Қазіргі заманғы маталардың сипаттамалары

Презентация қосу

Қазіргі заманғы маталардың сипаттамалары
Тексерген: Бауыржанова
А.З.
Орындаған: Темірова А.Р.
Орта Азияны мекендеген халықтар көшпелі тұрмыстан
отырықшылыққа ХІХ ғасырдың аяғы мен ХХ ғасырдың басында
ауыса бастады. Көшпенді халықтардың киім тігуге пайдаланған
маталары жайлы деректер кездеспейді. Олар жайлы алғашқы жазбалар
Қазан революциясынан кейін пайда бола бастады. Қашқардан Орталық
Азияға әкелінген маталар жайлы Шоқан Уәлихановтың күнделіктері
мен сызбаларында жақсы баяндалған. Бұдан басқа деректерді түрік
халықтарының сөздіктері бойынша қалыптастырған. Халықтың
дерлігі мал шаруашылығымен айналысқандықтан
жүннен мата тоқуды жақсы меңгерген. Тазартылған жүн
ұршықпен иіріліп, өрмек станогы арқылы мата тоқылған.
Мата тоқуға түйе, қой, ешкі жүндері пайдаланылған. Қой
жүнінен иірілген жіптер киімге тігуге аса көп
қолданылмаған. Қой жүнінен тоқылған матаны қайнап
тұрған суға салып жұмсартып, шапан, шекпен, шалбар,
кебенек, аяқ орауыштар, белдіктер жасаған.
• Вискоза - ағаштан
алынған,целлюлозды табиғи
мата. Вискоза құрамында
қоспалы мата түрінде жиі
қолданылады, мысалы,
зығырмен және жібекпен.
Габардин - бұрын Париждегі сән
салоны осылай аталатын. Айрықша
айқаспа мақтаға, жүнге немесе
жасанды талшықтарға беріктік береді.
Беріктігі жағынан габардин әйелдер
және ерлердің костюмдері мен
пальтоларға қолданылады.
Камвольді маталар.
Жүннің таралған
және аралас
талшықтарынан осы
матаға өңделіп
шығады. Тығыз
айқаспа анық
байқалып тұрады.
Крепдешин - Қытайдың крепі-нәзік
жібек мата, айрықша айқаспамен
тоқылу арқасында өзі тегіс емес
болады, бетінде түйіршігі бар.

Креп-жоржет - шифон және
крепдешинге ұқсас келетін жібек
мата
түрінде жиі кездеседі, бірақ креп-
жоржет тығыз және сипап
байқағанда
түйіршікті болады.
Шотландка - түрлі түсті немесе бір түсті
симметриялы жіңішке шақпақты және енді өрнекті
жолақты. Жолақпен қатар шақпақ мата
өрнегінің ең ежелгілерінің бірі болып саналады.
Темір пайда болған дәуірде-
ақ кельттер шақпақты өрнекті тоқыған, олар осы
күнге дейін шотландық шақпақ атымен аталған.
Жібек - жібек жібін жібек
құртының кокондарынан
алынады. Өңделуіне
байланысты чесучу, жібек немесе
аса бағалы емес бурет- жібегін
алады. Кез-
келген жағдайда бұл өте жіңішке
жіптерден жасалған мата.
Жабайы жібек құртынан алынған
жібек жібі қалың болады.
Қайнатылған жібек: тегіс емес,
замшаға ұқсайды.
Отырықшылық тұрмыс қалпына көше бастаған қазақтар мақта өсіріп, мата
тоқуды кәсіпке айналдыра бастады. Алайда бұл кәсіпті өзбектер мен
түрікмендер жақсы меңгерген. Мақта маталардың ішінде бөз мата өте
танымал болды. Оны сапасы төмендеу боялған мақтадан тоқитын. Сонымен
қатар, Орта Азия елдері зығыр өсімдігі талшықтарынан мата өндіруі жайлы
қытай, орыс деректерінде айтылады. Оған қоса қарақалпақтардың кендірден
мата өндіретіндігі жайлы жазбалар да бар. Ал жалпы жібек, жүн маталар
ертеден шет елден алынып отырған. Оны ата-бабаларымыз сый ретінде,
соғыстан түскен олжа және шаруашылық өнімдеріне ауыстырып отырған.
• Назарларыңызға рахмет!

Ұқсас жұмыстар

Жібек мата

ЗЫҒЫР МАТАСЫ

Диірмендерде ұнтақтау партияларының орындалу принциптері

Киім жылу беру қасиетіне дизайнның әсері

Тірек-қимыл жүйесі, жас ерекшілігі, баланың аяқ-киіміне, жеке басына қойылатын талаптар

АДСОРБЦИЯНЫ СИПАТТАЙТЫН НЕГІЗГІ ТЕҢДЕУЛЕР. ФРУМКИН ТЕҢДЕУІ. ГИББС ТЕҢДЕУІ

Геодезиялық құралдардың техникалық сипаттамасы. Теодолит

Хромосоманың жіктелуі. Адам хромосомасының картасы

Химиялық талшықтардың ерекшелігі, қасиеті және қолдану аймағы

Спорттық аяқ киімдерге гигиеналық талаптар

Пәндер