Суырларды өсіру

Қазақстан Республикасының Білім және Ғылым министрлігі Семей қаласындағы Шәкәрім атындағы Мемлекеттік университеті

Тақырыбы: Суырларды өсіру

Тексерген: Тугамбаева С. М.

Орындаған: Тоқтарбекова Н. Т.

Семей 2015

Мазмұны:

Суырлардың биологиясы

Түрлері

Табиғи жағдайдағы суырлар

Суырларды азықтандыру

Суырларды өсіру

Кәсіптік маңызы

Қорғау шаралары

Глоссарий

Суыр - тиіндер тұқымдасына жататынкеміргіш аң.

Жоңышқа - (лат. Medicágo) жартылай бұталы бір жылдық және көпжылдық өсімдік.

Бақбақ - күрделі гүлділер тұқымдасына жататын көп жылдық, кейде бір не екі жылдық шөптесін өсімдіктер.

Беде - (лат. Trifólium) - ғылыми атауы үш жапырақ,

Моногамды - (грек. mono - жалғыз, бірыңғай + gamos - неке) - бір некелілік, неке мен отбасының тарихи қалыптасқан түрі.

Ғылыми классификациясы

СУЫР

Латынша атауы

Marmota

Патшалық

Аңдар

Тип

Хордалылар

Класс

Сүтқоректілер

Отряд

Кеміргіштер

Подотряд

Тиін тәрізділер

Тұқымдас

Тиіндер

Туыс

Суыр

Сұр суыр

Marmota baibacina

Байбак

Marmota bobak

Дала суыры

Marmota kastschenkoi

Аляска суыры

Marmota broweri

Ақшыл суыр

Marmota caligata

Қарабас суыр

Marmota camtschatica

Ұзынқұйрықты суыр

Marmota caligata

Сарыбуйірлі суыр

Marmota flaviventris

Гималай суыры

Marmota himalayana

Альпы суыры

Marmota marmota

Мензбир суыры

Marmota menzbieri

Орман суыры

Marmota monax

Монгол суыры

Marmota sibirica

Олимп суыры

Marmota olympus

Ванкувер суыры

Marmota vancouverensis

Суырлардың биологиясы

Суыр - тиіндер тұқымдасына жататын кеміргіш аң. Дене тұрқы тығыз, аяқтары қысқа. Жүн жамылғысы жұмсақ, қалың өткір иісті. Дене ұзындығы 50 см - ден басталады. Құйрық ұзындығы аса үлкен емес 11-15 см. Жауырындағы биіктігі 15 см.

Салмағы 8-12 кг., өте майлы сонымен қатар бұлшық етті, мықты аң.

Түсі түріне байланысты құмды сарыдан қызыл қоңырға дейін ауыспалы. Әр суырдың түсінде ерекшеліктері бар. Мысалы кейбіреуінде басы қаралау, ал кейбіреуінде құйрық ұштары ақ немесе қара.

Кең тараған түрлері

Сұр суыр

Байбак

Сұр суыр

Сұр немесе Алтай суыры. ] (лат. Marmota baibacina) - суырлар туысына жататын сүтқоректі аң. Дене тұрқы 65 см, құйрығы 13 см. Тянь - Шань және Алтай тауларында таралған.

Байбак

Байба́к немесе Бабак, кәдімгі дала суыры (лат. Marmota bobak) - суырлар туысына жататын кеміргіш. Байбак тиіндер тұқымдасына жататын ең ірі аң: дене тұрқы 50-70 см, тоқ суырдың салмағы 10 кг. Денесі толық, артқы аяқтары қысқа ұзын тырнақтармен қаруланған. Басы үлкен, мойыны қысқа.

Байбак

Биологиялық ерекшеліктері

Қысқы ұйқы мерзімі 4-9 ай.

Ұйқыдағы суырдың температурасы +3тен +10 градусқа дейін өзгереді.

Дем алу және жүрек соғысы баяулайды.

Ұйқыдағы суырдың асқазаны бос, ал қоректік заттар теріасты май қабатында жиналады.

Теріасты май қабаты

Маусымдық түлеу

3 ай жүреді - сәуір мен тамыз аралығында.

Суырларға ең кеш жыныстық жетілу тән

4 жасында.

Дене температурасы

36 градус Цельсий

Дем алу жиілігі

шамамен 200 рет/мин

Пульс

100 қағыс / минутына

Өмір сүру ұзақтығы

10 - 14 жыл

Табиғи жағдайдағы суырлар

Суырдың барлық түрлері топтасып інде өмір сүргенді ұнатады. Әрбір топта, 7-18 аңнан болады. Бұл кеміргіштер мамыр және маусым айларында аса белсенді . Сәуірдің басында қысқы ұйқыдан кейін суырлар аз қозғалады және індерінен тек 1 - 2 сағатқа шығады.

Суырдың індері

Суырларды азықтандыру

Негізгі рационы

Дақылдар

Бақбақ гүл

Беде

Жоңышқа

Суырларды өсіру

Суырларды көбейтудегі ең тиімді тәсіл жыныстық жетілген аналық және аталық бірге ұстау. Себебі суырлар моногамды. Репродуктивті жасы 10 жылға дейін. Күйлеу кезеңі ақпанның соңынан наурыздың соңына дейін, буаздық мерзімі 30-35 күн. Күшіктеу әдетте түнде өтеді.

Күшіктері өте ұсақ ұзындығы 10 см және жүн жамылғысы мүлдем жоқ. Салмақтары 30 г . Күшіктер саны 1 - 10, көбінесе 4-5 күшіктен болады.

Кәсіптік маңызы

Терісі және майы кәсіптік мақсатта қолданылады. Суырдың терісі бағалы болып саналады. Жұмсақ, тығыз құндыздың тері жамылғысына ұқсайды. Ал остьтік жүндері сапа бойынша нутрий сияқты. Көбінесе тері, жүн бұйымдарын жасауға қолданылады.

Суырдың майы

Ежелден емдік мақсатта қолданылады. Өкпе, тыныс жолдарының қабынуында және туберкулез бен асқазан ішек жолдары ауруларын емдеуде пайдаланады.

Әдебиеттер тізімі:

Содержание хищных пушных зверей / Авт. -сост. С57 СП. Бондаренко. - М. : ≪Издательство ACT≫; Донецк:≪Сталкер≫, 2005. - 156, [4] с: ил. - (Приусадебное хозяйство) .

Звероводство. - М. : Агропромиздат, 1990. - 272с. : ил. - (Учебники и учеб. пособия для студентов высш. учеб. заведений) .

Ұқсас жұмыстар

ТМД елдері территориясында өсімдіктер мен жануарлардың таралуы және олардың заңдылықтары

Ауыл шаруашылық малдарын өсіру әдістері

Жасанды қоректік ортада өсетін клеткалардың артықшылықтары

Температураға байланысты саңырауқұлақтардың өсу коэффициенттері

Уыт өсірудің морфологиялық және физикобиохимиялық процестері

Латона сорты Романо сорты

Өсімдік клеткаларын өсіру

Клеткаларды өсіру әдісі

Каллус клеткаларын алу және өсіру

Клетка культурасы