Этнопедагогиканың зерттеу әдістері

Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі

Семей қаласының Шәкәрім атындағы мемлекеттік университеті

Жаратылыстану-математика факультеті

Тақырыбы: Этнопедагогиканың зерттеу әдістері

Орындаған: Виликс Ж.

Тобы: Т-413

Тексерген: Оралбекова Б. С.

Семей 2015 ж

Этнопедагогика педагогиканың бір саласы болғандықтан педагогиканың әдістері мен қоса жеке әдістер де бар. Этнопедагогиканың ғылыми әдістері - бұл керекті ақпаратты алу мүмкіндігі. Бұл ақпарат этнопедагогикалық процестің заңдылықтары мен мақсаттарын айқындайды.

Этнопедагогиканың

зерттеу әдістері

Фольклорлы - материалды зерттеу әдістері

Бұл әдіс өзіндік ерекшелігі бар қызықты әдістердің бірі. Бұл әдісте халықтың тұрмысы, мәдениеті, салт-дәстүрі көрініс табады. Фольклор халықтың киім-кешек, құрал-жабдық, тұрмыс-салт, наным-сенім, сондай-ақ түрлі көркем өнерін тұтастай алу үшін қолданылады.

Ауыз әдебиетін шығарушы да, тыңдаушы да, жаратушы да халық. Сондықтан ол халықтың еншісі болып табылады.

Жазбаша материалдарды зерттеу әдістері

Жазбаша материалдар негізінде тарихи ескерткіштерде қолданылады.

Археологиялық материалды зерттеу әдісі

Бұл әдіс халықтың ежелгі тарихындағы мәдени ескерткіштері: қалашықтар мен қалалар, ежелгі қоныс, қабір үстіне орнатылған ескерткіштер, адамның еңбек қызметін зерттейтін ескерткіштер, жекелеген қазбалардың орындары жатады.

Түздік әдіс

Бұл зерттеуде зерттеуші халық туралы мәлімет алады.

Тарихи педагогикалық анализ

Бұл әдіс педагогикалық зерттеулерде қолданылады. Онда халықтың білімі, мәдениетін зерттеуде қолданылады.

Әлеуметтік зерттеу әдісі

Халықтың білімін әлеуметтік тұрғыда бағалау. Этникалық қоғамның тәрбие әдістері мен білім әдістерінің мазмұнын зерттеу.

Салыстыру әдісі

Мұнда педагогикалық құбылыстарды құру арқылы әрбір халықтың ұлттық негізгі ерекшелік, заң-дылықтары, даму деңге-йіндегі артық-шылықтары зерттеледі.

Педагогикалық эксперимент әдісі

Бұл оқу мен тәрбиедегі ғылыми негіздегі әдіс. Бұл әдісте оқу мен тәрбиелік жүйенің этно-педагогикада қолданылуын зерттеу.

Халықтық педагогикалық құбылыстарды теориялық зерттеу әдісі

Анализдеу кезінде жеке фактілерді орналастыру мен жүйелеу арқылы олардың ортақ және ерекше ережелерін тағайындау.

Халықтық педагогикалық құбылыстарды теориялық зерттеу әдісі

Этнопедагогикалық қарастыруда тәрбие қоғамдық құбылыстың бірінен өзгесіне заңды ілесіп отыруы, яғни мінез-құлықтың табиғи формасы ретінде алға шығады. Педагогикалық процесс заңдарының объективті сипатын көрсету қиынырақ.

Бұқаралық педагогикалық шығармашылықтан өсіп шыққан этнопедагогика педагогика ғылымын халыққа жақындатуға икемді.

Сонда мектепті өмірге жақындату проблемасы ретінде жалпы нұсқада тұжырымдалатын педагогикалық міндет этнопедагогикалық түсіндіруде мектептің өмір мен идеялық, адамгершілік, рухани байланысын жан-жақты нығайту деп қисындап мазмұңдалуы мүмкін. Бұл шын мәнінде мемлекеттік моральдық-саяси бірлігінің педагогикалық аспектісі. Халықтың педагогикалық процесті терең талдауға мүмкіндіктері болмады, ол жазудың болмауы оларға халықтың педагогикалық жетістіктерін жинауға, қорытындылауға және жүйелеуге жол бермеді.

Соған қарамастан халық бүкіл қолайлы шаралармен жас ұрпақты тәрбиелеу бойынша ұнамды тәжірибені таратуға көмектесті және де сонысымен педагогикалық білімдердің дамуына ықпал етті. Сонымен этнопедагогака зерттеудің кең келеміне не оның алдында үлкен өзекті міндеттер тұр. Оның қалыптасуының қазіргі жағдайда халықтың педагогиканың әрекет ету аясын анықтау оның бүгінгі тәрбие мен өзара байланысын айқындау аса маңызды.

Халық даналығы қамқорлығының түйірлерін жинау, халықтың тәрбиенің негізгі категориялары мен заңдылықтарын анықтау, оларды басқаратын әлеуметтік-экономикалық факторларды белгілеу, халықтық педагогикалық дәстүрлердің өмір сүргіштігінің себептерін айқындау және олардың қоғамның қазіргі рухани өміріне енуі жүйесін белгілеу этнопедагогикалық аса маңызды міндеттері болып отыр.

Тәрбие идеялары мен тәжірибесін салыстырмалы педагогикалық талдау - этнопедагогика методологиясының негізі. Халықтық педагогакалық мәдениетінің кезекші саласын өзіне зерттеу пәні етіп алған ғылымның жаңа саласы жан-жақты дами алады деп болжауға болады. Ол педагогика ғылымдары жүйесінің ажырамас бөлшегі бола отыра, өзінің таным обьектісін терендей зерттеуде педагогиканың бүгінгі бүкіл жетістіктеріне сүйенеді, оның материалдарымен және методтарымен пайдаланады.

Этнопедагогиканың практикаға жол табуы - ол қазіргі педагогикалық теорияны жан-жақты қолданғанда ғана мүмкін болады. Сонымен бір мезгілде этнопедагогиканың көптеген қоғамдық, гуманитарлық және психологиялық ғылымдардың өзара байланыс пен өзара ықпал ету шеңберіне енуінің принципті мәні бар.