Қазақстанның ұлттық валютасы, пайда болуы және дамуы туралы ақпарат

Презентация қосу

Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі
Семей қаласының Шәкәрім атындағы мемлекеттік
университеті

Қазақстанның ұлттық валютасы,
пайда болуы және дамуы.

Орындаған: Манасова А.Т.
Тексерген: Қуантқан Б.

Семей,2015
Ұлттық валюта тарихы...
Ұлттық валютамыз, яғни теңгеміздің пайда болуы, оны ң бар болуы Қаза қстан
Республикамыздың тәуелсіз республика екендігіні ң тағы бір д әлелі болып табылады.
Ұлттық теңгеміздің пайда болу тарихын білу ол әр қаза қстанды қ азамат қа т ән. Себебі,
теңге біздің қазіргі өміріміздің басты айналым к өзіне айналды . Кеңестік рубльдер 1993
жылғы 15 қарашада сағат таңертенгі 8:00-де те ңгемен ауыстырыла бастады. Бұл күні
Ұлтық валютаның туған күні болып саналады.
Ұлттық теңгеміздің тарихы туралы, оның қалай өмірге келгені, қалай пайда бол ғаны
туралы көптеген мәліметтер бар.
1992 - 1993 жылдардағы Қазақстан республикасыны ң ұлтты қ банк т өра ғасыны ң к өмекшісі
Валентин Назаров «бостан елді ң еркін валютасы» деген е ңбегі бар. Онда 1992 жылы
елімізде экономикалық дағдарыстың өршуі, ж әне де инфляцияны ң пайда болуы, осы ған
орай ұлттық валютамызды енгізу туралы көптеген м әліметтер келтірген. Ал Қаза қстан
республикасы ұлттық банкінің төрағасы Григорий Марченко жалпы те ңге туралы ж әне де
оның тарихы мен келешегі туралы өз пікірін жаз ған. Ол өз валютамызды ң енгізілуінде
қандай өзгерістер болғандығы туралы, теңгені ң ішкі ж әне сырт қы нары қта ал ған орны
туралы, инфляцияның өскендігін ашы қ жаз ған. Сауы қ Т әкежанов 1990 - 1993 жылдарда ғы
экономикалық реформа, бюджет және қаржы мәселелері ж өніндегі Қаза қстан
Республикасының жоғарғы кеңес комитетінің төрағасы «Те ңгені ң алтын өлшемі» деген
еңбек жазған.
Ұлттық валютаның
енгізілуі

Қазақстан Республикасының ұлттық валютасын енгізу туралы
ҚР Конституциясының 78-бабына және ҚР Жоғарғы Кеңесінің 1993 жылғы 29 қазанда ғы
қаулысына сәйкес қаулы етемін:
ҚР-ның аумағында 1993 жылғы 15 қарашада сағат 08:00-ден бастап ҚР-ны ң ұлтты қ валютасы –
теңге айналысқа енгізілсін.
1993 жылғы 18 қарашада сағат 08:00-ден бастап теңге ҚР-ғы бірден-бір за ңды т өлем құралына
айналды. Теңге 100 мыңнан тұрады. ҚР-да қолдағы ақша банкноттар мен монеталар т үрінде
айналыста болады.
Теңгені ҚР-ның аумағында меншік нысандарына карамастан барлы қ жеке за ңды т ұлғалар
төлемдердің барлық түрінде , сондай-ақ ешқандай шектеусіз салымдар мен шоттар қосу үшін
банктер қабылдауға міндетті.
Осы Жралық қол қойылған сәтінен бастап күшіне енеді.

ҚР-ның Президенті Н.Ә.Назарбаев
Суретшілер, Қазақстан дизайнерлер одағының мүшелері республиканы ң халы қ депутаты Темір
Сүлейменовтың маңына топтасты. Өз міндеттерін олар тамаша орындады. Бізді ң еліміз өз
валютамыздың енгізілуіне ұзақ уақыт қарсы болған Халықаралы қ валюта қорымен бірнеше рет
келіссөздер жүргізген. Ең ақыры олар тек 1993 жылдағы жаздың аяқ шенінде ғана өздеріні ң
көзқарастарын өзгертті. Қазақстандағы ХВҚ өкілдерімен келіссөздердің жай-к үіне қарамастан,
теңгемен жұмыс толыққанды жалғаса берді. Алайда, оны Англия басып шы ғаратынын білгеннен
соң олар кенеттен жасырын қысым жасай бастады, бірақ еш нәтиже бермеді.
Қағаз тиындарды жасау – төл валютамызды енгізу жөніндегі үлкен жұмыстың бір бөлігі ғана
оларды әрдайым Англияда басып, ақшаны ұшақпен әкелетін. Б ұл мәселені түбегейлі шешу керек
болған. Солай, 1994 жылдың 22- сәуірінде ҚР Ұлттық Банкі мен ағылшынды қ «Томас Делару»
компаниясы арасында банкноттық фабрика үшін техника мен технологияны жеткізілмдеу туралы
келісім-шартқа қол қойылды. Осы компания банкнот өндіріс жөнінде әлемдегі ең ірі
жекеменшік кәсіпорын екендігін бәрі біле бермейді және де ол ақша басу үшін 95 пайыз ға дейін
шығарды.
1995 жылдың 29-сәуірінде бүкіл технологиялық желіні сынамалық іске қосу ж үргізілді. Келісім –
шартқа қол қою тұсынан 12 ай құрылыс жұмысы басталғаннан 9 ай өтті. Нысан 2 есе жылдам
салынды. 1995 жылы 19 мамырда лентасын ҚР Президентң Н.Ә.Назарбаев республиканы ң
жоғарғы басшылары мен «Томас Делару» компаниясының президенті Джерими Маршалды ң
Алғашқы кезде Теңгенің бірінші шығарылған қатары (1 теңге = 100 тиын) мынадай
Хр

номиналдардан тұрды:
1, 3, 5, 10, 20, 50 және 100 теңгелік банкноттар

оно

1, 3, 5, 10, 20 теңгелік монеталар,
1, 3, 5, 10, 20 және 50 тиындық монеталар (бастап қыда қағаздан жасалған).

лог
Кейіннен айналысқа:
1994 жылы 1993 жылғы үлгідегі номиналы 200 теңгелік және 1994 жыл ғы үлгідегі 500 те ңгелік
банкноттар;

ияс

1995 жылы 1994 жылғы үлгідегі номиналы 1000 теңгелік банкноттар;
1996 жылы 1996 жылғы үлгідегі номиналы 2000 теңгелік банкноттар;

ы

1997 жылы номиналы 1, 5, 10, 20, 50 те ңгелік монеталар (жа ңа дизайны);
1999 жылы 1998 жылғы үлгідегі номиналы 5000 теңгелік банкноттар;
2000 жылы 1999 жылғы үлгідегі номиналы 200 және 500 теңгелік банкноттар (дизайны
өзгертілген),
Хронологиясы..
2001 жылы:
2000 жылғы үлгідегі номиналы 1000 және 2000 теңгелік банкноттар (дизайны
өзгертілген);
2001 жылғы үлгідегі номиналы 100 теңгелік банкноттар (дизайны ішінара
өзгертілген);
Қазақстан Республикасы тәуелсіздігінің 10 жылдығына арналған 2001 жылғы
үлгідегі 5000 теңгелік мерейтойлық банкноттар;
2001 жылғы үлгідегі 5000 теңгелік банкноттар (дизайны ішінара өзгертілген).
2002 жылы:
2003 жылғы үлгідегі номиналы 100 теңгелік банкноттар;
1999 жылғы үлгідегі номиналы 200 және 500 теңгелік банкноттар (дизайны ішінара
өзгертілген) шығарылды.
2003 жылы:
2003 жылғы үлгідегі номиналы 10 000 теңгелік банкноттар.
2006 жылы:
200, 500, 1000, 2000, 5000 және 10000 теңгелік банкноттар (мүлде жаңа дизайн).
Айтулы іс-шараларға байланысты
туындаған банкноттар...
Үздіктер....
17 мамыр. BAQ.KZ -
Халықаралық банкнота
қоғамдастығы (IBNS)
Қазақстан
Тəуелсіздігінің 20
жылдығына арналған
10 000 теңгелік
Қазақстанның
ескерткіш
банкнотасын «2011
жылдың үздік
банкнотасы» деп
таныды.
Халықаралық банкнот
қоғамдастығы жыл сайынғы
конкурсының
қорытындылары шығарылды,
онда жаңа дизайндағы 5 000
теңгелік Қазақстан банкноты
«2012 жылдың үздік
банкноты» деп танылды. IBNS
2012 жылы бүкіл әлем
бойынша шығарылған жүзге
жуық жаңа банкноттың
ішінен Қазақстан банкнотын
жеңімпаз ретінде таңдай
отырып, купюраның дизайны
мен идеологиясын, сол
сияқты оның техникалық
тұрғыдан орындалуы мен
қорғалуын үздік деп таныды»
Қорытынды.

Бүгін теңгеміз соңғы екі жылдың ішінде қалыптасқан 700 млн астам АҚШ
долларының сомасында өзіміздің алтын-валюта резервімізбен қамтамасыз етіліп отыр.
Бұл басқа валюталарға қарағанда тұрақты курсты сақтау үшін алғы шарттар жасайды,
әрине, егер қатаң түрде ақша – несие, бюджет, салық саясатын жүзгізген жа ғдайда
ғана.
Қазақстанның ұлттық валютаға көшуі бұрынғыдан да нақты әрі тәуелсіз жоспар
бойынша әлеуметтік-экономикалық реформалар бағытын жалғастыруға мүмкіндік
береді. Ақша реформасын дәйекті жүргізу бізге көп ұлтты Қазақстан халқының
тұрмыс дағдайын бірте-бірте жақсартуға көмектеседі.
Бүгінгі күні Банкнот фабрикасы Мемлекеттік қоймамен бірге кейбір ретте
Қазақстандағы қаржылық тәуелсіздіктің тірегіндей болды. Ол мемлекетімізде
ақшаның ұлттық валютамыз – теңгенңғ қалыпты атқарымданып, жұмыс істеуін
қамтамасыз етуде.
Ақырында біздің ұлттық Теңгеміз ТМД-да ең тұрақты валюталалардың бірі болып
отыр. Ол әрі қарай алтын-валюталық резервтердің өсуімен, экономикалық
нығаюымен ұлттық әлемдік ауқымда да бұдан да бетер орнықты болады деп
үміттенеміз.

Ұқсас жұмыстар

Қазақстанның ұлттық валютасы: пайда болуы және дамуы

Қазақстанның Ұлттық валютасы

Қазақстан Республикасының Ұлттық валютасының қалыптасуы мен нығаюы

ХАЛЫҚАРАЛЫҚ МЕМЛЕКЕТТІК КРЕДИТТІҢ ҚАЖЕТТІЛІГІ МЕН ОЛАРДЫҢ НЫСАНДАРЫ

Географиядан ҰБҒ-ға дайындық

Ақшаның қажеттігі және шығу тегі

БҰҚАРАЛЫҚ АҚПАРАТ ҚҰРАЛДАРЫ

Теңгенің шығу тарихы

Қазақстанның көрікті жерлері

Қазақстандағы бухгалтерлік есептің даму мәселелері мен перспективалары

Пәндер