Ағынды суларды биологиялық тазалау: аэробты және анаэробты процестер, септиктенктер мен метантенктер

Қазақстан Республикасының Білім және Ғылым министрлігі

Семей қаласының Шәкәрім атындағы мемлекеттік университеті

Орындаған: Турсумбекова З.

Топ: БТ-201

Тексерген: Кабденова А. Т.

Анаэробты байланысты процесс

Ағынды суларды тазарту - құрамындағы заттарды, сондай - ақ патогенді микроорганизмдерді жоюға немесе ажыратуға әкелетін әдістер жүйесі. Ағынды суларды тазалау механикалық, химиялық және биологиялық жолмен жүргізіледі.

Анаэробты - микроорганизмдер бос күйіндегі еріген оттегімен де, сондай - ақ нитрат иондарының электрондарының артық акцепторларымен байланысқа түсе алады.

Ағын суларды биологиялық жолмен тазарту процестерінің 2 әдісі бар:

Аэробты - микроорганизмдер заттарды тотықтыру үшін оттегі пайдаланады.

Анаэробты процестер аэробты процестерге қарағанда жүру жылдамдығы баяу. Бірақ оның бірқатар артықшылықтары бар:

Активті түзілген тұнба массасы аэробты процесс кезінде түзілген массадан төмен.

Араластыруға кететін энергия шығыны төмен.

Қосымша энергия тасушы биогаз түзіледі.

Аэротенктерде түзілетін белсенді лайдың артық мөлшері быжуға ұшырайды. Қалдықтардың ыдырауы арнайы қондырғыларда - метантенктерде жүзеге асырылады. Сонымен қатар анаэробты тазалау үшін эмшерлік бассеиндер мен сетиктенктерді пайдаланады.

Септиктенктер немесе шірік тұндырғыштар осылар арқылы төгінді сұйықтық баяу ағып өтетін(1-4 тәул) резервуар болып табылады. Бұл кезде түсетін тұнба ұзақ уақыт(6-12 ай) ішінде анаэробты ыдырайды. Бір мезгілде олардың зарарсыздануы мен тығыздалуы жүреді.

Септиктенктер

Эмшерлік бассеиндер екі ярусты тұндырғыштар болып табылады. Онда өңделген тұнба кез келген уақытта кетіріле алады, бұл үшін септиктенктерде осындай болғанындай, қондырғыны толық босату қажет болмайды. Екі ярусты тұндырғыштағы су анаэробты ыдыраудың өнімдерімен екінші қайтара ластанбайды және оңайырақ тазартылып бітеді.

Эмшерлік бассеиндер

Метантенктер - бұл тереңдігі 3-5 м жететін жабық резервуарлар. Олар араластыруға, быжымаған тұнбаны енгізуге, быжыған тұнбаны шығаруға, сонымен бірге ішіндегі заттарды қыздыруға арналған құрылғылармен жабдықталған.

Метантенктер

Метантенктегі заттардың айналу үрдісіне органотрофты және литотрофты микроорганизмдар қатысады.

Литотрофты микроорганизмдер органотрофты бактериялар метаболизмінің ақырғы өнімдерін метанға айналдырады.

Органотрофтар ақырғы өнімдер ретінде төмен молекулалы майлы қышқыл түзе отырып, көміртекті, майлард, ақуыздарды және т. б. қосылыстарды ыдыратады. Бұны қышқыл түзу сатысы деп атайды. Ыдыраудың ақырғы өнімдері: сірке және құмырсқа қышқылдары, пропион және май қышқылдары, сүт және янтарь қышқылдары, спирттер, кетондар, ацетон, сірке альдегиді жне т. б.

Морфологиялық жағынан метан түзетін бактериялар әр түрлі: коккалар, сарциналар, таяқшалар және т. б. Метантенктер мезофильді(30-35) және термофильді(50-53) быжу режимінде істейді.