Сарышұнақтар: биологиясы,зиянды фазасы, таралуы, есептеу әдістемесі

Презентация қосу

Сарышұнақтар:
биологиясы,зиянды
фазасы, таралуы,
есептеу әдістемесі

Орындаған: Кенембай Баян
Топ:АГ – 213
Тексерген: Сагандыков С.Н
Жоспар:
1. Сарышұнақтарға қысқаша сипаттама
2. Қазакстандағы кездесетін сарышұнақтар
түрлері
3. Сарышұнақтардың зиянды фазасы
4. Сарышұнақтарды есептеу әдістемесі
Сарышұнақ (лат.
Spermophilus) —
кеміргіштер отряды,
тиіндер тұқымдасының
бір туысы. Қазақстанда
далалық аймақтар мен
шөл, шөлейтті
аудандарды мекендейтін 6
түрі бар. Бұлардың
тұрқы 14 — 40 см,
құйрығының
ұзындығы 4 — 25 см,
салмағы 100 — 150 г.
Жалпы сарышұнақтардың түсі - сарғыш-сұр, жотасы қоңырқай
тартқан, жүні жұмсақ, қалың. Құлақ қалқаны кішкентай, көзі
үлкен, алдыңғы аяғы төрт саусақты, артқы аяғынан қысқалау,
артқы аяғы бес саусақты. Жоғарғы жақ сүйегінің оң жағында
да, сол жағында да 5 азу тісі, төменгі жа ғында 4 азу тісі болады.
Тіршілік әрекеті көбінесе күндіз басталады, ін қазады. Жылына 6
— 9 ай ұйықтайды. Жылына 1 рет көбейіп, 2-ден 14-ке дейін
ұрпақ әкеледі. 5 — 6 жыл тіршілік етеді.
Қазакстандағы кездесетін сарышұнақтар түрлері
Кіші Балпақ
сарышұнақ- сарышұнақ-
Батыс,Орталық, Сотүстік батыс
Солтүстікті Батыста
мекендейді. Дәнді мекендейді.
дақылға, Бақша, көкеніс
күнбағысқа зиян дақылдарына
келтіреді. зиян келтіреді.

Қызылұрт-
Зорман –
Оңтүстік шығыс,
Оңтүстікте кең
Солтүстік
таралған.
шығысты
Көпжылдық
мекендейді.
шөптер, бақша
Көпжылдық
дақылдарын зиян
шөптер, дәнді
келтіреді.
дақылдарға зиян
Қызғылт – жирен сарышұнақ

Батыс Қазақстан,
Атырау, Ақтөбе, Қостанай
облыстарында тараған.
Бұл сарышұнақтар мал
жайылымдарына едәуір
зиян келтіреді. Ол
жайылымдағы
өсімдіктерді жеп қана
қоймай, ін қазу арқылы
топырақтың құнарын
қашырады және
сортаңдануына себеп
болады.
Ұзын құйрық сарышұнақ

Оңтүстік
Алтайда, Қалба
жотасында және
Жоңғар Алатауында
өсіп-өнеді. Бұл
сарышұнақ негізінен
жайылымға зиян
келтіреді. Бір
сарышұнақ күніне
шамамен 140гр, ал
жаз бойы 25кг шөп
жейді.
САРЫШҰНАҚТЫ ЕСЕПТЕУ ӘДІСТЕМЕСІ
Әр шаруашылықта немесе әр ауылдық округтерде жоспарлы түрде
есептеулер жүргізілу керек (шабындық жер, жайлымдық, егістік т.б.)
Сарышұнақ белгілі болған алқап бағытын белгілейді, 1 алқапта
кемінде 2 бағыт таңдайды, ұзындығы 500м, ені 5м кезікендегі індерді
санау, іннің саны сарышұнақтың санына тең болмайды. 500гектер
болса тең жарты гекрарды қарау керек. Мысалы, егістікте 1 гектарда
5 сарышұнақ, басқа жерде 15-20 сарышұнақ болуы да мүмкін.
Пайдаланылған әдебиеттер:
1. Ә.Т.Тәлімбаев, Г.А.Жармұхамедова,
Энтомология Қайнар 1994 ж
2. А.К.Күрішбаев, Б.К. Ажбенов,
Первентивый подход
решениипроблемы нашнствия саранчи
в Казахстане 2013ж

Ұқсас жұмыстар

Сарышұнақтар биологиясы, зиянды фазасы, таралуы, есептеу

Тышқан тектестер: биологиясы, зиянды фазасы, таралуы, есептеу әдістемесі

Сабақ немесе жүгері көбелегі: биология, зиянды фазасы, таралуы, есептеу әдістемесі

ШВЕД ШЫБЫНЫ

Пияз шыбыны: биологиясы, зиянды фазасы, таралуы,есептеу әдістемесі

АЙҚЫШГҮЛДІЛЕР БҮРГЕЛЕРІ

Күнбағыстың қан көбелегі: биологиясы, зиянды фазасы, таралуы, есептеу әдістемесі

Рапс жапырақ жемірі: биология,зиянды фазасы,таралуы есептеу әдістемесі

Қара денелілер: биология, зиянды фазасы, таралуы, есептеу әдістемесі

Жүгерінің сабақ көбелегі (Ostrinia nubilalis)

Пәндер