Өнім сапасын басқару жөніндегі Жапонияның тәжірибесі

Презентация қосу

Қазақстан Республикасының ғылым және білім министрлігі
Семей қаласының Шәкәрім атындағы мемлекеттік университеті

Өнім сапасын басқару
жөніндегі Жапонияның
тәжірибесі
Орындаған: Қабиева Т.Т.
Жоспар
1.Сапаны басқарудың жапондық
тәжірибесі
2.Басқарудың жапондық типінің
түрлері
3.Басқарудың жапондық стилі
4.Сапа саласындағы сыйлық моделі –
Э.Деминг атындағы сыйақы
Сапаны басқарудың жапондық
тәжірибесі

Жапондық өнімнің жоғары
сапасына жету жолындағы
қозғалыстың негізін
салушылардың бірі Каору Исикава
«сападан үнемдеуге болмайтынын,
өйткені сапаның өзі үнем
екендігін» атап көрсетті. Доктор
Исикава басқару әдістері негізінде
барлық жерде бірдей және бір
принциптер әртүрлі салаларда
және әртүрлі елдерде қолданылуы
Каору Исикава мүмкін деп есептейді.
(1915—1990)
Басқарудың жапондық жүйесінің әдістері екі негізгі
топқа бөліп қарастыруға болады:

Іс жүргізудегі
Өнім сапасы
мәселелеріне
мәселелеріне қатысты
қатысты

Жапонияда сапаны басқару мәселесі мемлекеттік саясат
деңгейінде көтерілген. Негізгі акцент жұмыс орнында сапаны
бақылайтын адамдар мен бірлесе жұмыс жасайтын атқарушыларды
сапаны қамтамасыз ету жөніндегі қызметке тарту үшін жасалды.
Жапонияда жұмысшылар күрделі статистикалық әдістерді
қолдануға қолы жетіп қоймай, оларды сапа мәселесі «әрбір
жапондықтың мәселесі» деп нандырып, көздерін жеткізе алды.
Сапаны басқарудың жапондық үлгісі–барлық фирмаларда
президенттен бастап бірінші қызметкерлерге дейін орындайтын
сапаны қамтамасыз ететін біртұтас процесс болып табылады.
Сапаны қамтамасыз ету
ұстанымдары мынадай:
қ ы л ауға
ба елген
гі зд
не ы
сапан асыз
ам
қамт ту
е

өндірістік үрдістері
басқаруға
негізделген сапаны
қамтамасыз ету

өнімнің жаңа
түрлерін жасау
саласындағы сапаны
қамтамасыз ету
Ғылым мен техниканың алғы шебінде тұ рған
Жапония фирмалары мынадай міндеттер
қояды:
фирманың өркендеуі мен беделінің көтерілуі;

барлық қызметкерлердің күш-жігерін біріктіру;

тапсырыс беруші мен тұтынушылардың сеніміне ие болу;
жаңа өнімді жасауға деген шығармашылық тәсіл;

жеке тұлға, өндіріс мәдениеті, келесі ұрпаққа берілетін дәстүр сабақтастығы;

сапаны басқарудың статистикалық тәсілдерін қолдану.
6
• сапаны бақылау жөніндегіжалпы ұлттық бағдарлама
• статистикалық әдістерді қолдану;
• сапаны басқару жөніндегі іс-әрекетті бағалау мен тексеру;
• сапа төңірегіндегі қызмет;
• сапаны басқару ауқымында кадрлардың біліктілігін арттырумен 2
дайындық;
• сапаны фирма деңгейінде баршаны қамтып басқару, бұған 1
барлық қызметкерлердің түгел қатысуы;
ерекшеліктері әлі күнге дейін базалық болып табылады.
1967 ж. тұжырымдалған сапаны басқарудың жапондық жүйелерінің
Жапонияның сапаны басқару мәселесінің
ерекшеліктері барлық әлемде кеңінен зерделенуде.
Сапаны басқаруды қалайша жүзеге асыруға болады?

1 • Жоспарла

2 • жаса

3 • Тексер

4 • әсер ет

формуласына жүгіну керек. Бұл басқару аясы деп
аталады. Ол дұрыс бағыт-бағдармен жүруге
жәрдемдеседі.
БАСҚАРУДЫҢ
ЖАПОНДЫҚ ТИПІНІҢ
ТҮРЛЕРІ
Басқарудың жапондық типінің базалық
принциптерін төрт топқа бөлуге болады:
Бірінші топқа:
Екінші топтағы
принциптере

Отбас
ы
Үшінші топқа

Фирманың жұмыс істеуін қамтамасыз ететін үш негізгі
күшке

ықпал ету мен бөлу балансын ұтымды ұстау жатады.
Төртінші топқа

әртүрлі фирмалармен-іскер әріптестермен, соның
ішінде, ең алдымен, өнімді тапсырушылармен және
сатып алушылармен түрлі байланыс орнату әдісін
қалыптастыру жатады.
Аталған принциптерді жүзеге асыру механизмінің
маңызды элементттеріне мыналар жатады:
Жапон экономикасының жетістігі басқарудағы
әлеуметтік-кәсіптік саланың қызметіне негізделген.
Мұны менеджерлер деп атайды. «Менеджер» ұғымы
алуан саладағы басшылардың тілектес адамдар тобын
құрайды.
Нағыз жапондық фирма пирамида түрінде
ұйымдастырылған. Оның құрылымында үш
деңгей болады:
Жапония өз экономикасын басқарудың бірегей жүйесі арқасында
дамытты. Баскарудың табанды принцптері нәтижесінде көздеген
мақсатына жетіп отырды. Жапон қоғамын футурологтар қоғамы деп
атайды.
Тұтастай алғанда экономикалық
стратегия төрт негізге сүйенеді:
Фирма басшылығы—директорлар кеңесі баскарудың жоғарғы
деңгейі болып саналады.
Кеңсе, президент, вице-президент, директор-орындаушылар.
Директорлар кеңесіне сайланғандардың барлығы фирмада
белгілі бір бөлімшелерді басқарады.

Батыстан айырмашылығы, фирма директорларды
сирек шақырады. Олар әдетте орта буынды басқарушы
құрамнан шақырады, бірақ бұлардың жедел басшылық
жасайтын тәжірибесі және жасы 50-ден асқан болуы
тиіс. Орта буын басшының деңгейінде басқарудың
бүкіл практикалық міндеттері шешіледі. Бұл деңгей
жоғары басшылық пен орындаушылар арасындағы
көпір аркылы қарапайым жұмыскерлерге шығады ,
яғни оларға басшылық етеді.
Басқарудың жапондық стилі

Басқарудың жапондық стилі – бірегей. Жапондық стильге тән нәрсе
басқарудың Конуске Манусити принципі. Оның ең бастысы
қызметшілерді басқара білу принципі.
МАНУСИТИ ИДЕЯСЫ БОЙЫНША ЖАПОНДЫҚ БАСҚАРУ ЖҮЙЕСІНІҢ ҮШ
ТҮРІ ҚАЛЫПТАСҚАН:
-АДАМ
-ҚАРЖЫ
-ТЕХНОЛОГИЯ.

Басқарудың Манусити стилі былайша сипатталады:
- біріншіден, бұл танысудың белсенділігі;
- екінші ерекшелігі фирма жұмыскерлерінің кәсіптік шеберлігін үнемі
жетілдіруіне күш салу;
- үшінші ерекшелігі: инициативаны батыл көтермелеу; -төртінші
стильдің ерекшелігі мұнда болатын шешімдердің ең таңдаулысы,
іздестіру мақсатында менеджерлер арасындағы талқылаудың жан-
жақты қолдап отыруы.
«Мануситидени» компаниясында
жұмыскерлерді даярлау жүйесі.
Біріншіден кәсіптік білімді оқытудан,
екіншіден, фирмалық мінез-құлық
кодексін игеру деп тұрады. Фирмалық
мінез-құлық кодексін меңгергеннен
кейін жаңадан қабылданған
жұмыскерлер арнайы сабаққа
қатысып, онда оларға былайша
сендіреді: «Егер сен кездейсоқ қателік
жіберсең, фирма сені кешіреді. Егер сен
фирманың моральдық кодексінен
тайсаң, саған кешірім жоқ».
Жапонияда қызметшілерді басқару
нақтылы, көбінесе дәстүрлі тәсілдермен
жүзеге асырылады. Оның ең бастылары:
жұмыскерлерді ұзақ мерзімге, өмір бойы
жалдау, жасына қарай еңбекақы төлеу
және қызметін жоғарылату болып
саналады. Осының арқасында
жапондықтар ұзақ уакыт бойы
жұмыссыздықты барынша азайтып отыр.
Жапон кәсіпкерлері Стоку
ханзаданың конституциясында
жапондық бірінші заң кұжатында
көрсетілген көне қауымның негізгі
моральдық принципіне көңіл
бөледі. Онда: «үйлесімділік —
бәріненде жоғары», деп жазған.
ЖАПОН КӘСІПОРЫНДАРЫНДА
ЖҰМЫСШЫ ТОБЫНДА 4-6, КЕЙДЕ
ОДАНДА КӨП ЖҰМЫСШЫ ІСТЕЙДІ. ЕҢ
ҚОЛАЙЛЫСЫ 10-20 АДАМ БОЛЫП
САНАЛАДЫ. МҰНДАЙ ТОПТЫҢ ТЫҒЫЗ
БАЙЛАНЫС ОРНАТУ ЕҢБЕК
ОПЕРАЦИЯЛАРЫН БІРЛЕСІП ОРЫНДАУ
ҚАМТАМАСЫЗ ЕТЕДІ.
Сапа саласындағы сыйлық моделі - Э Деминг атындағы
сыйақы.
Жапонияда (1951 ж.) ғалымдар
және инженерлер одағы бірігіп
бірінші рет сапа саласындағы
сыйлық моделі- Деминг
сыйлығын пайдалануды
бастады. Сапаны қамтамасыз
етуге жүйелі қадамның
мұқтаждығы отандық
кәсіпорындарында мынадай
сапа жүйелеріне әкелді:
• саратовтық БИП (өнімдерді
ақаусыз жасау),
• КАНАРСПИ (сапа, сенімділік,
қор, бірінші бұйымдардан),
• НОРМ (мотоқорын көбейту
жұмыстарын ғылыми
ұйымдастыру),
• КСУКП( өнімдердің сапасын
басқарудың кешендік жүйесі).
Э. Деминг сыйақысы ТQM философиясының базасында ұдайы жетілдіру
қағидаларын таратуға жасалған.
ТQM- сапаны жалпы басқару- бұл стандарт емес- әрдайым қозғалыста
болатын менеджментке көзқарастардың жыйынтығы, мекемені ң барлық іс-
әрекетінің жаппай сапалыққа жетуіне негізделген.
Жапонияда әйгілі және кең пайдаланылатын стандарт JIS/TSQ 00056
2005.
Тұтынушының сұраныстарын зерттеу және осы сұраныстарды
қанағаттандыру- циклдың басы және, бизнесті-жоспарлау өндірісті
ұйымдастыру, таңдау және басқа аспектілерден тұратын қызметкерлердің
уәжі-соңы.
Сапа-объектінің, оның белгіленген және тұтынушының қажеттік
мұқтаждығын қанағаттандыру мүмкіндігіне жататын сипаттамасыны ң
жиынтығынан тұрады.
«Өнімнің сапасының негізінде еңбек сапасы және спалы менеджмент,
олардың барлық деңгейінде орын алад, т.б. адамдар ұжымдарының м ұндай
жұмысты ұйымдастыруынан, әрбір жұмыскерлер өзіні ң жұмысынан
қашанда қанағаттанушылық алады»-профессор Эдвард Демингтің
лекциясының негізгі идеясы осындай-американдықтың, 1950 жылы
жапонияның алдыңғы қатарлы өндірістерінің алдында дәріс өткізуге
шақырылғандағы сөзінен.
Дайын өнімнің сапасы- бұл жүйелі категория. Ол өнімнің өмірлік
циклының барлық кезеңдерінде тәжірибеде кәсіпорынның барлық
ұжымдарының күшімен, ал ол, ойланылған жүйелердің шоғырлануын, сапа
тұрғысында, барлық бөлімшелер және қызметкерлердің іс- әрекетін қажет
Қорытынды
Қазіргі Жапониядағы басқаруды Американдық менеджеризм мен жапонды қ
традиционализмнің қоспасы деп түсіну қажет. Сондықтан да мұнда
«менеджмент» термині толық сай келеді. Жапондықтардың өзіде, бас қару
туралы әңгіме болғанда осы терминді қолданады. Жапондықтар өздерін
американдықтардың шәкірті ретінде есептей отырып, менеджментті ң барлы қ
белгілі концепцияларын мұқият зерттеді, әрі өзіне сай етіп құра білді.
Жапондық тәсілде сапаны басқару ға жаппай қатысу көзделген. Өнім сапасын
жақсарту жөніндегі жұмыстарды ұйымдастыруда жапондық тәжірибені ң е ң
басты белгілері:
•Осы сала бойынша теорияда жинақталған және практикада жүзеге
асырылған озат тәжірибе негізінде сапа мәселесін көп жылдар бойы ж үйелі
түрде, мақсатқа сай шешу.
•Тұтынушылардың сұранысын үнемі зерттеу, тұтынушыларға құрмет
көрсету, талабын орындау.
•Барлығына: ұлттық заң шығарушылардан бастап, өнімді әзірлеушілер
жіберген қателіктерді бағалауға дейінгі мәселелерді қатысуға тырысу.
•Тіптен мүлтіксіз жұмыс істейтін сапаны басқару жөніндегі жүйенің өзі
уақыт өте келе өзінің тиімділігін жоғалтуы мүмкін екендігін есте ұстау.
•Тікелей мастерлер мен бригадирлер арқылы жоғары сапалы қамтамасыз ету
жөніндегі жұмысты ұйымдастыру.
•Жұмысшылардың дене және ақыл-ой мүмкіндіктерін жұмылдыруға
айрықша көңіл бөлінеді. Жапонияда кең етек алған нышанның бірі: -сапа
үйірмесі деп аталады.

Ұқсас жұмыстар

Өнімді сапасын басқару жөніндегі Еуропалық тәжірибе

Өнім сапасын басқару жөніндегі Американдық тәжірибесі

Дамыған елдердегі баға құрудың және бағаларды реттеудің заңдылықтары мен тенденциялары

Қазіргі кезеңдегі Жапония экономикасы

ЖАПОНИЯ БАҒАЛЫ ҚАҒАЗДАР НАРЫҒЫ

БАСҚАРУ СТИЛІ АҚШ ЖАПОНИЯ

Отандық өнім сапасы

Қазақстанда персоналды басқарудың шетелдік тәжірибесін бейімдеу мүмкіндіктерін талдау

Қазақстан-Жапония

Сапа менеджмент жүйесінің халықаралық стандарты

Пәндер