М. Әуезов өмірі мен шығармашылағының зерттелу тарихы Қазіргі әуезовтану ғылымының бағытбағдары, соңғы зерттеулер

Презентация қосу

Қазақстан Республикасы Білім және ғылым
министрлігі Семей қаласы Шәкәрім атындағы
мемлекеттік университеті Филология факультеті

15- ДӘРІС

М. Әуезов өмірі мен шығармашылағының
зерттелу тарихы
Қазіргі әуезовтану ғылымының бағыт-
бағдары, соңғы зерттеулер
Дәріс мақсаты:
М.Әуезовтың өмірі мен
шығармашылығының зерттеу тарихымен,
зерттеген ғалымдардың
монографияларымен таныстыра отырып
оқыту.
Дәріс міндеті:
М.Әуезовтың еңбектерін жан-жақты
зерттеп,ерекшеліктерін анықтау
“М. Әуезов — өз дәуірінің
айнасы, келешекті кескіндеуші”
Ш. Пужоль
М.Әуезов шығармашылығы
жайлы пікірлер:
“Мен оның шығармаларын туған еліме таныстырушы болуды үлкен
абырой санаймын. Менің ойымша “Абай” эпикалық романы — 20
ғасырдағы ең үздік шығармалардың бірі. Бұл роман оқушыға
қызықты қиял мен ерекше ой өлкесін кездіріп, талай терең
толғаныстар тудырады. Бұл шығарма кеңес әдебиеті
туындыларының маңдай легінен орын алады деу аздық қылады,
әлемнің басқа елдерінде де онымен тең түсетін шығарманы табу
қиын” Луи Арагонн

М. Әуезов — сайын дала жыршысы”

А. Фишлер
1-кезең
1917 — 1927 ЖЫЛЫ АРАЛЫҒЫНДА ӘУЕЗОВТІҢ ЗЕРТТЕУ
МАҚАЛАЛАРЫ, АЛҒАШҚЫ ӘҢГІМЕЛЕРІ, ДРАМ.
ШЫҒАРМАЛАРЫ ЖАРЫҚ КӨРІП, ДРАМАТУРГ, ПРОЗАШЫ,
ПУБЛИЦИСТ ЖӘНЕ ҚОҒАМ ҚАЙРАТКЕРІ РЕТІНДЕ
ТАНЫЛЫП, БІРЕГЕЙ ДАРЫН ЕКЕНІН БАЙҚАТҚАН КЕЗІ.
ОСЫ КЕЗЕҢДЕ

“ЕҢЛІК — КЕБЕК” ПЬЕСАСЫ ТУРАЛЫ С.МҰҚАНОВТЫҢ
(“ТІЛШІ”, 2.10.1925),

МҰСТАФАНЫҢ (“ЕҢБЕКШІ ҚАЗАҚ”, 18.3.1928)

“БӘЙБІШЕ — ТОҚАЛ” ХАҚЫНДА ДАНИАЛДЫҢ (“АҚ
ЖОЛ”, 23.12.1923; “САНА”, 1924, Ғ 2—3),
Ғ.САҒДИДЫҢ (“АҚ ЖОЛ”, 16.12.1923),

СМАҒҰЛДЫҢ (“ЕҢБЕКШІ ҚАЗАҚ”, 31.1.1926), Т.Б.
МАҚАЛАЛАРЫ ЖАРИЯЛАНДЫ
2-кезең
Әуезовтанудың екінші кезеңі Әуезовтің “Абай жолы”
роман-эпопеясы мен Абайтану саласындағы
еңбектеріне тікелей қатысты. “Абай” романының
жарық көруіне орай (1942), бұл шығарманы Қазақ
әдебиетінің зор табысы деп бағалаған
Б.Кенжебаевтың, Е. Ысмайыловтың, Т. Нұртазиннің,
Ғабит Махмұтұл Мүсіреповтің, т.б. пікірлері
жарияланды. Романның 2-кітабы жарық көрген соң
(1947), одақтық мерзімді басылымдарда В.
Жирмунскийдің, Л. Климовичтің, З. Кедринаның, М.
Фетисовтың, П. Скосыревтің, т.б. мақалалары
басылды. Соғыстан кейінгі жылдары идеол. қысым
қайтадан күшейе түсті де, Әуезовтің шығарм. тағы
да сын нысанасына айналды.
3- кезең
ӘУЕЗОВ ДРАМАТУРГИЯСЫНАН КАНДИДАТТЫҚ,
ДОКТОРЛЫҚ ДИССЕРТАЦИЯЛАР ҚОРҒАЛЫП, КӨЛЕМДІ
МОНОГР. ЗЕРТТЕУ ЖҰМЫСТАРЫ ЖАЗЫЛДЫ

Р. Нұрғалиев

Б.
Құндақбаев

А. Тоқпанов,

С. Ордалиев
Әуезовтің әдеби мұрасын толық Қазақ Жазушыларының арасында
қамтып, әлем жұртшылығына әлем халықтары тілінде ең көп
таныту мақсатында күрделі ғыл.- басылым көргені де, танымалысы да
зерттеу жұмыстары (естеліктер М.Әуезов шығармалары болып отыр.
жариялау, Жазушының эпистолярлық “Абай жолы” эпопеясын француз
тіліне аударған Луи Арагонның:
мұрасын жинақтау, әр салалы
“Мен оның шығармаларын туған
библиогр. көрсеткіштер даярлау, еліме таныстырушы болуды үлкен
шығармаларын шет ел тілдеріне абырой санаймын. Менің ойымша
аудару) жүргізіліп, көптеген игі істер “Абай” эпикалық романы — 20
тындырылды. “Мұхтар Әуезовтің ғасырдағы ең үздік
қолжазба мұрасы” (“Ғылым” баспасы, шығармалардың бірі. Бұл роман
оқушыға қызықты қиял мен
Алматы, 1997), “Мұхтар Әуезовтің
ерекше ой өлкесін кездіріп, талай
өмірі мен шығармаларының шежіресі” терең толғаныстар тудырады. Бұл
(“Ғылым” баспасы, Алматы, 1997) деп шығарма кеңес әдебиеі
аталатын ұжымдық еңбектер жарық туындыларының маңдай легінен
көрді. Жазушының алты томдық орын алады деу аздық қылады,
(1957), он екі томдық (1967), жиырма әлемнің басқа елдерінде де онымен
тең түсетін шығарманы табу қиын”,
томдық (1987) шығармалар жинағы
— деп бағалауы Ә-дың әлемдік
жарияланып, елу томдық толық
деңгейге көтерілгенін танытты.
шығармалар жинағын шығару қолға
алынды (1997).
БАСЫЛЫМ
ӘУЕЗОВТІҢ АБАЙТАНУ,
ФОЛЬКЛОРТАНУ, ҚАЗАҚ
ӘДЕБИЕТІ ТАРИХЫ САЛАСЫНДА
ЖАЗҒАН ҒЫЛЫМИ ЕҢБЕКТЕРІ
ҚАЙТА БАСЫЛЫП,
ЗЕРТТЕУШІЛЕР НАЗАРЫН ӨЗІНЕ
АУДАРУМЕН КЕЛЕДІ. ҒҰЛАМА
ҒАЛЫМНЫҢ ҚАЗАҚ АУЫЗ
ӘДЕБИЕТІ, “МАНАС” ЭПОСЫ,
АБАЙТАНУ ЖӨНІНДЕГІ ҒЫЛЫМИ
ЗЕРТТЕУЛЕРІ ТУРАЛЫ МОНОГР.
ЕҢБЕКТЕР ЖАЗЫЛДЫ, ЖҮЗДЕГЕН
МАҚАЛА, ЗЕРТТЕУЛЕР
ЖАРИЯЛАНДЫ. (М.
МЫРЗАХМЕТҰЛЫ, Т.Б.).
Дереккөздер
1) Кедрина З.С., Мұхтар Әуезов, М., 1951;
2) Нұрқатов А., Мұхтар Әуезов, А., 1957;
3) Лизунова Е., Мастерство Мухтара Ауэзова, А.-А., 1968;
4) Ауэзова Л.М., Исторические основы эпопеи “Путь Абая”,
А.-А., 1969;
5) Мухтар Ауэзов — классик советской литературы. Сб., А.,
1980;
6) Мырзахметов М., “Мұхтар Әуезов және Абайтану
проблемалары”, А., 1982;
7) Ахметов З., Поэтика эпопей “Путь Абая” в свете истории
ее создания, А.-
ар ы ңы зғ
Наза рл
а
ра х м ет !

Ұқсас жұмыстар

Психолингвистика тарихы

ПСИХИКАЛЫҚ ДАМУДЫҢ ТЕЖЕЛУІНІҢ ЗЕРТТЕЛУ ТАРИХЫ

Қайым зерттеулеріндегі әдебиет және тарих мәселелері

Материктер мен мұхиттардың зерттелу кезеңдері

Мұхтар Әуезов

МИКОЛОГИЯ ҒЫЛЫМЫНЫҢ ТАРИХЫ

Қайым Мұхамедханұлының Абайтануға қосқан үлесі

Объект Есту қабілеті бұзылған адамдар

Абайды Абай еткен Мұхтар ғана, Мұхтарды Мұхтар еткен Абай дана, Қазақтың қос арысы, қос данасы. Қалайша бас имессің оған, сірә

Қайым Мұхамедханов өмірі мен шығармашылығы

Пәндер