Әдіс дегеніміз не

Презентация қосу

Қазақстан Республикасының ғылым және білім министрлігіні ң
Семей қаласының Шәкәрім атындағы мемлекеттік университеті
Жаратылыстану-математика факультеті
Математика және математиканы оқыту әдістемесі

ТАҚЫРЫБЫ: ОҚЫТУ
ӘДІСТЕРІ МЕН ҚҰРАЛ-
ЖАБДЫҚТАРЫ
Орындаған:
Толеубекова А.Е
Семей 2015 ж
Жоспары:
1. Әдістереге жіктеме беріңіз

2. Нақты бір тақырыпта оқыту әдісіне мысал
келтіріңіз

3. Оқыту әдістерін мұғалімнің тиімді таңдауы

4. Оқыту әдістерінің жалпы функциялары
Әдіс дегеніміз не?
Оқу-тәрбие жұмыстарының алдында
тұрған міндеттерді дұрыс орындау үшін
мұғалім мен оқушылардың бірлесіп жұмыс
істеу үшін қолданатын тәсілдері. Әдіс
арқылы мақсатқа жету үшін істелетін
жұмыстар ретке келтіріледі. Оқыту әдістері
танымға қызығушылық туғызып,
оқушының ақыл-ойын дамытады, ізденуге,
жаңа білімді түсінуге ықпал етеді. Оқытуда
ең басты нәрсе – оқушылардың танымдық
жұмыстары.
Тәсіл – оқыту әдісінің
элементі. Жоспарды
хабарлау, оқушылардың
зейінін сабаққа аудару,
оқушылардың мұғалім
көрсеткен іс-
қимылдарды қайталауы,
ақыл-ой жұмыстары
тәсілге жатады. Тәсіл
оқу материалын түсінуге
үлес қосады.
Оқыту тәсілдерінің түрлері:

ой, зейін, ес, қабылдау, қиялды
жақсарту тәсілдері;

мәселелі жағдаят тудыруға
көмектесетін тәсілдер;

оқушылардың сезімдеріне әсер ететін
тәсілдер;

жеке оқушылар арасындағы
қарым-қатынасты басқару
тәсілдері.
Оқыту әдістерінің басты қызметі

оқыту
ынталандыру
ұйымдастыру

дамыту
тәрбиелеу
М.И.Махмутов оқыту әдісіне сәйкес
келетін оқу әдістерін іріктеген

Оқыту әдістері:
а) ақпарат беру әдісі,
ә) түсіндіру әдісі,
б) ынталандыру әдісі,
в) тәжірибелік әдіс.
М.А.Данилов (1899-1973), Б.П.Есипов (1899-1967) дидактикалы қ
мақсатқа жету үшін қолданылатын әдістерді топтастырды

білім алу, іскерлік және дағдыларды
қалыптастыру,

білімді қолдану, шығармашылық іс-
әрекет,

бекіту, білім, іскерлік, дағдыларды тексеру
Түсіндіру – жеке ұғым, құбылыстарды, құралдар, көрнекі
құралдардың жұмыс істеу әдіс-тәсілдерін ауызша баяндау. Мысалы,
шет тілі сабағында жаңа мәтінді өтер алдында оқушыларға жаңа
сөздердің мағынасы түсіндіріледі. Мұғалім оқушыларға таныс емес
құралдарды немесе басқа көрнекі құралдарды сабаққа алып келіп,
жаңа материалды түсіндірмес бұрын оларды оқушыларға
түсіндіреді.
Түсіндіру әдісі жаңа тақырыпты түсіндіргенде жиі қолданылады,
бірақ бекіту кезінде оқушылар білімді дұрыс меңгермегенде де
қолданылады.
Химиялық, физикалық, математикалық есептерді шығарғанда
теоремаларды оқығанда, табиғат және қоғам құбылыстарының
түбірлі себептерін және салдарын ашу кезінде түсіндіру әдісі жиі
қолданылады
Әңгімелесу – оқытудың диалогтық әдісі, мұғалім
оқушыларға мұқият ойластырылған сұрақтарды
жүйелі қою арқылы олардың жаңа оқу материалын
меңгеруіне жағдай жасап, бұрын оқылған
материалдарды
Әңгімелесу қалай
әдісі. меңгергенін
Оқушыны тексереді
жаңа білімді алуға
белсене қатыстырып, оны білім алу әдістеріне,
мұғалім қойған сұрақтарға өз бетімен жауап
беруге үйретеді. Эвристикалық әңгімелесу
барысында мұғалім оқушылардың білімі мен
тәжірибесіне сүйеніп, олардың жаңа білімді
түсінуін, қорытынды жасауын жеңілдетеді.
Бірлескен іс-әрекет арқылы оқушылар өздері
еңбектеніп, ойланып жаңа білім алады.
• Баспа материалдарымен өз бетімен жұмыстың кейбір
қушыларбар.
Отәсілдері үшінОлар:
білім көзі – бақылау, мұғалім сөзі, баспа
•    конспектілеу
материалдары. - кітаптың
Оқулы қтар, оқмазмұнын
у құралдары,қысқа баяндау;
ғылыми –
•    мәтіннің қарапайым және күрделі жоспарын жасау.
өпшілік құру
кЖоспар әдебиеттер және журналдардан
үшін мәтінді оқып болған соң оқушылар
оны түрлі
қпараттар алып,
абөліктерге әр қ
бөліп,саба та алғанатау
бөлікке білімдерін бекітуге,
беру керек;
•
ке тезистеу
ңейтуге - кітаптың
және тереңдетугенегізгі
мүойларын қысқаөбаяндау;
мкіндік алады, з бетімен
•    цитаталау - мәтінді сөзбе сөз көшіру. Міндетті түрде
білім
автор,алу әдістерімен
кітап (жұмыс)қаты,аруланады.
баспасы, Кітаппен ұмыс әдісін
шьққанжжылы,
ме ңгеру ү
беттері шін ең алдымен оның тәсілдері меңгеріледі.
көрсетіледі;
•    аннотация
Кітаппен жұмыс—істеу
мәнді, елеулі мағынасын
тәсілдерін меңгеруде жоғалтпай
бастауыш
мазмұнды қысқа баяндау;
мектепте қолданылатын,
•    рецензиялау көп уақыттуралы
- оқу материалы алатынөз
статикалы қ оқу
ойын қысқа
үжазу;
лкен рөл атқарады. Мұндай оқудың мақсаты мәтінді
т•    справка
үсіндіру, жазу - тапқан
оқушылар кітап,
ға мәтінді т.б.
толы қ мағлұмат
меңгерту, көзі
оған
туралы мәлімет. Анықтамалар статистикалық,
әтіннің негізгі идеясын
мбиблиографиялық ұқтыру. Жа
(өмірбаяндық, ңа ақпаратты
терминологиялық,
үсінудің құндыт.б)
тгеографиялық, әдісі – мәтінді
түрде талдау.
болады;
•    формалдық-логикалық модель - мәтіннің сызбасы;
•    тақырыптық тезаурус – бөлім, тақырып бойынша
негізі ұғымдарды ретке келтіру.
Иллюстрация әдісі арқылы оқушыларға
иллюстрациялық құралдар – атап айтсақ: плакат,
кесте, картина, карта, тақтадағы суреттер,
үлгілер көрсетіледі.
Демонстрацияның (көрсету) оқыту әдісі
ретіндегі ерекшеліктері
Демонстрация әдісі арқылы заттар мен
құбылыстар тәжірибе жасау арқылы немесе
техникалық құралдардан, кино-фильмдерден,
диафильмдерден көрсетіледі.
Оқытудың көрнекілік әдісінің шарттарды:
•    көрнекіліктің оқушылардың жасына
сәйкестігі;
•    көрнекілікті сабаөтың керек сәтінде
қолдану;
•    демонстрацияланған затты барлық
оқушылардың көруі;
•    иллюстрацияның ең бастысын,
мәндісін нақты бөлу;
•    құбылыстарды демонстрациялау
кезінде берілетін түсініктерді мұқият
ойластыру;
•    демонстрацияланатын көрнекіліктің
оқу материалы мазмұнымен сәйкес келуі;
•    көрнекі құрал мен демонстрациялық
қондырғылардан керекті мәліметтерді
табуға оқушыларды ңатыстыру.
• Оқытудың тәжірибелік әдістері арқылы
оқушылар тәжірибелік қызметпен айналысып,
тәжірибелік іскерліктері мен дағдыларын
қалыптастырады. Тәжірибелік әдістер:
жаттығулар, зертханалық және практикалық
жұмыстар.
Жаттығу көмегімен ақыл-ой және тәжірибелік іс-
әрекет меңгеріледі. Ол барлық пәндерді оқуда, оқу
процесінің түрлі кезеңдерінде қолданылады. Оның
сипатыжәне әдістемесі оқу пәнінің ерекшелігіне,
нақты оқу материалына, оқушылардың жасына
байланысты. Жаттығу сипатына қарай ауызша,
жазбаша, графикалық және оқу-еңбек деп
бөлінеді.
Оқушылардың өз бетімен жұмыс істей білу
деңгейіне қарай жаттығулар бірнеше түрге
бөлінеді:
•    белгілі білімдерді еске түсіріп, оны бекіту
мақсатындағы жаттығулар;
• Жаттығулардың ерекшеліктері:
Ауызша жаттығулар логикалық ойды, есті, тілді
оқушылардың зейінін дамытуға көмектеседі.
Жазбаша жаттығулар білімді бекіту және оны қолдану
іскерлігін жасауда қолданылады. Оларды қолдану
логикалық ойды дамытуға, жазбаша тіл мәдениетін, өздікті
дамытуға көмектеседі. Әрбір оқу пәнінің міндетті бөлігі -
ана тілінен шет тіліне аудару, берілген тақырыпқа шығарма
жазу, суретпен жұмыс, өз бетімен мысалдар және есептер,
кесте құрастыру, диаграмма, баяндама, көрініс әзірлеу.
Жаттығуды орындау алдында оқушыларға теориялық
материал түсіндіріліп, нұсқау беріледі.
Жазбаша жаттығулар: ана тілі, шет тілі, математика, т.б.
пәндерде орындалады.
Оқушы оқуға үйренгенде, мәтінді мәнерлеп оқып,
грамматикалық ережелерді қолданып, көптеген
жаттығулар жазады.
Графикалық жаттығулар: кесте, сызба, технологиялық
карта, альбом, стенд жасау, экскурсия кезінде салған
суреттер.
Оқу-еңбек жаттығулары: оқу шеберханаларындағы
Ынталандыру әдісі
Қызығушылықтың үш түрі:
•    іс-әрекетке деген оң көзқарастың болуы;
•    танымның баланы жақсы сезімге бөлеуі;
•    іс-әрекеттің баланы ынталандыруы.
Оқыту процесінде баланың оқу іс-әрекетіне
оң көзқарасын туғызу керек. Оқылып
отырған материалдың оқушыны тебірентуі,
қуанышқа бөлеуі, таң қалдыруы, аяушылық
сезімін тудыруы сабақтың мақсатына
жетуді тездетеді.
• Оқуға қызықтырудың өте жақсы әдісі - танымдық
ойындар. Пікірсайыстар да оқушыны оқуға
қызықтырады. Үлгерімі төмен оқушыларды жеткен
жетістігіне қуанту да олардың оқуға ықыласын
арттырады.
Жауапкершілікті қалыптастыру әдістері.
Тәсілдері:
•    оқушыға оқудың өзіне және қоғамға пайдасын
түсіндіру;
•    талап қою;
•    талаптарды орындауға үйрету;
•    өз міндеттерін жақсы атқаратындарды мадақтау;
•    керек жағдайда жазалау әдісін қолдану;
•    оқушыға кемшіліктерін айтып, оларды түзетуге
көмектесу. Оқушыға оқудың өзіне және қоғамға
пайдасын түсіндіру үшін мұғалім өндірістің
дамуына ғылымның қалай әсер
еткенін айтып, білімділік еңбек
өнімділігін арттырып, жаңашылдыққа
• Оқушыға оқудың пайдасын түсіндіру. Жаратылыс-
математика бағытын таңдаған балаларға
қоғамдық ғылымдардың, қоғамдық бағыттағы
пәндерді тереңдетіп оқитын оқушыларға
жаратылыс-математика бағытындағы пәндердің
пайдасын түсіндіру үшін өндіріске экскурсияға,
мәдени орталықтарға, кітапханаларға
экскурсияға апарудың, Қазақстан Республикасы
Үкіметінің дарынды балаларға жасап отырған
қамқорлығын, түрлі олимпиадаларға қатысудың,
мамандығын растайтын құжаттардың тіршілік
үшін маңызын түсіндірудің пайдасы зор.
• Оқудағы мадақтау және жазалау әдістері.
Мадақтау түрлері:
•    баға қою;
•    тапсырмалар арқылы оқушыны табысқа
жеткізу;
•    оқушыны тәжірибе және зертханалық
жұмыстарды жүргізуге көмекші етіп алу;
•    топтық тәжірибелік жұмыс кезінде оқушыға
бөлімшелерді басқарту;
•    үлгерім және сабаққа қатынас көрсеткіштерін
шығару;
•    білімнің қоғамдық байқауының қорытындылары
бойынша мадақтау;
•    жақсы оқитын оқушылардың үлгерімі төмен
оқушыларға көмектесуі, т.б.
Жазалау түрлері:
•    сабақта оқушыға ауызша ескерту жасау;
•    күнделікке, дәптерге "қанаттанғысыз" баға
қою;
•    қателерін айтып, қосымша жұмыс істеуді талап
ету.
• Дидактикалық құралдар төмендегідей тіркеледі:
- көру (визуалды) құралдары -кестелер, карталар,
табиғи объекттер ж.т.б.;
- есіту(аудио)құралдары-радио, магнитафон, əн-
күй аспаптары ж.т.б.;
- есіту-көру құралдары-дыбысты фильмдер,
теледидар ж.т.б.;
- сөздік құралдар - оқулықтар, мəтіндер;
- оқу процесін авмоматтастырушы құралдар – тіл
кабинеттері, компьютерлер, ақпараттық
жүйелер, телебайланыс- қатынас тораптары;
- сөз, сөйлеу, ым-ишара, дене қозғалыстары.
Қолданылған әдебиеттер:
1. М.Жұмабаев. Педагогика. - Алматы:
Ана тілі, 1992. -160 б.
2. Г.Қ.Нұрғалиева. Педагогиканық
логикалық-құрылымдық курсы, -
Алматы, 1996.
3. Оконь В. Введение в общую
дидактику. - Москва: Высшая наука,
1990.
4.Ғаламтор желісі: google.kz
е т !
х м
а ра
з ғ
ң ы
ар ы
ар л
а з
Н

Ұқсас жұмыстар

Түбір сөзді тап

ӘДІСТЕМЕ ОБЪЕКТІСІ

Кестелерді редакциялау

Әлеуметтік - психологиялық диагностика

Генетиканың маңызы. Денсаулық сақтаудың генетикалық проблемалары

Ғылыми дүниетанудың ерекшеліктері мен құрылысы. Ғылыми танымның деңгейлері, формалары және әдістері

Баға қалыптастыру әдістерін ата

ЦИТОГЕНЕТИКАЛЫҚ ӘДІС

Етістікті қайталау

Оқыту әдістерінің мәні

Пәндер