Вирустық аурулардың спецификалық алдын алу.Вакцина дайындау принциптері




Презентация қосу
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТІРЛІГІ
СЕМЕЙ ҚАЛАСЫНЫҢ ШӘКӘРІМ АТЫНДАҒЫ МЕМЛЕКЕТТІК
УНИВЕРСИТЕТІ

Б ӨЖ
Тақырыбы:1)Вирустық аурулардың спецификалық алдын алу.Вакцина дайындау
принциптері.Адьюванттар,иммуномодуляторлар
2)Құтырық,Аусыл,Шмалленберг,Блютанг ауруларыны ң
диагностикасы және алдын алу шаралары
 

Орындаған:Балықпаева Л.Е.
Тексерген: Омарбеков Е.О.
                                                Тобы: ВС-303

Семей 2015 ж.
Арнамалы(Спецификалық)  дауалау  дегеніміз  –  малды 
жұқпалы  аурулардан  вакцина  немесе  гипериммунды  қан 
сарысуы  арқылы  сақтандыру.  Ауырып  жазылған  малда 
және  вакцина  егілген  соң  вирусқа  қарсы  пайда  болған 
иммунитет  әр  түрлі  дамиды.Мұнда  гуморальдық  және 
клеткалық факторлар әр түрлі роль атқарады.
Иммунитеттің гуморальдық және клеткалық факторлары әр
түрлі вакциналармен іске асырылады.

Тірі
Тірі вакциналар
вакциналар –– тірі, бірақ
тірі, біра қә
әлсіретілген
лсіретілген вирус
вирус
штамдарынан алынғ
штамдарынан алын ған
ан

Ө
Өлтірілген
лтірілген –– немесе
немесе инактивтелген
инактивтелген вакциналар
вакциналар ––
Вирустарды химиялық
Вирустарды химиялы қ не физикалық
не физикалы қ жолмен
жолмен
ө
өлтіріп алынғ
лтіріп алын ған
ан

Суббө
Субб өлікті
лікті вакциналар вирустың
вакциналар –– вирусты тазаланғ
ң тазалан ған
ан
белоктарынан алынғ
белоктарынан алын ған
ан

Жасанды
Жасанды немесе синтетикалық
немесе синтетикалы қ вакциналар
вакциналар --
вирус
вирус антигеніне
антигеніне полиэликтролит
полиэликтролит не
не полимер
полимер
қ
қосып, вакциналық
осып, вакциналы жиынтық
қ жиынты алынғ
қ алын ған
ан
Вакциналар (Vaccines) - егілген адамдар мен 
жануарлар ағзасында белсенді иммунитет 
тудыруға арналған препараттар, я ғни 
биологиялық препараттар болып табылып, 
ағзаға енгізгенде белгілі бір ауру ға  қарсы 
қорғаныстық иммунитетті 
индукциялайды.  Әрбір вакцинаны ң негізгі 
әсерінің бастамасы иммуноген болады, 
яғни ауру қоздырушысының 
компоненттеріне ұқсас химиялы қ 
құрылымдарға ие болатын ж әне 
иммунитет пайда болуына жауапты 
корпускулярлы немесе еріген субстанция. 
Вакцинаға қойылатын талаптар:

Вакцина ауру қоздырғышының белгілі бір түріне
сәйкес болуы керек

Вакцина зиянсыз, індет туғызбайтындай қасиеті
болуы керек

Вакцина жеткілікті иммуногендік қасиеті болуы
қажет, яғни вирусқа қарсы организмде иммунитет
пайда болуы шарт
Тірі вакциналар аттенуацияланған
Аттенуацияланған вакциналарды қоздырғыштарды организмнен тыс 
жерде ұзақ уақыт дақылдандыру арқылы жасайды. Тірі 
вакциналардың артықшылығы – қоздырғыштардың тіндерге қарай 
миграциялауға, көбеюге каблеті болады және иммундық жауап 
күшееді. Жергелекті иммунитет тек қоздырғыштар көбейген тінде 
дамиды. Бур вакциналар аурудың субклиникалық түрін және 
эффективті қорғануды шакырады.
 Өлі микроорганизмдерден жасалған
арқылы жасайды. . Ол антигендік құрамынан патогендік 
касиетің алып тастап, микробты клетканы өмір сүру 
қаблетінен айыру. Осы вакцинаны дайындағанда 
микроорганизмдерді инактивацилайды. Вакцинаның әсерін 
күшейту үшін адъюванттарды қосады.
Рекомбинантты вакциналар технологиясы белокты молекуланы немесе оның 
фрагментің қадағалайтын гендерді алуға, оларды керекті векторға нгізуге 
және сәйкес клеткаларда эксперессиялуға мүмкіндік береді.
Бұл вакциналардың реактогендігі төмен, ал қорғаныс әсері жоғары. 
Рекомбинантты вакциналарды бір микробтың генін вируленттігі аз екінші 
микробқа енгізу жолы арқылы алады. 1990 жылдардын басында В-гепатитінің 
вирусына қарсы рекомбинантты вакцина дайындалды. В-гепатиті вирусының 
беткей антигені бар вирусты болшектер осповакцинасының вирусында
синтезделеді. Гендерді клондау әдісімен вакциналарды алу (рекомбинантты 
вакциналар) өте үлкен потенциалы бар.
Жасанды вакциналар
Вакцина жасау үшін синтетикалық пептидтерді колдану. 
Вирустардың және бактериялардың эпитоптарына сәйкес 
келетін пептидтік фрагменттерді синтездейді. 
Иммуногендікті жоғарлату үшін пептидтерді Т-тәуелді 
антигендердің тасымалдаушысымен коньюгациялайды.
Вирустық вакцинаны дайындау
Вирустың  вакциналық  штамдары  тіндер  клеткалар 
дақылында  немесе  тауық  эмбрионында  жина қталынады. 
Вирусты дақылдандыру  үшін ең алдымен тіндік клеткалар 
дақылы  (біріншілік-трипсинизацияланған  немесе 
ауыспалы)  немесе  тауық  эмбрионы  (7-9-11  т әуліктік) 
дайындалып  алынады.  Асептикалы қ  жағдайда  клетка 
дақылы  немесе  тауық  эмбрионын  вируспен  ж ұқтырады. 
Вирус  репродуцирленеді,  клетка  дақылында  немесе  тауы қ 
эмбрионында  жинақталынады.  Кейін  оны  б өліп  алады, 
тазартады,  стандарттайды,  лиофилизация  жасайды, 
ампулаға  құйып  бекітеді  (тірі  немесе  инактивациялан ған 
толық  вирионды  вакциналарда).  Тірі  вакциналы қ 
штамдарды in vitro-да  клеткадақылында  пассаж  жасап 
аттенуирлейді, әлсіретеді
Вирустарды  әлсіретудің  дәстүрлі 
әдістерінің  бірі  - in vitro-дажануар 
клеткаларында  дақылдандыру.  Алдымен 
патогенді  вирусты  адам  организмінің 
жұқтырған  клеткаларынан  бөліп  алады. 
Әрі  қарай  жануар  текті  клетка 
дақылында  вирусты  пассаж  жасайды, 
аттенуация  жасап,  вирустың 
«жұқпалылығын» әлсірету.
Антигеннің қасиеттерін бейспецификалық 
әсер етумен үдететін заттар тобы бар. 

ар
Адьюванттар
Иммуномодуляторл
АДЪЮВАНТ ДЕГЕНІМІЗ – ИММУНДЫ 
ЖАУАПТЫҢ ҚАРҚЫНДЫЛЫҒЫН 
ЖОҒАРЛАТУҒА, Т- ЖӘНЕ В-ЗЕРДЕ 
ЖАСУШАЛАРДЫҢ ҚАЛЫПТАСУЫНА, 
ҚАЖЕТТІ ТҮРДЕГІ АДАПТИВТІ 
ИММУНДЫ ЖАУАПТЫҢ ДАМУЫНА 
(ПРОТЕКТИВТІ АНТИДЕНЕЛЕРДІҢ 
ҚАЖЕТТІ ИЗОТИПІ МЕН ОЛАРДЫҢ 
ҚАЖЕТТІ МӨЛШЕРДЕ ТҮЗІЛУІН, 
ТИІМДІ Т-ЖАСУШАЛЫҚ ЖАУАПТЫ 
ШАҚЫРУ) ЫҚПАЛ ЕТЕТІН ЗАТТАР, 
ОЛАРДЫҢ ҚОСПАСЫ ЖӘНЕ 
КЕШЕНДЕР.
ИММУНОМОДУОЯТОРЛАР – ТАБИҒИ ЖӘНЕ СИНТЕТИКАЛЫҚ
ЗАТТАР,ИММУНДЫҚ ЖҮЙЕНІ ЫНТАЛАНДЫРАТЫН ҚАСИЕТКЕ ИЕ.
   Иммуномодуляторладың иммундық 
жүйеге екі түрлі әсер тигізуі мүмкін -
    белсендіру не супрессиялау. Ол әсері 
спецификалық, немесе 
бейспецификалық болып  иммундық  
жүйенің жеке бөліктерін белсендіруге, 
не тежеуге бағытталады. 
Құтыру вирусы
     Лабораториялық диагностикасы 
Гистологиялық әдіс аммонов мүйізінде және Гимза, 

Манн, Туревич әдісімен боялған сілекей бездерінде 
Бабеш-Негри денешіктерін анықтауға негізделген.
Иммунофлюоресценция әдісі қайтыс болған адамдар 

мен жануарлардың миынан және сілекей бездерінен 
вирусты антигендерді анықтауға негізделген. Бұл әдіс 
басқа әдістермен салыстырғанда сезімтал және тез.
Биологиялық әдіс құтырма вирусын мәйіттің 

миынан, сілекей безінен және сілекейінен бөліп алу 
арқылы
ДИАГНОСТИКА
Емдеу жүргізілмейді : ауру малды өртейді

ҚҰТЫРУ  АУРУЫНА ҚАРСЫ ҚОЛДАНЫЛАТЫН 
БИОПРЕПАРАТТАР
 
1 ҚҰРҒАҚ ИНАКТИВТЕЛГЕН ЭТАНОЛ-ВАКЦИНА (ВГНКИ)

2 СҰЙЫҚ АНТИРАБИАЛЫҚ ВАКЦИНА (АЛМА-АТИНСКИЙ ЗООВЕТИНСТИТУТ)

3 ТІРІ АНТИРАБИАЛЫҚ ВАКЦИНА (АЗЕРБАЙДЖАНКИЙ ВЕТЕРИНАРНЫЙ 
ИНСТИТУТ)

4 ҚҰРҒАҚ КУЛЬТУРАЛЬДЫ АССОЦИРЛЕНГЕН ВАКЦИНА (КРАСНОДАР) –
ГЕКСАДОГ (Иттің обасы, гепатиті, энтериті, аденовирусы, лептоспирозы және 
құтырық вирусына)

5 ОРАЛЬДЫ ВАКЦИНДЕУГЕ  ПРАКТИКАҒА ЕНГІЗІЛГЕН «Лисвульнен», «Синраб», 
«Раборал», «ВНИИВВиМ» вакциналары
ВАКЦИНА
Аусыл вирусы
Диагностикасы:
Індеттанулық деректер

клиникалық белгілер

зертханалық зерттеулер нәтижелері 
пайдаланылады.
Лабораториялық диагностика:
КБР

ДПР

ҚГАР

ЛБТР

БР реакциялары қолданылады.
ВАКЦИНАЛАРЫ:
Лапинденген моновалентті 

алюминий су тотықты 
формолвакцина
Үш валентті  А, О, С 

типтерінің вакцинасы
Екі валентті өсіндік 

вирусынан жасалған 
вакцина
Шмалленберг
    Шмалленберг-вирус тудырушы ауру е ң  
алғаш Германияда белгілі 
болған.Шмалленберг қаласында 2011 
жылы тамыз айында 3 саумалы сиырдан 
табылған.
ДИАГНОСТИКАСЫ

Диагностикасы ПЦР – Вакциналары әлі
мен ғана анықталады. табылмаған және шетел
Великобританияның ғалымдарының айтуынша
бірқатар оның шығаруына бірнеше
лабораторияларында жылдар керек.Алдын алу
ғана жүргізілген. ПЦР шараларына ең бастысы
өте қолайлы, әрі жоғары ауру табылған
дәлдікпен қойылатын шаруашылыққа мал
реакция болғанмен, ол кіргізу және малды
өте қымбат және көп шығармау болып
уақытты алады. табылады.
Блютанг
    Трансмиссивті жолмен жұғатын,күйіс 
қайыратындардың ауруы,қызбамен сипатталады.К өбіне 
эпителиальді қабаттардың қабынуымен,ас қазан – ішек 
жолдарының некроздануымен, әсіресе тілді ң  ж әне 
тұйяқтарының некрозымен сипатталады.Буаз малдар 
түсік тастайды не төлі кемтар болып туады.
ДИАГНОСТИКАСЫ
Эпизоотологиялық деректер
клиникалық белгілер

зертханалық зерттеулер нәтижелері 
пайдаланылады.
Лабораториялық зерттеулер:
ДПР
ИФР

КБР реакцияларын қолданады.

Вирусты бөліп алу үшін тауық 
эмбриондарын және клетка өсінділерін 
қолданады.
Емі: әлі табылмаған.Ең негізгі сақтану ол 
ауруды мемлекет аумағына енгізбеу.
ПАЙДАЛАНҒАН ӘДЕБИЕТТЕР

1.  МЫРЗАБЕКОВА    Ш.Б,  
ВЕТЕРИНАРИЯЛЫҚ     ВИРУСОЛОГИЯ     
ОҚУЛЫҚ 2004 -368Б.  
2. HTTPS://KK.WIKIPEDIA.ORG
3. HTTP://REFERATTAR.KAZAKSHA.INFO/
4. HTTP://REFERATKAZ.KZ/
5.   Н. ШОКАНОВ. МИКРОБИОЛОГИЯ  
ОҚУЛЫҚ АЛМАТЫ, САНАТ- 1997Ж.-320Б.

Ұқсас жұмыстар
Вирустық аурулардың спецификалық алдын алу. Вакцина дайындау принциптері. Адтюванттар, иммуномодуляторлар. 2. Құтырық, Аусыл, Шмалленберг, Блютанг ауруларының диагностикасы және алдын алу шаралары
Вирустық аурулардың спецификалық алдын алу
Аурудың белгілері
Вирустық аурулардың спецификалық алдын алу. Вакцина дайындау принциптері. Адьюванттар, иммуномодуляторлар. Құтырық, Аусыл, Шмалленберг, Блютанг ауруларының диагностикасы және алдын алу шаралары
Вирустық аурулардың спецификалық алдын алу. Адъюванттар, иммуномодуляторлар
Вирустық аурулардың спецификалық алдын алу жайлы ақпарат
Вирустық аурулардың спецификалық алдын алу. Вакцина дайындау принциптері. Вирус
1. Вирустық аурулардың спецификалық алдын алу. Вакцина дайындау принциптері. Адтюванттар, иммуномодуляторлар. Аусыл, Шмалленберг, Блютанг ауруларының диагностикасы және алдын алу шаралары
Жұқпалы аурулардың жіктелуі
Тірі вакциналар
Пәндер