Фотосинтездің жарық және қараңғы сатылары

Фотосинтез. Фотосинтездің жарық және қараңғы сатылары.

Орындаған: Ахмадиев К. Д.

Топ: Бт-407

Жоспар:

1. Метаболизм, Анабализм, Катоболизм қысқаша түсінік.

2. Пластикалық және энергетикалық алмасулардың айырмашылықтары.

3. Фотосинтез пигменттері.

4. Қорытынды.

5. Пайдаланылған әдебиеттер тізімі.

Катаболизм

Энергиясы мол органикалық заттардың ыдырауы

Келесі нәруыздар мен көмірсулардың ыдырау сызбанұсқасын құрастырыңдар

Барлық катаболиттік реакциялар жиынтығы - энергетикалық алмасу

Анаболизм

Энергия жұмсау арқылы жай заттардан күрделі заттардың түзілу реакцияларының жиынтығы.

Катаболизм реакциясының нәтижесінде түзілген қарапайым заттар (мономерлер) және АТФ пен НАДФН энергиясы жұмсалып, әртүрлі макромолекула синтезделеді.

- Нәруыз биосинтезі

- Фотосинтез

Барлық анаболиттік реакциялардың жалпы жиынтығы - пластикалық алмасу

Пластикалық және энергетикалық алмасулардың ұқсастықтары :

- Бір мезгілде жасушада өтеді

Ферменттер қатысында жүреді

Ағзаны қоректік заттар және энергиямен қамтамасыз етеді

Пластикалық және энергетикалық алмасулардың айырмашылықтары :

Энергетикалық алмасу:

Энергия бөлініп шығады

Полимерлер ыдырайды

3 кезеңнен тұрады:

- дайындық

- анаэробты

- аэробты

Пластикалық алмасу:

Энергия сіңіріледі

Полимерлер құрылады

2 үрдіс жүреді:

- Нәруыз биосинтезі

- Фотосинтез

Бағдаршалардың бағытын түсіндіріңдер

Көмірқышқыл газы

Оттегі

Көмірқышқыл газы

Оттегі

Фотосинтез

Тыныс алу

Глюкоза

Дайындық

Анаэробты

Аэробты

Органикалық макромолекулалар ферменттердің әсерінен мономерлерге ыдырайды

Өсімдіктер мен қарапайымдыларда лизосомада жүреді

Босаған энергия аз болады және көбіне жылу күйінде шашырап кетеді

Гликолиз жүреді

Глюкоза

пирожүзім және сүт қышқылына дейін ыдырайды

2 молекула АТФ түзіледі

Жасуша цитоплазмасында өтеді

Митохондрияда өтеді

20 молекула АТФ түзіледі

CO 2 және H2O түзіледі

Энергетикалық алмасудың кезеңдері

Дайындық

Анаэробты

Аэробты

Органикалық макромолекулалар ферменттердің әсерінен мономерлерге ыдырайды

Өсімдіктер мен қарапайымдыларда лизосомада жүреді

Босаған энергия аз болады және көбіне жылу күйінде шашырап кетеді

Гликолиз жүреді

Глюкоза

пирожүзім және сүт қышқылына дейін ыдырайды

2 молекула АТФ түзіледі

Жасуша цитоплазмасында өтеді

Митохондрияда өтеді

20 молекула АТФ түзіледі

CO 2 және H2O түзіледі

Энергетикалық алмасудың кезеңдері

Фотосинтез дегеніміз - бұл жасыл өсімдіктерде жарықтың қатысында көмірқышқыл газы және судан глюкоза түзіліп, оттегі бөлінетін, күн сәулесі энергиясын химиялық байланыстар энергиясына айналдыратын үрдіс.

Осындай ғажап құбылысты жүзеге асыратын өсімдіктің қандай қасиеті?

Фотосинтез пигменттері

Қызметі:

- Жарық энергиясы сіңіру

Орналасуы:

- Хлоропластардың мембранасында (тилакоидтарда)

Хлоропласт (сызбанұсқа)

ламелла

тилакоид

мембранасы

грана

строма

Май тамшылары

ламелла

Грана

Хлорофиллге жарық кванты түскенде ол электронды жоғалта алады. Яғни хлорофилл молекуласының құрамында молекуладан оңай үзілетін энергияны алу кезінде даяр электрон болады. Жарық энергиясы хлорофилді тастап кеткен электрон энергиясына ауысады.

Қалыңдығы 1-2мкм

көлемі 2-7 мкм.

Каротиноидтардың қосымша қызметтері:

Хлорофилді артық жарықтан сақтандырады;

Өсімдіктерге түрлі түс береді (әсіресе, күзде хлорофилдер ыдырағанда ) ;

Құстар мен бунақденелілерді еліктіріп, тозаңдануға, жемістер мен тұқымдардың таралуына көмектеседі;

Β-каротин омыртқалы жануарлар ағзасында

2 молекула А дәруменіне ыдырайды.

Фотосинтездің жарыққа тәуелділігі

Хлорофилл негізінен қызыл және көк-күлгін түстерді сіңіріп, жасыл түсті шағылыстырады.

Соның нәтижесінде өсімдіктердің түсі- жасыл

Хлорофилдің жарық квантын жұтуы;

Фосфорилдеу

(АТФ синтезі)

Фотолиз

Көмірсу, нәруыз және нуклейн қышқылдары синтезделінеді.

Тилакоид мембраналарында

Стромада

Фотосинтездің жарық сатысы

Фосфорилдеу - АТФ-ның жарық энергиясы есебінен синтездеу үдерісі.

Бұл үрдіс кезінде хлорофилде жарықтың әсерінен энергияға бай электрон пайда болып, ол таратушы молекулалар тізбегіне түседі.

Таратушы молекулалар электроннан энергия “қайтарып алады”.

Ол энергияны жарық квантынан алып, АТФ синтезіне пайдаланады. Яғни энергияның әсерінен мембрананың ішкі жағындағы Н+ потенциалы артқанда АДФ-аза ферментінің саңылаулары арқылы өте бастайды. Бұл кезде Н+ ионынының энергиясын пайдаланып АДФ бір фосфатты қосып алады да АТФ синтезделеді.

АДФ + Фн АТФ

Химия - осмос құбылысы (1960)

Фотосинтездің жарық сатысы

Фотолиз - жарық әсерінен судың ыдырау үдерісі.

Тилакоидтармен қатар стромада да өтетін құбылыс.

Хлорофилл молекуласының әрқайсысы тек 1 электрон жоғалта алады. Ал АТФ синтезі үшін 2 электрон қажет. Тилакоидтардың мембраналарындағы хлорофилдер электрондарынан айырылса, үдеріс тез тоқтап қалады. Сондықтан қосымша электронды фотолиз сатысынан алады.

2Н2О + жарық = Н+ + 4ОН- + е

Электрон қайта хлорофилл молекуласын қалпына келтіру үшін ұшып кетеді.

протон

Сутегі протоны НАДФ таратушы молекуласына қосылады.

Хлорофилл электроны элекронды-тасымал тізбегінен оралып, НАДФН молекуласын құру үшін сутегі протонына қосылады.

Оттегі бос күйінде атмосфераға бөлінеді.

2 е + Н+ + НАДФ+ НАДФ . Н

Фотосинтездің қараңғы сатысы

Жарық сатысында түзілген АТФ және НАДФН молекулаларының энергиясы көмірсулардың синтезіне жұмсалады.

Бұдан кейінгі реакцияларда көміртек оксиді (СО2) негізгі рөлді атқарады.

Хлоропласта СО2-ні бес көміртекті (С5) көмірсумен байланыстыратын фермент болады. Бұл ферменттің жәрдемімен көміртек атомын тұту реакциясы жүреді. Бұл реакцияның бастапқы заты ретінде пентоза (С6), СО2, энергиялы қосылыстар- АТФ және НАДФН қатысады.

Ұқсас жұмыстар

Биологиялық жүйедегі зат алмасу. Фотосинтез фазалары

Фотосинтез процесі

ФОТОСИНТЕЗДІҢ ЖАРЫҚ САТЫСЫ

Қараңғы және жарық фазалар

Фотосинтез урдісі

Фотосинтез туралы

Каротиноидтар. Фотосинтез процесі. Фотосинтездің жарық сатысы. Фотосинтез процесінде энергия миграциясы. Фотожүйелер. Эмерс он эффектісі

Шектеуші факторлардың фотосинтез қарқындылығына әсері

Фотосинтез-табиғи лаборатория

Генетикалық код

Пәндер