Деректер қорларының құрылымы және объектілері (Microsoft SQL Server мысалында)

Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі Семей қаласының Шәкәрім атындағы мемлекеттік университеті

СӨЖ

Тақырыбы: Деректер қор құрлымы және объектілері

Орындаған: Асылбеков М. Ж

Топ: АУ - 301

Тексерген: Мухаметов Е. М.

Деректер қоры - компьютердің сыртқы жадында сақталатын, белгілі бір ереже бойынша ұйымдастырылған, сақталып, өңделген өзара байланысқан мәліметтер жиынтығы.

Кестелік деректер қоры

Деректер қор құрылымын екі жақтан қарастыруға болады:

1. Қисын 2. Физикалық

Қисын құрылымы

Кестелердің құрылымын, олардың арасындағы өзара қарым-қатынасын, қолданушылардың тізімін, сақталатын процедураларды, ережелерді, және деректер қордың басқа объектілерін сипаттайды.

Физикалық құрлымы

Деректер қордың файлдары мен транзакция журналының сипаттамасы кіреді және ДҚ алғашқы өлшемі, өсу қадамы, максималды өлшемі, конфигурация параметрлері кіреді.

SQL Server деректер қор архитектурасы

Microsoft SQL Server ДҚ екі типке бөлінеді:

1. жүйелік

2. қолданушылық

Жүйелік ДҚ-ында жүйені басқаратын метамәліметтер орналасып, Microsoft SQL Server орнатқан кезде келесі жүйелік ДҚ құрылады:

Master

Model

Tempd

Msdb

Model жүйелік ДҚ ағымдағы серверде құрылатын ДҚ үшін шаблон болып келеді. Мұнда әр қолданушылық ДҚ-на қажет жүйелік кестелер бар. Бұл ДҚ-на келесі объектілерді орналастырады:

- қолданушымен анықталатын мәліметтер типтері;

- енгізуді тексеретін ережелер;

- үнсіз келісім шарт бойынша мәндер;

- сақталатын процедуралар;

- ДҚ рұқсат беретін қолданушылар туралы ақпарат.

Master жүйелік ДҚ қолданушылық ДҚ мен Microsoft SQL Server жұмысын басқарады. Мұнда келесі мәліметтер бар:

- қолданушылардың есептік жазбалары;

- ағымдағы процесстер туралы мәліметтер;

- жүйелік қателер туралы хабарламалар;

- сервердегі деректер қоры туралы хабарламалар;

- деректер қордың ерекшеленген өлшемдері;

- белсенді блокировкалар туралы хабарламалар;

- ДҚ қатынауға мүмкін құрылғылар туралы хабарламалар;

- жүйелік администрлеудің процедуралары.

Тempdb жүйелік ДҚ дискіге кесте, топтасу немесе реттеу ұсыныстардың аралық нәтижелері және т. б уақытша объектілерді орналастыру үшін қызмет етеді.

Мsdb жүйелік ДҚ SQL Executive қызметін жоспарлау үшін қолданылады. Msdb ДҚ келесі жүйелік кестелер: sysalerts, sysoperators, sysnotifications, systasks, syshistory және sysservermessages. Бұл кестелерде сәйкесінше келесі ақпарат бар: оқиғамен анықталған қолданушылар; операторлар; оқиғамен операторлардың байланысы; серверге хабарлама және т. б.

Деректер қордың физикалық архитектурасы

ДҚ-дың файлында мәліметтерді сақтаудың негізгі бірлігі - парақ. Әр парақтың көлемі - 8192 байт, бірінші 96 байт парақтың тақырыбына беріледі. Парақтардың келесі алты типтері бар:

Data -text, ntext, image типтес мәліметтерден басқа деректер сақталады;

Index - индекстер туралы ақпаратты сақтайды;

Text/Image - text, ntext, image типтес мәліметтер сақталады;

Global Allocation Map (GAM) - экстерн (8 парақтан тұратын топ) қолданған жөнінде ақпарат сақтайды;

Page Free Space (PFS) - парақтағы бос орын туралы ақпарат сақтайды;

Index Allocation Map (IAM) - кесте не индекс қолданатын экстерн жөнінде ақпарат сақтайды;

Деректер қордың қисын құрылымы

Деректер қордың қисын құрылымы ДҚ физикалық құрылғаннан кейін қалыптастырылады. Құрылған кезінде әр деректер қоры құрамында бірнеше жүйелік кестелер бар болады. Әр объект бірнеше жүйелік кестелерде сипатталады.