Өлшемнің метрлік жүйесі. Халықаралық бірліктер жүйесі. Өлшеулер мен есептеулер дәлдігі. Өте үлкен және өте кіші сандарды ықшамдап жазу




Презентация қосу
Өлшемнің метрлік жүйесі.
Халықаралық бірліктер жүйесі.
Өлшеулер мен есептеулер дәлдігі.
Өте үлкен және өте кіші сандарды
ықшамдап жазу.

Пән мұғалімі: Оңғарбай Ж.
Өлшемнің метрлік жүйесі
• 1793 жылы Францияда өткен
Конвенцияда «Өлшемдердің метрлік
жүйесін» енгізу туралы аса маңызды
шешім қабылданды.
• Кейінірек 1875 жылыкөптеген елдер осы
метрлік жүйесін қабылдады.
• Осының негізінде Халықаралық
бірліктер жүйесі (ХБЖ) 1960 жылы
жасалды. Қысқаша SI (французша
Systeme International)
Халықаралық бірліктер жүйесі
Халықаралық бірліктер жүйесі (ХБЖ)
• Халықаралық бірліктер жүйесі (ХБЖ), 1875 жылы қабылданған негізгі
жеті (метр, килограмм, секунд, ампер, кельвин, моль, кандела) ж әне екі
қосымша (радиан және стерадиан) бірліктерден құралады.
• Метр (м) — жарықтың вакуумде 1/299 792 458 с уақытта ж үріп өтетін жолы.
• Килограмм (кг) — халықаралық масса прототипінің массасына те ң шама.
(платино-ириди цилиндрі, Севре қаласында, Париж ма ңында халы қаралы қ
бюрода сақтаулы).
• Секунда (с)— цезии 133 атомының негізгі күйдегі өте жұқа деңгейлеріндегі
сәуле шығарудың 9 192 631 770 периодына тең уақыт.
• Ампер (А) —вакуумдағы параллель орналасқан, ара қашы қты ғы 1м шексіз
ұзындықтағы, өте жіңішке түзу өткізгіштен жүретін ток м өлшері. Кельвин
(К) —судың үштік нүктесінің термодинамикалық температурасының
1/273,16 бөлігі.
• Моль (моль) —12С нуклидінің 0,012 кг массасында ғы зат м өлшеріне те ң
шама.
• Кандела (кд) — Жиілігі 540.1012 Гц монохромат жары қты ң белгібі
бағыттағы түсіретін күші. Жарық күшінің энергетикалық шамасы 1/683
Вт/орт болады.
Физикалық шамаларды
өлшеу
• Физикалық құбылыстарды, физикалық шамаларды
өлшеген кезде өлшеудің дәлдігі аса маңызды
орын алады.
• Аспаптардың көмегімен дұрыс орындалған
өлшеулердің ең үлкен қателігі аспап бөлігі
құнының жартысына тең.
• Физикада өлшеудің тура және жанама тәсілдері
қолданылады. Тура тәсілде физикалық шаманың
мәні тікелей құралдың көрсетуімен анықталады.
• Көптеген жағдайларда өлшеуді тура тәсілмен
анықтай алмайсың, сол кезде жанама тәсілді
қолдану керек. Мысалы, көлемді есептеу үшін үш
қабырғаның ұзындығын алу керек.
Өте үлкен және өте кіші сандарды
ықшамдап жазу.
10n*10m=10n+m
10n:10m=10n-m
10n көбейткіштерін пайдаланып, берілген
сандарды ықшамдап жазу “сандарды стандарт
түрінде жазу” деп аталады.
х=a*10n
у=b*10m

х*у=a*b*10n+m
х:у=a:b*10n-m
Топпен орындалатын тапсырмалар:
N1
N2

Суреттегі
секундомердің
бөлік құнын
анықтаңыздар.
Осы сағатпен
уақытты қандай
дәлдікпен
анықтауға болады.
Үй жұмысы:

Оқулықпен жұмыс, 10-12
тақырыпты қайталап мазмұндау.
4-жаттығу 5-10, есептер 46-48
есептер, 15 бет.

Назарларыңызға рахмет!

Ұқсас жұмыстар
Өлшемнің метрлік жүйесі
Арақашықтықтарды өлшеу
Өлшемдердің метрлік жүйесі
ҰЗЫНДЫҚ ӨЛШЕМ БІРЛІКТЕРІНІҢ ШЫҒУ ТАРИХЫ ЖӘНЕ ПАЙДА
Қателер теориясы
Физикалық шамалардың өлшем бірліктері
Өлшеуіш аспаптар
Оқыту әдістемесі
Санау жүйелері: екілік, сегіздік, ондық, он алтылық
Жер эллипсоиды және оның негізгі элементтері
Пәндер