Хромдап илеу үрдісіне кейбір факторлардың әсер етуі

Презентация қосу

Қ аза қ стан Республикасыны ң Білім ж әне Ғылым Министрлігі
Семей қ аласыны ң Ш ә к ә рім атында ғы Мемлекеттік
Университеті

Та қ ырыбы : Хромдап илеу ү рдісіне кейбір факторларды ң әсер
етуі

Орында ғ ан : ТК- 421 тобыны ң студенті Зарипов Асхат
Тексерген : Бауыржанова Айгул Заманбековна

Семей 2015
Былғары өндірісінде илеу үшін кеңінен қолданылатын
илегіштер - хромның, цирконийдің титанның негізгі тұздары,
таннидтер және синтетикалық илегіштер болып табылады,
ал мех өңдірісінде хромның негізгі тұздары, формальдегид,
алюминий тұздары.
Илеу - өте күрделі химиялық процесс. Оны уақтылы бақылау
жоғары сапалы былғары және мех алуға себебін тигізеді.
Илеуді қате жүргізу мынадай ақауларға алып келуі мүмкін:
былғарының бетінің тырысуы, сынуы және қатты болуы, ал
сонымен қатар мех былғары тінінің майысқақтық қасиетінің
күрт төмендеуі.
• Илеудің көптеген түрлері бар. Негізгі үш түрі: хромдық, танидтық
және квасцпен илеу. Ең көп қолданатын және жақсы нәтиже
беретіні - хромдық илеу.

• Хромның негізгі илегіш тұздарын алу үшін, мынадай тұздар: натрий
дихроматы Na2Cr2O22H2O, калий дихроматы K2Cr2O7, кейде натрий
хроматы (III валентті) Na2CrO4, калий KCr(SO4)212H2O (хром
ашудасы) қолданалады.

• Хромның негізгі илегіш тұздары күкірт қышқылының қатысуымен,
сірке, глюкоза, глицерин, тиосульфат және т.б. қосып
тотықсыздандыру арқылы алынады. Хромның негізгі илегіш
тұздарын алу реакциясының теңдеуі глюкоза тотықсыздандырғыш
ретінде қолданғанда мынадай болады.
• 4K2Cr2O2 + 12H2SO4 + C6H12O6 = 8CrOHSO4 + 4K2SO4 + 6CO2 + 14H2O
Хром илегішіне даярлау күшті газ бөліну, ерітіндіні ң қатты қайнап
тасуы және көпіршіктенуімен бірге жүреді. Сонды қтан илегіш
даярлайтын ыдыстың (реактордың) көлемі, ерітіндіні ң к өлемінен
2-3 есе үлкен болуы керек. Сонымен қатар ауа соратын желдеткіш
керек. Дихроматты салмағынан 200-250% мөлшерде көп алын ған
суда ерітеді. Содан соң реакторға жайлап күкірт қышқылының
есептелген мөлшерін құяды. Араластыра отырып,
тотықсыздандырғыш ерітіндісін бірте-бірте жайлап құяды.
Ерітіндіні үнемі қатты қайнаған күйінде ұстап тұру керек, әйтпесе
тотықсыздану реакциясы тоқтап қалуы мүмкін. Егер реакторда ғы
сұйықтық деңгейі жоғары қарай қатты көтеріліп кетсе, онда
тотықсыздандырғышты қосуды уақытша тоқтатып, оған аз
мөлшерде суық су құю кажет.
Дихроматты тотықсыздандыру кезінде ерітінді
бірте-бірте қызғылт-сары түстен лайлы-сары түске
ауысады, ал тотықсыздандыру процесінің соңында
ерітінді хромның негізгі сульфатты комплексі
қосылыстарындағыдай жасыл түске ие болады.
Тотықсыздандыру реакциясының аяқталғанын
анықтау үшін былай істейді: 20 см 3 20% күкірт
қышқылының ерітіндісін сыйымдылығы 150-200 мл
шыны ыдысқа өлшеуіш цилиидрмен құяды. Содан
кейін осы ыдысқа 50 см 3 крахмал ерітіндісін қосады.
Крахмалды қосқан кезде ерітінді көгеріп кетпеуі
керек. Егерде ерітінді көгерсе, оған 0,01н. натрий
тиосульфаты Na2S2O3 ерітіндісін бояуы жойылтанға
дейін қосады. Содан кейін шыны таяқшамен 2-3
тамшы сыналатын хром илегішін жоғарыда
даярланған дихромат бар болса, ерітінді көк түске
боялады.
Сұйық хром илегіштерін талдау. Хром илегіштерін
даярлау ондағы дихроматтың толық тотықсызданғанын
тексергеннен кейін 1 күнге қалдырылады. Содан соң
хромның 1 мөлшерін, оның тотығына есептей отырып
анықтайды. Сонымен бірге негізділігін, лайлану санын,
олификация дәрежесін және кешендік ионының
зарядының белгісін анықтайды.
Өндірісте ең алдымен алғашқы екі көрсеткішті талдайды.
Хромның (Ш) мөлшерін оның тотығына есептей отырып,
титрлеу арқылы анықтау кезінде, алдымен ареометрдің
көмегімен сыналатын хром илегішті ерітіндісіні ң
тығыздығын анықтайды. Хром илегіштерінің бастап қы
тығыздығына байланысты сұйықтар үшін керекті
мәліметтер төмендегі кестеде берілген.
Сыналатын хром Бастапқы хром Шыны ыдыстың
илегішінің тығыздығы, илегішінің көлемі, см сыйымдылығы, мл
г/см

1,384 10 500

1,263 20 500

1,163 20 200

1075-1,116 50 250

1,0395 - 250
Араластырылмаған
ертінді (тазартылған)
Құрғақ хром илегіштерін талдау. Илегіш
ерітіндіні даярлау үшін 10 грамға жуық
құрғақ илегішті 0,0002 г абсолютті

қателігімен өлшейді, содан кейін
сыйымдылығы 300 мл стаканға салып 60-
70°С темератураға дейін қыздырылған 30-
40 см3 суда, 40 мин аралығында шайқап
отырып, ерітеді. Ерітіндіні, сыйымдылығы
500 мл өлшемі бар шыны ыдысқа, алдын-
ала кептірілген және өлшенген, диаметр
12 см "ақ лента" сүзгісі арқылы сүзеді.
Сүзгіні, 70°С қыздырылған таза сумен
шайып, одан суда ерімейтін қалдықтарды
анықтайды. Шыны ыдыстың ішіндегі
сүзілген және шайынды суларды суытады,
олардың көлемін сумен белгіге дейін
Хром (III) мелшерін оның тотығына келтіріп
есептей анықтау илегіш хромда маскирлейтін
органикалық қосындылардың жоқ кезінде

құрамын ерітіндісіндегі персульфат
аммонийдің қышқыл ортада хромды дихромат
ионға ауыстыру мүмкіншілігіне негізделген.

Бұл кезде катализатор ретінде кобальт коны
пайдаланады. Тотықсыздандырғыштың артық
мөлшерін ерітіндіні қайнату арқылы бұзады,
ал дихромат иондарының мөлшерін,
индикатор ретінде фентлантранилді
қышкылдың қатынасуымен, Мор тұзы
ерітіндісі арқылы тікелей титрлей анықтайды.
Құрамы катионды кешендерден тұратын
илегіш хром тұздарының негізділігін

анықтау. Сыйымдылығы 250 мл конус
тәрізді шыны ыдысқа 10 см аналитикалық
ерітіндіні құяды, сонымен қатар 10см3
жуық тазартылған суды құйып, қайнағанға
дейін қыздырады. Фенолфталейнің
қатысуымен 0,1 н. натрий гидрототығы
ерітіндісімен ақ түсті фонда барынша
жылдам гитрлейді. Реакцияның
аяқталғанын тұнбаның үстіндегі сұйықтың
ақшыл-қызғылт түсімен анықтайды.
Құрамында бейтарап және анионды
кешендерден тұатын илегіш хром

тұздарының ертіндісінің негізділігін
анықтау. Қыздыру кезінде хромның ішкі
координациялық сферасынан, оксалат
иондарының көмегімен гидрсоксо
топтарының сыртқа шығару әдісіне
негізделген. Гидрооксоиондары ерітіндіде
калий оксалатымен бір мезгілде енгізілген
күкірт қышқылымен бейтараптап алынады.
Илегіш ерітіндідегі күкірт қышқылының
қалдығын және бос қышқылды алдын-ала
магний хлориді ерітіндісі қосылған
стандартты сілті ерігіндісімен титрлейді.
Назар
аударғандарыңызға
рахмет !!!

Ұқсас жұмыстар

Илеу үрдісі

Киім галантерия былғ арысы

ЖАСУШАНЫҢ ЕСКІРУ МЕН ӨЛУІ

Дәрілік заттарды және негізді дайындау

Жаһандану және Қазақстан экономикасы

БИОТИКАЛЫҚ ФАКТОР

Кәсіби аурулар факторлары

ӨСІМДІКТЕРГЕ ЖӘНЕ ФИТОЦЕНОЗДАРҒА ӘСЕРІ

Теріні өңдеу

Бидай қамырын дайындау технологиясы

Пәндер