АНТИКА

Презентация қосу

А Н Т И К А
2 ТАҚЫРЫП.
АНТИКА
ФИЛОСОФИЯС
Ы.
1. Антика философиясының
жалпы сипаты және негізгі
даму кезеңдері.
2. Антика философиясыны
негізгі ілімдері мен
мектептері.

МАҚСАТЫ:
АНТИКА ФИЛОСОФИЯДА КОЙЫЛҒАН
МӘСЕЛЕЛЕРМЕН ЖӘНЕ НЕГІЗГІ
БАҒЫТТАРМЕН ТАНЫСТЫРУ.
Негізгі сөздер мен үғымдар:

АНТИКА ФИЛОСОФИЯСЫ, ПОЛИС,
НАТУРФИЛОСОФИЯ, ГИЛОЗОИЗМ,
КОСМОЦЕНТРИЗМ, МИКРОКОСМ,
ФИЗИС, МЕТАФИЗИКА, АРХЭ,
СУБСТАНЦИЯ, АПЕЙРОН, ЛОГОС,
ДИАЛЕКТИКА, ФАТАЛИЗМ, АПОРИЯ,
МАЙЕВТИКА, АТАРАКСИС, ЭЙДОС,
ГЕДОНИЗМ.
Антика философиясы

ЕЖЕЛГІ ГРЕЦИЯ ЖӘНЕ ЕЖЕЛГІ РИМДЕГІ
ФИЛОСОФИЯЛЫҚ ІЛІМДЕРНІҢ ЖИЫНТЫҒЫ.
АНТИКА ФИЛОСОФИЯ ӨЗІНІҢ ДАМУЫНДА
МЫҢЖЫЛДЫҚ КЕЗЕҢДІ ҚАМТИДЫ ДЕУГЕ
БОЛАДЫ
Ежелгі философияның негізгі
даму кезеңдері:
1. СОКРАТҚА ДЕЙІНГІ НЕМЕСЕ ЕЖЕЛГІ ГРЕК
ФИЛОСОФИЯСЫНЫҢ ҚАЛЫПТАСУ КЕЗЕҢІ. (Б.З.Д. ҮІ -
Б.З.Д. ҮІІ ҒҒ.) – БАСТЫ НАЗАРДА ҒАРЫШТЫҢ,
ТАБИҒАТТЫҢ (ФИЗИСТІҢ) ПРОБЛЕМАЛАРЫ. КЕЗЕҢНІҢ
БАСҚАША АТАУЫ – “НАТУРАЛИСТІК КЕЗЕҢ”. (МИЛЕТ,
ПИФАГОР ЖӘНЕ ЭЛЕЙ МЕКТЕПТЕР, ГЕРАКЛИТ,
АТОМИСТЕР)
2. СОКРАТТЫҚ НЕМЕСЕ КЛАССИКАЛЫҚ ГРЕК
ФИЛОСОФИЯСЫ – СОФИСТЕР, СОКРАТТЫҢ,
ПЛАТОННЫҢ, АРИСТОТЕЛЬДІҢ ІЛІМДЕРІ (Б.З.Д.Ү - Б.З.Д.
ІҮ ҒҒ.). БАСТЫ НАЗАР АДАМНЫҢ ПРОБЛЕМАЛАРЫНА,
ОНЫҢ МӘНІ МЕН ТАНЫМДЫҚ МҮМКІНДІКТЕРІНЕ
АУДАРЫЛАДЫ;
3. ГРЕК-РИМДІК, НЕМЕСЕ ЭЛЛИНИЗМДІК КЕЗЕҢІ
( Б.З.Д. ІҮ Ғ СОҢЫ - Б.З. ІҮ Ғ.). ЭЛЛИНИЗМ ДӘУІРІ
(Б.З.Д. ІҮ Ғ. СОҢЫ) ДЕГЕНІМІЗ А.МАКЕДОНСКИЙДЕН
КЕЙІН, ОНЫҢ РИМДІКТЕРДІ ЖАУЛАП АЛҒАНЫНА
ДЕЙІНГІ ЭПИКУРЕИЗМНІҢ, СТОИЦИЗМНІҢ,
СКЕПТИЦИЗМНІҢ, НЕОПЛАТОНИЗМНІҢ ЖӘНЕ Т.Б.
МЕКТЕБІ БОЛЫП ТАБЫЛАДЫ.
МИЛЕТ МЕКТЕБІНІҢ
ӨКІЛДЕРІ
ФАЛЕС (Б.З.Д.
625 - Б.З.Д
545 ЖЖ.)
.). Барлық нәрсе судан пайда
болады. Бастапқы себеп (архэ) – су.
“Бақылау көрсеткеніндей, барлық
нәрсе тұқымнан пайда болады, ал
тұқым ылғалды болып келеді.
Ылғал заттарда олардың табиғи
бастауы су болып табылады. "Бәрі
де судан пайда болады және суға
айналады”.
Фалес алғашқы грек
математигі. Ол 585 жылы болған
күннің тұтылуын алдын ала айтқан
болатын. Ол бірінші болып ”Барлығы
деген не?” сұрақты тұжырымдап
берді.
АНАКСИМАНДР
(Б.З.Д. 611-
Б.З.Д 545 ЖЖ.).
“Табиғат туралы трактат”. Бастапқысы –
біртұтас, алғашқы, уақыттан тыс, мәңгілік
өлмейтін, шексіз субстанция, ол “барлық
дүниені қамтиды”, яғни белгісіз материя
(апейрон) – заттық бастау – алынып
тасталған шекаралар. Апейрон – құдырет
болып табылатын барлық нәрсенің негізі. Ол
жер бетіндегі әртүрлі құбылыстарға
айналады: жер, су, ауа, от, бұлар өз
кезегінде басқасына ауысады. Анаксимандр
табиғат, дүние объективті болады, ал оны
ешкім жаратпаған деген тұжырым жасады.
Анаксимандр күн сағатты іс жүзіне асырды,
Жердің географиялық картасын жасады,
онда Еуропа мен Азия бейнеленген.
АНАКСИМЕН
(Б.З.Д. 560 -
Б.З.Д 480
ЖЖ.).
Бастапқысы – ауа, ауасыз шексіз
субстанция. От – қыздырылған
сұйылтылған ауа. Ауа қоюлана келе
бастапқы су күйіне айналады, ал
содан кейінгі қоюлану барысында
тасқа айналады. Анаксимен
стихиялардың барлық
әралуандығын ауаның қойылу
дәрежелерімен түсіндіреді. Жан да
ауадан тұрады. Құдайлар да ауадан
пайда болған.
ПИФАГОР
(Б.З.Д. 580-
Б.З.Д. 500
ЖЖ.)
Самос аралында дүниеге келген. Ол алғашқыда өзін
философ деп атады. Оның бастапқысы - сан. Барлығы
саннан тұрады. Сан – дүниедегі құдырет бастауы,
барлық заттардың принципі. Ойдың объектілері
заттарға қарағанда неғұрлым ақиқат, сезімдік таным
объектілері сандардың тәрізді уақыттан тыс табиғаты
болады, яғни олар мәңгілік. Ғарыш, оның тәртібі санмен
белгіленеді. Сандарды құдайландыру сандардың,
сандық қатынастардың мистификациясына әкеп
соқтырды. Әсіресе мына сандар қасиетті деп есептелді:
1, 7, 10 және т.б. 3 саны еркектің бастау символы, 2-
әйелдің, 7- тағдырдың символы. Тақ сандар еркекке,
жарыққа, кемеліне жеткен бастауға жатқызылды. Жұп
сандар - әйелдерге қатысты. Жұптардың ішінен
кемеліне келгендер ішінен 6 саны саналды, өйткені,
6=1+2+3 және 6=1+2+3. “1” - жұп-тақ сан.
Пифагорлықтар шектің дыбысталу тонының жоғары
болуы оның ұзындығына байланысты деп
тұжырымдады, яғни бұл музыканың математикалық
негіздері болып табылады.
ГЕРАКЛИТ
(Б.З.Д. 544-
Б.З.Д. 483
ЖЖ.).
.). Оның еңбегі “Табиғат туралы” деп
аталады. Гераклиттің жалған аты –
Жылаңқы және Қара. Барлық дүниенің
бастауы – от. Дүниеде бардың бәрін ешкім
жаратқан жоқ, ол әрқашан болған, бірде
жанатын, бірде сөнетін мәңгілік нағыз от
бола да береді. Оттың өзгеріске түсуі
жүзеге асады: ол суға айналады, ал су
дүниені жаратушының ұрығы. Су, өз
кезегінде, Жерге және Ауаға айналып
өзгереді. Аталған үдеріс циклді болады.
Гераклит гносеологияның негізін
қалаушы болып есептеледі.
Адам туралы ілім.
Софистер
(сопылар)
ДЕМОКРИТ
Б.Д.Д.460-
Б.Д.Д.371ЖЖ.
). Демокрит (б.з.д. 460 - б.з.д.
371 жж.) Абдерден. 70 шақты еңбегі бар.
Бастапқысы – бос кеңістікте қозғалатын
бөлінбейтін бөліктер - атомдар. Атомдар
өзгеріске түспейді, мәңгілік, олардың саны
шексіз, олар көлемі, пішіні, реті мен орналасуы
жағынан ерекшеленеді. Бұлар үнемі
қозғалыста болады. Қозғалыстың үш түрі бар:
ретсіздік, құйын, булану.
Кез келген заттың өз себебі болады.
Себептерді білу – адамзат әрекеттерінің негізі.
Себеп қажет нәрсе. Кездейсоқтық жоқ, ол
немқұрайлылық нәтижесі болып табылады.
Фатализм. Жоғары өнегелілік – “жанның
рахаттанған жай-күйі”, бұл орайда жан байыз
тауып, тепе-теңдік жағдайда болады.
СОКРАТ
(Б.З.Д. 469-
Б.З.Д. 399
ЖЖ.)
афиналық философ, оның көптеген
ізбасар мен шәкірттері болған, оның
ішінде ең атақтысы Платон болып
табылады. Сократ және оның
идеялары туралы мәліметтер бізге
оның шәкірттері мен философия
тарихшыларының мазмұндап
баяндауымен жетті, өйткені, ол өзі
көзінің тірісінде ешқандай еңбек
жазбаған. Сократ бойынша жазбаша
білім, - өлі білімдер. Диалог жазбаша
білімнен жоғары тұрады.
ПЛАТОН
(Б.Д.Д.428 –
348 ЖЖ).
шын аты Аристокл, Сократтың
шәкірті, Академияның негізін
қалаушы, объективті идеалист).
Платонда адамзаттың мәдени
идеалы іске асырылды - өзінің
өміріне ғылымның көмегімен
белгілі бір өмір салтын беруді
жақтады, және барлық адамзат
үшін барлық кезде үлгі болды.
Стоицизм. Өкілдері:

ЗЕНОН
КИТИОНСКИЙ,
СЕНЕКА, МАРКС
АВРЕЛИЙ Т.Б.
ЗЕНОН
КИТИОНСКИЙ
СЕНЕКА
СОҢЫ

Ұқсас жұмыстар

АНТИКА ФИЛОСОФИЯСЫ

Антика ғылымы

Ортағасырлық мұсылман философиясы

Философияның қалыптасуының негізгі кезеңдері

Дүниені философиялық түсінудің негіздері

Эллинизм өнерін бірыңғай тұтас өнер деп қарастыруға болмас

Ежелгі мәдениет, антикалық және ортағасыр мәдениеттері

ПӘН ФИЛОСОФИЯ

Классикалық философия - антика философиясының екінші кезеңі

Туристік қызметтер өндірісі мен демалыс орнының жайлылығы, қызметкерлердің жақсы қызмет көрсетуінің үйлесімділігі

Пәндер