1 Еңбек қорғау жөнінде нұсқаулар беру және іс-жүргізу 2 Өндірістегі жазатайым оқиғаларды тіркеу 3 Жұмыс орнындағы микроклиматқа баға беру

Презентация қосу

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ
СЕМЕЙ ҚАЛАСЫНЫҢ ШӘКӘРІМ АТЫНДАҒЫ СЕМЕЙ МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ

ПЕДАГОГИКА ФАКУЛЬТЕТІ

ТАҚЫРЫБЫ:1 Еңбек қорғау жөнінде нұсқаулар беру және іс-жүргізу
2 Өндірістегі жазатайым оқиғаларды тіркеу
3 Жұмыс орнындағы микроклиматқа баға беру

Орындаған:Калибекова Ж. Қ.
Тексерген:Жұманова Т. Г .

СЕМЕЙ 2015
Жұмыс берушінің еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау
жөніндегі нұсқаулықты әзірлеу және бекіту ережесі
Жалпы ережелер
1. Осы Жұмыс берушінің еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау жөніндегі нұсқаулықты әзірлеу және бекіту
ережесі (бұдан әрі - ереже) 2007 жылғы 15 мамырдағы Қазақстан Республикасы Е ңбек кодексіне сәйкес
әзірленген және жұмыс берушінің еңбекті қорғау жөніндегі нұсқаулықты әзірлеу және бекіту тәртібін
белгілейді.
2. Жұмыс берушінің еңбек қауіпсіздігі мен еңбекті қорғау жөніндегі нұсқаулығы - өндірістік жайларда,
кәсіпорын аумағында, құрылыс алаңдарында, көлік құралдарында немесе осы ж ұмыстар ж үргізілетін не
қызметтік міндеттер атқарылатын ұйымның басқа жерінде жұмыстарды орындау барысында е ңбек қауіпсіздігі
және еңбекті қорғау саласындағы заңнамалардың қолданылуын нақтылайтын жұмыс берушінің актісі.
3.Еңбек қауіпсіздігі мен еңбекті қорғау жөніндегі
нұсқаулықты әзірлеу
4. Еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау жөніндегі нұсқаулықты (бұдан әрі - Нұсқаулық) жұмыс беруші,
мүдделі құрылымдық бөлімшелердің басшылары мен қызметкерлердің өкілінің қатысуымен еңбек
қауіпсіздігі және еңбекті қорғау қызметінің немесе еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау жөніндегі маман
(бұдан әрі - жауапты тұлға) жасаған тізбеге сәйкес, учаскедегі, цехтағы, қызметтегі, зертханадағы ж әне
жалпы ұйымдағы әрбір мамандық үшін, сондай-а қ жеке жұмыс түрлері (биіктегі ж ұмыс, сына қтар) мен
жұмыс орындарына да әзірлейді.
5. Тізбе Жұмысшылардың жұмыстары мен кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік аны қтамалы ғы мен
Қызметшілер лауазымдарының біліктілік анықтамалығын есепке ала отырып бекітілген ж ұмыс берушіні ң
штаттық кестесінің негізінде жасалады. Жасалған тізбені ж ұмыс беруші немесе өзге уәкілетті т ұл ға бекітеді
және ол барлық құрылымдық бөлімшелеріне жолданады.
6. Нұсқаулық, жабдықты өндіруші зауыттың пайдалану және жөндеу құжаттамасында, сондай-ақ, жұмыс
берушінің технологиялық құжаттамасы мен өндіріс жағдайларында баяндалған қауіпсіздік талаптарын ескере
отырып, еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау жөніндегі Қазақстан Республикасыны ң нормативтік
құқықтық актілерінің негізінде әзірленеді.
"Еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғаудың жалпы талаптары"
1) тұлғаларды кәсібі бойынша жұмыстарын өздігінен орындауға немесе тиісті жұмысты орындау ға
(жас, жыныс, денсаулық жағдайы, нұсқау жүргізу) рұқсат берудің шарттары;
2) ішкі тәртіп ережелерін сақтау қажеттігі туралы нұс қаулар;
3) еңбек және демалыс режимін орындау жөніндегі талаптар;
4) қызметкерге әсер ететін қауіпті және зиянды өндірістік факторлардың сипаттамасы;
5) оларда мемлекеттік, салалық стандарттары мен техникалы қ шарттарын к өрсете отырып, осы к әсіп
үшін арнайы киім, арнайы аяқ киім және басқа да жеке қорғану құралдарын беруді ң нормалары;
6) өрт және жарылыс қауіпсіздігін қамтамасыз ету жөніндегі талаптар;
7) қызметкер білуге және жұмысты орындау барысында сақтауға тиіс жеке гигиена талаптары
көрсетілуге тиіс.
"Жұмыс басталудан бұрынғы еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау
талаптары" деген бөлімде:
1) жұмыс орнын, жеке қорғану құралдарын дайындау тәртібі;
2) жабдықтың, айлабұйым мен құралдың, қоршау, дабылдағыш блокталған және бас қа да
құрылғылардың, қорғаушы жерқосқыштың, желдетудің, жергілікті жарықтандыру жарамдылығын
тексеру тәртібі;
3) бастапқы материалдардың (шалаөнім, дайындама) бар болуын және оның жай-күйін тексеру
тәртібі;
4) үздіксіз жұмыс жағдайында ауысымды қабылдау тәртібі;
5) өндірістік санитария талаптары көрсетілуге тиіс.
"Жұмыс кезіндегі еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау талаптары" деген бөлімде:
1) жұмысты қауіпсіз орындау әдістері мен тәсілдері, технологиялық жабды қтарды, айлаб ұйым мен
құралдарды пайдаланудың ережелері;
2) бастапқы материалдарды (шикізат, дайындама, шалаөнім) ұстау қауіпсіздігіні ң талаптары;
3) көлік құралдарын, ыдысты және жүк көтергіш механизмдерді қауіпсіз пайдалану талаптары;
4) жұмыс орнын қауіпсіз ұстау жөніндегі нұсқаулар;
5) нормативті технологиялық режимнен ауытқудың негізгі түрлері және оларды қалпына келтіру
әдістері;
6) апатты жағдайларды болдырмауға бағытталған әрекеттер;
Ұйымдағы еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау
жөніндегі нұсқаулықты әзірлеу және бекіту ережесі
1. Ұйымдағы еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау жөніндегі
нұсқаулықты әзірлеу және бекітудің осы Ережесі (бұдан әрі
- Ереже) "Еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау туралы"
Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес әзірленді
және ұйымдағы еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау
жөніндегі нұсқаулықты әзірлеу және бекітудің тәртібін
белгілейді.

2. Ұйымдағы еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау жөніндегі
нұсқаулық - жұмыс берушінің өндірістік орындарда, кәсіпорын
аумағында, құрылыс алаңдарында, көлік құралдарында және
ұйымның осы жұмыстар жүргізілетін немесе қызмет міндеттері
орындалатын өзге де орындарында жұмыстар атқару кезінде
еңбек қауіпсіздігі мен еңбекті қорғау саласында заңдардың
қолданылуын нақтылайтын актісі.
Өндірістік жарақаттану. Өндірістегі оқыс оқиғаларды тіркеу, талдау және тізбекке алу

Өндірістік жарақат дегеніміз – қауіпсіздік техникасының талаптарын ескермегендіктен
болатын жарақат.
Кәсіби ауру – қызметкердің еңбек міндеттерін орындауымен байланысты оған зиянды
өндірістік факторлардың әсер етуінен туындаған созылмалы немесе қатты ауруы.
Жарақат (гр. Trauma жара, булшу) - қоршаган орта турлі факторларының әсерінен болған
мушелерінің немесе улпаның анатомиялық бүтіндігінің бұзылуы.
Зақымдану деп мынандай жаракаттарды айтамыз, мысалы, механикалық, химиялық,
термиялық, акустикалық, психиатрлық және т.б. Дене закымдалуы ауыр, аса ауыр және жәй
зақымдалу болып бөлінеді. Адам өміріне қауіпті зақымдалуға жататындар: 1 - бас суйегіне,
омыртқаға, ішкі, кеуде ұлпанына енетін жарақат; 2 - бас суйек күмбезімен тубінің ашык және
жабык, сыныктары; 3 - ауыр дәрежедегі ми жаракаты; 4- адам өміріне қауіптібас суйегіне
ішкі қан құйылу; 5 - омыртка жотасының мойын белінің закымдалуы және т.б. Ауыр дене
жарақатына адам өміріне барлык қауіпті дене жаракаттары жатады, оларға ауыр залалдар
тигізген мынандай зардаптар жатады: көздің көрмей қалуы, саңырау болып қалу, немесе кез-
келген мүшенің закымдалуы, психикалық ауру, денсаулыктын бұзылуына байланысты жұмыс
кабілетінің үштен 6ip бөлігінің жарамсыз болып калуы.
Аса ауыр емес дене жаракаттарына, денсаулыктын бұзылу ұзақтығы үш аптадан жоғары (21
куннен аса) немесе жұмыс істеу кабілеттілігінің 10-нан 33% дейін төмендейтін өміріне аса
қауіпті емес жаракаттар жатады.
Жеңіл дене жаракаттарына, денсаулыктың бұзылуы қысқа мерзімде (ұзақтығы 6 куннен астам,
6ipaқ 3 аптадан артық емес) немесе сәл ғана еңбек кабілеттілігінен 10% дейін айырылатын
жаракат турін айтады.
Қазақстан Республикасының Еңбек Кодекстің 37-тарауынан алынған
үйінділер.

Өндіріске байланысты өндірістік жаракатты рәсімдеу реті, тіркеу және есеп беру с әйкестігі аны қталады.
Әp6ip жазым туралы зардап шегуші немесе куәгер міндетті түрде жұмыс берушіге немесе ж ұмыс
уйымдастырушысына хабарлауы қажет. Жазымды зерттеулер жұмысшыға қатысты, сондай - а қ
маманданған дайындык алушыларға жургізіледі; оку орындарында окушылар ға, олар аркылы мамандан ған
тәжірибе бар, алғашкы маманданған жоспарды жүзеге асырушы окудан кейінгі мамандан ған білімі бар
адамдарга немесе жұмыс 6epyшiгe жұмысты орындаганда; ж ұмысты орындауга шакырылган әскери кызмет-
керлерге, әскери кызметі өтеуге катысы жок; соттын шешімімен еңбекке шакырылган бейнелерге;
әскериленген апаттан кұткарушы бөліктердің жеке курамдары әскериленген кузет, төтенше салдарын
кұткару бойынша еркіті топ мушелері мүлік пен адам өмірін сактау бойынша дулей зілзаланы ң зардаптары.
Еңбек ету барысында 6ip куннен Tinxi, одак да көп уакыт ішінде ж әне туракты турде е ңбек кабілеттігінен
айырылу, немесе әлемге дейін алып келетін жұмысшыны ң денсаулыгына зиян келтіру, өндірісте жазым
ретінде карастырылады.
Жұмыс беруші зардап шегушіге алгашкы медициналык жәрдем беруге және оны денсаулык сактау уйымына
жеткізуге міндетті, сондай - ак жазым болган орынын окиганы зерттеуді бастаганга дейін сактап кою кажет.
Жұмыс беруші жазым туралы немесе жұмысшынын денсаулыгынын закымданганын дереу хабарлау керек:
1) еңбек жөнінде мемлекеттік органнын мемлекеттік еңбек инспекциясынын аумактык б өлімшелеріне,
2) қауіпті өндіріс нысаналарында жазымдар болган кезінде төтенше жагдайлардын алдын алу ж әне оларды
жою жоніндегі жергілікті органдарга;
3) жұмысшылар уйымын ұсынушыларына (кәсіподақ);
4) кәсіптік ауру немесе улану жағдайлары жөнінде халықтың санитарлык-эпидемиологиялы қ
салауаттылығы саласындағы жергілікті мемлекеттік органға;
5) қызметкер өкілдеріне;
6) кызметкердің өмірі мен денсаулыгына зиян келтіргені ушін жұмыс берушіні ң азаматтык-кукыктык
жауапкершілігі сактандыру шартын жасаскан сақтандыру уйымына.
Өндірістегі жазымдарды арнайы тергеп-тексеру ерекшеліктері:

1. Жазымды арнайы тергеп-тексеруді мемлекеттік енбек инспекциясы
органынын аумактык бөлімшесі курган комиссия мына қурамда жургізеді.
Төраға - мемлекеттік еңбек инспекторы мүшелері - ж ұмыс бepyшi ж әне
қызметкерлердің өкілі.
2. Адам қайтыс болған топтық жазымдарды тергеп-тексеруді облыстын,
республикалык маңызы бар каланын бас мемлекеттік енбек инспекторы
баскаратын комиссия жургізеді;
3. Қayinтi өнеркәсіп объектілерінде болған жазымдар кезінде комиссия
құрамына төтенше жағдайлардын алдын алу және оларды жою жоніндегі
мемлекеттік инспектор кіреді.
4. Қайтыс болган адамдар саны үш адамнан бес адамга дейін болса. топтык
жазымдарды тергеп-тексеруді енбек жоніндегі у әкілетті мемлекеттік орган, ал бес
және одан да көп адам кайтыс болганда - Қазақстан Республикасынын Укіметі
курган комиссия жургізеді
5. Сараптамалық қорытындыны талап ететін мәселелерді шешу ушін арнайы
тергеп-тексеру жөншдегі комиссиянын торагасы уйымдардын мамандары.
галымдар және бакылау-кадагалау органдары катарынан
сараптамалык Kішi комиссиялар құру ға құқылы
Өндірістік арнаулы
киімдер 4-ке бөлінеді:

Жұмысшы
киім Технологиялық
киім

Ведомствалық
Арнаулы киім
киім
Жұмысшы киім – денені былғаудан және жарақаттан сақтауға арналған халы қшаруашылы ғыны ң барлы қ
салаларында қолданылатын киімдер.

Арнаулы киімдер – сыртқы ортаның адамға қауіпті, зиянды әсерлерінен қорғайтын,былайша айт қанда
арнайы материалдардан тігілген немесе арнайы ерітіндіге суарылып , белгілі бір қасиет ал ған киімдер
жатады.

Ведомствалық(салалық) киімдер – белгілі бір министрліктерде өз еңбеккерлеріне арнап,бір үлгімен тіктірген
киім жатады.Мысалы: теміржолшылар формасы,орман шарушылы ғы қызметкерлері формасы, әскери
форма,т.с.с.

Технологиялық киімдерге – өте жоғары дәлдікпен істеліп өнеркәсіптік орындардағы маманды ққа тән
ерекшеліктері бар киімдер жатады.
Еңбеккерлерді қорғау жабдықтары.
Топқа бөлінуі»- стандарты бойынша жеке қорғау заттары, жабдықтары қолданылуына
байланысты төмендегідей топтарға бөлінеді:

Айырушы костюмдер – ішіне жел толтырылған костюмдер,скафандрлер.

Тыныс жолдарын қорғау жабдықтары – противогаз, респираторлар.

Арнаулы киімдер – комбинезондар, кеудеше, шалбар, костюмдер, сулық, жамылғылар, мыса тон,
тұлыптар, алжапқыш, жеңғаптар.

Арнаулы аяқ киімдер – етік, мыса қонышты етік, туфли, галош, ботылар.

Қолды қорғайтын жабдықтар – қолғаптардың әр түрі.

Басты қорғайтын жабдықтар–дулығылар, малақай, қалпақ, т.с.с.

Бетті қорғайтын жабдықтар – бетперде,қорғаушы маска.

Есту органдарын қорғайтын жабдықтар – шуға қарсы киетін бас киім,құлаққа киетін аспап.

Көзді қорғайтын жабдықтар – әр түрлі көзәйнектер

Жоғарыдан құлаудан қорғайтын және басқа қорғау жабдықтары - сақтық белбеу, тоқ
өткізбейтін кілемше, тізеге, шынтаққа, иыққа арналған қорғау жабдықтары.

Теріні қорғайтын заттар – сабын,арнайы ерітінділер,әр түрлі жағатын майлар.
Жұмыс орнындағы микроклиматтың оптималды
көрсеткіштері
Жыл маусымы Жұмыс дәрежесі Микроклимат көрсеткіштері
Температура Салыстырмалы Ауа қозғалыс
жылдамдығы
0
С Ылғалдылық, %

Суық және Жеңіл, I 20...23 60...40 0,2 дейін
ауыспалы
мезгіл Орташа ауыр-лығы, I
Iа
18...20 60...40 0,2 дейін
Орташа ауыр-лығы,
I Iб

Ауыр, I , I I 17...19 60...40 0,2 дейін

16...18 60...40 0,2 дейін

Жылы мезгіл Жеңіл, I 22...25 60...40 0,2 дейін

Орташа ауыр-
лығы, I Iа
21...23 60...40 0,2 дейін
Орташа ауыр-
лығы, I Iб

Ауыр, I , I I 20...22 60...40 0,4дейін

18...21 60...40 0,5 дейін
Химиялық қаруды қолданған кездегі адамдардың жеке басын қорғауға арналған құралд

Жеке дәрі қобдишасы
Жеке қораныштың медициналық құралдары. Жеке қорғанудың медициналы қ құралдарына жеке д әрі қобдишасы
(АИ-2) және химияға қарсы жеке пакет жатады.

Жеке дәрі қобдишасы . Жаппай жоятын қару әрекетінің ауыр зардаптарын болғызбау мақсатында өзіне-
өзі және өзара көмек жасауға, сондай-ақ инфекциялық аурулардың алдын алу және бетін қайтаруға арнал ған.
Онда профилактика мен алғашқы медициналық жәрдемінің әр түрлі құралдары болады.
Температураны өлшеуге – сынапты термометрлер қолданылады.Бөлме
ішінде жылу шығаратын құрылғылар болған кезде ауа температурасын
қос термометр арқылы өлшейді(1-ші Сурет).Сынапты екі термометрдің
бірі қара бояумен екіншісі күміс түстес бояумен боялған.Ауаның на қты
температурасы екі термометрдің көрсеткіш айырмасы арқылы
анықталады.
Термографтар – бөлмедегі ауа температурасының уақытқа байланысты
өзгеруін жазуға арналған.
Тұрақты Августың психрометрі – қос термометрден тұрады. (2-ші
Сурет).
Оның бірі ылғалды( сынап тұратын ыдысы суланған дәкемен
оралған),екіншісі құрғақ термометр. Ылғалды термометрдің көрсеткіші
әрқашан төмен.
Психрометрлер – жұмыс аймағындағы ауаның салыстырмалы
ылғалдылығын анықтауға арналған аспаптар. (3-ші,4-ші Сурет)
Екі термометрдің көрсеткіш айырмашылығы арқылы номограммадан
немесе таблицаны қолданып ауаның салыстырмалы ылғалдылы ғын
анықтаймыз.
Химияға қарсы жеке пакет. Ол терінің ашық жерлері мен киімге тиген тамшылы-
сұйық УЗ зиянсыздаңдыруға арналған. Ол газсыздандыратын ерітіндісі бар ша ғын
шөлмектен және бес мақта-дәке тампоннан тұрады.

Химияға қарсы жеке пакет

1-Сурет . Қос термометр:

1 – қара түсті термометр

2 – күміс түстес термометр

2-Сурет . Тұрақты Августың
психрометрі:
1 – суланған дәке (марлі,бинт );
2 - «ылғалды» термометр;
3- «құрғақ» термометр

Аспирациалық психрометр

«ылғалды»термометр;
«құрғақ» психрометр:

.Аспирациалық психрометрдің
көрсеткіші бойынша ауаның
салыстырмалы ылғалдылығын
анықтау номограммасы.
термометр;3-ауа жолы; 4-бас бөлігі.
Гигрометр МВ–1 аспабы–ауа
ылғалдылығын тура анықтауға
арналған. Оның негізгі, ауа Шөмішті немесе қалақты
ылғалдылығы өзгерісіне қарай анемометрлер 9-20 м/с және 0,5-10 м/с
қалынын өзгертетін бөлігі аралығындағы ауа қозғалысын
майсыздандырылған адамның бір шоқ өлшеуге арналған. Жел қысымынан
шашы( 1 шоқта- 30-35 тал шаш). болатын қалақтың айналысын өлшеу
Ылғалдылық жоғарыласа шаш механизмі көрсетеді.Қалақтың
ұзарады,ылғалдылық азайса шаш айналыс жылдамдығы, ауа
қысқарады.Беріліс механизмдері
қозғалысының өзгеру жылдамдығына
арқылы бір шоқ шашпен жалғасқан
аспап жебесі ауаның салыстырмалы
тура пропорционал.М/с –пен
ылғалдылығын көрсетеді көрсетілген жылдамдықта арнайы
Гигрограф аспабы – ауаның графикпен және секундомер арқылы
салыстырмалы ылғалдылығының анықтайды.
уақыт бойынша өзгеруін жазу ға
арналған.Олар тәуліктік немесе
апталық өзгерісті жазады.Жазу бөлігі
сағат механизміне жалғасқан
диаграмма қағазы оралған
барабаннан тұрады.
5- Сурет. Анемометрлер:
а)- қалақты; 1- қалақ осі; 2 – қалақ, 3- есептегіш; б) –
шөмішті: 1 – крестовина;
2 – шөміш тәріздес қалақ; 3 – есептегіш.
Қолданылған әдебиеттер:
1. Н Ә Жүнісбаев және басқалар. «Тіршілік қауіпсіздігі» Алматы. 2007
жыл. ТЖ және АҚ республикалық курсы, ҚР ТЖМ, I және II кітап.

2. «Қ Р төтенше жағдайлар саласындағы заңдары» Алматы. 2007 жыл. ТЖ
және АҚ республикалық курсы, ҚР ТЖМ

3. Қ.Т.Жантасов,М. Қ.Жантасов,Е.Н.Кочеров,А.С.Наукенова. «Е ңбек
қорғау және тіршілік қауіпсіздігі» Алматы.2012ж.

4. С. Арпабаев «Өмір тірішілік қауіпсіздігі» Алматы 2004ж.

Ұқсас жұмыстар

Еңбек қорғау жөнінде нұсқаулар беру және іс-жүргізу

Өндірістік жазатайым оқиғаларды тергеп-тексеру және тіркеу

Өндірістегі жазатайым оқиғалар

Тар мағынада еңбекті қорғау жүйесі

ФАКУЛЬТЕТ Дизайн, тестиль және киім технологиялары

Еңбек қорғау және еңбек қауіпсіздігі

Еңбек қорғау жөнiнде нұсқаулар беру және оның iс қағаздарын жүргiзу

Еңбек қорғау және еңбек қауіпсіздігі жайлы

АКТ ТУРАЛЫ

ЕҢБЕК ҚОРҒАУ БОЙЫНША НЕГІЗГІ ЗАҢДАР

Пәндер