Жұдырықшалы механизмдердің түрлері. Жұдырықшалы механизмдердің геометриялық сипаттамалары. Жұдырықшалар мен итергіштердің конструкциялары.

Қазақстан Республикасының білім және ғылым министрлігі

Семей қаласының Шәкәрім атындағы мемлекеттік университеті

Жұдырықшалы механизмдердің түрлері. Жұдырықшалы механизмдердің геометриялық сипаттамалары. Жұдырықшалар мен итергіштердің конструкциялары . . .

Жетекшісі: Абдилова Г. Б.

Студент: Қадашев Б. Н.

Тобы: ТО-207

Семей - 2015

ЖОСПАР

I. Кіріспе

1. 1. Жұдырықшалы механизм . . .

II. Негізгі бөлім

2. 1. Итергіші бар жұдырықшалы механизм . . .

2. 2. Профильдік бұрыштар . . .

2. 3. Жұдырықшалы механизмдердің кемшіліктері . . .

III. Қорытынды

IV. Пайдаланылған әдебиеттер

Жұдырықшалы механизм деп қозғалмалы звенолары жоғарғы кинематикалық жұппен қосылатын үш звенолы механизмді айтады.

Жұдырықшалы механизмдегі жұдырықша - профилінің қисықтығы айнымалы болып келген звено. Жұдырықша әрқашан да жетекші звено болып табылады. Жетектегі звено қозғалу жағдайына қарай конструкциялық жағынан түрліше етіп жасалу мүмкін. Жұдырықша мен жетектегі звеноның жанасуы жоғарғы кинематикалық жұпта болады. Жоғарғы кинематикалық жұпта үйкелісті азайту үшін жетектегі звено роликпен жабдықталады, бұл ролик арқылы ол звеноға жұдырықшадан күш беріледі

Жұдырықшалы механизмдердің жетектегі тораптары (итергіштер) ілгерлемелі немесе тербелмелі қозғалыс жасайды. Егер итергіштің қозғалыс сызығы жұдырықша айналуларының ортасы арқылы жүрсе, онда механизм орталық деп аталады. Егер итергіштің қозғалыс сызығы жұдырықша айналуларының ортасының шеті арқылы жүрсе, онда механизм ортадан тыс деп аталады. Егер жетектегі торап коромысло болып табылса, онда коромыслолы жұдырықшалы механизм деп аталады.

Жұдырықшалы механизмдердің геометриялық сипаттамалары

Жазық

Кеңістікті

Итергіші бар жұдырықшалы механизм бөлінеді

центрлік

эксцентрлік

Егер итергіштің қозғалыс сызығы жұдырықшаның айналу центрі арқылы өтсе, онда жұдырықшалы механизм центрлік механизм деп аталады . Егер итергіштің қозғалыс сызығы жұдырықшаның айналу осіне қатысты орын ауыстырса, онда жұдырықшалы механизм эксцентрлік механизм болып табылады

Қозғалыс сипаттамасына байланысты механизмдер:

айналу жұдырықшаларымен

ілгерлемелі қозғалушы жұдырықшалармен болады . . .

Цилиндрлік беттің қимасы қисық деп аталатын нақты профильді жұдырықшаны береді. Жұдырықшаның нақты профильнің минималды радиусы (ro) негізгі дөңгелектің радиусы деп аталады. Нақты профильде төрт учаскені бөлуге болады. Бұл учаскілер итергіш қозғалысының төрт фазасына сай болады:

жою профилі (жұдырықшаның айналу орталығынан итергіштің жою фазасына) ;

қашықтау профилі (жұдырықшаның айналу орталығынан итергіштің ең үлкен қашықтау фазасына) ;

жақындау профилі (жұдырықшаның айналу орталығынан итергіштің жақындау фазасына) ;

жақын тұру профилі (жұдырықшаның айналу орталығынан итергіштің ең аз жою фазасына) ;

Көрсетілген профиль учаскелеріне орталық профильдік бұрыштар сай келеді

жою βУ

алыс тұру βД

жақындау βП

жақын тұру βБ

Профильдік бұрыштарға жұдырықшаның бұрылу бұрыштары сай келеді:

жою бұрышы φУ

жақындау бұрышы φП

алыс тұру бұрышы φД

қашықтау бұрышы φБ

Жұдырықша конструкциясы мен түрлері келесідей анықталады:

- біріншіден, жетектегі торап қозғалыстарының заңымен;

- екіншіден, жоғары кинематикалық жұптардың тұйықталу тәсілімен;

- үшіншіден, оны білікке бекіту тәсілімен

Жұдырықшалы механизмдердің кемшіліктері:

шектесуші беттердің салыстырмалы тозуы . . .

жоғары жылдамдықтар кезінде қолдану шектеулігі . . .

жасау қиындығы . . .

Тозуды азайту мақсатында шығыршықты итергіштер қолданады, яғни сырғанау үйкелісі тербеліс үйкелісімен ауыстырылады. Механизмнің қалыпты жұмыстары үшін жетекші және жетектегі тораптармен тұрақты контактіні қамтамасыз еу керек. Бұл тұйықталу күштік немесе геометриялық болу қажет.

Күштік тұйықталу былай қамтамасыздандырылған болуы мүмкін:

- итергіш және оның бөлшектерінің ауырлық күштерімен; арнайы серіппемен; немесе гидро - және пневмозатворлар көмегімен.

Геометриялық тұйықталу жоғары сенімділікке ие болуы тиіс, өйткені итергіш доңғалағы пазда немесе коромысло пазында орналаса бастайды.