Вирустардың организмге енуі, таралуы, орналасуы. Инфекция түрлері және оларға сипаттама. Иммунитеттің механизмдері. Иммунитеттің гуморальдық, клеткалық, жалпы физиологиялық факторлары ( температура, гормондар, ингибиторла р, интерферондар )

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ СЕМЕЙ ҚАЛАСЫНЫҢ ШӘКӘРІМ АТЫНДАҒЫ МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ

БӨЖ

ТАҚЫРЫБЫ:

1) Вирустардың организмге енуі, таралуы, орналасуы. Инфекция түрлері және оларға сипаттама

2) Иммунитеттің механизмдері. Иммунитеттің гуморальдық, клеткалық, жалпы физиологиялық факторлары(температура, гормондар, ингибиторлар, интерферондар)

Орындаған :Асылмерген Г

ВМ-301

Тексерген :Омарбеков Е. О.

Семей, 2015ж

Жоспар:

I. Кіріспе

II. Негізгі бөлім

Вирустарды зерттеу жұмыстары

1. Вирустардың организмге енуі, таралуы, орналасуы

2. Инфекция түрлері және оларға сипаттама

3. Иммунитет және иммунитеттің механизмі

4. Иммунитеттің факторлары

III. Қорытынды

IV. Пайдаланған әдебиеттер

Вирустар

1. “Virus” латын сөзінен аударғанда “у” деген мағынаны білдіреді.

2. Бұл сөзді алғаш рет темекі теңбілі зиянкесін зерттеген орыс ғалымы Д. И. Ивановский 1892

жылы қолданады.

3. Вирустар тек тірі жасушаларда ғана өніп-өсіп тіршілік етеді.

4. Қазіргі кезде жылы қанды омыртқалыларды уландыратын 500-дей және өсімдіктерді уландыратын 300-ден астам вирустар белгілі.

Вирустарды зерттеу жұмыстары

р/с

Зерттеу жылдары

Зерттеген ғалыдар

Зерттеу салалары

1892

жыл

Д. И. Ивановский

(орыс ғалымы)

Темекі теңбілі ауруын тудыратын - вирустар

1897

жыл

Ф. Леффлер

(неміс ғалымы)

Ірі қара малда ящур ауруының себепкері вирустар

1898

жыл

М. Бейерник

(голландия ғалымы)

Осы тәжірибелерді қорытындылады

“сүзілетін вирустар”

1898 жылы

Н. Ф. Гамалея

(орыс микробиологы)

Топалаңды қоздыратын бактерияларды ерітіп жіберетін бактериофаг

1915 жылы

Ф. Туорт

(ағылшын)

Бактериофагтарды зерттеді

1917 жылы

Ф. д Эрелль

(канадалық бактериолог)

Іш сүзегін ерітіп жіберетін бактериофаг

1935 жылы

У. Стенли

(американдық ғалымы)

Темекі теңбілі вирустары шоғырланған кристалдар

Жануар вирусының құрылысы

Темекі теңбілі вирусының мозаикасы

Темекі теңбілі вирусының пішіні- ұзынша цилиндр тәрізді болып келеді. Капсомерлерден тұратын нәруызды қабықшасының астында спираль тәрізді оралған РНҚ болады.

Вирустардың жасушаға енуі және онда көбеюі.

Вирустың таралу жолдары:

қан арқылы;

нерв жүйелері арқылы ;

Жыныс мүшелері арқылы

лимфа тамырларымен тарайды.

Таралуы

Вирус тудыратын аурулар.

Вирус ағзаның жасушаларына еніп,

тіршілігін бұзады, ауру тудырады.

Олар:

Тұмау

Аусыл

Сары ауру

ИТИС

Қызылша

Шешек

Палеомелит

Құтыру

Вирустық патогенездің «қожайындық» кезеңі

Адам организміндегі микробтар мен вирустар

Корь

Герпес

Грипп (Тұмау)

Полиомиелит

СПИД

Гепатит

Краснуха (Қызылша)

Менингит

Оспа

Энцефалит

Свинка

Иммунитет - ағзаның ауру қоздырғыштарын қабылдамайтын қасиеті. Ағазынң өз тұтастығын және биологиялық даралығын қорғайтын жасуша - иммундық жасуша деп аталады.

Ауру тудыратын ұсақ ағзаларды қармап, тіршілігін жою арқылы иммундық жасуша ағзаны қауіпті жұқпадан сақтандырады.

Имунитет қызметі

Вирусқа қарсы иммунитеттің негізгі қызметі - организмге енген вирустарды тауып алу және организмді сол вирустан, олардың антигендерінен және вирус зақымданған жасушалардан тазарту.

Иммунитет механизмі

Вирустарға қарсы мал және адам организмінде арнайы қорғаныс механизмдері пайда болады.

Осы қорғану қызметі организмнің иммунологиялық жүйесінің және иммунитетке жауапты жасушаларының арқасында іске асады.

Сонымен бірге, организмде арнайы емес қорғаныс факторлары да бар (ингибиторлар, интерферон, комплемент т. б. ) . Олар да вирустың көбеюі мен организмге таралуына кедергі жасайды. Бұл факторлар арнайы механизмдерден бұрын іске асады.

Қорғаныс механизмі

Иммунитеттің арнайы факторлары

Организмнің арнайы емес қорғаныс факторлары

Гуморальдік

Жасушалық

Гуморальдік

Жасушалық

Иммунитеттің арнайы факторлары

гуморальдік факторлары

вирусқа қарсы гуморальдік факторлар В-лимфоциттерге тығыз байланысты. В-лимфоциттер өзгере келіп плазматикалық жасушаларға айналады, ал ол жасушалар вирусқа қарсы антиденелерді бөліп шығарады. Адам мен жануарлар қан сарысуында болатын арнайы антиденелер - иммунитеттің гуморальді факторы арқылы болуының көрсеткіші болып табылады. Сонымен бірге, көптеген вирустарға қарсы жергілікті иммунитет болады. Мысалы, тұмау ауруында, парагриппте және басқа тыныс жолдарының кілегейлі қабықшасының иммунитетіне байланысты болады, ал ішек ауруларында - ішектің кілегейлі қабықшасының иммунитетіне байланысты болады. Мұндай жағдайларда иммунитет ұзаққа созылмайды. Вирустардың көпшілігі антигендер болып табылады, сондықтан олар организмде өздеріне сәйкес иммунологиялық өзгерістер тұғызады, соның нәтижесінде антиденелер - арнайы иммуноглобулиндер пайда болады. Жасушада иммуноглобулиндер ДНҚ - РНҚ әсерінен пайда болады. Осы жағдайда іске асыру үшін арнайы антигеннің әсері бар, демек, антиген организмге енген соң макрофагтардың әсеріне түседі де иммуногендік түрге енеді, содан соң макрофагтар мен Т-лимфоциттер В-лимфоциттерге хабар береді, ал В-лимфоциттер плазматикалық жасушаға айналады да вирусқа қарсы тән иммуноглобулиндерді бөле бастайды. Организмде табиғи ауырған кезеде немесе еккен кезде алдымен иммуноглобулиндердің М - класы пайда болады, оларды «алғашқы» антиденелерге жатқызады. Содан соң иммуноглобулиндердің А класы пайда болады. Оларды кілегейлі қабықшаның В-лимфоциттері бөледі. Бұл антиденелер вирустарды тыныс жолдарының кілегейлі қабықшаларында жояды және жергілікті иммунитет тұғызады. Соңынан антиденелердің G - класы пайда болады. Олар вирусқа қарсы гуморалді жолы арқылы болатын арнайы иммунитеттің көрсеткіші болып табылады.