Банктің есеп айырысу операциялары. Кассалық және комиссиялық қызметтері

Презентация қосу

БАНКТІҢ ЕСЕП АЙЫРЫСУ ОПЕРАЦИЯЛАРЫ
КАССАЛЫҚ ЖӘНЕ КОМИССИЯЛЫҚ ҚЫЗМЕТТ

Орындаған: Қайролла Е.Д.
Топ: ФН-305
Тексерген: Акишева Д.М.
Қазақстан Республикасында нарықтық экономика талабына
сәйкес банк жүйесі қалыптасты. Бәсекелестік ортада банктер
жүйелі қызмет атқару үшін бөлшектік банктік қызметті
қалыпты жүргізу, салымдар көлемін кеңейту, клиентке қызмет
көрсетудің материалдық-техникалық базасын кеңейту
мәселелерін қарастыруда. Нарық талабын орындай алма ған
банктер таратылды. Ал қалыпты қызмет атқарушы банктер
тұрақты ресурстық базасын қалыптастырып, тартылған
қаржыларды орналастырып, нарықтық экономиканың табыс
көздерін іздестіруде.
Шаруашылық байланыстар банк қызметіндегі қажетті
шарттардың бірі болып табылады. Банктің шаруашылық
байланысы келісімдік қатынаспен белгіленеді.
Есеп айыру қатынасы- сатып алушының мерзінде
қызметті төлеуі және банк келісім міндеттемені
орындағаннан кейін қарызын қайтаруы.
Ақшасыз есеп айырысу- банктің мекемелерде
төлеушінің (ақша жіберуші) шотынан алушы шотына
қаржыларды аудару негізінде жүргізілетін есеп
айырысулар.

Ақшасыз есеп айырысуларды жүзеге
асыру процесінде шаруашылық келісімдерді
орындау бойынша, жабдықтаушы мен сатып
алушы арасында өзара бақылау жағдайын
туғызатын қарым-қатынас пайда болды, ал
банк қойылған есеп-айыру ережелердің
орындалуын және есеп айыру
операциялардың заңды түрде болуын
бақылайды.
Ақшасыз есеп айырысуды жүзеге асыру
процессінде оларды ұйымдастыру принциптер
маңызды рөл атқарады:
•Банк клиентердің шоттарынан қаржыларды
өшіруді тек шот иесінің тапсырысымен ғана жүргізе
алады.
•Клиент есеп айырысу формасын таңдай алады
және оны төлеуші мен орындаушы арасындағы
келісімдерде белгілей алады.
•Есеп айырысулар Қазақстанның Банкаралық Есеп
Айырысу Орталығы, Есеп Айырысу Кассалық
бөлімшелер, клирингтік орталықтар немесе
банкаралық келісулер негізінде бір-біріне
корреспонденттік шот ашу арқылы жүзеге
асырылады.
•Төлеуші мен алушы арасындағы есеп айырысу
бойынша наразылық екі жақпен белгіленген
тәртіппен банк қатысуынсыз шешіледі.
Банк пен клиент арасындағы есеп айырысуды нақты
ұйымдастырудың мәні зор:

Айналым құралдарының айналымдылығына;

Нақты ақшалардың уақытылы түсуіне;

Берешектің азаюына әсер етеді

Барлық ұйым, мекме, шаруашылық, мекемелер арасындағы нақты
ақшасыз есеп айырысу банк мекемесі арқылы жүргізіледі. Банктер есеп
айырысу операцияларын өздерінде ашылған клиентердің шоты негізінде
жүзеге асырады. Банктер:
Мекемелердің
Мекемелердің Түскен ақша шоттан ақша беру
ақшалай сомасын осы және аударма
қаржыларын шотқа есепке жасау туралы
шотта сақтайды; алады; бұйрығын
орындайды;
Клиенттердің
банктік ережелер
мен келісімдерде
қарастырылған
басқа да банктік
операциялар
бойынша
бұйрығын
Банктер есеп айырысу операциясын
жүргізу кезінде мекемелердің есеп
айырысу құжаттарын дұрыс
толтырылуын және есеп айырысу
тәртібінің сақталуын бақылап
отырады.

Қазіргі кездегі ақшасыз есеп айырысудың
негізгі формалары мынандай:

Төлем
Төлем Чекпен
талап- Аккредити
тапсырыс есеп
тапсырыс в
ы айырысу
ы
Төлем карточкасымен есеп айырысу

Пластикалық карточка- заңды және жеке тұлғалармен тауар және көрсетілген қызмет
үшін төлемді жүзеге асыру үшін қолма-қол ақшаны алуға, шетел валютасымен айырбас
операцияларды жүргізу үшін қолданылады.

Банкомат-қолма-қол ақша беруге арналған электронды-техникалық құрал.

Дебеттік карточка -өз иесіне карт-шотындағы ақша қалдығы шегінде есеп
айырысуды жүргізуге мүмкіндік береді. Жүргізілетін операциялар –қолма-қол
ақшаны алу;- тауарлар мен көрсетілген қызмет үшін төлем

Кредиттік карточка - карт-шоттағы ақша мөлшеріне қарамастан көп мөлшерде есеп
айырысуды жүргізуге болады. Бұл карточка банктен белгілі мөлшерде ақшаны жалға алу
шегінде лимит қойылады, яғни несие алу. Мұндай несие бойынша сый-ақы үлкен емес
және пайыз нақты сомаға, несие қолдану мерзіміне есептелінеді.
Есеп айырысу-кассалық бөліміндегі
клиенттерге кассалық қызмет көрсетулер
Нақты ақша қабылдау кассалық қызметін көрсету
Екінші деңгейлі банктің клиенттерге кассалық қызмет көрсетуі және
нақты ақшаны орнықтыруы үшін есеп айырысу кассалық бөлімде
кассалық операция бөлімшесі ашылған. Кассалық операция қызметі
Ұлттық Банктің екінші денгейлі банк және банк операцияларының
жекеленген түрін жүзеге асыратын мекемелердегі кассалақ операцяны
жүргізу бойынша 2001 жыл үшінші наурыздағы № 58 ережесіне сәкес
орындалады. Заңда қолданылатын түсініктемелер - касса нақты ақша
және басқа да құндылықтарды қабылдау және беруге арналған арнай
бөлімше; кассалық операция, бұл қабылдау, қайта санау, айырбастау,
нақты ақша беру және құндылықтарды сақтау операциялары.
Орындалған жұмыс көлеміне
байланысты келесі кассалар құрылуы
мүмкін;

Кіріс кассасы;
Шығыс кассасы;
Ақша түсімін қайта
есептеу кассасы;
Валюталық
Кітапша
касса;
беру
бойынша
касса т.б.
Кассалық жұмыстың ұйымдастырылуына материалды
жауапты тұлғалар мыналар:

Банк басшысы;
Бас бухгалтер;
Касса меңгерушісі.
Клиенттерден банктерге ағымды және
корреспонденттік шоттарына ақша аудару екі
құжат бойнша жүргізіледі:
•хабарламаға қолма-қол жарна
•кіріс касалық ордер
Хабарламаға қолма-қол жарна үш
бөлімнен тұрады:
1.хабарлама;
2.түбіртек;
3.ордер.
Клиент хабарламаны толтырып аяқтаған соң, шот менеджеріне
ұсынады. Шот менеджері реквизиттердің дұрыстығын тексереді ж әне
кіріс кассалық журналға тіркейді. Хабарлама кассаға өткізіледі.
Клиенттен нақты ақша қабылданады, хабарлама кассада қалады,
түбіртек клиентке мөр басылып беріледі, ал ордер бухгалтерия ға немесе
бэк-офиске өткізіледі. Келесі өткізбе құрылады
Дт -1001
Кт – 2203
Нақты ақша беру үшін клиент кіріс кассалық құжатты толтырады,
шот менеджеоіне ұсынады. Шот менеджері реквизиттерді ң д ұрысты ғын
тексеріп, бухгалтер контралерге береді. Бухгалтер контралер құжатты
кассалық журналға тіркейді және клиентті ң қол мөр үлгісі бар
құжатын тексереді. Құжат тексерілгенннен кейін клиенттен на қты а қша
қабылданады. Қабылданған сумма мен құжатта көрсетілген сумма
салыстырылады. Егер жетіспеушілік табылса акт жазылады.
Операциялық күннің соңында айналым кассалық журнал мен кіріс
кассалық журнал тексеріледі. Барлық қабылданған на қты а қшалар
клиенттің шотына сол күні аударылуы керек.
Касса және құндылықтарға тексеру

• Ақша қаражаттары мен құндылықтарының
сақталуын бақылау мақсатында банк
мекемелерінде жоспарлы және кенеттен
тексеру жүргізіледі. Банкнота мен
монеталарды келесі жағдайлрда тексереді:
• банк басшысының тапсырысы бойынша
тоқсанына бір рет;
• жыл сайын, қаңтардың 1-де;
• басшы касса менгерушісі ауысқанда;
• банк немесе Ұлттық Банк төрағасының өкімі
бойынша.
Операциялық күн соңында касса бойынша жүргізілген барлық
операциялар Бас банкте көрсетіледі. Ұлттық Банк Орталық
Кассалық Операция бөлімінде екінші деңгейлі банктердегі
кассалық қызметті реттеу жүйесін жүзеге асырады. Бұл нақты
ақша массасының реттеуге басты себеп болып табылады.
Кассалық операция банк балансында ең өтімді актив
операциялары болып табылады. Өтімді активтердің көлемі мен
үлесіне көңіл аудару керек. Бұны талдауда резервтік талаптың
ең төменгі мөлшерін анықтау керек. Резервтік талаптың көлемі
міндеттемелерде анықталады.
Резервтік талаптың ең төменгі мөлшерінің орналастыруының екі
түрі бар. Бірінші, ағымды айда ақшны резервтік активтерде
орналастыру. Резервтік активтердің сомасы резервтік талаптан
кем болмау керек. Бұл әдісті салымдарды кепілдендіру қорының
мүшелері пайдаланады.

Морт * 6%
РТорт
100 %
Ұлттық Банк
Аффинерленген
коршотындағы нақты ақша;
алтын.
ақшалар;
Резервтік активтерге келесілер жатады:
Екінші әдісі - Ұлттық Банкте сақтайды.
М * 6 %
РТ
100 %

Есеп кассалық бөлімде клиентке қызмет көрсетуде кассалық қызметтің
маңызы зор. Қ азіргі таңда кассалық қызмет көрсету жүйесі
автоматтандырылған, яғни банкоматтар орнатылған.
Орталық Кассалық Бөлім жалпы кассалық қызмет көрсетулердің
ережесін бекітеді. Кассада жүргізілетін операциялар бойынша бақылау
жасайды, саясатын белгілейді, заң бойынша төлемсіз банкноттар мен
монеталарды қабылдады, жәбірлену көлемі 70% дейін. Кассалық
қызметтің көлемін кеңейтуді, оңтайлы кассалық қызмет көрсетудің
әдістерін іздестіреді.
Банктік қызмет көрсету жүйесінің алдағы уақытта дамуы
жөнінде батыс елінің экономистерінің айтуы бойынша болашақта
банк жүйесінің дамуында елеулі өзгерістер болады. Барлық
банктік қызметтер интернеттік жүйе арқылы орындалады, яғни
миллиондаған қызметкерлер жұмыстарын үйіде орындай алады.
Офистердегі орындар босап, әкімшілік мекемелердің қажеттілігі
азаяды, осы кезекте еңбек өнімділігі 4 есе өседі, кәсіпорындар
шығыны азаяды деген тұжырымдар бар.
Жалпы алғанда қазастандық банктердің қызметі жүйелі
түрде дамуда, есеп айырысу-кассалық бөлімінде клиенттерге
қызмет көрсету бойынша
операциялардың аса көптеген жүргізіледі. Егер осы қарқынмен
банк жүйесі дамыса, келер шақта зор жетістіктерге жетуімізге
сенімдімін.
Назар аударғандарыңызға
рахмет!!!

Ұқсас жұмыстар

Банктердің жүргізетін операциялары

Банктің касса операциялары

Орталық банк

Коммериялық банктердің негізгі қаржылық операциялары

Екінші деңгейлі банктердегі бухгалтерлік есеп шоттары жоспарының мазмұны

Ақша қаражаттары

Сенім Банк

Банктегі қолма- қолсыз төлемдер есебі

Ұлттық банк

Қазақстан Республикасындағы банктік жүйенің қалыптасуы мен дамуы

Пәндер