІЛЕКЕЙ
ЖҰҚҚАНДА ҚҰТЫРМА ВИРУСЫ ЖҰҒАДЫ. ҚҰТЫРМА
ВИРУСЫН ЖҰҚТЫРҒАН КЕЗДЕН БАСТАП АУРУДЫҢ
АЛҒАШҚЫ БЕЛГІЛЕРІ ПАЙДА БОЛҒАНҒА ДЕЙІН БІРНЕШЕ
ТӘУЛІКТЕН БІРНЕШЕ АЙҒА (БІР ЖЫЛҒА ДЕЙІН ) СОЗЫЛУЫ
МҮМКІН.
Иттерде құтырма ауруы бірнеше түрде
өтеді. Елірме түріндегі құтырма кезінде
иттің көңіл күйі жабырқау, тіл алмайды
немесе өте еркелегіш болып көрінуі
мүмкін.Содан соң біртіндеп
мазасызданып, ашушаңдық ұлғаяды,
әдетте жеуге жарамайтын заттарды жей
бастайды, одан соң жұтынуы қиындап,
сілекейі шұбырады, ит кез келген
жануарға, адамға шабуыл жасайды,
судан қорқады. Аурудың әрі қарай
дамуы тамақтың, төменгі жақтың, аяқ-
қолдың, бүкіл дененің салдануына
(паралич) әкеледі, әдетте 8-10 шы
тәулікте иттің өлімімен аяқталады
(немесе 3-4 тәулікте).Құтырманың
тыныш түрінде нерв жүйесінің ширығу
белгілері (ашушаңдық,мазасыздық
,агрессивтігі) аз білінеді немесе тіптен
білінбейді, жұтынуы қиындайды ,
төменгі жағы салбырайды, сілекейі
шұбырады, салдану (паралич) тез пайда
болып, 2-4 тәулікте өледі.
Құтырманың алдын алу
Құтырмның алдын алу үшін адамдарды
немесе жануарларды тістеген ит,мысық
және басқа жануарлар оқшауланып ,
ветеринариялық қадағалау үшін жақын
маңдағы ветеринариялық емдеу
клиникасына жеткізілуі тиіс. Жоспарлы
түрде жабайы иесіз ит ,мысықтарды аулау
құтырманың алдын алудың бірден бір
жолы болып табылады.
Ветеринариялық-санитариялық
талаптарға сай құтырмамен ауырған
жануар міндетті түрде жойылуға жатады.
Қазіргі кезде құтырықтың шығу қаупі
бар елді мекендердегі барлық
жануарларғавакцина егіледі. Әсіресе
аймақтағы барлық ит пен мысық
құтырыққа қарсы вакцинамен
иммундалуға тиіс.Вакцинамен
иммундалған жануардың денесінде
иммунитет бір жылға дейін сақталады.
Ы Л
С
АУ
Аусыл
Аусыл ауруы 400 жылдай бұрын пайда болған. 17-19
ғасырларда Европаның кейбір елдерінде сілекейді ң к өп
бөлінуімен ерекшеленген ауру жағдайлары белгілі болды.
Басында аусыл ауруы Азияда пайда болғанымен, қазіргі
уақытта бүкіл әлемге тараған. Әлі вакцина ойлап
табылмаған кезде аусыл ауруы сол елдің барлық
малдарына, кейде бүкіл Европаның малдарына жұға
отырып, әр 4-5 жыл сайын қайталанып отырған. Эпизоотия
барлық жануарларға ауру жұққанға дейін тоқтамаған.
Жануарлар аурудан айыққаннан кейін иммунитет
қалыптасқан, бірақ жануарлардың әлі ауырмаған келесі
буыны (бірнеше жылдан кейін) келгеннен кейін ауру қайта
қозған.
Аусыл – жылқыдан басқа түліктің барлығында кездесетін
қатерлі індет түрі.
Ол туралы көне жазба деректерде айтылады.
Аусыл болған малдың көзі жасаурап, аузынан сілекей
ағады, күлдіреуіктер
шығып, жұқа терілі жерге дейін өршіп,тұтасып, іріңді су ға
айналады, от пен судан қалады.
Екі – үш күннен кейін күлдіреген тілін салбыратып,
сілекейін тоқтаусыз шұбырта бастайды, күйістен қалады.
Аусылды емдеудің дәстүрлі шаралары көп: оны асқындырмас үшін т ұзды, сорлы
көлдерге шомылдырады., күлдіреген бөрткен жараға сортаң балшы қ тартады, ысты қ
қарамай құяды, арша көмірің ұнтағын араластырып аузын қан а ққанша үйкелеп ысады.
Әдетте емдеу рәсімін аусыл вирусының тарау ошағы үлкен елдерде өткізеді. ТМД
елдері аумағында аусылдың алғашқы ошағы пайда болса, ауру малдарды емдемейді.
Аурудың алғашқы кезеңдерінде гипериммундық екпе немесе реконвалесценттер қан
(екпе) пайдаланған жағдайда күкірт терапиясы рәсімі тиімді.
Жануарлар арасында ауру мен өлімді азайту, сондай-а қ ас қынуды ң алдын алу үшін
ауруларға қызмет көрсету жағдайын жақсартады, оларды жиі суарады, диеталы қ азы қ
(шөп, ұн быламықтары), дезинфекциялайтын ерітінділер немесе тері мен шырышты қ
қабаттарды өңдеуге арналған жақпа майлар береді. Жүрекке арналған дәрілер мен
антибиотиктер қолданылады, сондай-ақ көктамырға глюкоза жіберіледі. Бұл инфекция
анықталған жағдайда індет ошағындағы ауыру мал сауларынан бөлінбей, т ұр ған
жерлерінде емделіп- домдалады
Шмалленберг ауруы
Шмалленберг ауруы деген жаңа ауру. Ол
Қазақстан бойынша ғана емес әлемдегі
экзотикалық ауру болып саналады. Бұл ауру ең
бірінші 2011 жылдың екінші жарты жылдығында
Германияда, Шмалленберг ауыл аймағында
бірінші рет анықталған. Бұл вирустық ауру
Шмалленберг вирусы (Schmallenberg virus)
қоздыратын ауру Германияда тіркелген, вирус әлі
толық зерттелмеген.
Шмалленберг вирусы
т а нг
Блю Блютанг немесе инфекциялы катаральдi қызба
немесе көк тіл-вирусты трансмиссивтi ауру ас
қазан жүйесi мен дем алу жүйелерiн
қабындырып кейбір жерлердiң кiлегей
қабаттарын өлi етке айландырады,
пододерматитке, бұлшық еттердi дегенеративтi
өзгерiстерге ұшыратады. Қоздырғышы
рибонуклеинқышқылы (РНК) вирус, көлемi 100
нм аралығында, сыртқы ортада төзiмдi. Вирус
трипсинге, қышқыл РН-қа, 3% күйдiргiш
натриге, 70% этил спиртiне сезiмтал келедi, ал
эфирге, хлороформға, дезоксихолатқа төзiмдi.
Диагнозды эпизоотиялық жағдайға, клиника
белгiлерiне, патолого-морфологиялық
өзгерiстерiне және лабораториялық
зерттеулерге қарап қояды. Осы ауруды басқа
аурулардан ажырату керек, яғни
гидроперикардиттен, iрi қараның обасынан,
күлден, жұқпалы сүйелден, аусылдан,
везикулярдi стоматиттен, некробактериоздан.
БЛЮТАНГ АУРУЫНЫҢ АЛДЫН АЛУ

Басқа аурудан сау мемлекеттерден алынатын қой,
ешкiлердi 30 күндiк карантинге қояды. Осы кезде
қандарын комплемент байлау реакциясына (РСК)
тексередi. Қой мен ешкiлердi қыс кезiнде алады.
Малдарды әкелгеннен кейiн тағы 30 күндiк карантинге
қояды шыбын-шiркейлер жоқ жерге. Қойларды тағы
РСК-ға тексередi. Тексерген қанмен басқа қойларды
егедi, тышқан балаларын және 8 күндiк тауық
эмбриондарын. Биопроболарды апта сайын
қайталайды 4 апта бойы. Қанмен еккенде 5 қойдыкiн
қосып еккен сайын 2 қойдан егедi.
Пайдаланылған әдебиеттер
1. «Қазақстан»: Ұлттық энцклопедия / Бас редактор Ә.
Нысанбаев – Алматы «Қазақ энциклопедиясы» Бас
редакциясы, 1998 жыл, ISBN 5-89800-123-9, II том
2. О.Д.Дайырбеков, Б.Е.Алтынбеков, Б.К.Торғауытов,
У.И.Кенесариев, Т.С.Хайдарова. Аурудың алдын алу
және сақтандыру бойынша орысша-қазақша
терминологиялық сөздік. Шымкент. “Ғасыр-Ш”, 2005
жыл.
3. Коротяев А.И., Бабичев С.А. Медицинская
микробиология, иммунология и вирусология. 1998г.
4. А.Қ. Бұлашев «Иммунология» Астана 1998 ж.
Назарларыңызға рахмет!

Ұқсас жұмыстар

Вирустық аурулардың спецификалық алдын алу

1. Вирустық аурулардың спецификалық алдын алу. Вакцина дайындау принциптері. Адтюванттар, иммуномодуляторлар. Аусыл, Шмалленберг, Блютанг ауруларының диагностикасы және алдын алу шаралары

Аурудың белгілері

Вирустық аурулардың спецификалық алдын алу. Вакцина дайындау принциптері. Адьюванттар, иммуномодуляторлар. Құтырық, Аусыл, Шмалленберг, Блютанг ауруларының диагностикасы және алдын алу шаралары

Вирустық аурулардың спецификалық алдын алу. Адъюванттар, иммуномодуляторлар

Вирустық аурулардың спецификалық алдын алу жайлы ақпарат

Вирустық аурулардың спецификалық алдын алу. Вакцина дайындау принциптері. Вирус

Аусыл ауруының диагностикасы

1. Вирустық аурулардың спецификалық алдын алу. Вакцина дайындау принциптері. Адьюванттар, иммуномодуляторлар

Вирустық аурулардың спецификалық алдын алу.Вакцина дайындау принциптері

Пәндер