Организмнің иммуннды жүйесі. Иммунокомпетентті жасушалар, олардың негізгі қызметі. Иммуногенездегі жасушааралық кооперация туралы түсінік

С. Ж. Асфендияров атындағы Қазақ Ұлттық Медицина Университеті

Қазақстан Республикасының Денсаулық Сақтау

Министірлігі

Микробиология, вирусология және иммунология кафедрасы

Организмнің иммуннды жүйесі. Иммунокомпетентті жасушалар, олардың негізгі қызметі. Иммуногенездегі жасушааралық кооперация туралы түсінік.

Тексерген: Егенбердиев М. Н.

Орындаған:Мырзақұлова А.

2038топ, 2 курс

Жоспар:

І. Кіріспе

Жалпы иммунологияға түсінік

Иммунитетің мәні және рөлі

ІІ. Негізгі бөлім

Иммунитетің иммунитеттің жасушалық құрамы. Иммунитетің мүшелері.

Иммунокомпетентік жасушаларының негізгі популяциясы.

Макрофагтардың кооперативтік қарым-қатынасы, Т - және В-лимфоциттердің иммунды жауабы.

ІІІ. Қорытынды

ІV. Пайдалынылған әдебиеттер

Иммунология

Адам ағзасы айналадағы ортаның табиғи тірі өкілдерімен үздіксіз қарым - қатынаста болуымен бірге организмге биологиялық белсенді әсері бар көптеген макромолекулаларымен кездесіп отырады. Ол макромалекуулалар жануларлар және өсімдік өкілдерінің тіршілік ету кезінде пайда болып, ақуыздардан, полисахаридтерден, нуклеин қышқылдарынан және де оның қосындыларынан тұрады. Сонымен қатар, адам тіршілігіне қажетті ондай заттар жасанды түрде синтезделуі мүмкін ( дәрі-дәрмек, тағамдық ақуыздар, ферменттер) .

Биологиялық белсенді макромалекулалар адам ағзасына еңген кезде биологиялық процестердің жүруіне кедергі жасауы мүмкін. Ондай заттар адам ағзасына бөгде болғандықтан олардың барлық түрлері бар топқа жатқызылып, “антигендер” деп аталған. Эволюциялық даму барысында ағзаны заттардан қорғау үшін жылықандыларда арнаулы жүйе құрылған. Ол жүйе деп, ал оның атқаратын қорғаушылық қызметі - иммунитет деп белгіленеді.

Иммунитеттің мәні және рөлі

“Иммунитет” ( Immunitas) латын тілінен аударғанда - деррбес құқықтық, бір нәрседен не әртүрлі себептен босатылған, арылған деген мағына береді. Бұл түсінік адам қоғамның арасында ерте заманнан бері белгілі, мысалы, шаруаларды салықтан босату, ал кейінірек дербестігі үшін қолданылады. Ол сөздің биологиялық маңызы ағзаны антигендерден қорғап, босандыру жолында жүретін биологиялық процестер түсінігіне дәл сәйкес келеді.

Эволюциялық даму жолында ағзаны антигендерден қорғау үшін арнаулы күрделі қорғаныс жүйесі құрылған. Ол жүйені “ иммунитет жүйесі” деп атайды.

Иммунитете жүйесінің атқаратын басты жұмыстары төменгідей:

Антигенді ажыратып тану, яғни оның генетикалық бөгделігін және оның ағзаның антигендерінен өзгешілігін дәлелдеу,

Иммунитет жүйесіне тән реакциялар мен механизмдер кешені арқылы ағзаның құрылыстық, функционалдық қалыптылығын сақтау үшін ағзада жүретін биологиялық процестерге антигеннің әсерін тигізбеуден сақтау;

Ағзада сол антиген туралы өзіндік мәліметті өмір бойына есте сақтап қалу.

Иммунитеттің жасушалық құрамы. Иммунитетің мүшелері.

Иммунитет, басқа да ағзаның қызметі сияқты, өзінің де атқаратын қызметі бар. Бірақ, басқалардан айырмашылығы, бұл мүше анатомиялық құрылымның бірі болмаса, барлық мүшелердің құрамында таралады және қантамырлар, лимфатикалық жасушаларда өте оңай таралады. Оның қасиеті мынамен байланысуы, иммунологиялық қызметі ағзада жүреді, барлық мүшелерде және ұлпаларда. Иммунитеттің мүшелері лимфоидтық ұлпа болып табылады, ал оның негізгі орындаушысы- макрофактар ( басқа да антигенді жасушалар), көптеген популяциялар және субпопуляциялар Т-В- лифоциттер. Жасушалар және ортаңғы мүшелердің иммунды жүйеден жүріп өткенде, Т-В лимфоциттер иммунды жүйені құрайды, қанға еніп және ағзаның барлық мүшелерін айналып өтеді, сөйтіп қорғаныш қызметін айтады.

Иммундық жүйенің орталық және шеткі мүшелері болады.

Иммунитетің орталық мүшелері

Иммунитетің орталық мүшесінің рөлі болып популяцияның жасушаның қантамыры және иммунды жүйе болуында. Осы себептен сүйекті-ми бағаналы қанда жасушалар болып аталынды. Морфологиялық олар идентифицираланбаған, бірақ оларды бағаналы жасушаларда коллона түзеді. Егер летальды сәулені тышқандар арқылы сүйекті миының жасушаларына еңгізсек, онда 8-10 күннен реципиенттің көкбауырында бөлектенген колониялар түзеді, оның әрқайсысы 106 бағаналы жасушалар.

Сүйекті -мидан бағаналы жасушалар қанға түседі. Бұл процесс гипоталамо-гипофизо-адреналық жүйемен реттеледі. Адренокортикотропты гормонның ( АКТГ ) төмендеуі бағаналы жасушалық қанға жоғары темпті миграциясына алып келеді. Керісінше, бұл гормонның жоғарлауы сүйекті-мидың бағаналы жасушаның төмен темппен шығуына алып келеді.

Басқа да жәндікқоректілердің сүйек -мидың қызметінің бірі піскен В-лимфоциттер.

Тимус екі негізгі бөліктен тұрады, оның әрқайсысы көптеген кішкентай бөліктерге, олар милы және қыртысты қабаттан тұрады. Қыртысты қабаттың құрамында көптеген кішкентай лимфоциттер (тимоцит), активті көбеюі қасиеті бар. Тимус эпителиалды жасушалар кіші формалар құрайды.

Тимустың рөлі орталық иммунитет мүшенің бірі сияқты 1961 жылы Дж. Миллер ашқан. Ол көрсетті, тимустың жаңадан туылған тышқанның тимусы жойылса 1, 5 -3 айдан соң вастинг -синдромы(ағыл. waste-босаңсу, жүдеу) . Бұндай тышқандар дамудан кеш қалады, оларда арықтау шашының түсуі, диареяның пайда болуы, дерматит, ал негізгісі-иммунитет бұзылады. Иммунитет жасушаның реакциялары өте қатты төмен тимустан алынған экстракт жанурларға еңгізгенде вастинг-синдромытөмендейді. Сол себептен, тимус жасушаның иммунитетінің орталық қызметі болып табылады. Үш гипотея: жасушалы, гуморальды және гипотезалық “оқулы”.

Иммунокомпететі жасушаларда пайда ету үшін тимус ұлпасының қатысы жоқ. Сол себептен Т-лимфоциттерден құрамында маңызды рөл атқарды. Оған гуморальды факторлар қатысып тимус пайда болады.

Тимус ұлпасынан көптеген 10 шақты пептитік гуморальды факторлар шығады. Химиялық синтездеуге және идентифицироваланған. Оған : тимозиндер( пептидтік жанұясы, 5-тимозин тФ5) ; тимопоэтин және олардың құрылымы; сарысулы тимустың факторы ( СТФ), ол оның комплексі тимулин атауын алған; тимуста гуморальды фактор 2 - ТТФ 2, тимустық гармон.

тимустың гуморальды факторы лимфоидтық өнімдік және лимфоидтық өнімдік емес ( эпителиолдық) жасушалар. Мыс:  -1, -7, -4, тимпоэтин және эпителиолды жасушалар арқылы синтездейді және секреттейді. Бірақ тимозин  -1 және оның қосындысы ( протимиозин ) тимоцитпен секреталынады, шеткі Т-лимфоцит және басқада лимфоидтық жасушалармен. Т-жасушалы гумаоральдыфакторлар қызметіне қарайа актидантты, дифференциалды және көбею қызметін атқарады. Соған байланысты тимустын пептидтері лиффокинді өнімдерді активтейді, басқада тимозиндер, сарысулы тимустың фактор Т-жасушалы интерлейндық2 өлімімен жоғарлатады. Тимус иммундық жүйенің және иммундық гомеостаздық айналуының маңызды рөлі болып табылады, бірақ және басқада ағзаның жүйелерімен байланыстырады.

Фабрициустық сөмке құста антителаның биосинтезінің процесінің төмендеуіне алып келеді, бірақ құстардың оған гиперсезімдік реакциясы орында қалады. Адамдар да агаммаглобулинемин сиптомы жүреді, иммуноглобулиннің қанда жоқ болуы. Мұндай адамдардың антителалары жұмыс істемейді. Бірақ иммунды жасушалардың реакциясы бұзылмайды. Тимустың гипоплазиясы жасуша иммунитетінің дифицитіне алып келеді. Соған орай антителалар бейімделуі сақталады, соған орай, тимус жасушалы иммунитетің орталық мүшесі болып табылады, ал сөмке Фабрициус құстарда және оның құрылысы - сүйекті ми- жәндікті қоректілерде- гуморальды иммунитетің орталық мүшесі болып табылады. Сол себептен, лимфоциттер иммунитеті жасушалардың атқарушысы болып табылады және тимустың иммунокомпетентіннің пайда болуына әсер етеді. Сол себептен, Т- лимфоцит ( thymus- тимус) ал лимфоциттер гуморальды иммунитетінің дамушысы болып табылады және құстардың сөмке Фабрициусы иммунокомпететі алады, ал жәндік қоректілердің сүиекті миы -  лимфоциттермен ( лат. Bursa- сөмке) байланысты.

Иммунитетінің орталық мүшесінің қызметі блып оның эмбриональды кезеңде 1-к -лимфоциттің пайда болуына қызмет етеді-антителалық жасушалар пайда болады. Бауырда антигендік диференциялды және піскен -лимфоциттердің пайда болуына алып келеді. Эмбриональды бауыр супрессорлық диференциялдық піскен -лимфоциттер болып табылады одан басқа, бауыр қан тамыр жүйесінің қызметін атқарады. Патогендердің, антигендердің, ісікті жасушаларды басқа типті заттарды сақтайды және иммунакомпитетінің жасушаларды бұзады. Оған жатады: 1. Купферовтың жасушалары. Бауыр ұстап алуда және церкуляцияның иммундық иммундық комплексінің жойуына және қандағы эндотаксиндердің тазалауына маңызды рөл атқарады. Купфердің жасушалары фагоцитоздық қызмет қана емес басқада процессинг және Т-жасушалы антигеннің орнын атқарады: интерлейкин-1 секреттейді, ісікті некрозды фактор, жәйгландиндер Е2 және Д2 ; рецепторлар Fc-фрагметіне иммуноглабулинді апарады. 2. Эмбриональды бауырда жасушалы Т-лимфоциттің жасушалары болады, соның ішінде диференциялдық ломфоциттық супрессорлық қызмет атқарады. 3. Бауырда көптеген лимфоциттер құрайды, цитотаксикалық құрамымен қызмет атқарады; Т-киллер, NK- жасуша, Pit-жасушалар ( ағыл. Pit-тұтық жеміс ) дән тәрізді лимфоциттер, олар табиғи киллерлар. Pit-жасушалар бауыр ісікті жасушаларын табады және жояды, . Жасушалар, вирусты гепотитпен жұқтырылған.

Ақуыздардың орын алатыны бауырдың жасушаларының синтезделуіне қатысады - фетопротейнді орын алады, иммуносупрессорлық құрамы бар.

Басқа да жүйелердің өзара байланысымен регуляцияның гепотитік қызметімен атқарады, оған интелейкині -1, -6, -8 қатысады, ал интерлейкин -8 гипотитермен өнім шығарады.

Оған жатады бауыр, лиммфатикалық түйіндер, асқазан-ішек трактілерінің лимфоидтық ұлпалары ( солитарлық фоликулалар ), тағы да қан, лимфа, оларға церкуляция арқылы иммунокомпитентік жасушалар түседі. Көкбауырда плазматикалық жасушалар бар. -лимфоциттердің нәтижесінде диференционалды және антителалық негізгі өкілдері болып табылады.

Иммунокомпетентік жасушаларының негізгі популяциясы. Т- лимфоциттер және оның қызметтері.

Нағыз цитотаксикалық құрамы бар- ісікті жасушаларды жояды вирустың инфекциялық жасушаларды, жасушалық транспланттарды және сол сияқты; NK-жасуша, Pit-жасуша, нөлдік жасушасы.

Морфологиялық құрамы т және В лимфоциттер бір-бірінен айырмашылығы оқ. Бірақ иммунитет реакциялары әр түрлі, басқа да құрамымен құрлысымен, рецепторлы қызметтерімен және антигендік құрлысымен

Т- және В - лимфоциттерге сипаттама

Иммундық процестің ең маңызды реакциясы- химиялық маркерларды табу. Басқа бөгде заттарға жауап береді және ерекшеленеді.

Осыларды атқаратыңдар макрофагтар, антителалар, Т-В-лимфоциттер.

Антителаантигенді активті орталықтары арқылы табады, ал макрофактар, Т-В- лимфа мембраналарындағы ерекше рецепторлар арқылы табады.

ХХғ. 60ж. Эксперементті жасағанда, лимфоцитердің жасушалары екі үлкен маңызды феномендерді тапты, цитоплазмалық қызметі бар лимфоциттер және разетко- пайда болады. ( иммунды жабысу) .

Сенсибилизировалық лимфоциттер трансплантациялық антигендерді таба біледі және активті түрде мекенді жасушаларына жабысады.

Феномен иммунды жабысу қалыпты иммунды лимфоциттерді қандай да бір антигенге, мыс: басқа текті эритроциттер, соңында, лимфоциттерге жабысады, разедкалардың типтік құрылысын құрайды феномен: лимфоциттерді жояды эритроциттер арқылы разедкалардың жануарларда пайда болуына алып келеді. Лимфоциттердің жасушаларына жабысуна жол бермейді.

Бастапқыда Т-лимфоциттерді қызметіне байланысты 3 субклассқа бөлген.

1. Т-хелперлер немесе Т-көмекшілер (ағыл. help- көмектесу)

2. Т-киллерлер (ағыл. kill-жою) немесе Т-цитотаксикалық лимфоциттер.

3. Т-супрессорлар ( ағыл. suppress-басу)

Т-хелперлер В-лимфоциттерді антидене жасушалар және жасуша жадына айналдыру үшін керек.

Т-киллерлер - жасуша трансплантатын, жасуша және ісік жасушаның, вирусты, бактериалды және басқа да антигендермен инфицирленген жасушаларды бұзады.

Т- супрессорлар- арнайы эфекторлы Т және В- жасушада басады және иммуналогиялық тұрақтылығын қамтамасыз етеді.

Қазіргі кезде т-лимфоциттердің 7 негізгі субклассқа бөледі. Олар 3 топқа біріктірілген.

1. Т-көмекшілер немесе активаторлар: Т-хелпер индукторлары, Т-супрессорлар индукторлары, Т-хелпер 1, Т-хелпер 2.

2. Т-эффекторлар - Т- цитотаксикалық лимфоциттер.

3. Т-регуляторлар: Т-супрессор, Т-контрсупрессорлар.

Т-лимфоциттердің субклассы, олардың спецификалық рецепторы және функциясы

Макрофагтардың кооперативтік қарым-қатынасы, Т - және в-лимфоциттердің иммунды жауабы.

Антидененің биосинтезімен аяқталатын, иммундық жауабының бастапқы сатысы -процессинг және көрініс табуы.

Антигеннің процесингі ретінде А- жасушаның өнделуі нәтижесінде атигеннің ІІ классты МНС белоктарының қосылуы айтылады.

Ұқсас жұмыстар

Дендриттік жасушалар

Дәнекер ұлпасы

ДӘНЕКЕР ҰЛПАЛАР

Эпидермис және тамырдың эпиблема

Иммундық жауапқа қатысатын иммундық жасушалар

Өсімдік ұлпасының түрлері

Ағзаның ішкі сұйықтығы

Жалпы гистология

Қан ұлпасы

Ағзаның құрылымдары

Пәндер

Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.

Ақпарат

Қосымша

Email: info@stud.kz