Жасушаларды өсіру жүйелері

Презентация қосу

БАӨЖ
Жасушаларды өсіру жүйелері.

Орындаған: Сыдыкова А.Б.
Жоспар:
1.Жасушалар суспензиясы.
2.Иммобильденген жасушалар.

3.Қосымша заттарды алу үшін ж үргізілетін

жұмыстардың кезеңдері.
1.Жасуша лар суспензиясы.
Жасушаларды in vitro жағдайында өсірген кезде
олардың өсуі мен биосинтездеріне өсіретін жүйелердің
техникалық көрсеткіштерінің маңызы зор. Өсімдіктердің
қосымша заттарының биотехнология өндірісі көбінесе
сұйық ортада өсетін жасушаларға негізделген.
Лаборатория жағдайында қосымша метаболизмді
зерттеген кезде жасушалар әдеттегідей колбаларда
кішігірім көлемде (40-200 мл) өсіріледі және айналмалы
тербеушілерде араластырылады. Колбалардың айналу
жылдамдығы (әдетінше минутына 90-120 айналым)
жасушалардың өсуіне және метаболиттердің
жинақталуына әсер етеді.
Өсімдік жасушаларының көлемі бактериялар мен
саңырауқұлақтарға қарағанда 10 есе, тіпті 100 есе ірі
келеді, мұнымен қатар онтогенезде де олардың көлемі
өзгереді. Бастапқы экспоненциялдық өсу фазасында олар
майда және тығыз болса, стационарлық фазасында көлемі
өсіп вакуолі пайда болады. неғұрлым жасушаның көлемі
үлкейсе, соғұрлым оның араластыру арқасында бүлінуінің
қауіптілігі арта түседі. Сонымен қатар, өсімдік жасушалары
ірі және ауыр болған соң оларды жақсы араластырып тұұру
қажет. Өйтпесе олар ферментердің түбіне түсіп, тез
қартаяды да ақырында жойылады.
Микроорганизмдерді өсіретін
жүйелерде биомассаның өсуі, өнісді
шығару және оттегімен қамтамасыз
ету арасындағы өзара тәуелдігі
зерттелген. Ал өсімдіктер жөнінде
мұндай деректер жоқ. Жасушалардың
өсуіне басқа газдар да әсер етеді.
Жасушаларды әр түрлі
ферментерлерде өсіріп, олардың өсуі
салыстырылған.
Жалпы, өсімдік жасушаларының,
микроорганизмдермен салыстырғанда,
физиологиялық және метаболиттік активтілігі
төмен болады. өсімдік жасушаның генерация
уақыты (жасушаның кезекте екі бөлінуі
арасындағы мерзім) микроб жасушаның генерация
уақытынан 60-100 есе арта түседі.
ИММОБИЛЬДЕНГЕН
ЖАСУШАЛАР.
Агар қосылған қатты қоректік ортада өсірген жасушалар сұйық
ортада өсірген жасушаларға қарағанда қосымша метаболиттерді к өбірек
синтездейді. Тәжірибелер көрсеткендей, борпылдақ қар қынды өсетін
каллусқа қарағанда тығыз баяу өсетін каллус жасушалары алкалоидтарды
артық жинақтаған, яғни әдеттегі метаболизм жасушалардың кеңістікте
әлдеқандай ұйымдасуын талап етеді. Жасушаның организмде жай ғасқан
орны оның дифференциялану типі мен дәрежесін белгілейтін
факторлардың біреуі. Бір-бірінен аулақтанып немесе кішігірім топта
өсетін жасушалардың қоршаған ортасы ерекше болғандықтан
метаболизм жолдары басқаша болады.
ЖАСУШАЛАРДЫ МЫНАДАЙ ТӨРТ
ЖОЛМЕН ИММОБИЛЬДЕУГЕ БОЛАДЫ:

1)жасушаларды түрлі оқшау (инерттік)
заттармен қаптау (альгинат, агар,
полиакрилаимд, коллаген, т.б.);

2)оқшау заттың беткі қабатына жасушаларды
абсорбция арқылы орналастыру;

3)оқшау заттың беткі қабатына жасушаларды
биологиялық макромолекулалармен
(лектиндермен) «тігу»;

4)жасушаларды коваленттік байланыстар арқылы оқшау
субстратқа орналастыру (мысалы,
карбоксиметилцеллюлоза).
Иммобильденген жасушалардың суспензияда өскен
жасушалармен салыстырғанда мынадай
артықшылықтары бар:
Жасушалардың
Жасушалардың мол
қозғалысы
Биомассаны қайта- биомассасын
шектелгендіктен, олар
қайта ұзақ уақыт сыйымдылығы
қоректік ортаға бөлініп
пайдалану шамалы ыдыстарда
шықпайды, онымен
өсіру
араласпайды

Биотрансформация
Жасушаларды ұзақ өсіру
мүмкіншілігі
Қосымша заттарды алу үшін жасушалық
технологияларды дайындау жұмысының кезеңдері:
1.Экономика жағынан тиімді өсімдікті таңдап алу. Өсіруге
алынатын өсімдіктерде бағалы, экономика жағынан ма ңызды қосымша
заттары айтарлықтай жоғары мөлшерде болуы қажет. Әсіресе бұл
жағдайдың сирек кездесетін немесе жоғалып бара жатқан өсімдіктерге
қатысы бар.
2.in vitro жағдайына ұлпаны алғашқы енгізу. Ол үшін қажетті зат
жоғары мөлшерде синтезделетін жеке өсімдіктер тандап алынады.
Алдымен алғашқы каллустарда қатты ортада өсіріп алады.
3.Биомассада қосымша заттардың сандық және сапалық құрамына
химиялық зерттеу жүргізу. Бөлініп жатқан каллус жасушаларында
көбінесе қосымша затардың мөлшері бүтін өсімдіктер мүшелеріне
қарағанда аз болады. Бұл тұтас өсімдікте қосымша заттардың синтезі
цитодифференцировканың бақылауында болатындығын дәлеледейді. In
vitro жағдайында жасушалардың дифференциялануы басылғанда немесе
тежелгенде, қосымша заттардың биосинтезі төмендеуі мүмкін. Осы
жағдайды ескерген жөн.
Пайдаланған әдебиеттер
1.К. Вилли. Биология. М.: Издательство «Мир». 1998 год.
2.Б.Альбертс, Д.Брей, Дж.Льюис, М.Рэфф, К.Робертс, Дж.Уотсон
Молекулярная биология клетки. М.: Издательство «Мир». 1997, Все
тома.
3.Шлегель Г. Современная микробиология. – Москва: Мир. – 2002.
4.Джеймсон Дж. Основы молекулярной медицины. – Москва: Мир. –
2002.
5.Стейнмер Р., Эдельбург Э., Ингрэм Д. Мир микробов. – Т. 1-3. – М.:
Мир. – 1989.
6.Готтдалк Г. Метаболизм бактерий. – М.: Мир. 1992.

Ұқсас жұмыстар

Каллус клеткаларын алу және өсіру

Жасанды қоректік ортада өсетін жасушалардың биологиясы

Жасуша культурасы

Биотехнологиялық объект ретінде өсімдік жасушаларын өсіру. Өсімдік жасушаларының биосинтездік қасиетін өңеркәсіпте пайдалану

Клеткаларды өсіру әдісі

Жануарлар жасушаларын өсіру ерекшеліктері

ЖАСАНДЫ ҚОРЕКТІК ОРТАДА ӨСЕТІН ӨСІМДІК КЛЕТКАЛАРДЫҢ БИОЛОГИЯСЫ

ҰЛПАЛЫҚ ИНЖЕНЕРИЯ

Жасанды қоректік ортада өсетін клеткалардың артықшылықтары

Бағаналы жасушаларды өсіру

Пәндер