Ағзалардың көбею формалары



Қарағанды облысы
Қарқаралы ауданы
№ 21 Бақты орта мектебінің биология пәні мұғалімі
Нұрахмет Жанат Төлеутайқызы
Тақырыбы :
Ағзалардың көбею формалары

Сабақ құрылымы :
1. Ұйымдастыру кезеңі 2. Еңбегіне қарай өнбегі 3. “Білгенге маржан ” 4. білім кілті танымдылықта 5. “Жан қиналмай жұмыс бітпес, Талап қылмай мұратқа жетпес” 6. Оқу түбі тоқ

І. Ұйымдастыру кезеңі
Оқушыларды сабаққа икемдеу.
Адам меңгермейтін білім бар ма ?
Жойқын істі тындырар күшің бар да.
Оқы, үйрен, жас ұрпақ бәрін меңгер,
Алға қойған мақсатың ісің бар да !

Еңбегіне қарай өнбегі
Білім минуты
1. Оттексіз ортада өмір сүретін ағзалар не деп аталады ?
2. жасыл өсімдіктер, балдырлар энергияны қандай жолмен алады ?
3. оттегімен тыныс алатын ағзалар тобы
4. Жасушадағы маңызды энергетикалық зат
5. Шұбалшаң, көң қоңыздары, шіріту бактериялары қалай қоректенеді ?
6. Фотосинтез ғаламшарымызды, тірі ағзаларды немен қамтамасыз етеді ?
7. Дайын затты пайдаланатынағзалар тобы ?
8. Өзге ағзалар есебінен өмір сүретіндер ?
10
10
20
20
30
30
40
40

Еңбегіне қарай өнбегі Білім минуты
Оттексіз ортада өмір сүретін ағзалар не деп аталады ?
Оттегімен тыныс алатын ағзалар тобы
Шұбалшаң, көң қоңыздары, шіріту бактериялары қалай қоректенеді ?
Дайын затты пайдалана
-тын ағзалар тобы ?
Жасыл өсімдіктер, балдырлар энергияны қандай жолмен алады ?
Жасушадағы маңызды энергетикалық зат
Фотосинтез ғаламшарымызды, тірі ағзаларды немен қамтамасыз етеді ?
Өзге ағзалар есебінен өмір сүретіндер ?
10
10
20
30
40
20
30
40

Топтастыру

Лездемелік сұрақтар :
Фотосинтездің қанша сатысы бар ?
Сыртқы фактор немен анықталады ?
Кальвин айналымы фотосинтездің қай фазасы ?
Күн энергиясының химиялық энергияға өзгеруі қай сатыда ?
Өздігінен реттелу деген не ?
Жылу реттеу бейімділігі бойынша құстар, сүт қоректілер қай топқа жатады ?
Тропизм деген не ?
Фототаксис деген не ?

Жаңа тақырып
§ 20 . Ағзалардың көбею
формалары

Мақсаты : оқушыларға көбеюдің биологиялық маңызы, түрлері, жынысты, жыныссыз жолмен көбею жолдары, ерекшеліктеріне тоқталу. Дамытушылық: оқыту кезінде оқушыларға әртүрлі тапсырма бере отырып, оқушылардың ойлау қабілетін, жадысын, шығармашылық қабілеттерін арттыру. Тәрбиелік : оқушыларға өз бетімен жұмыс жасауға алған білімдерін іс -жүзінде қолдана білуге, сабақ процесінде ақпараттық -коммуникациялық технологиямен тиімді жұмыс жасай білуге тәрбиелеу. Түрі : аралас сипатта Әдісі : интербелсенді баяндау, тест, сұрақ -жауап Көрнекілігі : интербелсенді құралдар, слайд, үлестірме материалдар, ДК Пәнаралық байланыс : биохимия

Жыныссыз жолмен көбею формалары және олардың сипаттамасы.
1. Қарапайым бөліну - біртұтас ағзалар ретіндегі бактериялардың көбеюі.

2. Митоз
Амебалар Жасыл эвглена
Эукариотты бір жасушалы
жәндіктер мен
Жануарлар

3. Өсімдіктің көбею - жоғары сатыдағы өсімдіктерге тән өсінді - өскін клон деп аталады.
Жапырақ қалемшесі - бегония, қоғажай
Пиязшық -пияз, сарымсақ, лалагүл.
Тамырсабақ - құртқашаш, інжугүл, бидайық.
Түйнек -картоп
Мұртша - бүлдірген, құлпынай
Телу - жеміс ағаштары


4. Бүршіктену - аналық ағзадан бүршіктеніп түзілетін өсінді.
Гидра

5. Бүрмелену /стробиляция/ немесе үзбелену /фрагментация/ бұл ересек дарақтардың жеке үзбелер арқылы көбею жолы.
Ішек қуыстылар, жалпақ құрттар, теңіз жұлдызы, буылтық құрт, полала.

6. Спора түзу
Жоғары сатыдағы саңырауқұлақтарда - мейоз, төменгі -митоз.
7. Өсінді өскін арқылы көбейту /клонирование/
Сомалық жасушадан тұтас дарақ өсіру үдерісі өскінді өскіннен өсіру.
Саңырауқұлақтар,
өсімдіктер.
Долли қойлары, микробиология,
салалы өсімдіктер

Жынысты көбею формалары және олардың сипаттамасы .
1
Өсімдіктердің ұрықтанбай көбеюі /партеногенез/
Бақбақ, темекі, қызылша сорттары, орхидея түрлері, балара, жібек көбелегі
2
Қосылу үдерісі /коньюгация/
Бактериялардың қосылуы арқылы көбеюі
3
Қосылу арқылы эукариоттардың көбеюі /гендердің алмасу үдерісі /
Кірпікшілер, спирогира,
саңырауқұлақ тардың кейбір түрлері

Гаметалардың қалыпты қосылуы Гермофродит, өздігінен ұрықтану.
Өсімдіктерде - тозаңдану
Сырттай ұрықтану -балықтар
Іштей ұрықтану -жоргалаушылар, сүтқоректілер
Қосарынан ұрықтану -гүлді өсімдіктер
Адамда -егіздік

“Білім кілті танымдылықта” /білімді жүйелеу және қорытындылау. /
Ғажайып алаң

Сәйкестендіру тесті
1
Спора түзу
Теңіз жұлдызы
2
Бүршіктену
Қыналар
3
Қарапайым бөліну
Саңырауқұлақ
4
Өсімді көбею
Жануарлар
5
Митоз
Бактерия
6
Үзбелену
Гидра

Көбею
Аналық
Аталық
Ұрықтану
Зигота
Эмбриология
Органогенез

“Жан қиналмай жұмыс бітпес, Талап қылмай мұратқа жетпес ”
Митоз жолымен бір жасушалы ағзалар көбейе ала ма ?
Ішек қуыстылар бүршіктену арқылы көбейе ала ма ?
Үзбелену арқылы көбею шұбалшаңға қасиет пе ?
Қосарланып ұрықтану жануарларда жүре ме ?
Барлық ағзаға тән қасиет ?

Үйге тапсырма § 20 оқып келу,
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.

Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz