Кәсіпорынның өндірістік қорлары және амортизациясы

Презентация қосу

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ ҒЫЛЫМ ЖӘНЕ БІЛІМ
МИНИСТРЛІГІ
ШӘКӘРІМ АТЫНДАҒЫ СЕМЕЙ МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ

Слайд
Слайд
Тақырыбы: Кәсіпорынның өндірістік қорлары және
Тақырыбы: Кәсіпорынның өндірістік қорлары және
амортизациясы
амортизациясы
Орындаған: Нұралы Е.Н.
Топ: ТК-223
Тексерген: Нұралина Қ.Т.
КӘСІПОРЫННЫҢ
КӘСІПОРЫННЫҢ БІРҚАЛЫПТЫ
БІРҚАЛЫПТЫ ФУНКЦИОНАЛДЫ
ФУНКЦИОНАЛДЫ ЖҰМЫС ЖҰМЫС
ІСТЕУІ, ЕҢ АЛДЫМЕН, ҚОЛДА БАР КЕРЕКТІ ЕҢБЕК
ІСТЕУІ, ЕҢ АЛДЫМЕН, ҚОЛДА БАР КЕРЕКТІ ЕҢБЕК ҚҰРАЛДАРЫҚҰРАЛДАРЫ
МЕН
МЕН КӨЗДЕРІНІҢ
КӨЗДЕРІНІҢ БОЛУЫМЕН
БОЛУЫМЕН ТЫҒЫЗ
ТЫҒЫЗ БАЙЛАНЫСТЫ.
БАЙЛАНЫСТЫ. ОСЫНДАЙ
ОСЫНДАЙ
ҚҰРАЛДАРДЫҢ КӨЗІ РЕТІНДЕ НЕГІЗГІ ҚОРЛАРДЫ
ҚҰРАЛДАРДЫҢ КӨЗІ РЕТІНДЕ НЕГІЗГІ ҚОРЛАРДЫ ЖАТҚЫЗУҒА ЖАТҚЫЗУҒА
БОЛАДЫ.
БОЛАДЫ. ӨНЕРКӘСІПТІК
ӨНЕРКӘСІПТІК КӘСІПОРЫННЫҢ
КӘСІПОРЫННЫҢ ӨНДІРІСТІК
ӨНДІРІСТІК
ҮРДІСІНІҢ
ҮРДІСІНІҢ ҮЗІЛІССІЗ ЖҮЗЕГЕ АСЫРЫЛУЫ ТЕК ҚАНА
ҮЗІЛІССІЗ ЖҮЗЕГЕ АСЫРЫЛУЫ ТЕК ҚАНА НЕГІЗГІ
НЕГІЗГІ
ҚОРЛАРДЫҢ ІС ЖҮЗІНДЕ ЫҚПАЛЫМЕНЕН
ҚОРЛАРДЫҢ ІС ЖҮЗІНДЕ ЫҚПАЛЫМЕНЕН БОЛАДЫ. БОЛАДЫ.
НЕГІЗГІ
НЕГІЗГІ ҚОРЛАР
ҚОРЛАР –– ӨНДІРІС
ӨНДІРІС ПРОЦЕСІНЕ
ПРОЦЕСІНЕ БІРНЕШЕ
БІРНЕШЕ РЕТ
РЕТ
ҚАТЫСАТЫН, ӨЗІНІҢ БАСТАПҚЫ ҚҰНЫН САҚТАЙ
ҚАТЫСАТЫН, ӨЗІНІҢ БАСТАПҚЫ ҚҰНЫН САҚТАЙ ОТЫРЫП, ОТЫРЫП,
ДАЙЫН
ДАЙЫН ӨНІМГЕ
ӨНІМГЕ БІРТІНДЕП
БІРТІНДЕП АУЫСТЫРАТЫН
АУЫСТЫРАТЫН ӨНДІРІСТІК
ӨНДІРІСТІК
ҚОРЛАРДЫҢ БІР БӨЛІГІ.
ҚОРЛАРДЫҢ БІР БӨЛІГІ.
ЭКОНОМИКАЛЫҚ
ЭКОНОМИКАЛЫҚ ӘДЕБИЕТТЕРДЕ
ӘДЕБИЕТТЕРДЕ НЕГІЗГІ
НЕГІЗГІ ӨНДІРІСТІК
ӨНДІРІСТІК
ҚОРЛАРДЫҢ
ҚОРЛАРДЫҢ АНЫҚТАМАЛАРЫНЫҢ БІРНЕШЕ ТҮРЛЕРІ
АНЫҚТАМАЛАРЫНЫҢ БІРНЕШЕ ТҮРЛЕРІ
КӨРСЕТІЛЕДІ. СОНЫҢ ІШІНДЕ КЕҢІНЕН
КӨРСЕТІЛЕДІ. СОНЫҢ ІШІНДЕ КЕҢІНЕН ТАРАЛҒАН ТАРАЛҒАН
НҰСҚАЛАРЫН
НҰСҚАЛАРЫН ҰСЫНУҒА
ҰСЫНУҒА БОЛАДЫ:
БОЛАДЫ:
КӘСІПОРЫННЫҢ
КӘСІПОРЫННЫҢ НЕГІЗГІӨНДІРІСТІК
НЕГІЗГІ ӨНДІРІСТІК ҚОРЛАРЫ
ҚОРЛАРЫ –– ЕҢБЕК
ЕҢБЕК
ҚҰРАЛДАРЫНЫҢ ҚҰНДЫЛЫҚ БЕЛГІСІ. НЕГІЗГІ
ҚҰРАЛДАРЫНЫҢ ҚҰНДЫЛЫҚ БЕЛГІСІ. НЕГІЗГІ ҚОРЛАРДЫ ҚОРЛАРДЫ
БАСТЫ
БАСТЫБЕЛГІСІ
БЕЛГІСІСЫРТҚЫ
СЫРТҚЫ НЫСАНЫН
НЫСАНЫН ӨЗГЕРТПЕЙДІ
ӨЗГЕРТПЕЙДІЖӘНЕ
ЖӘНЕ ӨНІМГЕ
ӨНІМГЕ
ӨЗІНІҢ ҚҰНЫН БІРТІНДЕП АУЫСТЫРАДЫ:
ӨЗІНІҢ ҚҰНЫН БІРТІНДЕП АУЫСТЫРАДЫ: ӨНДІРІСТІКӨНДІРІСТІК
ЦИКЛДАРДЫҢ
ЦИКЛДАРДЫҢ ҚАТАРЫНЫҢ
ҚАТАРЫНЫҢ ӨТУІМЕН
ӨТУІМЕН НЕМЕСЕ
НЕМЕСЕ БӨЛІКТЕРМЕН,
БӨЛІКТЕРМЕН,
ТОЗУ МӨЛШЕРІНЕ ҚАРАЙ АУЫСТЫРАДЫ.
ТОЗУ МӨЛШЕРІНЕ ҚАРАЙ АУЫСТЫРАДЫ.
КӘСІПОРЫННЫҢ
КӘСІПОРЫННЫҢ НЕГІЗГІНЕГІЗГІ ӨНДІРІСТІК
ӨНДІРІСТІК ҚОРЛАРЫ
ҚОРЛАРЫ –– БҰЛ
БҰЛ ЕҢБЕК
ЕҢБЕК
ҚҰРАЛДАРЫ БОЛЫП ТАБЫЛАДЫ, ОЛАР КӨПТЕГЕН
ҚҰРАЛДАРЫ БОЛЫП ТАБЫЛАДЫ, ОЛАР КӨПТЕГЕН ӨНДІРІСТІК ӨНДІРІСТІК
ЦИКЛДАРДА
ЦИКЛДАРДА ҚАТЫСАДЫ,
ҚАТЫСАДЫ, ӨЗДЕРІНІҢ
ӨЗДЕРІНІҢ НАТУРАЛДЫ
НАТУРАЛДЫ НЫСАНЫН
НЫСАНЫН
САҚТАЙ ОТЫРЫП, ТОЗУ КӨЛЕМІНЕ ҚАРАЙ ДАЙЫН
САҚТАЙ ОТЫРЫП, ТОЗУ КӨЛЕМІНЕ ҚАРАЙ ДАЙЫН ӨНІМГЕ ӨНІМГЕ
ҚҰНЫН
ҚҰНЫН БІРТІНДЕП
БІРТІНДЕП АУЫСТЫРАДЫ.
АУЫСТЫРАДЫ.
НЕГІЗГІҚ
НЕГІЗГІ ОРЛАР––ЕЕҢ
ҚОРЛАР БЕКҚҰ
ҢБЕК РАЛДАРЫНЫҢ
ҚҰРАЛДАРЫНЫ ҢҚҰ НДЫЛЫҚ
ҚҰНДЫЛЫ ҚСИПАТЫ
СИПАТЫБОЛЫП
БОЛЫП
ТАБЫЛАДЫ.
ТАБЫЛАДЫ. НЕГІЗГІНЕГІЗГІ ҚҰ РАЛДАРДЫҢ
ҚҰРАЛДАРДЫ Ң БАСТЫ
БАСТЫ БЕЛГІСІ ОНЫҢ
БЕЛГІСІ ОНЫ ҢӨ ӨЗЗ ҚҰ
ҚҰНЫН
НЫН
ДАЙЫН ӨНІМГЕ БІРТІНДЕП К Ө ШІРУ, Я ҒНИ Ө
ДАЙЫН ӨНІМГЕ БІРТІНДЕП КӨШІРУ, ЯҒНИ ӨНДІРІСТІК ЦИКЛДАРДЫҢ НДІРІСТІК ЦИКЛДАРДЫ Ң
Қ АТАРЛЫААҒҒЫМЫ
ҚАТАРЛЫ ЫМЫМЕН ТОЗУККӨ
МЕНТОЗУ ӨЛЕМІНЕ
ЛЕМІНЕ БАЙЛАНЫСТЫ.
БАЙЛАНЫСТЫ.
НЕГІЗГІ Қ Ә Ң Ө
НЕГІЗГІ ҚОРЛАР – КӘСІПОРЫННЫҢ ӨНДІРІСТІКМАТЕРИАЛДЫ
ОРЛАР – К СІПОРЫННЫ НДІРІСТІК МАТЕРИАЛДЫҚ Қ--
ТЕХНИКАЛЫҚ
ТЕХНИКАЛЫ ҚБАЗАСЫ
БАЗАСЫ БОЛЫПБОЛЫП ТАБЫЛАДЫ.
ТАБЫЛАДЫ. ОЛАРДЫ ОЛАРДЫҢ Ң ККӨ
ӨЛЕМІ
ЛЕМІ
ККӘ СІПОРЫННЫ Ң Ө НДІРІСТІК Қ УАТЫ МЕН
ӘСІПОРЫННЫҢ ӨНДІРІСТІК ҚУАТЫ МЕН ЕҢБЕКТІК ТЕХНИКАМЕН Е Ң БЕКТІК ТЕХНИКАМЕН
ҚҚАРУЛАНУ
АРУЛАНУ ДЕ ДЕҢҢГЕЙІНЕ
ГЕЙІНЕ БАЙЛАНЫСТЫ
БАЙЛАНЫСТЫБОЛАДЫ. БОЛАДЫ.
ӨӨНДІРІСТІК ҮДЕРІСКЕ ҚАТЫСУ ДӘРЕЖЕСІНЕ,Қ
НДІРІСТІК Ү ДЕРІСКЕ Қ АТЫСУ Д ӘРЕЖЕСІНЕ, ҚОЛДАНЫЛЫП
ОЛДАНЫЛЫПЖ ЖҮҮРГЕН
РГЕН
ТОПТАСТЫРУЫНА Қ АРАЙ НЕГІЗГІ Қ ОРЛАРДЫ
ТОПТАСТЫРУЫНА ҚАРАЙ НЕГІЗГІ ҚОРЛАРДЫҢ ҚҰРАМЫНА ӨНДІРІСТІК Ң ҚҰ РАМЫНА ӨНДІРІСТІК
ЖЖӘ НЕӨ
ӘНЕ ӨНДІРІСТІК
НДІРІСТІК ЕМЕСЕМЕСОБЪЕКТІЛЕР
ОБЪЕКТІЛЕРКІРЕДІ.КІРЕДІ.
ӨӨНДІРІСТІК БАҒЫТТАҒЫ НЕГІЗГІ ҚОРЛАРҒҒА:
НДІРІСТІК БА Ғ ЫТТА ҒЫ НЕГІЗГІ Қ ОРЛАР А:
−− Ө НЕРКӘ
ӨНЕРК ӘСІП,
СІП,
−− ҚҰ
ҚҰРЫЛЫС,
РЫЛЫС,
−− АУЫЛ ШАРУАШЫЛЫҒҒЫ,
АУЫЛ ШАРУАШЫЛЫ Ы,
−− АВТОМОБИЛЬ
АВТОМОБИЛЬ КӨЛІГІ,К Ө ЛІГІ,
−− БАЙЛАНЫС,
БАЙЛАНЫС,
−− САУДА,
САУДА,
−− ҒҒИМАРАТТАР,
ИМАРАТТАР,
−− ҚҰ
ҚҰРЫЛЫСТАР,
РЫЛЫСТАР,
−− МАШИНАЛАР,
МАШИНАЛАР,
ЖАБДЫҚ
−− ЖАБДЫ ҚТАР
ТАР МЕН БАСҚ
МЕН БАС ДАЕЕҢ
ҚАА ДА ҢБЕКБЕКҚҰ ҚҰРАЛДАРЫ
РАЛДАРЫЖАТАДЫ.
ЖАТАДЫ.
ОЛАР Ө НДІРІС ПРОЦЕСІНЕ ҰЗА Қ УА
ОЛАР ӨНДІРІС ПРОЦЕСІНЕ ҰЗАҚ УАҚЫТ ҚАТЫСАДЫ. Қ ЫТ Қ АТЫСАДЫ.
ӨӨНДІРІСТІК
НДІРІСТІКЕМЕС ЕМЕСҚ ОРЛАРҒҒА:
ҚОРЛАР А:
−− ТТҰҰРРҒҒЫН-
ЫН-ҮҮЙ,
Й,
КОММУНАЛДЫҚ
−− КОММУНАЛДЫ ШАРУАШЫЛЫҚ
ҚШАРУАШЫЛЫ Қ, ,
ДЕНСАУЛЫҚ
−− ДЕНСАУЛЫ САҚ
ҚСА ҚТАУ,
ТАУ,
−− БІЛІМ БЕРУ,
БІЛІМ БЕРУ,
−− ММӘ ӘДЕНИЕТ,
ДЕНИЕТ,
−− СПОРТ САЛАЛАРЫНА ББӨ
СПОРТ САЛАЛАРЫНА ӨЛІНЕДІ.
ЛІНЕДІ.
Олар өөндірістік
Олар ндірістікпроцеске тікелей ққатыспайды,
процеске тікелей атыспайды, бірабіраққ олар
олар
жжұұмысшы к үшін ұ дайы ө ндіруге қ ажетті жа ғ
мысшы күшін ұдайы өндіруге қажетті жағдай жасай отырып, дай жасай отырып,
оныңңннәәтижесіне
оны жанама әәсер
тижесінежанама серетеді[6,
етеді[6,43б].
43б].
ӨӨндіріс процесінеққатысу
ндіріспроцесіне атысуддәәрежесінде негізгіққорлар
режесінденегізгі активтікжжәәне
орларактивтік не
пассивтік болыпббөөлінеді.
пассивтікболып лінеді.
Актив бөлігі (машиналар,құ
Актив б ө лігі (машиналар, рал-жабдыққтар)
құрал-жабды тікелейөөндіріске,
тар)тікелей ндіріске,
өөнімні ң қ ж ұмыс) м ө
німнің (қызмет, жұмыс) мөлшері мен сапасына ықпал етеді.
( ызмет, лшері мен сапасына ы қпал етеді.
Пассив б ө лігі негізгі қ орды ң ғимарат, құ рылыс
Пассив бөлігі негізгі қордың ғимарат, құрылыс және өндірістік ж әне ө ндірістік
процескеққажетті
процеске ажеттіжажаққтарын
тарынқұ құрап,
рап,жажағғдай
дай жасайды[7,
жасайды[7,25б].
25б].
Негізгі қ алдына қ ой ған ма қ саты мен ат қ
Негізгі қорлар алдына қойған мақсаты мен атқаратын қызметіне
орлар аратын қ ызметіне
ққарай мына топтардан
арай мына топтардан тұрады: т ұрады:
−− ҮҮйлер;
йлер;
−− ҒҒимараттар;
имараттар;
−− ӨӨткізбелік
ткізбеліктетіктер;
тетіктер;
−− ККүүш машиналары;
ш машиналары;
−− Ж ұ
Жұмысмашиналары
мыс машиналарымен жабдыққтар;
менжабды тар;
Есептеуіш техникалары және олардыңңба
−− Есептеуіш техникалары ж әне оларды бағғдарламалы
дарламалыққ
құ
құралдары;
ралдары;
Тасымалдауқұ
−− Тасымалдау құралдары;
ралдары;
−− Құ
Құрал-саймандармен
рал-саймандар жабдыққтар;
менжабды тар;
−− ӨӨндірістік және шаруашылыққұ
ндірістік ж әне шаруашылы қ рал-жабдыққтары;
құрал-жабды тары;
−− Ө нім ж ә не жұ мыс
Өнім және жұмыс малдары; малдары;
−− ККөөпжылды
пжылдыққөөсімдіктер
сімдіктерменменккөөшеттер;
шеттер;
−− ККәәсіпорындарды
сіпорындардыңң, ,мекемелерді
мекемелердіңңменшігіндегі
меншігіндегіжержертелімдері
телімдері
жжәәне бас қ а да негізгі қорлар деп б
не басқа да негізгі қорлар деп бөлінеді. өлінеді.
Меншіктік қатынасына қарай қорлар өзіндік
және уақытша жалға алынған болып бөлінеді.
Өзіндік қорлар кәсіпорынның меншігіндегі
қорлары болып табылады, ал жалға алынған
қорлар басқа кәсіпорындардың меншігіндегі
қорлар болып есептелінеді және нақты
кәсіпорын келісімшартқа сәйкес пайдаланады[9,
4б].
Кәсіпорын негізгі өндірістік қорлар бойынша
шаруашылық айналымын жүргізу үшін мынадай
сатылардан тұрады:
− Негізгі қордың тозуы;
− Амортизация;
− Негізгі қорды толық қалпына келтіру үшін
жинақталған қаражаттар;
− Капитал салымдарын жүзеге асыру
жолдары.
Кәсіпорынның және басқа да әр түрлі
салалардың негізгі қор құрылымы мынадай
факторлармен анықталады:
Амортизация – негізгі қорлардың құнын олардың
көмегімен өндірілетін тауарлар мен көрсетілетін
қызметтер есебінен біртіндеп толтыру. Негізгі қорлар
өндірістік процесте:
− Натуралды;
− Ақшалай нысанда зерделенеді.
Натуралды нысандағы құралдардың есебі:
− Негізгі қорлардың техникалық құрамын;
− Кәсіпорынның өндірістік қуаттылығын;
− Құрал-жабдықтарды пайдалану дәрежесін;
− Басқа да мақсаттарды анықтау үшін қажеттілік.
Негізгі қордың ақшалай нысандағы есебі:
− Негізгі қордың жалпы мөлшерін, динамикасын,
құрылымын;
− Амортизациялық аударымдардың есебін;
− Дайын өнімді тасымалдау құнын;
− Капитал салымдарының және инвестицияның
экономикалық тиімділігін анықтайтын қажеттілік.
Амортизация негізгі ққорларды
Амортизация ––негізгі орлардың ңқұқұнын
нынсол арққылы
солар ылыөөндірілетін
ндірілетін
өөнімдер
німдер менменққызметтерге бірте-біртеккөөшіру:
ызметтергебірте-бірте шіру:ааққшаша
ққаражаттарын
аражаттарын мақсатты шоғырландыру және тозғған
ма қ сатты шо ғырландыру ж әне тоз аннегізгі
негізгі
ққорларды ң орнын толтыру, пайдалану процесінде
орлардың орнын толтыру, пайдалану процесінде олар тозады, олар тозады,
өөзіні
зініңң ттұұтыну
тыну құ құнын
нын жо жоғғалтады.
алтады.
Нарыққты
Нары тыққ ққатынастар
атынастаржа жағғдайында амортизациялыққ
дайындаамортизациялы
аударымның
аударымны ңммөөлшері
лшеріккәәсіпорынны
сіпорынның ңэкономикасына
экономикасынаелеулі елеулі
ққосылысын
осылысын білдіреді. Бірінші жағына, амортизациялыққ
білдіреді. Бірінші жа ғ ына, амортизациялы
аударымның
аударымны ңтым
тымжо жоғғары
арыде дең гейіөөндіріс
ңгейі ндірісшы шығғындарыны
ындарының ң
ммөөлшерін
лшерін көбейтеді, осыған орай өнімнің бәсекеге жарамдылығғыы
к өбейтеді, осы ған орай өнімні ң б әсекеге жарамдылы
ттөөмендейді,
мендейді, алатын пайдасының
алатын пайдасыны ңммөөлшері
лшеріде деазаяды.
азаяды.СолСолсебепті
себепті
ккәәсіпорынны
сіпорынның экономикалыққдамуыны
ң экономикалы дамуының ң ауауққымды
ымды де деңңгейі
гейі
ққыс қ арады.
ысқарады.
Екінші
Екінші жажағғынан, амортизациялыққаударымны
ынан, амортизациялы аударымның ң кемітілген
кемітілген
үүлесі
лесі негізгі қорды сатып алуға құралған қаржының
негізгі қорды сатып алу ғ а құ рал ған қ аржыны ң айналым
айналым
мерзімін ұұзартады,
мерзімін зартады,ал алббұұллоларды
олардың ескіріпққалуына
ңескіріп алуынаәәкеп соғғады.
кепсо ады.
Міне, осының
Міне,осыны салдарынан,ббәәсекеге
ңсалдарынан, жарамдылығғыыттөөмендеп,
секегежарамдылы мендеп,
өөздеріні ң рынокта ғ ы жай ғ
здерінің рыноктағы жайғасымы ысырапасымы ысырап болады.
болады.
Амортизациялы қ ө
Амортизациялық аударымды өтелім мөлшеріне ж
аударымды телім м ө лшеріне жәәне
не өөзіні
зінің
ң
балансында т ұ р ған негізгі құ рал-жабды
балансында тұрған негізгі құрал-жабдықтардың балансты қ қ тарды ң балансты қ
құ нына ссәәйкес
құнына йкес ккәәсіпорын
сіпорынай айсайын
сайынжасап отырады.Ө
жасапотырады. Өтелім
телім
ммөөлшері
лшерімемлекет
мемлекетбелгілеген негізгіққорларды
белгілегеннегізгі орлардың ңқұ нын өөтеуді
құнын теудің ң
жылдық проценті болып табылады және өтелім мөлшерінің
жылды қ проценті болып табылады ж ә не ө телім м ө лшеріні ң
жылды қ сомасын аны қ тайды. Бас қ аша
жылдық сомасын анықтайды. Басқаша айтқанда, өтелім айт қ анда, ө телім
ммөөлшері
лшері––ббұұллжылды
жылдыққамортизациялы
амортизациялыққаударымныаударымның ңнегізгі
негізгі
өөндірістік
ндірістікққорларды
орлардың ң құқұнына
нына процент есебіндегі ққатынасы.
процент есебіндегі атынасы.
АМОРТИЗАЦИЯЛЫҚ
АМОРТИЗАЦИЯЛЫ АУДАРЫМНЫҢ
ҚАУДАРЫМНЫ ҢММӨ
ӨЛШЕРІ ОЛАРДЫҢ
ЛШЕРІОЛАРДЫ Ң
Қ ЫЗМЕТ ЕСЕПКЕ АЛ ҒАНДА БАСТАП ҚЫ (БАЛАНСТЫ Қ ) НЕГІЗГІ
ҚЫЗМЕТ ЕСЕПКЕ АЛҒАНДА БАСТАПҚЫ (БАЛАНСТЫҚ) НЕГІЗГІ
Қ ОРЛАРДЫҢ
ҚОРЛАРДЫ ҢҚҰ
ҚҰНЫ АМОРТИЗАЦИЯНЫҢ
НЫАМОРТИЗАЦИЯНЫ ҢММӨ
ӨЛШЕРІМЕН
ЛШЕРІМЕН
АНЫ Қ ТАЛАДЫ.
АНЫҚТАЛАДЫ.
ОСЫҒҒАН
ОСЫ АНБАЙЛАНЫСТЫ АМОРТИЗАЦИЯНЫҢ
БАЙЛАНЫСТЫАМОРТИЗАЦИЯНЫ ҢММӨ
ӨЛШЕРІ
ЛШЕРІМЫНА
МЫНА
ТТӨ МЕНДЕГІ ФОРМУЛАМЕН ЕСЕПТЕЛЕДІ:
ӨМЕНДЕГІ ФОРМУЛАМЕН ЕСЕПТЕЛЕДІ:
ҚҚББҚ Қ -- Қ
ҚЖЖ
ММ А = −−−−−−−−−ХХ100
А = −−−−−−−−− 100%%
Қ Б Қ Х
Қ БҚ Х М Қ М Қ
ММҰҰНДА:
НДА:
М НЕГІЗГІҚ
М А −−НЕГІЗГІ
А ОРЛАРДЫҢ
ҚОРЛАРДЫ ҢЖЫЛ
ЖЫЛІШІНДЕГІ
ІШІНДЕГІАМОРТИЗАЦИЯ
АМОРТИЗАЦИЯ
М Ө ЛШЕРІ,
МӨЛШЕРІ, % %
ҚҚББҚ НЕГІЗГІҚ
Қ −−НЕГІЗГІ ОРЛАРДЫҢ
ҚОРЛАРДЫ БАСТАПҚ
ҢБАСТАП ҚЫ (БАЛАНСТЫҚ
Ы(БАЛАНСТЫ Қ))ҚҰ
ҚҰНЫ,
НЫ,
Қ Ж − ЖОЙЫЛУ
Қ Ж − ЖОЙЫЛУ ҚҰНЫ, ҚҰ НЫ,
ММҚ НЕГІЗГІҚ
Қ––НЕГІЗГІ ОРЛАРДЫҢ
ҚОРЛАРДЫ ҢҚ ҚЫЗМЕТ
ЫЗМЕТМЕРЗІМІ.
МЕРЗІМІ.
АМОРТИЗАЦИЯ МӨЛШЕРІ НЕГІЗГІ ҚОРЛАРДЫҢ
АМОРТИЗАЦИЯ М Ө ЛШЕРІ НЕГІЗГІ ҚОРЛАРДЫ ҢҚҰ НЫНӨ
ҚҰНЫН ӨТЕУДЕГІ
ТЕУДЕГІ
ЖЫЛДЫҚ ПРОЦЕНТІ БОЛЫП ЕСЕПТЕЛІНЕДІ. ОЛ ЭКОНОМИКАЛЫҚ
ЖЫЛДЫ Қ ПРОЦЕНТІ БОЛЫП ЕСЕПТЕЛІНЕДІ. ОЛ ЭКОНОМИКАЛЫ Қ
ТТҰҰРРҒҒЫДАН НЕГІЗДЕЛІП, НЕГІЗГІ Қ ОРЛАРДЫ Ң ӨЗ
ЫДАН НЕГІЗДЕЛІП, НЕГІЗГІ ҚОРЛАРДЫҢ ӨЗ УАҚЫТЫНДА УА ҚЫТЫНДА
ОРНЫН ТОЛТЫРЫПТТҰҰРУЫ
ОРНЫНТОЛТЫРЫП РУЫҚ ҚАЖЕТ.
АЖЕТ.ОЛАРДЫ
ОЛАРДЫЕСЕПТЕГЕНДЕ
ЕСЕПТЕГЕНДЕ
МА Қ САТ Қ А СӘ ЙКЕС НЕГІЗГІ Қ ОРЛАРДЫ Ң Қ
МАҚСАТҚА СӘЙКЕС НЕГІЗГІ ҚОРЛАРДЫҢ ҚЫЗМЕТМЕРЗІМДЕРІНЫЗМЕТ МЕРЗІМДЕРІН
МЫНА Ө МЕНДЕГІ ФАКТОРЛАР Ғ
МЫНА ТӨМЕНДЕГІ ФАКТОРЛАРҒА САЙ ДҰРЫС АНЫҚТАУ
Т А САЙ Д ҰРЫС АНЫ Қ ТАУӨ ӨТЕ
ТЕ
Қ АЖЕТ:
ҚАЖЕТ:
НЕГІЗГІҚ
−− НЕГІЗГІ ОРЛАРДЫҢ
ҚОРЛАРДЫ ҢТТӨӨЗІМДІЛІГІ;
ЗІМДІЛІГІ;
−− САПАЛЫ Қ
САПАЛЫҚ ТОЗУ (БІРІНШІЖ
ТОЗУ (БІРІНШІ ЖӘ
ӘНЕ ЕКІНШІТТҮҮРЛЕРІ);
НЕЕКІНШІ РЛЕРІ);
−− ТЕХНИКАМЕН Қ АЙТА ЖАРА Қ
ТЕХНИКАМЕН ҚАЙТА ЖАРАҚТАНДЫРУДАҒЫКЕЛЕШЕККЕ
ТАНДЫРУДА ҒЫ КЕЛЕШЕККЕ
АРНАЛ Ғ АН ЖОСПАР;
АРНАЛҒАН ЖОСПАР;
ЖАБДЫҚ
−− ЖАБДЫ ҚТАУ
ТАУБАЛАНСЫ;
БАЛАНСЫ;
−− ЖАЖАҢҒЫРТУ ЖӘ
ҢҒ ЫРТУ Ж НЕККҮҮРДЕЛІ
ӘНЕ РДЕЛІЖ ЖӨӨНДЕУ
НДЕУМ МҮҮМКІНДІГІ.
МКІНДІГІ.
Негізгі қорлардың табиғи немесе физикалық тозуы олардың
өндіріс процесіне қатысу нәтижесіне және негізгі қорлардың
пайдалануға тікелей қатыспай-ақ түрлі сыртқы факторлар
әсерінен: ылғалдан, атмосфералық құбылыстар нәтижесінде,
металдардың тот басуымен, ескіруінен пайда болады.
Негізгі қордың табиғи тозуы – олардың өндірістік т ұтыну
барысында және табиғат күшінің әсерінен т ұтыну құнын
бірте-бірте жоюы. Табиғи тозған негізгі қорларды біртіндеп
жөндеу, қайта құру немесе жаңалау жұмыстары арқылы
бұрыңғы қалпына келтіруге болады.
Табиғи тозу жөндеу, қайта құру және негізгі қорларды
жаңғырту арқылы ішінара қалпына келеді. Экономикалық
әдебиеттердің көрсетуі бойынша физикалық тозудың мына
формуласын пайдалана аламыз.
Физикалық тозу:
Т фэ
И ф = –––––
Тн
Мұнда:
Т ф және Т н – НҚ-дың актілі және нормативті қызмет
көрсету мерзімі.
Негізгіққорды
Негізгі ордың сапалыққтозуы
ңсапалы тозуы––ққор орттүүрлеріні
рлерінің ң
конструкциясы,өөнімділігі,
конструкциясы, німділігі, үүнемділігі, сапалы өөнімдер
немділігі,сапалы німдер
шығғаруы
шы жағғынан
аруы жа жаң
ынан жа ңааүүлгіден кейін ққалуы.
лгіден кейін алуы. Демек,
Демек,
экономикасы
экономикасы дамы дамығған
ан елдерде негізгі ққорды
елдерде негізгі орды
ауыстыруда сапалыққ тозу
ауыстыруда сапалы тозуққажеттілік
ажеттілікретінде
ретіндебасты
басты
айққындаушы
ай ындаушы фактор
факторболып
болыптабылады.
табылады.
Негізгіққорларды
Негізгі орлардың сапалыққнемесе
ңсапалы моральдыққтозуы
немесеморальды тозуы
техникалыққпрогреске
техникалы прогреске өөндіріс
ндіріс әәдістерін
дістерін жетілдіруге
жетілдіруге
жжәәне жаң
не жа артуғғаабайланысты
ңарту байланысты болыпболып келеді.
келеді.Техника
Техника
мен
ментехнологияны
технологияныжетілдіру
жетілдіруж жұұмыс
мысістеп
істепт тұұррғған
аннегізгі
негізгі
ққорларды
орлардың арзандауына ыыққпал
ң арзандауына палетеді. Осығған
етеді. Осы ан орай,
орай,
пайдаланудағғыы негізгі
пайдалануда негізгіққорларды
орлардың ңөөздеріні
здерінің ң құ нының
құныны ң
ббөөлігін жоғғалтып
лігін жо алтып құ нсызданғғаны
құнсыздан байққалады.
аныбай алады.

Ұқсас жұмыстар

Кәсіпорынның негізгі өндірістік қорлары туралы

Кәсіпорынның өндірістік қорлары»

Салыстырмалы көрсеткіштер

Сервис кәсіпорынының негізгі қорлары

Кәсіпорынның негізгі өндірістік қорлары

Құрылыс материалдар материалдары

ШЫҒЫНДАРДЫ БАСҚАРУ ЖӘНЕ ӨНІМНІҢ ӨЗІНДІК ҚҰНЫ

КӘСІПОРЫННЫҢ НЕГІЗГІ ЖӘНЕ АЙНЫМАЛЫ ӨНДІРІСТІК ҚОРЛАРЫ

Кәсіпорын және оның негізгі өндірістік қорлары

АКТИВТЕРІН БАСҚАРУ

Пәндер