Хиругиялық ауруларды емдеуде ұлпа дәрмектерін қолдану

Орындаған: Бабарханова М

ТЕКСЕРГЕН: Ахметжанов О. Н

Жануарлар мен өсімдіктер ұлпалары ежелден емдік мақсатта қолданылып келген . 1930жылы М. П. Тушнов құрамында молекулярлы белок гидролизінің өнімдері бар ағзамен емдеу әдісін ойлап тауып ұсынған. Ал Н. И. Краузе 2%хлорацид ерітіндісінде консервіленген тері мен басқа ұлпаларды жара процессін жеделдету әдісін ойлап тапқан. В. П. Филатов 1993 жылы ұлпа терапиясының негізін ашып, ол үшін консервіленген ұлпалардың ынталандыруды төменгі температуда, өсімдіктер ұлпасынқараңғылықта өңдеу процессінде пайда болатын ерекше заттар-биогенді стимуляторлардың әсеріне байланысты. Биогенді стимуляторлардың әсеріне емес заттар:олардың құрамы негізінен алма, лимон, сүт, янтарь, карбон қышқылдарынан, сонымен қатар 2амин қышқылдары -аргинин мен глютаминнен тұрады. В. П. Филатов осы құрама бөліктердің барлығының да ынталандырушы әсерін ұлпаларды консервілеу процессінде пайда болатын ақуыздың ыдырау өнімдері -нуклепртеидтер мен гистамин, сонымен қатар гиалурон қышқылы және биокатализаторлымен байланыстырады.

Теріні ауру малдың өзінен немесе басқа сау малдардан асептика, антисептика ережелерін сақтап алады. Ол үшін малдың мойын аумағының жүнін қырқып, теріні йодты спирт ерітіндісімен (1:1000) өңдеп ұршық тәрізді етңп кесіп алады, паренхиматозды ағзалар бірден мал сойылғаннан кейін алынады. Тері мен алынған ұлпаларды10-15мм2 мөлшердегі бөліктерге кесіп стерильді Петри ыдыстарға салады.

Емдік мақсатта көбінесе консервіленген ұлпаны денеге жамап бітіру кең қолданылады. Ол үшін мойын аумағының ортаңғы тұсында операциялық алаңды дайындап, жергілікті инфильтрациялық жансыздандыру жасайды. Сосон тереңдігі 2-3см ұзындыққа кесіп, ішін кеңейтіп тері асты қалта жасайды. Қан ағысын тоқтатқан соң, асептика, антисептика талаптарын қадағалап, консервіленген ұлпаны қуысқа енгізіп жараның жиектеріне 3-4 жерден тігіп салады. Керек болған жағдайда ұлпа терапиясын 20күннен соң қайталайды.

Жаралар, ойылымдар мен күйіктерді емдеуде хлорацид немесе хлорамин ерітіндісінде консервіленген тері не басқа ұлпаларды бейімдеп қондыру ( аппликация) әдісін қолданады. Малға егетін ұлпа мөлшері малдың түрі мен салмағына тікелей байланысты. Ұлпа терпиясын жазылуы ұзаққа созылған жараларда, ойылымдарда, торшалардын бөлініп көбеюінен мүшенің ұлғаюында ( пролиферат) , тыртықтан пайда болатын контрактураларда, өзектің таралуында, терінің созымалы ауруларында, жүйке қабынғанда, жартылай және толық салдануларда, ашық іріңді-өлі етті процесстерде, көз ауруларында, акушерлік -гинекологиялық патологияларда, жұқпалы емес ішкі ауруларда қолдану жақсы нәтиже береді. Ал жабық іріңді-өлі еттену процесстерінде, сепсисте, ірі қара малдың 7айлық буаздығынан бастап емге қолдануға болмайды.