Кәсіпкерліктің даму тарихы

Презентация қосу

Кәсіпкерліктің даму
тарихы

Орындаған: Кеңесханов Р.З.

Тексерген: Алимжанова А. М.
Жоспар:

1) Кәсіпкерлік және даму кезеңдері.
2) Кәсіп және кәсіпкер
3) Кәсіпкерлік қызметтің субъектілері мен
объектілері
4) Қазақстандағы кәсіпкерліктің даму
тарихы.
5) Кәсіпкерлік шет елдерде және
Қазақстанда.
Кәсіпкерлік терминін алғашқы рет
ағылшын экономисі – Ричард Контильон
(1650-1758жж) енгізді.
Кәсіпкерліктің даму тарихы 4 бағытта дамыды:
1 – бағыт. Кәсіпкерлікті тәуекелдікпен байланыстырды. Бұл бағыттың негізін салушысы
болып француз экономисі – Ричард Контильон болып саналады. Ол мынадай шешімге
келеді: «Кәсіпкер болашақтағы мүмкіндіктерді болжап, өзіне табыс табу мақсатында
мүмкіндіктерді жүзеге асырады. Сұраныс пен ұсыныс қатынасын ескере отырып, кәсіпкер
тауарды арзан бағаға сатып алып, қымбат бағаға сатады».
2 – бағыт. Ж. Сей мен А. Маршалдың көзқарастарымен байланысты. Олардың ойынша
өндірістік факторлардың бірі рационалдық комбинацияны жүзеге асыру және қалыпты
кәсіпкерлік табыс табу.
3 – бағыт. Кәсіпкерлік теориясын құрудағы негізгісі мен перспективалық бағыт. Бұл
бағыттың негізін салушы Шумпеттер. Егер шаруашылық субъектілері жаңа
комбинацияны жүзеге асырмаса, ол кәсіпкер болып саналмайды. Кәсіпкерлік
функцияларын мынадай адам ғана жүзеге асыра алады. Егер ол сезімтал, иновациялық
өзгерістерге икемді адам болса, жаңалықты таба білетін, оның нәтижесін тиімді қолдана
білетін тұлға.
4 – бағыт. Бұл бағыттың негізін салған адамдар П. Дюркер, В. Санто олар кәсіпкерлікті
менеджментпен тығыз байланыстырады. Кәсіпкерлік пен менеджмент бірін-бірі
толықтырып тұрады және құрамдас бөлігі болып табылады. Менеджмент көбінесе
кәсіпорынның қызмет көрсету саласына көп көңіл бөледі және кәсіпкерліктің басқару
стилін нығайтады.
2.Кәсіп және кәсіпкер
• Кәсіпкерлер деп жаңалық
енгізуді жүзеге асыратын жаңа
тәсілді қолданатын шаруашылық
субъектілерді айтамыз.
«Кәсіпкер» ұғымы кәсіпкерлік іс
ұғымымен қатар жүреді.
Кәсіпкерлік іс дегеніміз өндіріс,
қызмет көрсету, жұмыс орындау
сияқты шаруашылық және басқа
да істе пайда түсіру мақсатымен
жеке адамдардың кәсіпорындар
немесе ұйымдардың заң жүзінде
жүзеге асыратын ісі. Кәсіпкерлік
істің субъектілері жеке
адамдарда әріптестердің
бірлестігі де бола алады.
• Кәсіпкерлік істің субъектісі
ретінде жеке адамдар, жеке
немесе жанұялық
кәсіпорындарды ұйымдастыру
арқылы бола алады.Мұндай
кәсіпкерлер өз еңбегінің
шығынымен ғана шектеледі.
3) Кәсіпкерлік қызметтің субъектілері
мен объектілері
Кәсіпкер тауарлар өндіреді, содан соң оларды сатады. Осыған орай, кәсіпкерлік өндірістік,
коммерциялық, қаржылық, делдалдық және сақтандыруболып бөлінеді. Осылардың әрбір формасы
өзіндік ерекшелігі, өзгешелігі, демек өзіндік технологиясы болады.Кәсіпкерлік қызметтің
субъектілері мыналар болып табылады:
- Қазақстанның азаматтары;
- Шетел мемлекеттерінің азаматтары;
- Адамдардың бірігуі (кәсіпкерлер ұжымы, біріккен серіктестер, акционерлік қоғамдар,
шаруашылық ассоциациялары, қожалықтар, әр түрлі бірлестіктер, корпорациялар т.б.).

Өндірістік кәсіпкерлікке – тұтынушылардың кейіннен сатып алуына тиісті өнім өндіру, жұмыстар
жүргізу және қызмет көрсету, жинау, өңдеу және ақпарат беру, рухани құндылық жасау тағы
тағыларға бағытталған қызметтер жатады. Өндірістік кәсіпкерліктің мүдделілік өрісі едәуір түрліше
және оны іске асыру үшін қаржылық және материалдық ресурстар, ал кейде олар көп мөлшерде
қажет болады. Өндірістік кәсіпкерлік қызметінің нәтижесі мол өнім өндіру және оны сату мүмкіндігі
болып табылады.

Коммерциялық кәсіпкерлікке – қызмет түрін сипаттайтын, оның мазмұнының мәнін айқындайтын
тауар-ақша қатынастары, тауар-айырбастау операциялары жатады. Мұның өндірістік кәсіпкерліктен
айырмашылығы – мұнда өнім өндіруге – байланысты өндірістік ресурстарды қамтамасыз ету
қажеттілігі тумайды. Технологияның бастапқы сатысы ретінде, не сатып алу, нені қайта мәселелерді
іске асыру, ең алдымен тауар бағасының өткізу бағасы жағдайында көтерме сатып алу бағасы
елеулі жоғары болуы керек екеніне сүйену қажет.
Қазақстандағы кәсіпкерліктің
даму тарихы
Кәсіпкерлік шет елдерде және
• Қазақстанда
Кәсіпкерліктің қалыптасуы және даму шарттары.
Кәсіпкерлік ұғымын зерттеуге алғашқы ден
• Кәсіпкерлік қызметін бұрынғы кеңес одағы
кезінде 1987жылы қабылданған
қойғандар «саяси экономияның» ғылымы ретінде «СССРазаматтарының жеке еңбек қызметі
қалыптасуының іргесін қалаған физиократия туралы» заңды алғаш рет ресімилендірді.
мектебінің өкілдері болады. Аталмыш мектебінің Кейінірек 1988-1991жылдары жалға беру
негізін салушы Ф.Кэне (1694-1774), өнім өндіруші бірлескен кәсіпорындармен банк қызметі
фермерлерге әр қашан жоғары баға беріп туралы заңдар экономикалық жағдайды
отырған. Физиократтардың пайымдауынша, біршама ырықтандырады. Кәсіпкерлік-
жерді жалға алып, ауыл шаруашылығы өнімдерін қызметтің ерекше бір түрі ғана емес. Бұл
өндіруші кәсіпкер – шаруа қоғамдық тағыда белгілі стиль және тәртіптің типі
саудагерлікте басты роль атқарады. Бұл ғылыми ,жинақтап айтсақ үлкен бастама дәстүрден
бағытты француздік мемлекеттік қайраткері, әрі тыс шешімдерді іздестіру тәуекелге бару,
экономисті А.Тюрго (1721-1781) жалғастырған. Ол іскерлік қызметтің орын алар жері, ең
кәсіпкерлерді үш топқа бөлді: өнім өндіруші алдымен кәсіпорын. Кәсіпкерлік дегеніміз
(жерді жалға алушылар), меншік иелері (жерді азаматтармен бірлестіктердің мүлікті
жалға берушілер) және өнім өндірмейтіндер (осы жауапкершілікпен тәуекел ету негізінде
жұмысқа қатысушы қалған адамдардың іске асырылатын,жоғары табыс алуға
барлығы). Соңғы топты А.Тюрго тағы да екі топқа бағытталған шығармашылық дербес іс
бөлді: а) кәсіпкер-мануфактурашылар, фабрика әрекеттері.
басшылары және қарапайым қолөнершілер.

ДАМУ
ҮСТІНДЕ

ІСТЕ ДА
Д ЕН АМУ
ІЗ ІД
Д
ЕН

Ұқсас жұмыстар

Кәсіпкерлік және оның даму тарихы

КӘСІПКЕРЛІК – ШАРУАШЫЛЫҚ ЖҮРГІЗУДІҢ ӘДІСІ

Кәсіпкерлік ұғымы және даму тарихы

Экономикадағы кәсіпкерліктің мәні

Кәсіпкерліктің даму эволюциясы

Кәсіпкерлік қызметтің экономикалық және әлеуметтік мақсаттары

Кәсіпорын пен шағын бизнестің айырмашылығы

Кәсіпкерліктің мәні және шығу тарихы

Қазақстан Республикасы кәсіпкерлігін мемлекеттік қолдау. Кәсіпкерлікті қолдаудың нормативті- құқықтық базалары

Кәсіпкерлік мәні, түсінігі, негізгі түрлері және ұйымдастырушылық нысандары

Пәндер