Эксперттік жүйенің сипаттамасы. Білімді көрсету. Жанұялық қатынастарды көрсетудің семантикасы және синтаксисі




Презентация қосу
Эксперттік жүйенің
сипаттамасы.
Білімді көрсету.
Жанұялық
қатынастарды
көрсетудің
семантикасы және
синтаксисі

Орындаған: Қабдығалиева Е.Е., ИС-207 тобы
Тексерген: аға оқытушы Жаксыгулова Д.Д.
Жоспар:
1 Эксперттік жүйенің сипаттамасы

Білімді көрсету
Жанұялық қатынастарды
көрсетудің семантикасы және
3 синтаксисі
Эксперттік жүйе (ЭЖ)-нақты
салада тәжрибелі мамандардың
білімі енгізілген және осы
салада диагноз қою,кеңес беру
сияқты эксперттік (эксперттік)
шешім қабылдайтын
интелектуальды жүйе.
Заманауи ЭЖ - білім базасын қалыптастыратын, міндеттерді шешу
кезінде жинақталған білім базасының көмегімен адам - маманны ң
әрекетін модельдейтін мамандандырылған компьютерлік ба ғдарлама.
Эксперттік жүйені ойлап табу және пайдалану а қпаратты қ
технологиялардың дамуының концептуалды кезеңі болып табылады.

Эксперттік жүйелердің маңыздылығы:
Эксперттік жүйелер технологиясы компьютерлерде орындалатын міндеттердің аймағын к
о р м а л д ы м індеттерді
бей ф
ЭЖ негізінен Э Ж ф о р м а лданған
у г е б а ғ ы т т алған, яғни н дәстүрлі
шеш е ке т т е н ге
шешуге әр н жоққа
міндеттерді ң ж о л д а р ы
асақтауды
бағдарлама ж ртпейді.
ы ғ а рм а й д ы , ө з ге
т ер ә д е тт е келесі
ш анған мінде т
м а л д
Б е й ф о р
б ол а д ы : қ а телікпен, бір
ерекшелікте
рге ие
ы д е р е к т е рдің қарама-
л ы е м ес, бастапқ
м а ғы н а
л ы қ е местігімен;
қайшылығы
м е н то
қ ы м д ы л ы ғ ымен, яғни
ының а у
Шешу аймағ к е ң ; м ә л ім ет т ер м е н
аймағы өт е
е т т і ш е ш у
мін д
н а м и ка л ы қ өзгеруі.
ди
білімдердің
Танымал және тиімді пайдаланылатын сараптамалық ж үйелерге мысал:
1. DENDRAL – күрделі органикалық молекулалардың құрылымын оларды ң
спектрлік анализдарының қорытындысы арқылы анықтау ға арнал ған ЭЖ
(әлемдегі ең алғашқы сараптамалық жүйе болып есептеледі).
2. MOLGEN-ферменттермен тәжірибенің негізінде ДНК құрылымы жайында ғы
гипотезалардың өнімін анықтауға арналған ЭЖ
3. XCON – DEC корпорациясындағы VAX-11 есептеу кешенінің сатып алушы
тапсырысымен келістіріле отырып кофигурация жасайтын ЭЖ.
4. MYCIN – ішек ауруларын диагностикалайтын ЭЖ.
5. PUFF - өкпе ауруларын диагностикалайтын ЭЖ.
6. MACSYMA – алгебралық өрнектердің символдық түрленуін көрсететін ЭЖ.
7. YES/MVS – IBM корпорациясындағы көп қызметті үлкен MVS операциялық
жүйесін басқаруға арналған ЭЖ.
8. DART - IBM корпорациясының үлкен НМД диагностикалау ға арналған ЭЖ.
9. PROSPECTOR – пайдалы қазбаларды іздеуде көмегін тигізетін ЭЖ.
10. POMME – алма бағын күтуге ұсыныс беретін ЭЖ.
11. ЭСПЛАН – Бакиндік мұнай өңдеу зауытында өндіріс жоспарын жүргізетін ЭЖ.
12. МОДИС – гипертонияның түрлерін диагностикалайтын ЭЖ.
Эксперттік жүйе кемшіліктері:
• Төмен сапалы интерфейс;
•Білімдерді көрсету үшін арнайы тілдерді білу қажеттілігі;
•Үлкен көлем;
•Жылдамдылық төменділігі;
•Басқа бағдарламалармен байланыс дамымаған;
•Білім базасын ауыстыратын құралдар;
•Қымбаттылығы.

Эксперттік жүйе артықшылықтары:
•Адамның ойлау механизмін белгілі бір кәсіптік міндетті шешуге белгілейлі.
Бұл эксперттік жүйені математикалық модельдеу мен компьютерлік
анимациядан айырады.
•Жүйе есептеу операцияларын орындаумен қатар нақты түсініктер мен
қорытындыларды қалыптастыра ды. Білім қоры ж үйеде белгілі бір арнайы
тілде сақталып, өзінің жеке бағдарламалық кодынан бөлек т ұрады. Олар
түсініктер мен қорытындыларды құрастырады. Бұл бағдарлама компонентін
деректер қоры деп атау ға болады.
•Міндетті шешуде негізгі болып эвристикалық және жа қындатыл ған
тәсілдер қолданылады. Эвристика дегеніміз адамның ұқсас проблемаларды
шешу кезінде (rule of thumb), жинақталған практикалы қ тәжірибені ң
машиналды түрде ықпал етуі.
Статикалық эксперттік жүйе құрылымы
Динамикалық эксперттік жүйе құрылымы
Экспертті жүйені құрушыларға коллективіне минимум
төрт адам кіреді:

Білім қоры (БҚ) - экспертті жүйе ядросы, экспертке және қолданушыға т үсінікті
формада машиналық тасымалдауышқа жазылған белгілі сала біліміні ң жиыны
(программалау тілдерінде). Осындай адамдық БҚ-мен қатар машиналы қ Б Қ болады.

Шешуші-пайдаланушы енгізген берілгендер мен білім қорында са қтал ған білімдерді
пайдаланып,Эксперттікның ой – бағытын өңдеуші программа. Я ғни, шешуші –
жүйенің “миы”.
Түсінік беруші ішкі жүйе-шығарудың сяикестігін қадағалайтын және нәтиженің
қалай алынғанын не таңдап алынған ұйғарымның қабылданба ғаны сия қты
сұрақтарға жауап беретін арнайы программа. Шешуші мен т үсінік беруші ж үйені
шығару мәшинесі деп те атайды. Пайдаланушыдан с ұра қ т үскен кезде ол мынадай
мәселелерді орындайды:
•алынған инфарматцианы білім қорында сақталған инфарматция мен салыстырады;
•негізгі мақсатта не себептік байланыстарды іздейді;
•әр факт үшін берілген сенім коэфиценттерін негізге ала отырып,фактлерді ң
салыстырмалы анықтығын бағалайды.
Білім қоры редакторы –жасанды интелект маманына (білім ж өніндегі
инженерге) сұхбаттық режимде білім қорын дайындау ға мүмкіндік беретін
прогарамма.
Жанұяның имплицитті теориясы: Жанұяны әртүрлі тұрғыдан
қарстыру немесе кеңес беруде жанұяның әртүрлі теориялық
моделіне сүйенеді. Дегенменде, бұл модельдер ашы түрде көрініп,
тұрмайды, бірақ ауытқуы мен қалыптылық осыларға байланысты
болады. Л. Г. Люсик жанұялық терапияға әртүрлі жол табатын
“Жанұялық теория” мақсатында үлкен зерттеу жүргізілді. Жанұяны
зерттеушінің құрған кеңесі немесе болжамы жанұялық теориялық
моделінен ғана емес, ондағы қалыптасқан жанұяның имплицитті
моделіне де байланысты. Бұл психотерапияның тиімділігі бұл
мақсаттар мен интерпритациялар клиенттер үшін қаншалықты
қалыпты болып саналады соған байланысты. Бірақта вербальді
деңгейде біз өзіндік мақсаттың, стереотиптің, клиенттің тұлға
екендігінде деген сыйластықтың жоқтығын, сонымен қоса өмірлік
тәжірибесі бар, өз мақсаты мен құндылықтарын әрқашанда ұғына
бермейтін тірі одан болып қала береді.
Назарларыңызға рахмет

Ұқсас жұмыстар
Эксперттік жүйе
1.Эксперттік жүйенің сипаттамасы. 2 Білімді көрсету. 3 Жанұялық қатынастарды көрсетудің семантикасы және синтаксисі
ЭЖ-нің шешетін типтік тапсырмалары
Алгоритмдік тілдің алфавиті, синтаксисі және семантикасы
Эксперттік жүйелер
Алгоритмдік тілдің және семантикасы
Алгоритм туралы ақпарат
лгоритмдік тілдің алфавиті, синтаксисі және семантикасы. Тілдің синтаксисін синтаксистік диаграмма және метатіл формуласы көмегімен сипаттау
Жобаларды құрудың бағдарламалық құралдары
Экперттік жүйе дегеніміз бұл әдістер мен ұйымдастыру жолдарының жиынтығы, күрделі міндеттерді шешуге арналған білімдердің сақталуы мен қолданылуы
Пәндер