Өндіріс шығындары туралы ақпарат

Презентация қосу

ӨНДІРІС
ШЫҒЫНДАРЫ

ОРЫНДАҒАН: ҚАСЕНОВА
ӘСЕЛ
Кез-келген өнімді өндіру үшін әрбір кәсіпорында
жұмыскерлердің, қызметкерлер мен инженерлердің
белгілі бір уақыты жұмсалады, шикізаттар мен
материалдар, отын мен энергия шығындалады.
өнімді өндіру мен сатуға жұмсалған кәсіпорын
шығындарының ақшалай көрінісі оның өзіндік құны
деп аталады. Бұл – кәсіпорын қызметінің экономикалық
тиімділігін сипаттайтын экономикалық көрсеткіштердің
бірі.
• Өзіндік құн – өнімді өндіру
мен сатуға байланысты
ксәіпорында жұмсалған
негізгі қорлар, шикізаттар
мен материалдар, отын мен
энергия, еңбек және басқа да
ресурстарды пайдалану
шығындарының ақшалай
көрінісі
Кез-келген өнімді өндіру, жұмыстарды
атқару және қызметті көрсету белгілі бір
шығындармен байланысты, сондықтан
шығындарды толық және дұрыс анықтау
келесіні қамтамасыз етуі керек:
•жалпы өнім көлемін, әрбір өнім
түрлерінің нақты өзіндк құнын
калькуляциялау, қызметі көрсету,
жұмысты орындау, өндірілген өнімнің
нақты шығынын толық дер кезінде және
шынайы көрсету, сондай-ақ жалпы
бизнесті ұйымдастыру және
басқарушылық шешімді қабылдау мен
жоспарлау үшін ақпараттарды жинау және
бақылауды көздейді.
Өндіріс шығындарын топқа және типке бөліп
қарастыруға болады. Әлеуметтік-экономикалық
бағыттан қарағанда, шығындар қоғамдық және
кәсіпорындық болып бөлінеді. Қоғамдық
шығындарға дайын өнімнің құнына көшкен
жанды еңбек және заттүрін алған еңбек
шығындары жатады. Өндіріс шығындарына
кәсіпорынның өндірісте тұтынылған құрал –
жабдықтары мен жалақы шығындары жатады
ӨНДІРІСТІК ШЫҒЫНДАР

айқын
айқын
емес

(implicit costs) деп өндірісте пайдаланылған
(expliсit costs) деп өндіріс фирманың өз иелігіндегі (сырттан сатып
факторлары мен алынбаған) ресурстардың құнын
(шығының) атайды және өзіне қарасты
жабдықтаушыларға айқын ақша
ресурстарды тиімді пайдаланған жағдайда
формасындағы төлем түрін алатын пайда ала алатын немесе «айырылып қалған
балама шығындар аталады. мүмкіндіктерінің» (алынбай қалған
Мысалға жалақы төлеуді, көлік пайдасының) ақшалай төлемі. Мысалға
шығындарын, коммуналдық ғимараттарды жалға бермегендіктен
төлемдерді жатқызуға болады. түспеген пайда.
Айқын
шығынд
ар

экономикал
ық
шығындар.

айқын
емес
шығынд
ар
Барлық экономикалық шығындар екі үлкен топқа бөлінеді: тұрақты
және айнымалы.

Әдетте тұрақтыға жататын
шығындар: облигациялық
Тұрақты шығындар (fixed
заем міндеттемелеріне Тұрақты шығындарды
costs FC) – осы мерзімде
сәйкес төлемдер, үй-жайды бастапқы (старттық) және
өндіріс пен өткізудің көлемі
жалға беру, әкімшілік қалдық (қалған) шығындар
мен құрамына байланысты
шығындар, жылжымайтын деп бөлінеді.
емес шығындар.
мүліктерге салынатын
салықтар, т.б.

Қалдық шығындарға
Старттық шығындарға
өндіріс пен өткізу белгілі бір
өндіріс пен өткізудің қайта
уақытқа толық
басталуымен байланысты
тоқтатылғанына қарамастан
жұмсалатын, тұрақты
жұмсалатын кәсіпорынның
шығындардың бір бөлшегі
тұрақты шығындарының
жатады.
бір бөлшегі жатады.
• Айнымалы шығындарға өндіріс
көлеміне тікелей байланысты.
• Бұған жұмыскерлердің еңбекақысы,
шикізатқа, қуатқа, көлік шығындарына
жұмсалған шағындар және т.б. жатады.
• Өнім тіпті өндірілмесе де тұрақты
шығындардың өтелуі тиіс, ал айнымалы
шығындарды кәсіпкер өндіріс мөлшерін
өзгерте отырып басқара алады.
өндірістік шығындар көптеген белгілері бойынша жіктелуі мүмкін:
Шығындады жүйелі түрде төмендету – кәсіпорындардың жұмыс істеу
тиімділігін арттырудың негізгі құралы болып табылады. Нарықтық
экономика жағдайында залалды кәсіпорындарды қаржылай қолдау қағидаға
жатпайды.

Ұлттық экономиканың барлық салаларында өндіріс шығындарын
төмендетудің мына төмендегі негізгі бағыттарын айтуға болады:
Сонымен, кәсіпорынның өндірістік
шешімдері, жұмыстары нарық жағдайлары мен
өндірістік шығындар арқылы анықталады.
Кәсіпорын табысы өндірістегі шығындарға
тәуелді болады. Нарықтағы өнім бағасы
сұраным мен ұсыным өзара байланысының
нәтижесі болып табылады. Өнім өндірісіне
шығындар – ол тұтынылатын еңбектік немесе
материалдық ресурстар көлеміне, техника
деңгейіне, өндірістің ұйымдастырылуына ж әне
басқа факторларға байланысты өсуі немесе
төмендеуі мүмкін. Сәйкесінше, өндіруші
шығындарды азайтудың көптеген көздерін
қарастырады, ол оны өзінің тиімді басқару
қабілетімен жүзеге асыра алады.

Ұқсас жұмыстар

Өндіріс шығындары мен табысы

Маркетинг баға саясаты

Өндіріс шығындары туралы

Ұйымды басқару негіздері

Орындалған контрактан алынған пайда есебі

Өндіріс шығындары мен табыстары

ӨНДІРІС ШЫҒЫНДАРЫ ЖӘНЕ ӨНІМНІҢ ӨЗІНДІК ҚҰНЫ

ШЫҒЫНДАРДЫ БАСҚАРУ ЖӘНЕ ӨНІМНІҢ ӨЗІНДІК ҚҰНЫ

КӘСІПОРЫН ШЫҒЫНДАРЫН ТАЛДАУ

Өндіріс шығындары

Пәндер