Интернет ауқымды желісі. Браузерлер. Электронды пошта

Презентация қосу

Интернет ауқымды желісі.
Браузерлер.
Электронды пошта.
Интернеттің
пайдасы мен зияны.

Шынықұлова А.
Ауқымды компьютерлік желі
Бір немесе бірнеше желілерді бір – бірімен өзара байланыстыру желі аралы қ
байланыс немесе ау қымды желі деп аталады. Ау қымды желі қала, айма қ, ел,
бүкіл Жер шарын қамтуы мүмкін.
Көп жағдайда бағалы ақпараттар сақталатын мекемелердің компьютерлері ау қымды
желіге қосылғанымен сыртқы тұтынушылардың өз желілеріне қосылуына р ұқсат
бере алмайды. Бұл жағдайда шлюздік компьютерлер қорғану қызметін ат қарады.
Бұндай компьютерлер брандмауэрлер деп аталады.
Осы компьютер арқылы әкімшілік рұқсат еткен а қпарат ғана өтетін болады.
Миллиондаған компьютерлер байланысынан
құралған ақпараттық кеңістікті Интернет
деп атайды. Интернеттің ең қарапайым
анықтамасы желілердің желісі деп аталады.
Желідегі компьютерлердің Интернетке
тұрақты қосылғандары мен желінің басқа
бөліктерімен өзара ақпарат алмасуға
қатысушыларын серверлер деп атайды.
Серверлердің барлығы ТСР/ІР стандартты
хаттамасын қолданады.
ТСР/ІР шын мәнінде бір ғана емес
екі хаттама болып табылады.
ТСР – ақпаратты пакеттерге бөледі және
қабылдаушыға қайтадан жинауға жауап береді.
ІР- осы ақпараттардың желі арқылы берілуі мен
адресатқа жетуін басқарады.
ІР адрес келесі түрде жазылады.
Мысалы, 198.137.240.100.
Компьютерді Интернетке қосу үшін оны тұрақты ІР
адресі бар басқа компьютермен байланыстыру қажет.
Осындай байланыстыруға мүмкіндік беретін арнайы
мекемелер Интернет қызметін жеткізушілер немесе
сервис – проавайдерлер деп аталады. Мысалы: Nursat,
S&Communications, Parasang, Ducat, Қазақтелеком,
Тарлан т.с.с. сервис – провайдерлер бар.
Интернет поштасы. Компьютерді Интернетке қосылған кез
келген тұтынушыға автоматты түрде электрондық пошталық
адрес тағайындалады. Интернетке қосылуға мүмкіндік беріп
отырған сервер - компьютерде электрондық «пошталық
жәшік» құрылады. Әрбір адреске келіп түскен хабар осы
жәшікте, сол адресат сервермен нақты түрде қосылғанға
дейін сақталады.

Телеконференциялар. Интернеттің бұл қызмет түрі поштаның
дамуы нәтижесінде пайда болған десе болады.
Телеконференцияларды жаңалықтар тобы деп те аталады.
World Wide Web (WWW) қызметі. Интернеттің ең
қарапайым және өте кең тараған қызмет түрі болып
табылады. Көбінесе оны тек Web деп атайды.
Электрондық пошта да, телеконференциялар жүйесі
де ақпарат алмасудың кәдімгі жүйелері іспеттес. Өз
пошталық жәшігіңізді ашып, біз оған келіп түскен
хабарламаларды көре береміз. World Wide Web
қызметі интерактивті түрде жұмыс істеуге арналған.
Ол ақпараттарды жылдам іздеп табу және керектісін
жинау мүмкіндігін береді. World Wide Web қызметін
пайдалануда HTML«құжаттарының пішімі (мәтін
пішімі)» және «гипермәтіндік сілтемелер»деген
негізгі екі ұғым бар.
HTML пішініндегі мәтіндік құжаттар. Компьютерлік желіде
тасымалданатын мәтіндік құжаттарды түрлендіре отырып
пішімдеуге арналған арнайы тіл. Электрондық түрде
тасымалданатын Web – құжаттар басуға шығаруға емес,
тек экранда көруге арналған.
HTML – алдын – ала мүмкіндіктері белгісіз құрылғылар
арқылы қарауға арналған экрандық құжаттарды
безендіруге арналған арнайы тіл. HTML тілінде құжат
құру программалауға ұқсас болып келеді. Құжаттың
авторы әдеттегі мәтін қаріптеріне арнайы кодтарды
енгізеді. Оларды тег деп атайд. Құжатты оқыған кезде
оның мәтіні жазылған қаріп түрі мен оқытылатын
терезенің мөлшерінен тәуелсіз түрде азатжол терезенің
ортасына ығыстырылып тураланады.
Гипермәтіндік сілтемелер HTML тегтері құжат таралуға, экран фоны,
яғни реңі мен мәтін әріптерінің түсін басқаруға мүмкіндік береді.
Тегтердің көмегімен мәтін ішіне әртүрлі сурет енгізіп, олардың
айналасына сөз жазу, сондай – ақ парақтарды безендіруге болады. Осы
әрекеттерді орындай отырып, мазмұнды әрі тартымды Web – құжаты құру
мүмкіндігі бар.

HTML тегтерінің ішінде гипермәтіндік сілтемелер құру ға арналған
арнайы түрлері бар. Гипермәтіндік сілтеме дегеніміз мәтіннің немесе
оның маңындағы суреттік бейненің басқа Web – құжаттардың
желілік адресімен байланысып ерекшеленетін бөлігі. Әдетте
гипермәтіндік сілтемелері бар сөз тіркестері олардың астын сызу
немесе басқа түске бояу арқылы ерекшеленіп тұрады.
Гиперсілтемелік мәтінге курсорды алып барса, оның түрі өзгереді.
Сол мезетте гипермәтіндік сілтемені нұсқап тұрып маустың сол жақ
батырмасын шертсе, басқа сервердегі немесе басқа құрлықта
орналасқан компьютердегі Web – параққа жылдам ауысу жүзеге
асады.
Web – парақтар адрестері. Әрбір Web – парақтың өзі жеке Web – құжат болып
табылады. Бұл Web – парақтардың кәдімгі мәтіндік құжаттардан жазылу пішімі
өзгешелеу болады және олардың атауы HTМ деген жалғаумен жазылады.
Сондай – ақ әрбір Жер шарындағы компьютерде орналасқан файлдың адресін
оны іздеу жолы немесе электрондық адресі деп атайды.

World Wide Web – дегі ақпараттарды оқу. Кез – келген
компьютерде HTML пішімі түріндегі Web – құжат оқу үшін арнайы
программа болуы керек. Мұндай программаларды Web – ті көру
құралдары немесе броузерлер деп атайды.
Web – құжаттарды оқуға арналған, өте кең тараған программаларға
NetScape Navigator және Enternet Explorer броузерлері жатады.
Интернеттен ақпарат іздеу. Гипермәтіндік сілтемелерді пайдалана отырып,
Интернеттің ақпараттық кеңістігіндегі бір Web – парақтан оның
келесісіне өтіп, оларды шексіз аралай беруге болады. Интернетте ақпарат
іздеуге арналған арнайы іздеу серверлері бар. Жалпы іздеу серверлерінің екі
түрі бар.
Олар: іздеу каталогтары және іздеу индекстері.
Іздеу каталогтары ақпараттарды олардың тақырыбы бойынша іздеуге арнал ған.
Іздеу индекстері алфавиттік көрсеткіш арқылы жұмыс істейді. Белгілі бір сөзді
немесе сөз тіркесін, яғни түйінді сөздерді енгізе отырып, сол термин кездесетін
құжаттарды жылдам іздеп табуға болады.
Электронды пошта (ағылш. Email, e-mail яғни electronic mail) – технология және
оның қайта сілтеу бойынша ұсынылған қызметтері ж әне компьютерлік желіні ң
үлестірілуі бойынша алынған электрондық хабарламалар (соны ң ішінде ғаламды қ).
Хабарлама жіберудің басқа жүйелерден айырмашылығы (мысалы, әбс әтте келетін
хабарламалар қызметі) болып, кейінге қалдырылған жеткізулер м үмкіндігі ж әне
дамыған жүйемен тәуелсіз пошталық сервер арасындағы қарым-қатынастар
табылады.
Гиннес рекордтар кітабының (2013) мәліметіне cәйкес күніне 294 миллиард email
жіберіледі. Егер Еуропада, Америкада және басқа айма қтарда «e-mail» жазылуы іс
жүзінде бірнұсқалы болса, ал орыс тілінде недәуір нұсқалық қатысады. email
кирилликалық мәтіндерінде неғұрлым жиі қолданылады, яғни латынша жазылуы
транслитерациясыз (басқа формдардың визуалды түйсіктері жаманыра қ). Біра қ бас қа
жазуларды да кездестіруге болады.
• Электронды пошта
• Имейл,мейл
• Е-мейл,емейл,емайл
• Мыло (ағылш. жай сөйлегенде)
• Пошта (электронды поштаның қысқартылуы)
Сөздікте дұрыс жазылуы әлі бекітілген жоқ. Грамота.ру аны қтамалы қ бюросында
Е.Ваулина «мой компьютер» сөздігінде е-майл және е-мэйл деп жазылу ұсынылған,
бірақ мұндай жазылу әдеби нормаға сәйкес келмейді делінген, сонымен қатар, бас қа
жауапта - e-mail жазылуы ұсынылған.
Электронды поштаның пайда болуын 1965ж жатқызуға болады. Осы жылы
Массачусетк – технологиялық институтының (MIT) қызметкерлері Ноэль
Моррис және То Ван Влек, CTSS (Compatible time-sharing system) операциялық
жүйесіне арналған MAIL бағдарламасын жазды.
Ал бұл бағдарлама IBM 7090/7094 компьютерінде орнатылды.
Электронды поштаның жалпы дамуы көпқолданушылық жүйелердегі
қолданушылардың локальді ара-қатынысының дамуы арқылы жүрді.
Қолданушылар mail бағдарламасын қолдану арқылы бір мейнфрейм (үлкен
компьютер) шегінде бір-біріне хабарлама жібере алады. Келесі қадам бас қа
машинадағы қолданушыға хабарлама жіберу мүкіндігі болды – ол үшін машина
атының көрсеткіші және машинадағы қолданушы аты қолданылады. Мекен-
жай(адрес) foo!joe түрінде жазылады. Электронды поштаны ң үшінші қадамы
үшінші компьютер арқылы хаттарды жіберудің құрылуы кезінде шықты. UUCP-
адрес қолданған жағдайда қолданушы бірнеше аралықтағы машиналардан
кейінгі қолданушыға дейін өзіне бағдар қосады (мысалы, gate1! Gate2! Foo!joe -
арналған хат, gate1! Gate2! машиналары арқылы foo машинасына). М ұндай
адресаттың кемшілігі болып, қолданушыға машина адресатының нақ жолын
білуі керектігі табылады. DNS атты үлестірмелі ғаламды қ жүйені пайда
болуынан кейін, адресті көрсету үшін - user£example.com домендік аттары
қолданыла бастады (example.com машинасындағы user қолданушысы). М ұнымен
қатар бір мезгілде «машинада» ұғымының қайта қарастырылуы болды:
пошта үшін бөлініп шығарылған серверлер қолданыла бастады, оған
қарапайым қолданушылардың мүмкіндігі болған жоқ (тек әкішілік), ал
қолданушылар өздерінің машиналарында жұмыс жасайтын, мұнымен
бірге пошта қолданушылардың жұмыс машиналарына емес, пошталық
серверге келетін. Сол жақтан қолданушы әртүрлі желілік хаттамалар
арқылы өздерінің пошталарын алатын (қазіргі уақытта
үлестірімдердің арасында POP3, Imap, Mapi, веб-интерфейстер). DNS-ң
пайда болуымен қатар бір мезгілдері поштаны жеткізіп тастау
бағдарламаларының резервті жүйесі ойлап табылды, ал пошталық
адрестегі домендік ат нақты компьютер аты болудан қалды және
пошталық адрестің қарапайым фрагменті болып саналады. Доменнің
қызмет көрсетуіне көптеген серверлер жауап бере алады ал бір
доменнің қолданушыларының арасында ортақ ештене болмауы қажет.
Сонымен қатар, басқа да электронды пошта жүйелері бар: Netmail -
Фидонет желісінде, X.400-X.25 желісінде. Оларға интернеттен және
пошталық шлюз арқылы қайта жүзеге асырылуы мүмкіндігі беріледі.
Поштаның маршрутизациясы үшін X.25 желісіндегі DNS-де арнайы
ресурсты жазу қарастырылған.
Жаңалықтар тобы — желі арқылы талқылау форумы,
онда пайдаланушы өзінің хабарламаларын
орналастырады және басқа қатысушылардың
хабарламаларын қарап шығады.
Электрондық поштаның ең үлкен қызмет
провайдерлері (қызмет жеткізушілері):
•Yahoo!
•MSN
•Gmail
Е-пошта жіберу үшін алдымен осы қызметке тіркелу
керек. Е-поштасы қолдануға оңай әрі көп жағдайда
тегін. Е-пошта
мекенжайы пайдаланушы_атауыңыз@провайдер_меке
нжайы.егелік (мыс.:example@mysite.com)
пішімінде болады.
Браузер (Қарап шығушы)
(Браузер, просмотрщик; browser) -
гипермәтіндік байланысу мүмкіндігі бар файлдармен
жұмыс істеуге арналған бағдарлама.
Ол әркімнің таңдауы бойынша кәдімгі мәтіннің,
статикалық бейненің немесе графиктердің экранда
бейнеленуін және олармен байланысқан басқа файлдарды
іздестіруді қамтамасыз етеді. Кең тараған қарап
шығушыларға
Web-браузер, Internet Explorer, Mozilla Firefox, Google Chrome
және т.б. жатады;
желіде жұмыс істеуге арналган қосымша бағдарламалық
жасақтама (мысалы, ол Microsoft Internet Explorer World Wide
Web беттерін қарап шығуға мүмкіндік береді);
Web-беттерін қарап шығуға арналған құрал. Гиперсілтеме
көмегімен бір бетті қарап шыққаннан кейін келесі бетке
өтуге мүмкіндік жасайды
Компьютерлік желі дегеніміз – ресурстарды (дискі, файл,
принтер, коммуникациялық құрылғылар) тиімді
пайдалану мақсатында бір – бірімен байланыстырылған
компьютерлер тізбегі.
Браузер - гипермәтіндік байланысу мүмкіндігі бар
файлдармен жұмыс істеуге арналған бағдарлама.

Интернетте бұл қызметті қамтмасыз етумен арнайы пошта
серверлері айналысады. Сервер туралы айтылғанда, ол
арнайы бөлінген компоненттері деп ұғуымыз керек.
Пайдасы мен зияны – интернетсіз өмірімізді елестету өте
қиын, интернеттің пайдасы өте көп, зиянды жағыда аз
емес. Мысалға: Керекті ақпаратты табуға көмек
көрсетеді, бірақ көп отырғандықтан таза ауамен дем алу,
серуендеуді ұмытатындарда бар. Алып жақындағы
адамдармен сөйлесіге болады, көзге зиян деген сияқты.
Пайдаланылған әдебиеттер:

http://baq.kz/regional_media/post/30470

http://bilimdiler.kz/informatika/2368-aukymdy-kompyuter
lik-zheli-elektrondyk-poshta.html

https://kk.wikipedia.org/wiki/Браузер

https://kk.wikipedia.org/wiki/Электронды_пошта

Ұқсас жұмыстар

Интернет ауқымды желісі.Браузерлер.Электрондық пошта. Интернеттің пайдасы мен зияны

Интернет ауқымды желісі. Браузерлер. Электрондык пошта. Интернеттің пайдасы мен зияны туралы ақпарат

Ауқымды интернет желісі

Интернет, пайдасы мен зияны. Электронды почта.Браузерлер

Интернет желісі. Браузерлер. Интернеттің зияны мен пайдасы. Электронды пошта

Компьютерлік желілер және Әлеуметтік желілер

ТЕЛЕФОН ЖЕЛІСІ

Компьютерлік желілер. Электронды пошта қызметі. Әлеуметтік желілер туралы

Интернет ауқымды желісі. Интернеттің пайдасы мен зияны

Компьютерлі желілер

Пәндер