Геоақпараттық жүйелер. MapInfo

Презентация қосу

Геоақпараттық жүйелер.
MapInfo.

.
Жоспар.
1. ГАЖ туралы анықтама.
2. Mapinfo бағдарламасы.
I. Arc Gis бағдарламасы.
II. Мүмкіншілігі.
ГАЖ бағдарламалары
ГАЖ-технологиясын картографиялауда және жерге агроэкологиялы қ ба ғалау
жасауға қолдану үшін сәйкесінше базалы қ және аппаратты қ қамтамасызды қты
қажет етеді. Қазіргі кезде қолданылатын әртүрлі ГАЖ бағдарламалы қ
қамтамасыздандыруларының ішінен Қазақстанда да ж әне бас қа елдерде де ке ңінен
қолданылатын 2 пакетті айтуға болады. Бұл ArcGIS (және оның же ңілдетілген
нұсқасы ArcView) және MapInfo пакеттері. Қазіргі уа қытта MapInfo ба ғдарламасын
қолдану ұсынылады, ол түрлі ГАЖ жасауда үлкен мүмкіндіктерімен, салыстырмалы
арзан бағасымен, жақсы орысшалануымен, бас қа тарал ған ГАЖ ба ғдарламаларымен
және Windows операциялық жүйелерімен үйлесімділігімен, жа ңа н ұс қаларыны ң жиі
шығуымен ерекшеленеді.
ГАЖ бағдарламасынан басқа сәйкес келетін операциялық ж үйе (MS Windows
2000/XP Pro және басқалары), офистік пакет (әдетте, MS Office), графикалы қ
редактор (әдетте, Adobe Photoshop), диск жазушы бағдарлама ж әне антивирус қажет.
Цифрлау жұмысын векторизациялау-бағдарламалары (мысалы, Еasy Trace)
айтарлықтай жеңілдетеді.
Геоақпараттық технологиялар адамзат қызметіні ң к өптеген
салаларында, әсіресе табиғатты қорғаумен байланысты
тапсырмаларды шешуде пайдаланылады. Қазіргі кезде қорша ған
орта өзгерістері, мониторингі, анализін картографиялау
тапсырмаларын шешуге көмектесетін Жерді ара қашы қты қтан
зондылау (ЖАЗ) мәліметтерін пайдаланбайтын ГАЖ-ды елестету
мүмкін емес. ЖАЗ геоақпараттық мәліметтерді алуды ң е ң жедел
(оперативті) көзі болып табылады. Яғни, ол ГАЖ а қпаратын
маңызды (актуалды) жағдайда сақтайтын негізгі к өз болып
табылады, әсіресе егер маңыздылық факторы шешуші роль
атқаратын болса (әскери бақылау, апаттық кедейленуді бақылау,
экологиялық мониторинг, табиғат ресурстарын ба қылау ж әне т.б.).
Жаһандық интеграция мәліметтері жүйесі ретінде ГАЖ- ға
қызығушылықтың өсуі геоақпараттық өнім нарығын кеңейту
әдістері мен ГАЖ-да ақпаратты өңдеу мен жинау әдістерін іздеуді
жеңілдетеді.
Mapinfo бағдарламасы
MapInfo – қолданбалы геоақпараттық жүйе, ол келесі
жұмыстарды іске асыруға арналған:
- карталарды құрастыру және оларды өңдеу;
- карталарды безендіру және оларды көзбен шолу;
- тақырыптық карталарды құру;
- графикалық және семантикалық ақпаратты кеңістіктік және
статистикалық тұрғыда талдау;
- геокодтау;
- мәліметтер базасымен жұмыс жасау, соның ішінде ODBC
бойынша карталарды принтер/плоттер немесе графикалық
файлдардан шығару.
MapInfo-дағы мәліметтер карталар, диаграммалар мен
кестелер түрінде де қарастырыла береді және қандай да бір
кесетедегі мәліметтерді өзгертсе, ол басқаларын да толы ғымен
қамтиды. Географиялық ақпараттық жүйелердің ішіндегі
MapInfo ең қолайлысы. Себебі MapInfo- да адам мен компьютер
арасындағы қарым-қатынас өте жақсы дамыған. Онда
картографиялық және семантикалық берілгендермен жұмыс
істеу өте ыңғайлы. MapInfo БҚБЖ құрастырылған түрде жұмыс
істейді. Ол DBF, XLS, ASCEL форматындағы SQL сұраныс
файлымен және Oracle, Sybase, ODBC серверіндегі
берілгендермен жұмыс істейтін SQL , Data link- пен жұмыс
істейді. Arc link көмегімен Arc /info мәліметтерін алмастыру ға
болады ал, Universal Translator көмегімен келесі қатарда берілген
форматтарды сипаттауға және экспорттауға болады: MapInfo mid
/ miff, ESRI, Shape, Intergraph / Micro station Design, AutoCAD,
dwg/ dxf.
ArcGIS – геоақпараттың жаңа буыны
ArcGis – бұл геоақпараттық жүйені (ГАЖ) құру ға арнал ған
бағдарламалық өнімдердің шоғырланған жиынты ғы.
ArcGis, кеңістіктік мəліметтерді құруға, бас қару ға, интеграция ға,
талдауға, бейнелеу жəне көрсетуге қолданылады.
ArcGis-дің бағдарламалық өнімдері, ГАЖ-функционалды қ пен
бизнес-логика қажет етілетін барлы қ жерлерде үстел үсті, серверлік
жəне тұтынушы қосымшаларында, WEB ар қылы, «ала ңда» немесе
ұтқыр құрылғыларында қолдануға мүмкіндік береді.
ArcGis бағдарламалық өнімдерінің сызғышы «үйлесімділік» ұранымен
өңделініп, СОМ, Net, Java, XHL, SOAP объекттік архитектурасын
қосқанда, компьютерлік саланың стандарттары негізінде құрыл ған.
ArcGis архитектурасының ау қымдылы ғы ба ғдарламалы қ
қамтамасыздандырудың көптұтынушылық саралауы мен
мəліметтерді жаңартуға арналған бірыңғай ортаны ң қажет болуы,
жеке тұтынушылар мен ірі компаниялар ға ба ғдарламалы қ
қамтамасыздандырудың біркелкі келетіндігін білдіреді.
ArcGIS
АгсСаtalog – геомәліметтердің базасын құрастыру мен кеңістік
мәліметтерді басқару үшін, сонымен қатар, метамәліметтерді құру, көру,
басқару сияқты функцияларын атқаратын қосымшасы. Біздің ГАЖ-дың
барлық мәліметтерін құрылымдауға және басқаруға көмектеседі. Ол
географиялық мәліметтерді іздеуге, көруге арналған инструменттер,
метамәліметтерді құрастыру, көру, басқару, әртүрлі мәліметтер жиынын тез
ашып көруге, географиялық мәліметтерді құрылымдауға арналған құралдар
ұсынады. АгсМар-қа ұқсайды, бірақ ерекшелігі – редакция жасалмайды.
АrсТооlbox – мәліметтерді геоөңдеудің конвертациясы. Геомәліметтерді
өңдеуге арналған көптеген құралдарды сақтайтын қосымша.
АгсМар, АгсСаtalog және АгсТооlbox әртүрлі ГИС-функцияларды біріге
отырып өңдейді. Мысалы, АгсСаtalog-та картаның документін табамыз да,
оны АгсМар-та екі рет шерту арқылы ашуға болады. Кейіннен АгсМар-та
АгсТооІЬох көмегімен өзгертулер келтіруге болады.
ArcGIS бағдарламалық
өнімдеріне арналған қосымша
модульдер
Жұмыс пен кеңейтілген кеңістіктік талдаудың
өнімділігін арттыруға арналған мамандандырылған
ГАЖ құралдары ESRI компаниясы ArcGIS негізді
өнімдерінің мүмкіндіктерін айтарлықтай кеңейтетін
қосымша модулдердің кең спектірін ұсынады. Осы
модульдердің барлығы ArcGIS Desktop-пен жұмыс
жасайды (ArcView, ArcEditor, ArcInfo), олардың көбі
ArcGIS Server сызғышының серверлік өнімдеріне жəне
қосымшаны (ArcGIS Engine) өндеу ортасына қол
жетерлік. Жалпы архитектурасы, тұтынушы оқытуға
кеткен шағындарды төмендететін осы модулдермен
ендіру мен жұмыс жасауды мəнді жеңілдетіп, ArcGIS
өнімдерінің барлық тобына біркелкі модулдерді
қолдану ыңғайлығын қамтамасыз ету.
Аналитикалық модулдер
ArcGIS Spatial Analyst Мəліметтердің кеңейтілген кеңістіктік талдауы

ArcGIS 3D Analyst Үш өлшемді мəліметтерді талдау жəне реалистік
көрсету

ArcGIS Geostatistical Analyst Кеңістіктік мəліметтерді зерттеуге арналған
дамыған статистикалық əдістер

ArcGIS Network Analyst Маршруттау, жақын пункттерді табу, қызмет көрсету
зонасын талдау күделі есептерін шешу

ArcGIS Schematics Құрылымды табу жəне жедел шешімдерді қабылдауға
арналған желілерді əр түрлі жоспарда ұсыну

ArcGIS Survey Analyst Далалық өлшеу мəліметтері мен кадастрлік мəліметтерді
сақтау, өңдеу жəне басқарудың бір ортаға бағынуы

ArcGIS Tracking Analyst Уақыт бойынша мəліметтерді өзгерту заңдылығы мен
тенденциясын табу жəне талдау
ArcGIS 3D Analyst
модулі
ArcGIS 3D Analyst модулі
ақпараттың үш өлшемді
визуализациясына
арналған дамыған
құралдарын, беттерді
құруға арналған құралдар
мен талдау функциялар
жиынтығын ұсынады.
Оның көмегімен
интерактивтік тəртіпте үш
өлшемдегі үлкен массивті
растрлік жəне векторлық
мəліметтерді көруге,
объектілер мен
құбылыстарды көрсететін
үш өлшемді шартты
белгілерді қолдануға
болады.
Жердің үш өлшемді көрінісіне арналған ArcGlobe
қосымшасы ArcGIS 3D Analyst құрамына енеді. Осы
қосымшаның көмегімен географиялық мəліметтерді
бүкіл планета ауқымында ғана емес, сондай-ақ
жергілікті контекстте көруге болады. ArcGlobe
қосымшасы үлкен көлемді растрлік жəне векторлық
мəліметтермен, бедер үлгілерімен, аэро жəне
космосуреттермен жұмыс жасай алады.
ArcGIS 3D Analyst:
• Үстімен ұшу жəне анимацияны құру мүмкіндіктерімен, жер
бетінің сфералық үлгісін көрсетуге
• Жер асты денелерді қосып, Жер бедерін құру мен көрсету
• Объектілердің өзра көрінісін анықтау мен көріну аймағын
есептеуге, бедерді есепке алып, қолайлы жол
қозғалысының профилі мен коридорын (дəліз) құруға
• Лазермен сканерленген мəліметтерді көрсетуге, KML
пішімдегі файлдарды көруге жəне құруға
• Қисық сызықтарды құруға
• SketchUp, 3D Studio жəне OpenFlight форматындағы үш
өлшемді үлгілерді импорттауға.
• Базалық мəліметтер қорлары ретінде ақысыз үш өлшемді
ArcGIS Online Services сервисін қолдануға
• Аудандар, көлемдер, еңістер, бағыт-бағдарлар есептемесін
орындауға, бедер бояуларын құруға мүмкіндік береді.
Мұнай-газ аумағында
қоршаған ортаны қорғау
мәселесін шешу үшін ГАЖ
бағдарламаларын қолдану
Өңделген ГАЖ келесі компоненттерден
тұрады:
Экологиялық жағдай туралы
мәліметтер базасы;
Табиғатты қорғау технологиялары
туралы мәліметтер базасы;
Табиғатты қорғау технологияларын
таңдау және территория жағдайын
талдаудың бағдарламалық
Қоршаған табиғи орта жағдайын кешендік талдау және
осы талдау нәтижесінде табиғатты қорғау
технологияларын таңдау мәселелері табиғи ортаның
сапасын қалыпты жағдайға жеткізуге бағытталған.
Қоршаған орта жағдайын талдау кешендік бағдарламасы
ластану аумақтарын зоналарын анықтауға және осы
зоналар шекараларының өзгеру динамикасын
жоспарлауға мүмкіндік береді. ГАЖ құрылғыларының
көмегімен зоналардың атмосфералық ауа ластануының
есептеу нәтижелері көрнекі бейнеленген(1-сурет).
Есептеу қолайсыз метеорологиялық жағдайда жүргізіледі.
Атмосфера ластануын болжаудың және жоғары
ластанған зоналарды анықтаудың бастапқы мәліметтер
көздері ретінде өндірістердің экологиялық құжаттары мен
табиғатты қорғау ұйымдарының ақпараттық мәліметтері
қолданылады.
1-сурет. Ілеспе газ шығару көлемінің өсуіне байланысты аса
ластануының ауданының ұлғаюын болжау
ГАЖ-технологияларының өңделген құрылғылары
ГАЖ мәліметтер базасынан таңдалатын қазіргі
табиғатты қорғау технологиялары көмегімен
мұнай газ аумағындағы табиғи орта жағдайының
өзгеруін үлгілеу арқылы оның сапасын қалыпты
жағдайға жеткізе алады. Сонымен қатар, ГАЖ-
технологияларын қолдану су, ауа және топырақ
ластануларын кешендік талдау негізінде,
экологиялық қолайлы және экономикалық тиімді
табиғатты қорғау технологияларын қолдануға
мүмкіндік береді. Төменде(2 және 3 сурет) мұнай
кен орындары аумағындағы өзен суларының
сапасын жақсарту мақсатында ГАЖ мәліметтер
базасынан ыңғайлы ағын су тазалау
технологиясын таңдау мүмкіндігін бейнелейтін
компьютерлік үлгілеу мысалы келтірілген.
2-сурет. Мұнай кен орындары аумағындағы
өзендердің ағын су қалдықтарымен ластану
жағдайының қазіргі жағдайы
ArcGIS бағдарламасында Алматы
қаласының экологиялық мониторингі
Қорытынды
Қорытындылай келе, ГАЖ технологиясы бізге мынандай мүмкіншіліктер береді:
- Үлкен көлемдегі ақпараттарды өңдеу жеңілдігі (ГАЖ комбинация, реттеу,
мәлімет таңдауда кең ауқымды мүмкіндіктер ұсынады; Контурлардың аудандары
мен параметрлері жеңіл шығарылады);
- Ақпаратты көрсетудің көрнекілігі, тақырыптық карталардың көп түрін жасауға
қол жеткізеді;
- Карта құру процесін автоматтандыру мүмкіндігі;
- Өзгертулерді енгізу жеңілдігі, мәліметтер базасына өзгерістерді автоматты
түрде енгізу жүйесін құру мүмкіндігі;
- Жерді қашықтан зондылау (авиациондық және космостық) құрылғыларынан
алынатын ақпаратты кеңейтілген түрде қолдану мүмкіндігі;
- Карталардың үлкен дәлдігі, әсіресе глобальді позиционирлеу жүйесін (GPS)
қолданған кезде;
- Диалогтық анықтама-консультативтік жүйе құру мүмкіндігі;
- Сақтау, көшіру, кез келген тасушыда ақпаратты іске қосу қолайлылығы,
ақпаратты сақтаудың жоғарғы сенімділігі.

Ұқсас жұмыстар

Кеңістіктік талдау арқылы есептерді шешу

Географиялық ақпараттық жүйе

Графикалық деректер қорын басқару жүйесі

ГАЖ бағдарламалары

Credo бағдарламалық жүйелері, мүмкіншіліктері

Түрі географиялық ақпараттық жүйе

Карта

ГАЖ - бен жұмысты ұйымдастыру

Геодезиялық және картографиялық ГАЖ

ГАЖ Әскери салада пайдалану

Пәндер