Ағзалардың көбею формалары




Презентация қосу
Тақырыбы :
Ағзалардың көбею
формалары
Қарағанды
Қарағанды
облысы
Қарқаралы
ауданы
№ 21 Бақты
орта мектебінің
биология пәні
мұғалімі
Нұрахмет
Жанат
Төлеутайқызы
Сабақ құрылымы :
1. Ұйымдастыру
кезеңі
2. Еңбегіне қарай
өнбегі
3. “Білгенге
маржан ”
4. білім кілті
танымдылықта
5. “Жан қиналмай
жұмыс бітпес,
Талап қылмай
мұратқа жетпес”
І. Ұйымдастыру кезеңі
Оқушыларды сабаққа икемдеу.
Адам меңгермейтін білім бар
ма ?
Жойқын істі тындырар күшің
бар да.
Оқы,үйрен,жас ұрпақ бәрін
меңгер ,
Алға қойған мақсатың ісің бар
да !
Еңбегіне қарай өнбегі
• 1. Оттексіз ортада өмір сүретін
• Білім минуты ағзалар не деп аталады ?
• 2.жасыл өсімдіктер , балдырлар
энергияны қандай жолмен алады ?
10 10 • 3.оттегімен тыныс алатын
ағзалар тобы
20 20
• 4. Жасушадағы маңызды
30 30 энергетикалық зат
• 5. Шұбалшаң,көң қоңыздары ,
40 40 шіріту бактериялары қалай
қоректенеді ?
• 6. Фотосинтез ғаламшарымызды,
тірі ағзаларды немен қамтамасыз
етеді ?
• 7.Дайын затты
пайдаланатынағзалар тобы ?
• 8. Өзге ағзалар есебінен өмір
сүретіндер ?
Еңбегіне қарай өнбегі
Білім минуты

• Оттексіз ортада өмір
• Жасыл өсімдіктер ,
аталады ?10
сүретін ағзалар не деп
балдырлар энергияны
қандай жолмен алады ?
• Оттегімен тыныс алатын
ағзалар тобы
20 •
Жасушадағы маңызды
энергетикалық зат


Шұбалшаң,көң қоңыздары ,
шіріту бактериялары 30
• Фотосинтез
ғаламшарымызды, тірі
қалай қоректенеді ? ағзаларды немен
қамтамасыз етеді ?

• Дайын затты пайдалана
-тын ағзалар тобы ?
• Өзге ағзалар есебінен
өмір сүретіндер ?
ТОПТАСТЫРУ

Тыныс алу
кезеңдері
Лездемелік сұрақтар :
• Фотосинтездің қанша сатысы бар ?
• Сыртқы фактор немен анықталады ?
• Кальвин айналымы фотосинтездің қай
фазасы ?
• Күн энергиясының химиялық энергияға
өзгеруі қай сатыда ?
• Өздігінен реттелу деген не ?
• Жылу реттеу бейімділігі бойынша
құстар ,сүт қоректілер қай топқа
жатады ?
• Тропизм деген не ?
• Фототаксис деген не ?
Жаңа тақырып
§ 20 .Ағзалардың көбею

формалары
Мақсаты : оқушыларға көбеюдің биологиялық
маңызы,түрлері,жынысты,жыныссыз
жолмен көбею жолдары ,
ерекшеліктеріне тоқталу.
Дамытушылық: оқыту кезінде оқушыларға
әртүрлі тапсырма бере отырып,
оқушылардың ойлау қабілетін, жадысын,
шығармашылық қабілеттерін арттыру.
Тәрбиелік : оқушыларға өз бетімен жұмыс жасауға алған
білімдерін іс –жүзінде қолдана білуге ,сабақ
процесінде ақпараттық –коммуникациялық
технологиямен тиімді жұмыс жасай білуге
тәрбиелеу.
Түрі : аралас сипатта
Әдісі : интербелсенді баяндау ,тест,сұрақ –жауап
Көрнекілігі : интербелсенді құралдар,слайд,үлестірме
материалдар,ДК
Пәнаралық байланыс : биохимия
Жыныссыз жолмен көбею формалары
және олардың сипаттамасы.

1. Қарапайым бөліну - біртұтас
ағзалар ретіндегі
бактериялардың көбеюі.
2. Митоз

Амебалар

Жасыл эвглена
Эукариотты бір
жасушалы
жәндіктер мен
Жануарлар
3. Өсімдіктің көбею – жоғары
сатыдағы өсімдіктерге тән өсінді –
өскін клон деп аталады.
• Жапырақ қалемшесі –
бегония,қоғажай
• Пиязшық –
пияз,сарымсақ,лалагүл.
• Тамырсабақ – құртқашаш ,
інжугүл,бидайық.
• Түйнек –картоп
• Мұртша – бүлдірген,құлпынай
• Телу – жеміс ағаштары
4. Бүршіктену – аналық ағзадан
бүршіктеніп түзілетін өсінді.
Гидра
5. Бүрмелену /стробиляция/ немесе үзбелену
/фрагментация/ бұл ересек дарақтардың жеке
үзбелер арқылы көбею жолы.
• Ішек қуыстылар ,жалпақ құрттар ,
теңіз жұлдызы ,буылтық құрт ,
полала.
6. Спора түзу • Саңырауқұлақтар,
Жоғары сатыдағы өсімдіктер.
саңырауқұлақтарда
– мейоз, төменгі –
митоз.

7. Өсінді өскін арқылы
• Долли қойлары ,
көбейту
микробиология,
/клонирование/
салалы өсімдіктер
Сомалық жасушадан
тұтас дарақ өсіру
үдерісі өскінді
өскіннен өсіру.
Жынысты көбею формалары
және олардың сипаттамасы .
1 Өсімдіктердің ұрықтанбай Бақбақ,темекі,қызылша
көбеюі /партеногенез/ сорттары,орхидея
түрлері,балара,жібек көбелегі

2 Қосылу үдерісі /коньюгация/ Бактериялардың қосылуы
арқылы көбеюі

3 Қосылу арқылы Кірпікшілер,спирогира,
эукариоттардың көбеюі саңырауқұлақ тардың кейбір
/гендердің алмасу үдерісі / түрлері
Гаметалардың қалыпты қосылуы
Гермофродит,өздігінен ұрықтану.

• Ө сімдіктерде - тоза ңдану
• Сырттай ұ ры қ тану –балы қ тар
• Іштей ұ ры қ тану
-жоргалаушылар,с ү т қоректілер
• Қ осарынан ұ ры қ тану –г ү лді
ө сімдіктер
• Адамда –егіздік
“Білім кілті танымдылықта”
/білімді жүйелеу және қорытындылау./

Ғажайып алаң
Сәйкестендіру тесті
1 Спора түзу Теңіз жұлдызы

2 Бүршіктену Қыналар

3 Қарапайым Саңырауқұлақ
бөліну
4 Өсімді көбею Жануарлар

5 Митоз Бактерия

6 Үзбелену Гидра
Көбею
Аналық Аталық

Ұрықтану

Зигота н
ге
н о
а
Эмбриологи рг ез
О
я
“Жан қиналмай жұмыс бітпес,
Талап қылмай мұратқа жетпес ”
1. Митоз жолымен бір
жасушалы ағзалар көбейе ала
ма ?
2. Ішек қуыстылар бүршіктену
арқылы көбейе ала ма ?
3. Үзбелену арқылы көбею
шұбалшаңға қасиет пе ?
4. Қосарланып ұрықтану
жануарларда жүре ме ?
5. Барлық ағзаға тән қасиет ?
Үйге тапсырма
§ 20 оқып келу ,

Ұқсас жұмыстар
Тірі ағзалардың көбеюі
ЖЫНЫССЫЗ КӨБЕЮ ЖОЛДАРЫ
Жасушаның бөлінуі
Табиғи сұрыпталу
Тірі ағзалардың негізгі қасиеттері
Жеміс өсімдіктерінің вегетативтік көбеюі
Гомеостаздың физиологиялық механизмдері
Плаун тәрізділер класы
Күнбағыстың будандарын өндіріу тұқым сапасын анықтау және сорттары
Популяция түсінігі
Пәндер