Аударма үрдісінің лингвистикалық ерекшеліктері

Презентация қосу

Аударма үрдісінің
лингвистикалық
ерекшеліктері
ЖОСПАР

1. Аударма және лингвистика;
2. Аудармашылық лингвистика
(абдукция);
3. Сөйлеу әрекеттері (индукция);
4. Аудармашы және сөйлеу
актілерінің теориясы.
Латынша аударманы басқа
жеткізу түрлерінен, мысалы
translation studii – «білімді
жеткізу, «передача знаний»
және translation imperii,
«билікті жеткізу», «передача
власти» ажырату үшін
«тілдерді жеткізу» translatio
linguarum, «передача
языков») деген ұғымды
қолданған.
Сабақта да, баспада да ең бірінші тіл мәселелері аударманы талдағанда
қарастырады.

Аударма жасай білуді сол тілде оқып, шет тілді түсінудің жетілген
формасы деп қарастырған.

Аударма теориясы салыстырмалы әдебиеттанудың,
қолданбалы лингвистиканың, филологияның арнайы бөлімі деп
саналған.
Аударма теориясының Цицерон кезінен б.з.д. І ғ. бері тарихи негізгі м әселесі-
мәтінді лингвистикалық бөлшектеу, яғни аударманың негізгі бірлігі қандай
болу керектігі.

Сөз тіркес, сөйлем болса,
Сөз болса, онда аударма
онда еркін, мағыналық
сөзбе-сөз болады,
аударма пайда болады.

Аудару өнеріне оқыту басқа тілдегі тұтас мәтіннің, сөз
тіркесінің, сөздің мағыналарын жеткізу айналасында
қарастырылады.
Қазіргі заманның белгілі аударма теоретиктері – Дж. К. Кэтфорд,
Корней Чуковский, Валентин Гарсия Йебра, Юджин А. Найда, Жан-
Поль Вине және Жан Дарбельне, Питер Ньюмарк, Бэзил Хэйтим және
Иан Мэйсон- бұлар лингвисттер, сондықтан көп жағдайда тіпті
тұтасынан аударма тілмен жұмыс деп танылады.

Лингвистика өзінің бүкіл даму тарихында тек қана
аударманың эквиваленттілігінен басқа кезкелген
аударманың сенімділігіне қатысты. Соңғы уақытта
лингвист–аударматанушылар эквиваленттіліктің тар
аясынан шыға бастады.
Сабақта да, баспада да ең бірінші тіл
мәселелері аударманы талдағанда
қарастырады. Аударма жасай білуді сол тілде
оқып, шет тілді түсінудің жетілген формасы
деп қарастырған. Аударма теориясы
салыстырмалы әдебиеттанудың,
қолданбалы лингвистиканың,
филологияның арнайы бөлімі деп саналған.
Аудару өнеріне оқыту басқа тілдегі тұтас
мәтіннің, сөз тіркесінің, сөздің
мағыналарын жеткізу айналасында
қарастырылады.
Жұмыстың бұл бөлігі
аудармашыға ұнаса да, Ақшалай пайда жоқ болса да, кейбір
ұнамаса да айналасуы керек, себептер іздестіруге мәжбірлейді:
бұнысыз бұл мамандықта А аудармашы этикасы, кәсіби
жұмыс істеуге болмайды. ынталану аударманы дұрыс,
Себебі аудармашы жұмысында эквивалентті жасауға итереді
сөзге сағаттық жұмысқа Б Өз жұмысына кәсіби мақтаныш,
қанша төлесе сонша төлейді, рухани қанағаттану
дұрыс сөз іздеу үшін Аудармашы сөйлеу әрекеттерін
материалдық ынталандырма өзгертумен айналысады.
жоқ.
Түпнұсқа тілін пайдаланып, алғашқы
мәтіннің авторы сөйлеу әрекеттерін
жасайды, ал аудармашының жұмысы, аудару
тілін пайдалану арқылы, белгілі сөйлеу
әрекеттерін жасау. Жұмыс барысында сөйлеу
әрекеттері түбегейлі өзгеріске ұшырайды.
Бұл өзгерістер шексіз әр түрлі сияқты
көрінеді, тіпті оларды стереотипке келтіру
мүмкін еместей көрінеді. Әр сөзді, сөз
тіркестерін не сөйлемдерді жеке-жеке қарап,
ойластырып, таразылап, айтылуына,
естілуіне терең талдау жасау керек.
Назарларыңызға
рахмет!

Ұқсас жұмыстар

АУДАРМА КӘСІБІНІҢ ЛИГВИСТИКАЛЫҚ ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ

Аударма үрдісінің лингвистикалық ерекшелігі

Аударма кәсібінің лингвистикалық қырлары

Аудармашының лингвистикалық ерекшеліктері

Аудармашыға нұсқау

Аударма кә сібінің лингвистикалық ерекшеліктері

Аударма сапасына қойылатын талаптар

АУДАРМА КӘСІБІНІҢ ЛИНГВИСТИКАЛЫҚ ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ

АУДАРМА СӨЗДІК

Медицина тақырыбындағы мәтіндерді аудару ерекшеліктері

Пәндер