қылтанақсыз арпабас

Презентация қосу

Қызылот,
қылтанақсыз
арпабас - Костер
безостый (Bromus
inermis Leyss)

Орындаған: Омарова Алуа
Топ: АГ – 213
Тексерген: Сагандыков С.Н
Жоспар
КІРІСПЕ
1.1 Қызылот арпабас өсімдігіне қысқаша сипаттама
жоспар
НЕГІЗГІ БӨЛІМ
2.1 Қызылот арпабасты отырғызудағы еркшеліктер
2.2 Қызылот арпабастың көбеюі
2.3 Қызылот арпабасты өсіру ерекшеліктері
2.4 Түрлері
2.5 Таралған жерлері
2.6 Маңызды қасиеттері
ҚОРЫТЫНДЫ
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР
Бұл көп жылдық шөптік астық тұқымдас өсімдік. Өткен
ғасырдың ортасында дақылға енгізілген. Қазір кең тараған
астықтұқымдас азықтық өсімдіктердің бірі болып саналады. Ең
алғаш рет қызылот арпабасты зерттеген Фридрих Вильгельм Фон
Ляйссер болатын (1761 жыл)
Қызылот арпабас өсімдігіне қысқаша сипаттама
Қызылот жапырақтары мол,
биіктігі 80-150 см өсімдік.
Сабақтары тіке, түп жағы
жоғары көтеріңкі, шамамен
ұзындығының үштен екісі
жапырақтанған. Төменгі
қынабы бекітулі, оның
ерекшелік сипатын құрайды,
кейде азды-көпті бұдырлы
болып кездеседі. Жапырақтары
тегіс, ені 6-20 мм дейін кең
ұзындықта болады. Тілшігі
қысқа, жіңішке тісті шеттері
мұқалыңқыраған, қынап
шеттері сыналанған және
бекітілген. Жапырақтарының
түсі күңгірт, сұр жасыл болып
келеді.
Гүл шоғы – 10-15 см ұзын, ірі тіке
тұрған сыпырығыш сияқты. Олар ұзын
немесе жіңішке бұташықтан тұрады,
ұштарына таман масақшалары шығады.
Төменгі бұташықтары желіден 3-7
немесе 5-тен жиі болып бөлінеді.
Төменгі бұташықтары 2-ден
бөлінетін субетегеден өзгешелігі
масақтары көпгүлді (5-12), ұзындығы
1,5-3,0 см, қияқты, жоғарғы ұшына
қарай нашар жіңішкерген, солғын жасыл
немесе сұр ақшыл көк түсті.Төменгі
гүлдік қабығы қылтанақсыз. Гүлдену
кезінде тозаңдықтары сыртқа шығады
және айқын қызғылт сары түске
боялады. Тұқымдары ірі, ұзындығы 8-12
мм, ені 2,5-3 мм. Жасыл сұр немесе
қоңыр түсті, 1000 тұқымның салмағы
3,5 грамнан аспайды.
Түптенуі бойынша қызылот
тамырсабақты астық
тұқымдастарға жатады,
тамырсабақтарында
бірнеше түйінаралықтары бар,
түйіндерден қосалқы тамырлар
тарайды. Тамырсабақтың
түйіндерінін топырақ бетіне
шығатын тік өскен өркендері жаңа
өсімдіктің бастауын береді.
Тамырсабақтардың топыраққа
тереңдеуі өсімдіктердің тобына
байланысты болады. Шалғындықта
олар топырақ бетінен 8-10 см
тереңдікте, ал далалықта 15-20 см
тереңдікте жатады. Қызылот
қолайлы жағдайда өз-өзінен көбею
қабілетіне ие. Осы жағдайда
қуаңшылыққа төзімді 2 м
тереңдікке кететін шашақты тамыр
жүйесі болады
ҚЫЗЫЛОТ АРПАБАСТЫ ОТЫРҒЫЗУДАҒЫ ЕРЕКШЕЛІКТЕР
Бұл өсімдіктің тұқымын отырғызбастан
бұрын ол ауа термиялық өңдеуді қажет етеді, ол 5
-10 күн ішінде жүргізіледі. Одан кейін
бактериялар мен көгеруге төтеп беруі үшін арнайы
қоспалар мен өңделеді. Көбінесе қызылот
арапабасты көктемде көктемгі дақылдармен, күзде
күзгі дақылдармен егеді. Егерде арпабасты
тұқымға еккен болса, қатар аралығын 60- 70 см
етіп алады. Бірініші көктеулер сәуірдің аяғы
мамырдың басында пайда болады. Ал маусымда
арапабас гүлдей бастайды. Мал азықтық жемшөп
ретінде егілген арпабасты люцерна және
еркекшөппен бірге егуге болады. Жемшөптік
дақылдар ретінде арпабастың алатын орны
ерекше, себебі 100 кг дайын шөпте 57 азықтық
бірлікке тең болады, ,бұл массасы құрамында
шамамен 6 кг ақуыз құны кездеседі. Қызылот
арпабастың түсім мөлшері сепкеннен кейін 2-3
жылдан соң арта түседі. Қазіргі таңда сорттарды
аудандастыру жұмыстары көптеп жүргізіліп
жатыр. Арпабас қолайлыз климаты бар аудандарда
өсуі үлкен пайда болып табылады.
ҚЫЗЫЛОТ АРПАБАСТЫҢ КӨБЕЮІ

Қызылот арпабас өзінің
жақсы дамыған, мықты
тамыры арқылы таралады,
кейін ол бірден өсе келіп жаңа
алқапты толығымен қамтиды.
Жас тамырлар балғын
өскіндер беріп ,содан кейін
сабақтары, жапырақтары мен
ілгектері бар жас өсімдіктер
өсіп шығады. Көбеюінің
осындай формасына байланыс
біз бұл өсімдікті мықты әрі
әр түрлі климат жағдайларына
төзімді өсімдік деп айта
аламыз.
ҚЫЗЫЛОТ АРПАБАСТЫ ӨСІРУ ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ
Табиғатта қызылот арпабас құмды және құмдақ топырақты таңдайды,
яғни ол қышқылдылығы жоғары топырақ та немесе шымтезек
топырақтарда өсе алмайды. Бұл өсімдік өзінің мықты тамыр жүйесінің
арқасында құрғақшылыққа төзімді өсімдік. Ірі өзен жағалаулары бұл
өсімдікке қолайлы жер болып табылады, сонымен қоса қызылот арпабас
құрғатылған батбақтарда жақсы өседі.
ҚЫЗЫЛОТ АРПАБАС Қ ҮРЛЕРІ
Тызылот қоршаған
ортаның әр түрлі
жағдайларына икемді. Оны
шалғындық (солтүстік) немесе
далалық (оңтүстік) пішендік
деп бөледі. Шалғындық тобы
жоғары
өнімділігімен,жапырақтануыны
ң
жұмсақтығыменерекшеленеді.
Далалық тобы өнімділігі мен
азықтық құнары жағынан
жоғарыдағы топтан төмен,
жапырақтануы аздау және
қаттылау, жапырақтары күшті
балауызбен жабылған.
Отырғызуға арналған, ең көп
таралғансорттары:Козаровиц
кий.Полтавский30.
Вышгородский.
Днепровский және т.б
Таралған жерлері
Қазақстан Германия

Австрия Италия

Белоруссия Польша

Россия
Турция
Қытай

Солтүстік Америка
Армения
Қырғыстан
Маңызды қасиеттері
-Аязға төзімді. Бұл өсімдіктің тамыры қар астында ешбір қиынды қсыз қыстап
шығады, көптеген қатты аяздардың болуы да бұл өсімдікті жоя алмайды. Қар
кетіп, ауа температурасы жжоғарлаған кезде – ақ қызылот арпабас бірден б ұрын ғы
жеріне таралып, өсіп шыға келеді.
-Судың шамадан шыс болуына да төтеп бере алады. Егер де су бір жерде
тапжылмай 60 күн тұрған жағдай да бұл өсімдік өзінің өсуін тоқтатпайды.
Керісінше кейін су кете салысымен өсімдіктің жас тамырлары бірден к өктей
бастайды.
- Тағы бір қасиеті ол бірнеше мәрте шабу ға да т өтеп бере алады. Б ұл оны ң
маңызыды қасиеттерінің бірі болып табылады, сонымен қоса қызылот арпабас
жемшөп дақылдары ретінде жоғары сұраныс қа ие. Бір маусымда екі не одан к өп
рет шабылған жағдайда да,қызылот арапабас бір ал қапта бірнеше жыл үздіксіз өсе
алады.
Қорытынды

Қорытындылай кете айта кететін болсам, қызылот
арпабасты өсіру біз үшін өте пайдалы болып келеді. Аязға,
құрғақшылыққа төзімді өсімдік болғандықтан ол көп
күтімді қажет етпейді, сол себептен де біз бір жағынан
шығынға көп ұшырамайсыз оған қоса уақытты тиімді
пайдалана аламыз. Уақыт үнемдеу әрбір жерде артық
болмайды деп есептеймін. Оған қоса қызылот арпабас көп
жылдық астық тұқымдас шөп болғандықтан біз еш күмәнсіз
жемшөп ретінде қолдана аламыз. Ал бұл оның ерекше
қасиеттерінің бірі.
Пайданаланылған әдебиеттер
1.http://megaogorod.com/atricle/1604-koster-bezostyy-vyrashchivanie-na-pastbishchah-i-zagotovka

2.https://ru.wikipedia.org/wiki/Костёр_безостый

3.Прянишников С. Н. Создание сеяных сенокосов и пастбищ в полупустынных и
пустынных районах Казахстана ,Колос 1980

4.Байтканов К. А. Мелиорация и освоение под кормовые культуры солонцовых земель в
зоне каштановых почв Казахстана., Алматы 1982

Ұқсас жұмыстар

Екпе күріш

Еркекшөп Қылтықсыз арпабас

Астық тұқымдастардың гүлдері ұсақ

Батыс Қазақстан инженерлік-технологиялық колледжі “Экология және биотехнология бөлімі"

Тұқым қуалайтын өзгергіштіктегі ұқсас қатарлар заңы

Көпжылдық бұршақ – астық тұқымдастардың шөп қоспалары

Күріштің гүлшоғыры

АСТЫҚ ТҰҚЫМДАСТАР

Алқалар тұқымдасы

Күздік және қыстап шығатын арамшөптер өкілдері және олармен күресу шаралары

Пәндер