Вирустық аурулардың спецификалық алдын алу. Адъюванттар, иммуномодуляторлар

Презентация қосу

БӨЖ
1.Вирустық аурулардың спецификалық алдын алу. Вакцина
дайындау принциптері. Адъюванттар, иммуномодуляторлар.
2.Құтырық, Аусыл, Шмалленберг, Блютанг ауруларының
диагностикасы және алдын алу шаралары
Орындаған : Амиргалина Ж.К
Тексерген: Омарбеков Е.О
Жоспар

*Кіріспе
*Негізгі бөлім
* 1.Вирустық аурулардың спецификалық алдын
алу. Вакцина дайындау принциптері.
Адъюванттар, иммуномодуляторлар.
* 2.Құтырық, Аусыл, Шмалленберг, Блютанг
ауруларының диагностикасы және алдын алу
шаралары
*Қорытынды
*Қолданылған әдебиеттер тізімі
Вирустық
ауруларды
алдын алу

Спецификал Спецификал
ық ық емес
*Спецификалық әдіс
* Спецификалық әдіске екпе егу жатады, алдын алу әдісінің ең
негізгісі болып есептеледі. Малдың ағзасына жұқпа агентінің бөлігін
енгізу арқылы ағзаны қорғаныс денелерін (антиденелер) бөліп
шығаруға ықпал етеді, соның нәтижесінде вирустардың көбеюі мен
жасушалардың зақымдалуы төмендей түседі.

* Уақытында жасалаған егудің тиімділігі, спецификалық емес дәрі-
дәрмектерге қарағанда екі есе жоғары, сондай-ақ, кері әсердің
жиілігінің төмендігімен ерекшеленеді.
*Спецификалық емес
әдіс
*Спецификалық емес әдістерге, иммундық жүйенің
қызметін қалыптастыруға арналған дәрі-дәрмектер
мен емшаралар жатады.
*Антигеннің қасиеттерін бейспецификалық әсер
етумен үдететін заттар тобы бар. Олар адьюванттар, және
иммундымодуляторлар деп аталады.
*Адъюванттар
(лат. adjuvant – көмекші). Адъювант ретінде минералдық
сорбенттер, полимерлі заттар, күрделі химиялық қосындылар ( ЛПС,
мурамилпептид); бактериялар мен оның компопенттірі ( мысалы
Фрейнд адъювантына қосатын БЦЖ -ның сорындысы); қабыну
тудыратын заттар ( сапонин, скипидар) қолданылады. Жоғарыда
айтылғанға сәйкес адъюванттардың барлық түрі организмге бөгде
заттар болып келіп, әртүрлі тектен және құрамнан тұрады, ал
ұқсастығына қарай –олардың барлық түрі антигенің иммуногендігін
күшейтеді. Адъюванттардың әсер ету механизімі өте күрделі. Олар
антигенге де ағзаға да әсерін тигізеді. Антигенің молекуласын
ұлғайтып, ерітілетін антигендерді корпускулярлыққа айландырады.
* Иммундымодуляторлар
Иммундық жүйенің ісіне әртүрлі факторлар мен заттар әсер етуі
мүмкін: олармен организм күнделікті кездесіп отырады (әләуметтік,
экологиялық, кәсіпкерлік), немесе иммундық статус бұзылуымен
байланысты ауру мен патологияларды (біріншілік немесе екіншілік
иммундытапшылық) арнайы емдеу, не алдын алу үшін қолданғанда
байқалады
*Вакцина (лат. vacca — сиыр, vaccіnus
—
сиырдікі) — микроорганизмдерден(бакт
ерия, вирус, т.б.)
алынып, адам мен жануарлар организм
іне жұқпалы аурулардан алдын ала
сақтану және
олардың иммундық қасиетін арттыру
үшін егілетін препараттар.
*Вакцина түрлері
*Өлі микроорганизмдерден жасалған
*арқылы жасайды. . Ол антигендік құрамынан патогендік касиетің алып тастап,
микробты клетканы өмір сүру қаблетінен айыру. Осы вакцинаны дайындағанда
микроорганизмдерді инактивацилайды. Вакцинаның әсерін күшейту үшін
адъюванттарды қосады.
*2.Тірі вакциналар аттенуацияланған
*Аттенуацияланған вакциналарды қоздырғыштарды организмнен тыс жерде
ұзақ уақыт дақылдандыру арқылы жасайды. Мысалы, БЦЖ , сары қызба
вирусы, ж.т.б. Тірі вакциналардың артықшылығы – қоздырғыштардың тіндерге
қарай миграциялауға, көбеюге каблеті болады және иммундық жауап күшееді.
Жергелекті иммунитет тек қоздырғыштар көбейген тінде дамиды. Бур
вакциналар аурудың субклиникалық түрін және эффективті қорғануды
шакырады.
*3. Поливалентті вакциналар
*Бірнеше қоздырғыштардың иммунизирлеуші компонентерінен тұрады.
Мысалы, АКДС -–көк жөтел, күл және сіреспеге қарсыполивалентті вакцина.
Анатоксин дегеніміз – формалинмен инактивацияланған бірақ антигенділігін
сақтап қалған токсиндер. Олар иммунизациядан кейін токсиндерді
бейтараптады және токсидердің фагоцитозың активтейтің антиденелердін
синтезің шақырады.
.
*4. Жасанды вакциналар
Вакцина жасау үшін синтетикалық пептидтерді колдану. Вирустардың және
бактериялардың эпитоптарына сәйкес келетін пептидтік фрагменттерді синтездейді.
Иммуногендікті жоғарлату үшін пептидтерді Т-тәуелді антигендердің
тасымалдаушысымен коньюгациялайды.
*5.Вакциналарды молекуклалы клондау әдісімен алу (рекомбинантты вакциналар)

Рекомбинантты вакциналар технологиясы белокты молекуланы немесе оның фрагментің
қадағалайтын гендерді алуға, оларды керекті векторға нгізуге және сәйкес клеткаларда
эксперессиялуға мүмкіндік береді.
*6. Антиидиотиптік вакциналар
Сонғы кезде вакциналарды дайындау үшін кез келген вирусты материалды колданға
болмайды деген пікірлер айтылды. Антиидиотиптік вакциналарды дайындау үшін
антигенннің кеністіктегі құрылысын иммитациялайтын антиидиотиптік АД колданады.
Олар антигенд” детерминанттың “ішкі” образы деп атайды. В-гепатиті вирусының
антигенінң біркатар эпитоптарына арналған моноклонды антиидиотиптік АД
жиынтығының негізінде В-гепатитіне қарсы вакцина дайындалған.
*
7. Генетакалық вакциналар
Генетикалық вакциналар (ДНК-вакциналар) Өздігінен жұқпаны шакыралмайтын
бактериалды плазмидтер болады. Вакцина жасау үшін плазмидтерге патогеннің бір
немесе бірнеше антигенді белоктарға арнайлығы бар гендерді енгізеді. Плазмидтер
клетка ядросына еніп, нәтижесінде бул гендердін кошірмесі матрицасында антигенді
белоктардың синтезі жүреді. Олар немесе клеткадан шығады немесе МНС-1 класс
молекулаларымен иммуногенді комплекс түзіп клетка бетіне шығады. Плазмидалардың
бір бөлігі антиген таныстырушы клеткаларга түседі, процессингке ұшырайды, МНС I
немесе II класс АГ-мен иммуногенді комплекс түзеді. Осындай түрде Т-лимфоциттерге
ұсынады және ары ғарай Тх1 және Тх2 клеткаларына дифференцияланып иммунды
жауаптың клеткалық және гуморалды реакцияларын калыптастырады.
Вакцина дайындау
принциптері
* Вакцина
Вакцина алуының
алуының барлық
барлық сатыларында
сатыларында стерильдігі
стерильдігі мұқият
мұқият сақталуы
сақталуы
тиісті.
тиісті. Басқа
Басқа микрофлорамен
микрофлорамен ластануы
ластануы сырттай
сырттай (ауа,
(ауа, қондырғылар,
қондырғылар,
қызметкерлер)
қызметкерлер) және
және іштей
іштей дамуына
дамуына (вакциналық
(вакциналық штамды
штамды
дақылдандыруына
дақылдандыруына арналған
арналған қоректік
қоректік орталарды
орталарды дайындауына
дайындауына
стандартты
стандартты субстрат
субстрат қолдану;
қолдану; вирустарды
вирустарды дақылдандыруына
дақылдандыруына қажетті
қажетті
мамандырылған
мамандырылған шаруашылықтарда
шаруашылықтарда бапталатын
бапталатын дені
дені сау
сау жануарлар
жануарлар
мен
мен құстардан
құстардан алынған
алынған жануарлар
жануарлар текті
текті тіндер
тіндер мен
мен клеткаларды,
клеткаларды,
тауық
тауық эмбрионың
эмбрионың қолдану)
қолдану) тосқауыл
тосқауыл қойылады.
қойылады.
Вирустық вакцинаны
дайындау
*
Вирустың вакциналық штамдары тіндер клеткалар дақылында немесе
тауық эмбрионында жинақталынады. Вирусты дақылдандыру үшін ең
алдымен тіндік клеткалар дақылы (біріншілік-трипсинизацияланған
немесе ауыспалы) немесе тауық эмбрионы (7-9-11 тәуліктік)
дайындалып алынады. Асептикалық жағдайда клетка дақылы немесе
тауық эмбрионын вируспен жұқтырады. Вирус репродуцирленеді,
клетка дақылында немесе тауық эмбрионында жинақталынады. Кейін
оны бөліп алады, тазартады, стандарттайды, лиофилизация жасайды,
ампулаға құйып бекітеді (тірі немесе инактивацияланған толық
вирионды вакциналарда). Тірі вакциналық штамдарды in vitro-да
клеткадақылында пассаж жасап аттенуирлейді, әлсіретед
* Вирустарды
Вирустарды әлсіретудің
әлсіретудің
дәстүрлі
дәстүрлі әдістерінің
әдістерінің бірі
бірі -- in
in
vitro-дажануар
vitro-дажануар клеткаларында
клеткаларында
дақылдандыру.
дақылдандыру. Алдымен
Алдымен
патогенді
патогенді вирусты
вирусты адам
адам
организмінің
организмінің жұқтырған
жұқтырған
клеткаларынан
клеткаларынан бөліп
бөліп алады.
алады. Әрі
Әрі
қарай
қарай жануар
жануар текті
текті клетка
клетка
дақылында
дақылында вирусты
вирусты пассаж
пассаж
жасайды,
жасайды, аттенуация
аттенуация жасап,
жасап,
вирустың
вирустың «жұқпалылығын»
«жұқпалылығын»
әлсірету.
әлсірету. Кейбір ауруларда,
Кейбір ауруларда,
мысалы
мысалы қызамықта,
қызамықта, вакциналық
вакциналық
штамм
штамм алу
алу үшін
үшін осындай
осындай
дайындық
дайындық жеткілікті.
жеткілікті.

* Суббірліктік
Суббірліктік вакциналар
вакциналар алу
алу үшін
үшін
вирус
вирус бөлшектерінен
бөлшектерінен беткейлік
беткейлік
немесе
немесе нуклеопротеидті
нуклеопротеидті
антигендерін
антигендерін бөліп
бөліп алады
алады (олар
(олар
аса
аса иммуногенді
иммуногенді және
және
спецификалы). Бөлінген
спецификалы). Бөлінген
субстанцияны
субстанцияны тазартады,
тазартады,
тұрақтандырады,
тұрақтандырады, қосымша
қосымша
компоненттер
компоненттер қосады
қосады
(адъюванттар,
(адъюванттар, сорбенттер,
сорбенттер,
иммуномодуляторлар
иммуномодуляторлар және
және т.б.).
т.б.).
*
*Құтырық
Құтырық ауруы
ауруы
*
*-бұл
-бұл орталық
орталық нерв
нерв жүйесінің
жүйесінің ауыр
ауыр зақымдалуымен
зақымдалуымен өтетін
өтетін және
және өлім-
өлім-
жітіммен
жітіммен аяқталатын
аяқталатын
*
*ауру.
ауру. Құтырмамен
Құтырмамен ит,ит, мысық,
мысық, сиыр,
сиыр, жылқы,
жылқы, түйе,
түйе, қой-ешкі,
қой-ешкі,
кеміргіштер,
кеміргіштер, жабайы жыртқыш аңдар-қасқыр,түлкі т.б.
жабайы жыртқыш аңдар-қасқыр,түлкі т.б. және
және адам
адам
ауырады.
ауырады.
*
* Аурудың
Аурудың көзі-сілекейімен
көзі-сілекейімен құтырманың
құтырманың вирусын
вирусын шығаратын
шығаратын
және
және оны
оны тістегендегі
тістегендегі жара
жара арқылы
арқылы беретін
беретін жануар.
жануар. Сілекей
Сілекей ауру
ауру
белгілері пайда болмай тұрып,ауру жұққан
белгілері пайда болмай тұрып,ауру жұққан соң соң
*
*8-10
8-10 тәуліктерде
тәуліктерде жұқпалы
жұқпалы бола
бола бастайды.Теріге
бастайды.Теріге немесе
немесе кілегейлі
кілегейлі
қабыққа
қабыққа сілекей
сілекей жұққанда
жұққанда құтырма
құтырма вирусы
вирусы жұғады.
жұғады. Құтырма
Құтырма вирусын
вирусын
жұқтырған кезден бастап аурудың алғашқы белгілері пайда
жұқтырған кезден бастап аурудың алғашқы белгілері пайда болғанға болғанға
дейін
дейін бірнеше
бірнеше тәуліктен
тәуліктен бірнеше
бірнеше айға
айға (бір
(бір жылға
жылға дейін
дейін )) созылуы
созылуы
мүмкін.
мүмкін.
*Құтырық ауруларын
алдын алу
* Құтырмның алдын алу үшін адамдарды немесе жануарларды тістеген ит,мысық
және басқа жануарлар оқшауланып , ветеринариялық қадағалау үшін жақын
маңдағы ветеринариялық емдеу клиникасына жеткізілуі тиіс. Жоспарлы түрде
жабайы иесіз ит ,мысықтарды аулау құтырманың алдын алудың бірден бір жолы
болып табылады.
* Ветеринариялық-санитариялық талаптарға сай құтырмамен ауырған
жануар міндетті түрде жойылуға жатады.
* Қазіргі кезде құтырықтың шығу қаупі бар елді мекендердегі барлық
жануарларға
* вакцина егіледі. Әсіресе аймақтағы барлық ит пен мысық құтырыққа қарсы
вакцинамен
* иммундалуға тиіс. Вакцинамен иммундалған жануардың денесінде иммунитет
бір жылға дейін сақталады.
*Аусыл Ауруы
*
*Аусыл жылқ
Аусыл -- жыл қыдан басқ
ыдан бас қаа ттүліктің
үлікті барлығ
ң барлы ғында кездесетін қ
ында кездесетін қатерлі індет ттү
атерлі індет үрі.
рі. Ол туралы кк ө
Ол туралы өне
не жазба
жазба
деректерде
деректерде (« («Қ орқ
Қор қыт
ыт Ата»
Ата» кітабында)
кітабында) айтылады.
айтылады. Аусыл болғ
Аусыл бол ған малды ң
ан малды ң кк ө
өзі
зі жасаурап,
жасаурап, аузынан
аузынан сілекей
сілекей
аағ ады, ккү
ғады, үлдіреуіктер
лдіреуіктер шышығ ғып, жұқ
ып, ж ұқаа терілі
терілі жерге дейін ө
жерге дейін өршіп,
ршіп, тутасып, ірі ң
тутасып, ірі ңді су ғ
ді су ғаа айналады,
айналады, от
от пен
пен
судан қ алады. Екі- ү ш к үннен кейін к үлдіреген тілін салбыратып, сілекейін то қтаусыз
судан қалады. Екі- үш күннен кейін күлдіреген тілін салбыратып, сілекейін то қтаусыз ш ұбырта ш ұбырта
бастайды, ккү
бастайды, йістен қ
үйістен қалады.
алады.

*
*Аусылды емдеудің
Аусылды емдеуді дә
ңд стү
әст үрлі шаралары ккө
рлі шаралары өп:
п: оны асқ
оны ас ындырмас ү
қындырмас шін ттұ
үшін ұзды, сорлы кк ө
зды, сорлы өлдерге
лдерге
шомылдырады, ккү
шомылдырады, үлдіреген
лдіреген б бөөрткен жарағ
рткен жара сортаң
ғаа сорта балшы қ
ң балшы қ тартады, ысты қ
тартады, ысты ққ арамай құ
қарамай құяды
яды немесе
немесе
қ уырғ
қуыр ан қ
ған ара ттұ
қара ұззғ
ғаа қ ара ккү
қара үйе,
йе, тотияйын, арша ккө
тотияйын, арша мірінің
өміріні ңұ нтағ
ұнта ғын
ын араласты-
араласты- рып аузын қ
рып аузын ан аа ққ
қан ққанша
анша
ү
үйкелеп
йкелеп ысады.
ысады. АлАл ооңңттүстіктегі қ
үстіктегі азақ
қаза қтар тілдің
тар тілді астындағ
ң астында ы ккө
ғы өкк тамыр
тамыр мен та ң
мен та ңдайды
дайды жуан
жуан бізбен
бізбен
шабақтап қанататын болған. Аяғына шыққан аусыл жарасына «қотыр майын» (карбол қыш қ
шаба қ тап қанататын бол ғ ан. Ая ғ ына шы ққ ан аусыл жарасына « қ отыр майын» (карбол қыш қылын
ылын
қ азақ
қаза арасындағ
қ арасында ғыы атауы)
атауы) жа жағғады. Аусылдың
ады. Аусылды ң ттү йеде ««қ
үйеде қаағ
ғын»
ын» жжә әне «тең
не «те ңге» деген ттү
ге» деген үрі
рі бар. «Те ң
бар. «Те ңге»
ге»
тиген малды ң тілінде д өң гелек, қызыл жаралар пайда болып, ж ұ т қынша ққ а
тиген малдың тілінде дөңгелек, қызыл жаралар пайда болып, ж ұтқынша ққа қарай шабады. Ондайдақ арай шабады. Ондайда
мал аузын ттұ
мал аузын араласқ
ұзз аралас қан
ан шайырмен
шайырмен (орыс.
(орыс. деготь) ысқ
деготь) ыс қылап, сиырды ң
ылап, сиырды шикі сс ү
ң шикі үтін
тін тамызады.
тамызады.
*Аусыл ауруын алдын
бұл аурудан сау емес мемлекеттерден
алу
*Біздің елде аусылға қарсы күрес шараларын шекаралас
ауру мал әкелуге
жол бермеуге бағытталған.Аусылдың мүмкін болатын
қорламалары есепке алынып , одан ауруды үй
жануарларына жұқтырмау шаралары қарастырылады.
*Аусыл байқалған сәтте сау емес шаруашылыққа немесе
елді мекенге карантин енгізіліп ,қатер төнген тереторины
анықтайды.Ауданның ,облыстың шаруашылық
әрекеттеріне шектеу қойылыды
Аусыл ауруларының
диагностикасы
*Балау. Алдын ала балаудын әдістері:— аусылдың эпизоотологиясының
ерекшелігі қоздырушының биологиялық қасиеттеріне байланысты. Бұл ауру
өте жұқпалы контагиозды /жұғымтал/ түрде өтеді, ал инкубациялық кезеңі
қысқа болады, індеттің экологиясы вирустың мал организмінде ұзақ уақыт
болуымен байланысты. Сөйтіп, қоздырушының табиғатта, сыртқы ортада
сақталатының оның экологиялық нишалары бар екенін және бұл вирустың
типтерінің, тип тармақтарының көптігін ескерген жөн. Аусыл вирусының ең
кең таралған А. О, С түрлері, ал SАТ1, SАТ2, SАТ3 түрлері тек Африка
мемлекеттерінде кездеседі.
*2.Клиникалық — аусылда анық клиникалық белгілер пайда болады: ауыз, тіл
кілегейлі қабықтарында афталаркүлдіреуіктер (везикулалар) пайда болады.
12-36 сағаттан кейін афталар жарылып, орындарында қызыл эррозия
қалады. Сонымен қатар афталар тұмсықта, жұлықта, желінде, тұяқ арасында
байқалады. Ауру малда дене ыстығы көтеріледі, аузынан сілекей ағады,
ақсайды, пульсі, тыныс алуы жиілейді.
*3.Патологиялық - анатомиялық өзгерістер. Сірі, кілегейлі қабықтарда
қанның құйылғаны, тіл, ұрт, өңеш, мес қарын, жүрек етінде афталардың
пайда болғаны байқалады.
*Зертааналық. Патологиялық материалды афталардың құрамынан, іргесінен,
өңештің, жұтқыншақтың кілегейлі қабықтарынан қырындыны алады.
*Вирустың
серологиялық
идентификацияс
*КБР- белгілі, арнамалы (аусыл вирусына
қарсы алынған) қан сарысуы көмегімен
ы
вирустың типін және тип тармағын
анықтайды; ДПР, БР, ИФТ. ККИЭФ да
қолдануға болады.
*Ретроспективтік балау. Ауырған, немесе
ауырып жазылған малдың қан сарысуында
ДПР, КБР т.б. реакцияларда пайда болған
антиденелерді анықтайды.
*Шмалленберг
*Шмалленберг ауруы – бұрын белгісіз болып келген
ауруы
вирус жұқтыратын ауру. 2011 жылы Шмалленберг
(Германия) қаласында үш сауын сиырдан бұрын
зерттелмеген сырқат симптомдары анықталған.
Германияның солтүстік батысында және
Нидерландияның солтүстік шығысында сауын
сиырының 20-70% осы ауру анықталған. Олардың
сауылған сүт (50% жоғары) төмендеген, іштері
өткен, жем жеуден бас тартты, ыстығы көтерілген
(40°С жоғары), түсік тастаған.
* Блютанг немесе инфекциялы катаральдi қызба
немесе көк тіл-вирусты трансмиссивтi ауру ас
қазан жүйесi мен дем алу жүйелерiн
қабындырып кейбір жерлердiң кiлегей
қабаттарын өлi етке айландырады,
пододерматитке, бұлшық еттердi дегенеративтi
өзгерiстерге ұшыратады. Қоздырғышы
рибонуклеинқышқылы (РНК) вирус, көлемi 100
нм аралығында, сыртқы ортада төзiмдi. Вирус
трипсинге, қышқыл РН-қа, 3% күйдiргiш
натриге, 70% этил спиртiне сезiмтал келедi, ал
эфирге, хлороформға, дезоксихолатқа төзiмдi.

*Блютанг ауруы
* Басқа
Басқа аурудан
аурудан сау
сау мемлекеттерден
мемлекеттерден алынатын
алынатын
қой,
қой, ешкiлердi
ешкiлердi 30
30 күндiк
күндiк карантинге
карантинге қояды.
қояды. Осы
Осы
кезде
кезде қандарын
қандарын комплемент
комплемент байлау
байлау
реакциясына
реакциясына (РСК)
(РСК) тексередi.
тексередi. Қой
Қой мен
мен ешкiлердi
ешкiлердi
қыс
қыс кезiнде
кезiнде алады.
алады. Малдарды
Малдарды әкелгеннен
әкелгеннен кейiн
кейiн
тағы
тағы 30
30 күндiк
күндiк карантинге
карантинге қояды
қояды шыбын-
шыбын-
шiркейлер
шiркейлер жоқ
жоқ жерге.
жерге. Қойларды
Қойларды тағы
тағы РСК-ға
РСК-ға
тексередi.
тексередi. Тексерген
Тексерген қанмен
қанмен басқа
басқа қойларды
қойларды
егедi,
егедi, тышқан
тышқан балаларын
балаларын және
және 88 күндiк
күндiк тауық
тауық
эмбриондарын.
эмбриондарын. Биопроболарды
Биопроболарды апта
апта сайын
сайын
қайталайды
қайталайды 4 4 апта
апта бойы.
бойы. Қанмен
Қанмен еккенде
еккенде 55
қойдыкiн
қойдыкiн қосып
қосып еккен
еккен сайын
сайын 2
2 қойдан
қойдан егедi
егедi

*Блютанг ауруын
алдын алу
*Қолданылған
әдебиеттер:
*О.Д.Дайырбеков, Б.Е.Алтынбеков,
Б.К.Торғауытов, У.И.Кенесариев,
Т.С.Хайдарова. Аурудың алдын алу
және сақтандыру бойынша орысша-
қазақша терминологиялық сөздік.
Шымкент. “Ғасыр-Ш”, 2005 жыл
*Т .Сайдуллин Індеттану және
жануарлардың жұқпалы арулары
*Мырзабекова Ш.Б, Ветеринариялық
вирусология Оқулық 2004 -368б.
*Назарларыңызға
рахмет

Ұқсас жұмыстар

Аурудың белгілері

Вирустық аурулардың спецификалық алдын алу жайлы ақпарат

Вирустық аурулардың спецификалық алдын алу. Вакцина дайындау принциптері. Адьюванттар, иммуномодуляторлар. Құтырық, Аусыл, Шмалленберг, Блютанг ауруларының диагностикасы және алдын алу шаралары

Вирустық аурулардың спецификалық алдын алу. Вакцина дайындау принциптері. Вирус

1. Вирустық аурулардың спецификалық алдын алу. Вакцина дайындау принциптері. Адьюванттар, иммуномодуляторлар

Вирустық аурулардың спецификалық алдын алу.Вакцина дайындау принциптері

Жұқпалы аурулардың жіктелуі

Тірі вакциналар

РНҚ вакцинасы репликацияланбайды репликацияланбайтын мРНҚ вакцинасы

Вирустық аурулардың спецификалық алдын алу. Вакцина дайындау принциптері. Адтюванттар, иммуномодуляторлар. 2. Құтырық, Аусыл, Шмалленберг, Блютанг ауруларының диагностикасы және алдын алу шаралары

Пәндер