Өнім сапасын басқару жөніндегі Жапонияның тәжірибесі

Қазақстан Республикасының ғылым және білім министрлігі

Семей қаласының Шәкәрім атындағы мемлекеттік университеті

Орындаған: Қабиева Т. Т.

Сапаны басқарудың жапондық тәжірибесі

Басқарудың жапондық типінің түрлері

Басқарудың жапондық стилі

Сапа саласындағы сыйлық моделі - Э. Деминг атындағы сыйақы

Жоспар

Сапаны басқарудың жапондық тәжірибесі

Каору Исикава

(1915-1990)

Жапондық өнімнің жоғары сапасына жету жолындағы қозғалыстың негізін салушылардың бірі Каору Исикава «сападан үнемдеуге болмайтынын, өйткені сапаның өзі үнем екендігін» атап көрсетті. Доктор Исикава басқару әдістері негізінде барлық жерде бірдей және бір принциптер әртүрлі салаларда және әртүрлі елдерде қолданылуы мүмкін деп есептейді.

Басқарудың жапондық жүйесінің әдістері екі негізгі топқа бөліп қарастыруға болады:

Іс жүргізудегі мәселелеріне қатысты

Өнім сапасы мәселелеріне қатысты

Жапонияда сапаны басқару мәселесі мемлекеттік саясат деңгейінде көтерілген. Негізгі акцент жұмыс орнында сапаны бақылайтын адамдар мен бірлесе жұмыс жасайтын атқарушыларды сапаны қамтамасыз ету жөніндегі қызметке тарту үшін жасалды. Жапонияда жұмысшылар күрделі статистикалық әдістерді қолдануға қолы жетіп қоймай, оларды сапа мәселесі «әрбір жапондықтың мәселесі» деп нандырып, көздерін жеткізе алды. Сапаны басқарудың жапондық үлгісі-барлық фирмаларда президенттен бастап бірінші қызметкерлерге дейін орындайтын сапаны қамтамасыз ететін біртұтас процесс болып табылады.

Сапаны қамтамасыз ету ұстанымдары мынадай:

Ғылым мен техниканың алғы шебінде тұрған Жапония фирмалары мынадай міндеттер қояды:

1967 ж. тұжырымдалған сапаны басқарудың жапондық жүйелерінің ерекшеліктері әлі күнге дейін базалық болып табылады.

Жапонияның сапаны басқару мәселесінің ерекшеліктері барлық әлемде кеңінен зерделенуде. Сапаны басқаруды қалайша жүзеге асыруға болады?

формуласына жүгіну керек. Бұл басқару аясы деп аталады. Ол дұрыс бағыт-бағдармен жүруге жәрдемдеседі.

Басқарудың жапондық типінің түрлері

Басқарудың жапондық типінің базалық принциптерін төрт топқа бөлуге болады:

Бірінші топқа:

Екінші топтағы принциптере

Отбасы

Үшінші топқа

Фирманың жұмыс істеуін қамтамасыз ететін үш негізгі күшке

ықпал ету мен бөлу балансын ұтымды ұстау жатады.

Төртінші топқа

әртүрлі фирмалармен-іскер әріптестермен, соның ішінде, ең алдымен, өнімді тапсырушылармен және сатып алушылармен түрлі байланыс орнату әдісін қалыптастыру жатады.

Аталған принциптерді жүзеге асыру механизмінің маңызды элементттеріне мыналар жатады:

Жапон экономикасының жетістігі басқарудағы әлеуметтік-кәсіптік саланың қызметіне негізделген. Мұны менеджерлер деп атайды. «Менеджер» ұғымы алуан саладағы басшылардың тілектес адамдар тобын құрайды.

Нағыз жапондық фирма пирамида түрінде ұйымдастырылған. Оның құрылымында үш деңгей болады:

Жапония өз экономикасын басқарудың бірегей жүйесі арқасында дамытты. Баскарудың табанды принцптері нәтижесінде көздеген мақсатына жетіп отырды. Жапон қоғамын футурологтар қоғамы деп атайды.

Тұтастай алғанда экономикалық стратегия төрт негізге сүйенеді:

Фирма басшылығы-директорлар кеңесі баскарудың жоғарғы деңгейі болып саналады.

Кеңсе, президент, вице-президент, директор-орындаушылар. Директорлар кеңесіне сайланғандардың барлығы фирмада белгілі бір бөлімшелерді басқарады.

Батыстан айырмашылығы, фирма директорларды сирек шақырады. Олар әдетте орта буынды басқарушы құрамнан шақырады, бірақ бұлардың жедел басшылық жасайтын тәжірибесі және жасы 50-ден асқан болуы тиіс. Орта буын басшының деңгейінде басқарудың бүкіл практикалық міндеттері шешіледі. Бұл деңгей жоғары басшылық пен орындаушылар арасындағы көпір аркылы қарапайым жұмыскерлерге шығады, яғни оларға басшылық етеді.

Басқарудың жапондық стилі

Басқарудың жапондық стилі - бірегей. Жапондық стильге тән нәрсе басқарудың Конуске Манусити принципі. Оның ең бастысы қызметшілерді басқара білу принципі.

Манусити идеясы бойынша жапондық басқару жүйесінің үш түрі қалыптасқан: -адам -қаржы -технология.

Басқарудың Манусити стилі былайша сипатталады:

- біріншіден, бұл танысудың белсенділігі;

- екінші ерекшелігі фирма жұмыскерлерінің кәсіптік шеберлігін үнемі жетілдіруіне күш салу;

- үшінші ерекшелігі: инициативаны батыл көтермелеу; -төртінші стильдің ерекшелігі мұнда болатын шешімдердің ең таңдаулысы, іздестіру мақсатында менеджерлер арасындағы талқылаудың жан-жақты қолдап отыруы.

«Мануситидени» компаниясында жұмыскерлерді даярлау жүйесі. Біріншіден кәсіптік білімді оқытудан, екіншіден, фирмалық мінез-құлық кодексін игеру деп тұрады. Фирмалық мінез-құлық кодексін меңгергеннен кейін жаңадан қабылданған жұмыскерлер арнайы сабаққа қатысып, онда оларға былайша сендіреді: «Егер сен кездейсоқ қателік жіберсең, фирма сені кешіреді. Егер сен фирманың моральдық кодексінен тайсаң, саған кешірім жоқ».

Жапонияда қызметшілерді басқару нақтылы, көбінесе дәстүрлі тәсілдермен жүзеге асырылады. Оның ең бастылары: жұмыскерлерді ұзақ мерзімге, өмір бойы жалдау, жасына қарай еңбекақы төлеу және қызметін жоғарылату болып саналады. Осының арқасында жапондықтар ұзақ уакыт бойы жұмыссыздықты барынша азайтып отыр.

Жапон кәсіпкерлері Стоку ханзаданың конституциясында жапондық бірінші заң кұжатында көрсетілген көне қауымның негізгі моральдық принципіне көңіл бөледі. Онда: «үйлесімділік - бәріненде жоғары», деп жазған.

Жапон кәсіпорындарында жұмысшы тобында 4-6, кейде оданда көп жұмысшы істейді. Ең қолайлысы 10-20 адам болып саналады. Мұндай топтың тығыз байланыс орнату еңбек операцияларын бірлесіп орындау қамтамасыз етеді.

Сапа саласындағы сыйлық моделі - Э Деминг атындағы

сыйақы.

Жапонияда (1951 ж. ) ғалымдар және инженерлер одағы бірігіп бірінші рет сапа саласындағы сыйлық моделі- Деминг сыйлығын пайдалануды бастады. Сапаны қамтамасыз етуге жүйелі қадамның мұқтаждығы отандық кәсіпорындарында мынадай сапа жүйелеріне әкелді:

саратовтық БИП (өнімдерді ақаусыз жасау),

КАНАРСПИ (сапа, сенімділік, қор, бірінші бұйымдардан),

НОРМ (мотоқорын көбейту жұмыстарын ғылыми ұйымдастыру),

КСУКП( өнімдердің сапасын басқарудың кешендік жүйесі) .

Э. Деминг сыйақысы ТQM философиясының базасында ұдайы жетілдіру қағидаларын таратуға жасалған.

ТQM- сапаны жалпы басқару- бұл стандарт емес- әрдайым қозғалыста болатын менеджментке көзқарастардың жыйынтығы, мекеменің барлық іс-әрекетінің жаппай сапалыққа жетуіне негізделген.

Жапонияда әйгілі және кең пайдаланылатын стандарт JIS/TSQ 00056 2005.

Тұтынушының сұраныстарын зерттеу және осы сұраныстарды қанағаттандыру- циклдың басы және, бизнесті-жоспарлау өндірісті ұйымдастыру, таңдау және басқа аспектілерден тұратын қызметкерлердің уәжі-соңы.

Сапа-объектінің, оның белгіленген және тұтынушының қажеттік мұқтаждығын қанағаттандыру мүмкіндігіне жататын сипаттамасының жиынтығынан тұрады.

Ұқсас жұмыстар

Өнімді сапасын басқару жөніндегі Еуропалық тәжірибе

Өнім сапасын басқару жөніндегі Американдық тәжірибесі

Дамыған елдердегі баға құрудың және бағаларды реттеудің заңдылықтары мен тенденциялары

Қазіргі кезеңдегі Жапония экономикасы

ЖАПОНИЯ БАҒАЛЫ ҚАҒАЗДАР НАРЫҒЫ

БАСҚАРУ СТИЛІ АҚШ ЖАПОНИЯ

Отандық өнім сапасы

Қазақстанда персоналды басқарудың шетелдік тәжірибесін бейімдеу мүмкіндіктерін талдау

Қазақстан-Жапония

Клиенттерге бағдарлану