Педагогикалық талант иегері

Презентация қосу

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ БІЛІМ ЖӘНЕ
ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ
СЕМЕЙ ҚАЛАСЫНЫҢ ШӘКӘРІМ АТЫНДАҒЫ
МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ

ОРЫНДАҒАН: ОЛАҒАЕВА А.Б
ТЕКСЕРГЕН: ОРАЛБЕКОВА Б.С.

Семей, 2015
Педагогикалық
талант иегері
А.И.Герценнің педагогикалық
көзқарастары.
(1812-1870)
Орыстың революциялық қозғалысының белгілі
өкілі, көрнекті саяси қайраткер, публицист және
талантты жазушы Александр Иванович Герцен ХІХ
ғ.30-40 жж.орыстың революция-демократиялық
педагогикалық ой-пікірінің өкілі болды.
А.И.Герцен, философ-материалист және
революцияшыл демократ, өз шығармаларында
тәрбие мәселелеріне ерекше мән берді.
Революциялық демократизм тұрғысынан Герцен
адамның барлық рухани және дене күштерімен
қабілеттерінің дамуын қамтамасыз ететін тәрбиені
жақтады.
Тә
Т әрбие мақ
рбие ма қсаты, Герценнің
саты, Герценні ң пікірінше, дұ
пікірінше, д ұрыс
рыс материалистік
материалистік
ккө
өззқ
қарасты мең
арасты ме ңгерген, патша ү
герген, патша кіметінің
үкіметіні ң саясатын жекк ө
саясатын жекк өретін,
ретін,
халық
халы тың
қты мү
ңм ддесін қ
үддесін орғ
қор ғай білетін ұ
ай білетін рпақ
ұрпа ты ттә
қты әрбиелеу
рбиелеу болып
болып
табылады.
табылады.

Ақ
А ыл-ой ттә
қыл-ой әрбиесі
рбиесі ж жү
үйесінде ол ғ
йесінде ол ғылыми-жаратылыстану
ылыми-жаратылыстану ж жәәне
не тарих
тарих
ғ
ғылымдарына
ылымдарына ерекше мә
ерекше м ән
н берді.
берді. Герцен
Герцен жаратылыстануда
жаратылыстануда материалистік
материалистік
ккө зқарасты т әрбиелеуді ң тиімді құралын к өре білді, ал
өзқарасты тәрбиелеудің тиімді құралын көре білді, ал тарихта тарихта
патриоттық
патриотты қ сезімдер
сезімдер мен демократиялық
мен демократиялы сенімдерді қ
қ сенімдерді қалыптастыруды
алыптастыруды
іске
іске асырды.
асырды.

Патриотизм, Герценнің
Патриотизм, Герценні пікірінше ө
ң пікірінше өзз отанына шексіз сс ү
отанына шексіз үйіспеншілік
йіспеншілік пенпен
оның
оны ң ішкі
ішкі жжәәне сыртқ
не сырт қыы жауларына жеккө
жауларына жекк рушілікпен қ
өрушілікпен қарау
арау болып
болып
табылады.
табылады. Герцен
Герцен ш шәәкірттерде достық
кірттерде досты жә
қж әне жолдастық
не жолдасты қ,, гуманизм,
гуманизм, ерік-
ерік-
қ айратты, ерлік істерге қабілеттілік сезімін т әрбиелеуді ң қажеттігіне
қайратты, ерлік істерге қабілеттілік сезімін т әрбиелеуді ң қажеттігіне
мә
м ән
н берді. Осы қ
берді. Осы асиеттерді ттә
қасиеттерді әрбиелеуде
рбиелеуде ол
ол негізгі
негізгі рольді озық
рольді озы қ кк ө
өркем
ркем
ә
әдебиетке
дебиетке жжә не ұ
әне ұлы адамдардың
лы адамдарды ңө
өміріне
міріне арнады.
арнады.
• Патриотизм, Герценнің пікірінше өз отанына шексіз сүйіспеншілік пен оның
ішкі және сыртқы жауларына жеккөрушілікпен қарау болып табылады.
Герцен шәкірттерде достық және жолдастық, гуманизм, ерік-қайратты,
ерлік істерге қабілеттілік сезімін тәрбиелеудің қажеттігіне мән берді. Осы
1 қасиеттерді тәрбиелеуде ол негізгі рольді озық көркем әдебиетке және ұлы
адамдардың өміріне арнады.

• Герцен мектеп пен жанұяның оқу-тәрбие іс-әрекетінде тәртіптің ролі мен
мәнін жоғары бағалады. Герцен біржола шектен шыққан дене жазалауына,
ұрып-соғуға, балаларға әсер етудің, тәртіптің өрескел әдіс-тәсілдеріне
қарсы болды. Ол ата-аналар мен тәрбиешілердің балаға ізгілік қарым-
2 қатынасына негізделген тәртіпті талап етті.

• Дидактика мәселелеріне қатысты қағидаларында Герцен ерекше
табандылықпен оқытудың қарапайымдылығын және түсініктілігін
жақтады, бұл педагогикалық шеберліктің өте қажетті жағы деп есептеді.
Негізгі әдістерге мұғалімнің баяндау және түсіндіру әдістерін жатқызды.
Герцен басқа әдістерге қарағанда мұғалімнің баяндауы тиімді, әрі бұл
3 әдістің артықшылығы бар, берік білімді қамтамасыз етеді және
оқушылардың ойлау белсенділігін оятады деген болатынды.
Оқу-тәрбие үрдісінде мұғалімге жетекші орын бере отырып,
Герцен оған өте жоғары талаптар қойды.

Тә
Т рбиешінің
әрбиешіні ң таланты, Герценнің
таланты, Герценні ң пікірінше, бұ
пікірінше, б “шыдамды ссү
ұлл “шыдамды йіспеншілікті ң
үйіспеншілікті ң,, шын
шын
берілгендіктің
берілгендікті ң таланты,
таланты, оны ешқ
оны еш қандай ананың
андай ананы ң сс ү
үйіспеншілігі, еш қ
йіспеншілігі, еш қандай
андай дилектика
дилектика
ө зінің
өзіні ң ккү шті қ
үшті қаағ
ғидаларымен
идаларымен айырбастай
айырбастай алмайды”
алмайды” деген
деген болатынды.
болатынды. Ол
Ол
мұғ аліміні ң сенімдеріне ерекше м ән
мұғалімінің сенімдеріне ерекше мән берді.берді.

Герцен жанұ
Герцен жан ұяя ттәрбиесіне ккө
әрбиесіне п ккөң
өп өңіл бө
іл б өлді. Герцен ө
лді. Герцен балаларыны ң
өзз балаларыны ң тт ә
әрбиелеу
рбиелеу
ү лгісіне ссү
үлгісіне үйене
йене отырып,
отырып, осы
осы міндетке
міндетке ата-аналарды ерекше қ
ата-аналарды ерекше ам қ
қам орлы қ
қорлы қпен,
пен,
жауапкершілікпен қ
жауапкершілікпен қарауды
арауды балаларды болашақ
балаларды болаша қө мірге, еең
өмірге, ңбекке
бекке даярлауда
даярлауда оларды
оларды
барлы қ қ ажетті білім негіздерімен, адамгершіл ұғымдармен қаруландыру,
барлық қажетті білім негіздерімен, адамгершіл ұғымдармен қаруландыру, олардан олардан
ө ата-ананың
өзз ата-ананы ң шын
шын берілген патриотын ттә
берілген патриотын әрбиелеу міндетін қ
рбиелеу міндетін қойды.
ойды.

Герцен сословиялық
Герцен сословиялы -крепостниктік ттә
қ-крепостниктік әрбие жү
рбие ж үйесіне жа ғ
йесіне жа ымсыз кк ө
ғымсыз өзз қ
қараста
араста болды.
болды.
Ол Николай ІІ ү
Ол Николай кіметінің
үкіметіні ң саясатын халық
саясатын халы қммү ддесіне қ
үддесіне қарсы бағ
арсы ба ыттал ғ
ғыттал анды ғ
ғанды ғын
ын
қ
қатты сынғ
атты сын ғаа алды.
алды.
А.И.Герцен бірнеше тамаша шығармалардың авторы:

“Өткендер мен ойлар”

“Кім жазықты”

“Сұғанақ сауысқан”

“Доктор Крупов” орыс өмірінің аса
зәру проблемаларын көтерген құнды
шығармалар болды.
Виссарион Григорьевич Белинский аса
көрнекті революционер-демократ,
өзінің шығармаларында
крепостнойлық правоға қарсылық
білдірді, шаруалардың мүддесін
жақтады. В.Г.Белинский дарынды
сыншы болды, Ресейге, орыс
халықына деген таусылмас жалынды
сүйіспеншілікті аңғартты, оның
жарқын болашағына сеніммен
қарады. В.Г.Белинскийде өз отанына
сүйіспеншілікті басқа халықтарға
терең құрметпен қарауды
ұштастыра білді.
Негізгі көзқарастары:
Ол қ
Ол қооғ амынң
ғамын ңә ділетті құ
әділетті құрылымын тек ғ
рылымын тек ана аағ
ғана ғарту
арту ісін
ісін тарату арқ
тарату ар қылы
ылы іске
іске
асыруғ
асыру ғаа болады
болады деген
деген болатын,
болатын, Ал ХІХ ғ
Ал ХІХ ғ.40-жылдары
.40-жылдары материалистік
материалистік
философияның
философияны ңққаағ
ғидаларын жақ
идаларын жа қтады, дү
тады, д ниенің
үниені ң дамуына диалектикалық
дамуына диалектикалы қ
ккө
өззқ
қарасты
арасты білдірді.
білдірді. Сенімді
Сенімді материалист
материалист бола
бола отырып, православиялы қ
отырып, православиялы қ
шіркеуге
шіркеуге ж жә
әне
не діни сенімдерге қ
діни сенімдерге қарсы
арсы болды.
болды.

40-жылдары
40-жылдары Белинский
Белинский социалист утопистік ккө
социалист –– утопистік өззқ
қараста
араста болды. Біра қ
болды. Біра қ ол
ол
социализмді
социализмді бейбітшілік
бейбітшілік жолмен, халық
жолмен, халы тық
қты қ революциясыз орнатуғ
революциясыз орнату ғаа
болмайтындығ
болмайтынды ғын
ын айтты. Ол ө
айтты. Ол кезінің
өзз кезіні ң ірі идеялық
ірі идеялы қ ккө
өсемі
семі болды, оның
болды, оны ң
ттөң
өңірегіне барлық
ірегіне барлы алдыңғ
қ алды ық
ңғы қатарлы
атарлы адамдар, жаң
адамдар, жа ңа,
а, еркін Ресей ү
еркін Ресей үшін
шін
ккү
үрескерлер
рескерлер топтасты.
топтасты.

Белинский ө
Белинский нердің
өнерді ң,, әдебиеттің
әдебиетті ң,, аағ
ғарту ісінің
арту ісіні ң,, ттәрбиенің
әрбиені халық
ң халы тығ
қты ғы
ы теориясын
теориясын
талдады. Ғұ
талдады. Ғұлама
лама сыншы
сыншы ресми халық
ресми халы тық
қты тың
қты теориясының
ң теориясыны реакциялық
ң реакциялы мә
қм әнін
нін
сынғ
сын ғаа алды.
алды.

В.Г.Белинский табиғ
В.Г.Белинский таби ғат адамдарды қ
ат адамдарды қабілеттіліктермен
абілеттіліктермен жжә
әне дарындылы қ
не дарындылы қтармен
тармен
сыйлайды,
сыйлайды, ал
ал дарынсыз
дарынсыз жжә
әне
не топас
топас адамдар
адамдар дене жағ
дене жа ғынан
ынан кемтарлар сия қ
кемтарлар сия қты
ты
сирек
сирек ескертпелер.
ескертпелер. Адамдарды
Адамдарды тегіне жатқ
тегіне жат ызу ттә
қызу әрбие жә
рбие ж әне
не білім алуғ
білім алу ғаа
олардың
оларды ң құқ
құқын
ын шектеуге
шектеуге болмайды.
болмайды.
ҚАНАТТЫ СӨЗДЕРІ:
АФОРИЗМДЕРІ:

Егер адам тұла бойы түгелімен жалғанды ққа берілсе, а қыл-ой талантынан
айрылатыны айдан анық.
Әйелің — көңілдесің емес, бүкіл ғұмырлық досы ң, әрі серігі ң, демек, оны біз

егде тартқан әйел болған шағында да, кемпір болған кезінде де с үюге ерте
бастан ойланып, дағдылана білуіміз ләзім.
...үрей атаулының бәрін білім жеңеді.

...маскүнемдікке, мешкейлікке салыну — та ғыларды ң қылы ғы.

Өз Отанын жан тәнімен сүю – адамшылы қты ң ас қар шы ңы.
В.Г.Белинский тәрбиенің алдына жаңа, прогрессивті міндеттер
қойды. Ол жалпы адамдық тәрбиенің талаптарын ұсынды.
Оның әдебиеттің халықтығы туралы талданған теориясынан
Белинский балаларды өз отанын сүйіспеншілік рухында
тәрбиелеудің қажеттігі туралы педагогикалық қорытындылар
жасады.
Пушкиннің, Крыловтың, Гогольдің және басқа да Ресейдің ұлы
жазушыларының шығармаларында Белинский орыс халы қты ғы
мен жалынды патриотизмнің анық көрінісін көре білді.
Белинский балаларда орыс халқына тән жа ғымды сапаларды
қалыптастыруға шақырды.
Белинский тәрбиенің халықтығы идеясын жақтады және православия, самодервие
және халықтық теорияны жақтаушылармен бітіспес күресте дамытты.

Белинскийдің педагогикалық теориясының негізгі қа ғидаларыны ң бірі адамды
үйлесімді дамыту болып табылады.
Адамгершілік тәрбиені Белинский адамды – қоғамды қ қайраткерді қалыптастыруды ң
негізгі саласы деп есептеді. Оның адамгершілікті т әрбиелеуді ң т әсілдері ж әне
жолдары туралы айтқан қағидалары бай және мазмұнды. Тере ң диалектик ж әне н әзік
психолог, ол моральдық тәрбиенің психологиялық негіздерін ашу ға ұмтылды,
адамгершілік тәрбие үрдісінің күрделігіне педагогтарды ң көңілін аудара отырып, о ған
формалды қарауға қарсы болуды ескертті.
МЕКТЕП ЖӘНЕ ПЕДАГОГИКАЛЫҚ ОЙЛАРЫ:

Белинский
Белинский сол
сол кездегі мектепті қ
кездегі мектепті қатты сынғ
атты сын ғаа алды, ондағ
алды, онда ғы
ы білім берудің
білім беруді мазм ұ
ң мазм ұны
ны
орыс ғ
орыс ылымының
ғылымыны ң дамуынан артта қ
дамуынан артта алды.Ол ооқ
қалды.Ол қушылар тек ғ
ушылар тек ғана
ана белгілі білімні ң
белгілі білімні ң
жиынтығ
жиынты ғын
ын мемең
ңгеруі
геруі жеткіліксіз, сонымен қ
жеткіліксіз, сонымен атар ттұ
қатар тас ғ
ұтас ылыми ккө
ғылыми өззқ
қарасты
арасты
қ алыптастыруы қ
қалыптастыруы қажет
ажет деп
деп есептеді. Ол ғ
есептеді. Ол ғылым
ылым менмен ооқ пә
қуу п ндерінің
әндеріні ң,, теория
теория мен
мен
ттә жірибенің
әжірибені арасындағ
ң арасында ғы алшақ
ы алша тық
қты қты
ты жоюды
жоюды талап
талап етті.
етті.
Белинский
Белинский Ол
Ол мектептегі
мектептегі Белинский
Белинский балалардың
Белинский балаларды ң
ғ Белинский
ылымды ө
ғылымды өмірге
мірге білім берудің
білім беруді ң негізгі о қу
қ ызығ
қызы ғуын дамытуғ
уын дамыту ғаа
негізгі оқу
жақ
жа қындату
ындату мазмұ
мазм ұнын кең
нын ке ңейту
ейту ппә
негізделген, олардың
негізделген, оларды ң
ү әндеріне
ндеріне
үшін бар ккү
шін бар үш-
ш- ү шін ккү
үшін үресті.
ресті. адамгершілік
жас
жас ерекшеліктері
ерекшеліктері мен мен
адамгершілік
жігерімен
жігерімен Радищев
Радищев сиясияққты,
ты, т ә рбиесін даралық
даралы қ бейімділігін
бейімділігін
ккү тәрбиесін
үресті.
ресті. Ол
Ол ол дінді ооқ
ол дінді ытуғ
қыту ғаа беруге ескеретін ооқ
ескеретін ытудың
қытуды ң
қ беруге
мектептегі
мектептегі білім
білім қарсы
арсы болды,
болды, ккө мектесетін жаң
жа ңаа ә
әдістемесін
дістемесін
өмектесетін
беру олардың
беру оларды ң дінсіз
дінсіз білім
білім беру
беру енгізуге ерекше ккөң
енгізуге ерекше өңіліл
гуманитарлық
гуманитарлы қ
алдарына халық
алдарына халы қ ү үшін
шін білім
білім беруді
беруді ғылымдарды бө
б өлді. Оның
лді. Оны ң пікірі
пікірі
қ ғылымдарды
ойғ
қой ған
ан қ
қазіргі отандық
азіргі отанды қ (ана тілі,
бойынша,
бойынша, индуктивтік
индуктивтік
ғ (ана тілі,
міндеттерге
міндеттерге ылымның
ғылымны ң ә жол-оқ
жол-о ытудың
қытуды ң негізгі
негізгі
әдебиет,
дебиет,
жауап
жауап дең
де ңгейіне
гейіне дейін
дейін тарих)
жолы.
жолы. Ол Ол
тарих)
бермейтіндігін
бермейтіндігін арттыруғ
арттыру ғаа догматикалық
догматикалы қ ооқ ытуғ
қыту ғаа
жатқ
жат қызды.
ызды.
атап ө
атап өтті.
тті. жұ
ж ұмыстанды.
мыстанды. қ
қарсы
арсы болды.
болды.
Н.И.Пироговтың педагогикалық
көзқарастары.
(1810-1881)
НИКОЛАЙ ИВАНОВИЧ
ПИРОГОВ

көрнекті орыс дәрігері-хирургі, халық
ағарту ісінің қайраткері, белгілі педагог.
1856 жылы “Марской сборник” журналында

Г.И.Пироговтың “Өмір мәселелері” атты
мақаласы жарияланған болатынды.
“Өмір мәселелері” мақаласының негізгі
идеясы – жалпы адамзаттық білім беруді
қорғау болып табылады.
Н.И.Пироговтың педагогикалық көзқарасының
жетекші белгісі гуманизм болып табылады

Н.И.Пирогов былай деп жазды: “Пайдалы азамат
боламын деп даярланып жатқандардың барлығы
алдымен адам болуға үйренуі қажет”

“Адам болу – бұл тәрбиенің негізгі мақсаты болу
керек”,-деп жазды Пирогов. Ол ерте, күні бұрын
берілген балаларды мамандандырудан сақтандырды,
ол олардың ой-өрісін тарылтады және адамгершілік
дамуын тежейді.
Пирогов
тәрбиенің
мақсаты
деп

ерікті және берік
ерік-қайратты “шындықт
меңгерген ы сүйетін
адамды адамды”
тәрбиелеу
есептеді даярлау

жоғарғы жан-жақты
адамгершілі ғылыми
к сенімдерді танымды
одан кейін
гимназия екі түрлі
– үшжылдық
және бес жылдық
екі жылдық мерзіммен
бастауыш бұл жүйені жоғары
мектептен кейін- мектеп аяқтайды
прогимназия (университеттер
(толық емес орта және жоғары
мектеп) арнаулы оқу
төртжылдық орындары).
мерзіммен екі түрлі
Пирогов
мектеп
жүйесін
бірнеше
сатылардан
ұсынды, атап
айтқанда:
Н.А.Добролюбов
(1836-1861)
Н.А.ДОБРОЛЮБОВТЫҢ ПЕДАГОГИКАЛЫҚ КӨЗҚАРАСТАРЫ

Ол ресми педагогиканы
қатты сынға алды. Өзінің
еңбектерінде тәрбие
Өзінің еңбектерінде
мәселелеріне ресми
үкіметтің халыққа білім
көзқарасын білдірген
беру саясаты халықтың Добролюбов
педагогикалық
білімге ұмтылысын “қазіргі” білім беру
шығармаларды өрескел
жоюға жүйесін жақтады,
кемшіліктері үшін сынады.
бағытталғандығын
жазды. Оны ол әскери
Ол бұл мақалалардың оның негізгі
авторлары балалардың кез- белгілері
деспотизм саясаты деп
келген өз бетімен жұмысы демократизм,
атады. “Халыққа білім
мен белсенділігінен гуманизм және
беру министрлігінде,-деп
айыратын тәрбиешінің
жазды ол,-топастық,
беделіне баланың соқыр,
ғылымилық деп
шектеушілік және есептеді.
санасыз бағынуын,
жауыздық үстемдік
мүлтіксіз бұйрығын
етеді”
орындауын
жақтайтындығын
дәлелдеп берді.
ДОБРОЛЮБОВТЫҢ МЕКТЕП ЖҮЙЕСІ ТУРАЛЫ ОЙ-ПІКІРІ

Жаңа жүйе жан-жақты дамыған мектеп жүйесі болу
керек;

Білім берудің барлық сатысында мектептерде оқыту
тегін болуы қажет;

Ресейді мекендеген барлық сословиелер мен
ұлттардың балалары өз ана тілінде оқу керек;

Барлық оқыту оқушының жеке басын терең сылай
негізінде құрылуы қажет.
Добролюбовтың тәрбие туралы ой-
пікірі

Адам даярлау жүйесінде Добролюбов басты рольді ақыл-ой
тәрбиесіне ерекше мән берді.

Ол табиғат және қоғам туралы білімдермен шәкірттерді
қаруландыруы қажет деген болатынды

Ол адамгершілік қасиеттерге патриотизм, гуманизм, е ңбекке
сүйіспеншілікпен қарау, табандылық, турашылдық,
принципшілдік т.б. қасиеттерді жатқызды.

Добролюбов сол кездегі мектептегі таяқ т әртібін қатты сын ға
алды.
Добролюбовтың
еңбектері
«Тәрбие беруде
«Тәрбиенің негізгі
беделдің маңызы
заңдылықтары»
туралы» (1853-
(1859)
1858)

«Дүремен
қиратылған
«Мұғалім идеал
бүкілресейлік
болуы керек…»
иллюзиялар»
(1860-1861)

«Тамшыдан
теңізге» мақаласы
Орыстың ұлы сыншысы, философ-
материалист, жалынды
революцияшыл-демократ, жазушы
және публицист. Саратов діни
семинариясында (1842 —
45), Санкт-Петербург ун-тінің
тарих-филол. бөлімінде оқыған
(1846 — 50). Университетте оқып
жүрген кезінде өз бетімен білімін
Н.Г. Чернышевский жетілдірумен шұғылданып, тарих,
философия, социология туралы
(1828-1889) еңбектерді мұқият зерттеді.
НЕГІЗГІ ЕҢБЕКТЕРІ

“Саяси
“Гоголь дәуірінің
экономиканың Н.А.Добролюбов” очерктері”
негіздері”

“Не істеу керек?” “Бір қыздың
“Шешусіз драма”
романы тарихы”
НЕГІЗГІ ПЕДАГОГИКАЛЫҚ КӨЗҚАРАСТАРЫ
Н.Г.Чернышевский жасөспірімдерге, болашақ белсенді қоғам
қайраткерлеріне, шын халық мүддесін жақтаушыларға мынадай
негізгі қасиеттер қажет деп есептеген:

ПАТРИОТИЗМ
ПАТРИОТИЗМ

ГУМАНИЗМ
ГУМАНИЗМ

ЕҢ
ЕҢБЕККЕ СҮ
БЕККЕ С ҮЙІСПЕНШІЛІК
ЙІСПЕНШІЛІК

АДАЛДЫҚ
АДАЛДЫҚ

СӨ
С ӨЗДІ
ЗДІ ІСПЕН
ІСПЕН БАЙЛАНЫСТЫРА
БАЙЛАНЫСТЫРА БІЛУ
БІЛУ

КІШІПЕЙІЛДІЛІК
КІШІПЕЙІЛДІЛІК

Ә
ӘДЕПТІЛІК
ДЕПТІЛІК
Тәрбие халық ағарту мәселелері әдеби және саяси журналдарда
орын алды.“Современник” – ревалюцияшыл-демократиялық
бағыттағы журнал.Онда Н.Г.Ченышевский мен
Н.А.Добролюбовтың тәрбие мен білім беру мәселелері туралы
бірнеше мақалалары басылып тұрды.

60- жылдардың бас кезінде кейбір арнаулы журналдар жалпы
тәрбие мекемелеріне арналып отрылды. Пироговтың “Өмір
мектебі” атты белгілі мақаласында 1856 жылы “Морской сборник”
журналында басылған болатын.
Константин Дмитриевич Ушинский
(1824-1870)
Өмір жолы

К.Д. Ушинский 1824 жылы 18 ақпанда Тула қаласында
туған. Әкесі оқыған офицер дәрежесінде 1812 жылғы Отан
соғысына қатысты. Константин Дмитриевичтің балалық шағы
Чернигов губерниясындағы Новгород – Северск қаласының
маңындағы әкесінің шағын имениясында өтті. Семья
жағдайы баланың тәрбиесіне қолайлы болды. Орта білімді
новгород-Северск гимназиясында алады.
1840 жылы Москва университетінің заң факультетіне
түсіп, оны 1844 жылы бітіріп шығады. Университетті бітіру
қарсаңында Ушинский қоғамдық қозғалыстың ықпалында
болды.
1846 жылы Ярославльдегі заң лицейіне профессор
міндетін атқарушы болып тағайындалды.
Еңбектері

Еңбектің
психикалық
Балалар дүниесі Ана тілі
және тәрбиелік
мәні

Қоғамдық
Швейцарияға Педагогикалық
тәрбиедегі
педагогикалық әдебиеттің
адамгершілік
саяхат пайдасы туралы
элементі туралы

Қоғамдық
Оқытушы
тәрбиенің
семинариясыны Адам тәрбиесі
халықтық негізі
ң жобасы
туралы
Педагогикалық идеялары

Педагогикалық пікірінің ең негізгі мәні – әрбір елде халықтың
мақсат-мүддесіне, мұқтажына сәйкес өзіндік ағарту жүйесі
болуы керек деген халықтың идеясында енді.

Ағарту ісі мен тәрбиенің кең демократизм негізінде құрылуын
көздеді. Тәрбие ісіне халықтың өзі қожа болып, мектептер бүкіл
халықтың жастарын қамтуы тиіс деді.

Халықтық идеясының басты бір сипаты – қоғамшылдық, со ған
байланысты тәрбие мен білім беру салалары, олардың т өңірегі
қоғамдық атмосферада болуы тиіс, себебі халықтық идея
мейілінше кең қоғамдық жолдар арқылы іске асады.

Педагогикалық талаптарының бірі – еңбек сүйгіштікке, е ңбек
ете білуге және еңбекке ынталы болуға тәрбиелеу.
К.Д.Ушинский идеялары
Тәрбие мақсаты – белсенді де шығармашыл жеке тұлғаны
қалыптастыру, адамды адамзат іс-әрекетінің ең жоғарғы формасы
ретінде дене және ақыл-ой еңбегіне даярлау;
Ғылым мен мектептің дінге тәуелсіздігі;
Адамгершілікке тәрбиелеу мәселесінің қоғамдық-тарихи сипатта
болуы;
Басты міндеттердің бірі шовинизмді болдырмайтын
елжандылыққа тәрбиелеу, адамзаттық борышқа тәрбиелеу,
авторитарлықты жою;
Тәрбие жүйесі жағымды мысал негізінде, баланың ақылмен
атқарған іс-әрекеті, оқушылармен өзара қатынас негізінде
құрылады;
Оқытудың көрнекілік пен бірізділік (нақтыдан абстрактілікке
қарай) принципін оқушы шамасына шақ негіздеу;
Оқу процесін сапалы ұйымдастырудың басты шарты –
әдістемелік шеберлікте, ал әдістемелік шеберлік әр түрлі о қыту
әдістеріне байланысты.
Даналық сөздері

Тәрбие де барлығы да тәрбиешінің жеке басына
негізделуге тиіс. Ешқандай жарғы және
бағдарлама,ешқандай оқу орнының жасанды орталығы
қаншалықты жетілдірілгенімен тәрбие ісінде жеке
адамды алмастыра алмақ емес.Тәрбиешінің
тәрбиеленушіге тікелей әсерінсіз мінез-құлыққа
сіңерліктей шын тәрбие беру мүмкін емес.
Саналы әрі еркін еңбек қана, адамды бақытпен
жарылқайды.
Оқу-бұл әлі ештеңе маңдытпайды, нені оқу керек
және оқығанда көңілге қалай тоқу керек-ең үлкен, ең
ұлкен шаруа, міне осында.
Ұсынылған әдебиеттер:

1. Бержанов К., Мусин С. Педагогика тарихы. – Алматы;
Мектеп 1984.- 256 бет
2. Ж.Әбиев. Педагогика тарихы: Оқу құралы.-Алматы:
Дарын, - 2006.-480 бет.
НАЗАРЛАРЫҢЫЗҒА
РАХМЕТ!!!

Ұқсас жұмыстар

Фариза Оңғарсынова туралы

Педагогикалық шеберліктің негізі

Платиналық пирамида

Испания чемпионы

Қадыр Мырза Әлі - күміс қоңыраулы балалар ақыны

ТӘРБИЕ ҮДЕРІСІНІҢ ФОРМАЛАРЫ МЕН ӘДІСТЕРІ, ҚҰРАЛДАРЫНЫҢ ЖҮЙЕСІ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМИ ДҮНИЕТАНЫМ- ТҰЛҒАНЫ ҚАЛЫПТАСТЫРУ НЕГІЗІ

ЖАҢАШЫЛ-ПЕДАГОГТАРДЫҢ КӨЗҚАРАСТАРЫ

Дмитрий Иванович Менделеев

МҰҒАЛІМНІҢ ЖЕКЕ ТҰЛҒАСЫ

Жоғарғы тапсырма принципі принциптері

Пәндер