Вирустық аурулардың спецификалық алдын алу. Вакцинадайындау принциптері. Адъюванттар, иммуномодуляторлар

Презентация қосу

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ
СЕМЕЙ ҚАЛАСЫНЫҢ ШӘКӘРІМ АТЫНДАҒЫ МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ
АГРАРЛЫҚ ФАКУЛЬТЕТ «ВЕТЕРИНАРИЯЛЫҚ САНИТАРИЯ» КАФЕДРАСЫ

БӨЖ
1 . В И Р У С Т Ы Қ АУ Р УЛ А РД Ы Ң С П Е Ц И Ф И К А Л Ы Қ А Л Д Ы Н А Л У. В А К Ц И Н А
Д А Й Ы Н Д АУ П Р И Н Ц И П Т Е Р І . А Д Ъ Ю В А Н Т Т А Р, И М М У Н О М О Д УЛ Я Т О РЛ А Р.

2 . ҚҰ Т Ы Р Ы Қ , АУ С Ы Л , Ш М А Л Л Е Н Б Е Р Г, Б Л Ю Т А Н Г АУ Р УЛ А Р Ы Н Ы Ң
Д И А Г Н О С Т И К А С Ы Ж Ә Н Е А Л Д Ы Н А Л У Ш А РА Л А Р Ы

О Р Ы Н Д А Ғ А Н : С Ы Р Ы М О ВА . Б . Е
ВС – 303
ТЕКСЕРГЕН :ОМАРБЕКОВ Е.О.
Вирустық аурулар — вирустар
арқылы таралатын жұқпалы аурулар
мен қатерлі ісіктер.
Жануарлардың, өсімдіктер мен
бактериялардың жасушаларына
енген вирустар көптеген қауіпті
аурулар туғызады.
Спецификалық дауалау дегеніміз малды
жұқпалы аурулардан вакцина немесе
гиперуммунды қан сарысуы арқылы
сақтандыру. Ауырып жазылған малда
және вакцина егілген соң вирусқа қарсы
пайда болған иммунитет әр түрлі дамиды.
Мұнда гуморальдық және клеткалық
факторлар әр түрлі роль атқарады.
Вирустық ауруларды арнамалы дауалау үшін вакциналар
қолданылады.
Вакцина (лат. vacca — сиыр vaccіnus —
сиырдікі) — микроорганизмдерден (бактерия, вирус, т.б.)
алынып, адам мен жануарлар организміне жұқпалы аурулардан алдын ала
сақтану және олардың иммундық қасиетін арттыру үшін егілетін
препараттар.
Вакциналарды енгізгенде малдарда өте қауіпті жұқпалы ауруларға қарсы
тұра алатындық қабілет, яғни иммунитет пайда болады. Вакциналарды
енгізгенде организм осы аурудың түрімен жеңіл ауырып тұрады және
организмде иммунитет пайда болады. Вакцина енгізілгеннен кейін жануар
денесінде вирустардың белокты кабықтарын байланыстырьш, артынан
нейтралдайтын аитителалар көбейеді.
Өлтірілген вакциналар
кемшілігі: оларды бірнеше рет егу керек
және препарат өте көп мөлшерде енгізіледі.
Пайда болатын иммунитет көпке
созылмайды. Малды қайталап еккен кезде
аллергия болуы мүмкін. Кейде тірі қалған
вирус бөлшектерінің әсерінен ауру қоздыруы
да мүмкін. Сондықтан “өлтірілген” деген сөз
шартты мағынада айтылады. Ол сөз
микробиологиядан алынған. Тірі және
өлтірілген вакциналар бүтін, толық
вирияндалардан тұрады.
Иммунитеттің гуморальдық және клеткалық факторлары
әр түрлі вакциналармен іске асады.

Тірі әлсіретіген (аттенуациаланған) вакциналарды алу үшін әртүрлі физикалық,
биологиялық әсерлермен вирусты әлсіретеді. Биологиялық жолдармен әлсірету үшін вирусты
тірі оъектілерде: клетка өсінділерінде, тауық лебриандарында, зертханалы қ жануарларда
пассождан өткізеді. Осыған байланысты лапинделген (lapinus – қоян) авиеделген (avis – қуе)
културалды (культура- өсінді) вакциналар бар.

Инактивтелген немесе өлтірілген вакциналарды алу үшін вирусты
физикалық (жоғары температура, yk- сәулесі, j - сәулесі), химиялық
(формалин, В – пропилоктон және т.б.) әсерлермен өлтіреді. Бұл вирустық
вакциндық гитаммдер қауіпсіз, ал антигендік, иммуногендік қасиеттерін
сақтаған. Инантивтелген вакциналдардың иммуногендік қасиетін күшейту
ушін адъюванттар қосады

Қазіргі кезде тазартылған вакциналарда бар – гендік инженериялық, суббөлікті,
жасайды иммундеу үшін гипериммунды қан сарысу, реконвамециенттердің қан
сарысуы қолданылады.
Адъюванттар (лат. adjuvant – көмекші).
Иммундымодуляторлар - Адъювант ретінде минералдық сорбенттер,
Иммундық жүйенің ісіне әртүрлі полимерлі заттар, күрделі химиялық
қосындылар ( ЛПС, мурамилпептид);
факторлар мен заттар әсер етуі бактериялар мен оның компопенттірі ( мысалы
мүмкін: олармен организм Фрейнд адъювантына қосатын БЦЖ -ның
күнделікті кездесіп отырады сорындысы); қабыну тудыратын заттар
(әләуметтік, экологиялық, ( сапонин, скипидар) қолданылады. Жоғарыда
айтылғанға сәйкес адъюванттардың барлық
кәсіпкерлік), немесе иммундық түрі организмге бөгде заттар болып келіп,
статус бұзылуымен байланысты ауру әртүрлі тектен және құрамнан тұрады, ал
мен патологияларды (біріншілік ұқсастығына қарай –олардың барлық түрі
немесе екіншілік антигенің иммуногендігін күшейтеді.
Адъюванттардың әсер ету механизімі өте
иммундытапшылық) арнайы емдеу, күрделі. Олар антигенге де ағзаға да әсерін
не алдын алу үшін қолданғанда тигізеді. Антигенің молекуласын ұлғайтып,
байқалады ерітілетін антигендерді корпускулярлыққа
айландырады.
Аусыл. Шапшаң таралатын, жүқпалы және ауыр ауру.
Аусылмен мүйізді ірі қара, шошқа, түйе, қой мен ешкі
ауырады. Адамдарда ол өте сирек кездеседі. Ауруды
қоздырғыш — вирус. Жасанды қоректік ортада өспейді.
Ол көбінесе тек тірі клеткада тіршілік етуге бейімделген.
Вирустың А. О. С. деген үш типі анықталған.
Сондықтан мал осы вирустың бірінен соң бірімен — үш
типімен де ауруы мүмкін, +60, -І-70°-та вирус бірнеше
минутта, ал 100°-та бірден өліп кетеді. Төменгі
температураға ол төзімді. Табиғатта бүл вирус әр жерде
кездеседі және 100 күнге дейін өз тірщілігін жоймай
сақталады. 2—3% күйдіргіш сілті ерітіндісі оған жойқын
әсер етеді. Мал аусылмен ауырғанда оларға вакцина
енгізеді және карантин ережелері қатаң сақталады.
Аусыл – вирустық ауру.
АУСЫЛҒА ҚАРСЫ ВАКЦИНА
Құтыру, Жылы канды жануарлардың жүқпалы ауруы. Бұнда көбінесе
орталық нерв жүйесі зақымдалады да ақыр аяғында жануар өледі. Ауру
жануардың сілекейі арқылы сауларына таралады. Бұл аурумен, әсіресе
иттер және барлық үй жануарлары, құстар, жабайы жануарлар
(қасқырлар, түлкілер т. б.) жәңе адамдар ауырады. Міне құтырудың
бүндай қаупі аурудың белгісі болатындығына байланысты оны зерттеуде
ертеде басталған еді. Л. Пастер бұл ауруға қарсы қорғаныш
вакциналарды да жасады. Аурудың қоздырғышы сүзгіленуші вирус,
Вирус саңыраулары ірі Шамберлен сүзгісінен де өтіп кетеді екен.
Құтыру вирусы организмге енгеннен кейін іле-сала аурудың белгілері
байқалмайды. Ол үшін біраз уақыт қажет. Бұны инкубациялық кезең
деп атайды. Мәселен, ауру иттердің сілекейіне енгеннен кейін 13 күннен
соң біліне бастайды, ал вирус жүққан соң үй қояндары 15—20 күннен
кейін ауыра бастайды. Құтыру вирусы да басқа вирустар сияқты
жасанды қоректік ортада өспейді. Ол үшін тауық жұмыртқасы аса
қолайлы орта. Вирустар +50°-та бір сағаттан кейін, ал 60°-та бірнеше
минуттан кейін жойылады. Құтырумен күресу үшін биокомбинаттарда
арнаулы антирабиттік вакциналар жасалып таратылады.
Алдын алу:
Құтырды деп сезік туғызған кез келген хайуанды өлтіріп,
көміп тастаңыз (немесе бір апта бойы үйшікте ұстаңыз);
Иттерді вакцина жасау жөніндегі шараларға қатысыңыз;
Ауырған сияқты көрінген немесе мінезінде өзгеріс болган
кез келген хайуаннан балаларды аулақ үстаңыз.
Ауырған сияқты көрінетін немесе мінезінде өзгеріс бар
хайуандарға көңіл бөліп, барлық сақтық шараларын
қолданыңыз. Тіпті ол ешкімді тістеп қаппағанда да оның
сілекейі дененің кесілген немесе жырылған жеріне түссе
құтыру туғызады.
Құтырыққа шалдыққан ит
ауруы
Шмалленберг ауруы – бұрын белгісіз болып
келген вирус жұқтыратын ауру. 2011 жылы
Шмалленберг (Германия) қаласында үш сауын
сиырдан бұрын зерттелмеген сырқат симптомдары
анықталған. Германияның солтүстік батысында
және Нидерландияның солтүстік шығысында
сауын сиырының 20-70% осы ауру анықталған.
Олардың сауылған сүт (50% жоғары) төмендеген,
іштері өткен, жем жеуден бас тартты, ыстығы
көтерілген (40°С жоғары), түсік тастаған.
Шмалленберг ауруы кезіндегі бұзаудағы
патологиялық өзгерістер
Блютанг ауруы
Блютанг немесе инфекциялы катаральдi қызба
немесе көк тіл-вирусты трансмиссивтi ауру
асқазан жүйесi мен дем алу жүйелерiн
қабындырып кейбір жерлердiң кiлегей
қабаттарын өлi етке айландырады,
пододерматитке, бұлшық еттердi дегенеративтi
өзгерiстерге ұшыратады. Қоздырғышы
рибонуклеинқышқылы (РНК) вирус, көлемi 100
нм аралығында, сыртқы ортада төзiмдi. Вирус
трипсинге, қышқыл РН-қа, 3% күйдiргiш
натриге, 70% этил спиртiне сезiмтал келедi, ал
эфирге, хлороформға, дезоксихолатқа төзiмдi.
БЛЮТАНГ АУРУЫ
е т
р а хм
ы з ға
а р ың
з а рл
На

Ұқсас жұмыстар

Аурудың белгілері

Вирустық аурулардың спецификалық алдын алу жайлы ақпарат

Вирустық аурулардың спецификалық алдын алу. Адъюванттар, иммуномодуляторлар

Вирустық аурулардың спецификалық алдын алу. Вакцина дайындау принциптері. Адьюванттар, иммуномодуляторлар. Құтырық, Аусыл, Шмалленберг, Блютанг ауруларының диагностикасы және алдын алу шаралары

Вирустық аурулардың спецификалық алдын алу. Вакцина дайындау принциптері. Вирус

1. Вирустық аурулардың спецификалық алдын алу. Вакцина дайындау принциптері. Адьюванттар, иммуномодуляторлар

Вирустық аурулардың спецификалық алдын алу.Вакцина дайындау принциптері

Вирустық аурулардың спецификалық алдын алу. Вакцина дайындау принциптері. Адтюванттар, иммуномодуляторлар. 2. Құтырық, Аусыл, Шмалленберг, Блютанг ауруларының диагностикасы және алдын алу шаралары

Вирустық аурулардың спецификалық алдын алу

Аусыл ауруының диагностикасы

Пәндер