Бүлдірген кенесінің биологиялық ерекшеліктері, таралуы және есептеу әдістері

Бүлдірген кенесі

Жоспар

Кіріспе 1. Бүлдірген зиянкестеріне жалпы сипаттама

Негізгі бөлім 1. Бүлдірген кенесінің биологиялық ерекшеліктері 2. Бүлдірген кенесінің таралу аймағы 3. Зиянды фазасы 4. Даму циклі 5. Есептеу әдістемесі

Қорытынды

Жалпы сипаттамасы

Бүлдірген (Fragarіa) - раушангүлділер тұқымдасына жататын көп жылдық шөптесін өсімдік, жидекті дақыл.

Бүлдіргеннің зиянкестері: қой бүлдірген ұзынтұмсығы, бүлдірген жұмыр құрттары, бүлдірген кенесі.

Биологиялық ерекшеліктері

Денесі ұзын сопақша ақшыл сары, ұзындығы 0, 2 мм. Дернәсілдері тым ақшыл, ұзынша формалы. Аналықтары жапырақтарының басында қыстайды.

Таралуы

Қазақстанда барлық тау беткейлерінде таралған. Қазақстанда Алматы, Оңтүстік Қазақстан облыстарында көп таралған.

Даму циклі

Көктемде кенелер жас жапырақтарға жұмыртқа салады да, 8-10 күннен кейін жапырақ шырыны мен қоректенетін дернәсілдер пайда болады, нәтижесінде жапырақтар бүрісіп, майлы жылтыр сары түске айналады. Тіршілік кезеңінде кене 3-4 ұрпаққа дейін беріп дамиды.

Зиянды фазасы

Кенелер жапырақ астында қыстағаннан кейін, көктемде жұмыртқаларын жапыраққа салып өз зиянын келтіреді. Көбінесе олар жас жапырақтың көлеңке жерлерінде болады. Кенелер шамадан тыс көбейген кезінде олар бүлдіргеннің гүлшоғырларын, гүлдерін, сидамдарын, жапырақтарын, сонымен қоса жидектеріне де орналасады. Жапырақтар зақымдалған соң ары қарай өмір суруін тоқтады. Тамырлары солып, өнімділігі төмендеп, жидектер ұсақ боып кетеді.

Есептеу әдістері

Бүлдірген кенесін бақылаудың көктемгі, жазғы және күзгі тексеру әдістері бар. Көктемгі тексеріс- күзде кене санының көп белгіленген алқаптарында жүргізіледі. Топырақтың қарапайым тексеріс әдісі қолданылады(50х50 см, тереңдігі 15-20см) . Қуыршақтанудың мерзімі мен кененің ұшуын анықтау үшін көктемгі жырту кезінде қыстап шыққан 50шақты жұлдызқұртты жинап алады. Оларды қалыңдығы 5 см дымқыл топырағы бар жәшікке салады. Кенелердің алғаш пайда болғаннан бастап табиғатта ұшуын бақыланады. Ол үшін жарық шамды тұзақты пайдаланады.

Жазғы тексеріс. Бүлдіргеннің10% ауданын қамтиды. Есеп 2 алқапта жүргізіледі. Есептеу кезінде топырақтың тереңдігі 5см болу керек. 1м2-ге жұлдызқұрт пен қуыршақтарының ортақ саны белгіленеді. 1М2 0, 2 жұлдызқұрттың топырқта орналасуы әлсіз, 0, 4-0, 6 - орташа, 0, 8 және одан кқп болса күшті деп саналады.

Қорытынды

Қортындылай келе, бүлдірген кенесі ауыл шаруашылық дақылдарына көп зиян келтіреді. Кенелерді есептеу әдістерінің көмегі арқылы және де күресу шараларын тиімді қолдана отырып жоя алатынымызды байқадық. Нақтылап айтқанда, күресу шараларын дұрыс қолдану, сапалы, таза өнім алуға мүмкіндік береді.

Пайдаланылған әдебиеттер

1. Агибаев А. Ж., Тулеева А. К., Сулейменова З. Ш “Ауыл шаруашылық дақылдарын зинкестер мен аурулардан қорғау ” Алматы, 2010

2. Сулейменова З. Ш “Методические указание по мониторингу численности вредителей, сорных растений и развития болезней селскохозяйственных культур” Астана, 2004

3. Ә. Т. Тілменбаев, Г. Ә. Жармұхамедова “Энтомология

Ұқсас жұмыстар

Қарақаттың бүршік кенесінің биологиялық ерекшеліктері, таралуы, есептеу әдістері және күресу шаралары

Астық қоңыздары: биологиялық ерекшеліктері, таралуы, зиянды фазасы, есептеу әдістемесі және күресу шаралары

Бидайдың жер көбелегі: биологиялық ерекшеліктері, таралуы және күресу шаралары

Егістік қыша (Sinapis arvensis): биологиялық ерекшеліктері, таралуы, зияндылығы және күрес әдістемесі

Фейхоа: таралуы, биологиялық ерекшеліктері, отырғызу-күтімі және өнімді жинау мен өңдеу

Бүлдіргеннің биологиялық және агротехникалық ерекшеліктері

Дәрілік бақбақ (Taraxacum officinale): биологиялық ерекшеліктері, таралуы және емдік қасиеттері

Азиялық шегіртке: биологиясы, таралуы, зияншылығы және есептеу мен күресу әдістері

Кактус (Cactaceae): биологиялық-морфологиялық ерекшеліктері, таралуы, түрлері және шаруашылық маңызы

Далалық шырмауық (Convolvulus arvensis): таралуы, морфологиялық және биологиялық ерекшеліктері, зияндылығы мен күресу шаралары