Төмен қосындылы құрылыс болаттары. Арматуралық болаттар




Презентация қосу
СЕМЕЙ қаласының ШӘКӘРІМ атындағы
МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ

Тақырыбы: Төмен қосындылы құрылыс
болаттары. Арматуралық болаттар.

{ Орындаған: Дюсембинова М.У
Тексерген: Тілеуғали Е.Т
Топ: ХН-221
Болат дегеніміз – темірдің, көміртектің ,
рудадан қалған қоспалардың және қоспалы
қосымшалардың қорытпасы.
Болаттың химиялық құрамы әр түрлі
қосымшалардың және қоспалардың мөлшері
процентпен сипатталынады.
Көміртек– аққыштық шекті және беріктікті ұлғайтады, бірақ
дәнекерлену және пластикалық қасиеттерін төмендетеді,
сондықтан МК аз көміртекті болаттар қолданылады. Болаттың
құрамына арнайы легирлену қосымшаларды енгізеді, олар
болаттардың қасиеттерін жақсартады. Мысалы:
Кремний (С) – беріктігін ұлғайтады, бірақ төзімділігін
дәнекерлену қасиеттерін және соққы тұтқырлығын төмендетеді.
Кремнийдің жағымсыз әсері марганең (Г) қосымшаның көп
мөлшерімен басылады (төмендетеді).
Марганец (Г) - ұлғайтады, пластикалық қасиеттерін төмендетеді;
Мыс (Д) – беріктікті, коррозияға төзімділігін ұлғайтады;
Алюминий (Ю) – соққы тұтқырлығын ұлғайтады, фосфордың
жағымсыз әсерін төмендетеді;
Азот (А) – легирлеу элементтермен қосыла болаттың
механикалық қасиеттерін жақсартады;
Легирлеу қосымшалар – никель (Н), ванадий (Ф), вольфрам (В),
молибден (М), титан (Т), бор (Р) азкөміртекті болаттардың
беріктігін және механикалық қасиеттерін жақсартады.
Химиялық  құрамы 
бойынша  жіктелуі
Көміртекті  Қоспалы
Құрамындағы  деп  талап  етілген
көміртекке  қасиеттерді  беру 
байланысты  үшін құрамына 
арнайы 
қасиеті  бар 
элементтер  
болатты көміртект енгізіліген 
ті  деп  атайды. болаттарды 
айтамыз.  
 
Болаттар  құрамындағы  
көміртегі 
  бойынша 
төмен  көміртекті (0,25%-ға дейін)
орта  көміртекті (0,25 – 0,6%) 

жоғары  көміртекті (0,6%-дан аса)

болып  бөлінеді.
Қоспалы болаттарды енгізілген
қоспалаушы  элементтрдің  саны
бойынша үш  топқа  бөледі: 

төмен  қоспалы(2,5%-ға  дейін)
орташа  қоспалы(2,5-10%-ға  дейін)   

жоғары  қоспалы(10% аса).    

Енгізілген  элементтерге  байланысты 
болаттарды  —  хромды,   марганецті,  
хромникельді   деп  бөледі. 
Белгіленуі бойынша жіктелуі.
Белгіленуі бойынша болаттарды құрылымдық, құралдық, арнайы
қасиеттері бар арнайы белгіленудегі болаттар деп бөледі.
Құралдық болаттар(ГОСТ 1435-74) өлшеуіш және кескіш
аспаптарын, штамптарын жасауда пайдаланылады.
Кесу аспаптары үшін болаттар жоғары қаттылыққа, тозуға
төзімділікке және жылуға төзімділікке ие болуы керек.
Өлшеуіш аспаптары үшін болаттар қатты , тозуға төзімді және
ұзақ уақыт аспаптың өлшемдерін және пішіндерін сақтау
керек.
Штамптарға арналған болаттар жоғары температура
жағдайында да сақталатын механикалық қасиеттерге, сонымен
қатар, қыздыру және салқындату барысында пайда болатын
жарықшалардың түзілуіне қарсы төзімділікке ие. Мысалы:К7,
К8Г, К9, К10, К11, К12, К13.
Арнайы құрылымдық болаттар коррозиялы, қыстық төзімділікке,
беріктікке ие қоспалы болаттар. Хром немесе никельді енгізу
болаттарға антикоррозиялық касиет береді.
Жоғары температураға төзімділерге алюминий, хром, кремнийі
бар болаттар жатады. Ал жоғары температураға беріктілер
құрамында хром, никель, молибден, кремнийі бар болаттар
жатады.
Төменгі қоспаланған кұрылыстық болат .
Төменгі көміртекті болаттарға 2-3%-дай тапшы емес қоспалаушы
элементтер қосады. Болат ферритін марганец ж әне (немесе)
кремниймен қоспалау арқылы беріктендіреді. Б ұлар ға марганецті
14Г, 19Г, 09Г2 және т.б. марганецкремнийлі 09ГС, 12ГС, 10Г2С1
және т.б. болаттар жатады. Марганецкремнийлі болаттарды ң
марганецті болаттармен салыстырғанда, беріктік қасиеттері
жоғары, бірақ пластикалық қасиеттері төмендеу.
Болаттар негізінен қалыпты к үйге ж ұмсартудан кейін ж әне

сирегірек ыстықтай өңделген күйде химия өнеркәсібінде, к өпір,
вагон және кеме жасау саласында қолданылады. Болатты ң
механикалық қасиеттерін термиялық өңдеу ар қылы жа қсартады.
Төменгі қоспаланған болаттар көміртекті болаттармен
салыстырғанда, онша қымбат емес, механикалы қ қасиеттері
жақсы, суыққа төзімділігі жоғары, механикалы қ ескіруге
бейімділігі төмен, пісірілгіштігі тәуір, тозуға ж әне коррозия ға
төзімділігі жоғары.
Төмен қоспалы болаттар.
Төмен легірленген құрылыс болаттары көміртекті болаттармен
салыстырғанда жоғары беріктікке және төмен морт отпрыскғыштыққа
ие болады, олды қолдану құрылыс конструкцияларының массасын
төмендетеді және сенімділігін арттырады (09Г2, 09Г2С, 15ГФ, 15Г2СФ,
15ХСНД). Беріктік қасиеттерінің шегіне байланысты (беріктіктің
негізгі көрсеткіші ретінде аққыштық шегін sт қабылдайды) аз
легірленген құрылыс болаттарын жоғарлатылған беріктігімен (sт <
400 МПа) және жоғары берік (sт = 450 – 750 МПа) болаттар деп бөлуге
болады. Аз перлитті болаттардың құрамында көміртегі мөлшері аз
(0,10% дейін) болады, нәтижесінде бұл болаттардың құрамында
перлиттің мөлшері азаяды. Ол болаттың соққы тұтқырлығының
жоғарлауына, суықтай отпрыскғыштық шегінің төмендеуіне ,және
пісірілгіштіктің жақсаруын тудырады (мысалы, 09ГФБ болаты
құрамында 0,09 % С). Аз көміртекті бейнитті болаттар қатты
суытылған аустениттің жоғары тұрақтылығына ие болады. Илемдеу
температурасынан төмен салқындатқан кезде аустенит инелі феррит
пен аз көміртекті бейнитке ыдырайды. Мұндай болаттарға 08Г2МФБ ~
0,08 % С; ~1,6 % Мn; ~0,2 % Мо; 0,06 % V; 0,05 % Nb). жатады.
Арматуралық болаттар. Олар 7 класстан тұрады
арматуралық болат А1 - дөңгелек профильді ; А -II
…А – VI – периодты
Арматуралық
профильді( ол бетонмен
Кескіннің диаметрі,
жақсы бірігу Болаттың таңбасы 
болаттың класы мм  үшін).
 Ст3кп, Ст3пс,
 A-I (А240)  6-40
Ст3сп
 10-40  Ст5сп, Ст5пс
 A-II (А300)
40-80 18Г2С
 10-32
 Ас-II (Ас300)  10ГТ
(36-40)
 6-40  35ГС, 25Г2С
 A-III (A400)
6-22 32Г2Рпс
10-18
(6-8)  80С
 A-IV (A600)
 10-32 20ХГ2Ц
(36-40)
 10-32
 A-V (А800) (6-8)  23Х2Г2Т
(36-40)
 22Х2Г2АЮ,
 А-VI (А1000)  10-22
22Х2Г2Р, 20Х2Г2СР
Мынадай жайттарға байланысты арматураны келесі кластарға
бөледі:
• механикалық қасиеттерге - беріктік класы байланысты (бір шаршы
милиметрге қатысты ньютондармен белгіленген ағыстың шартты
немесе физикалық шегінің белгіленген стандартты нормаланған
мағынасы);
• пайдалану сипаттамаларына байланысты - пісірілетін (әріпсаны С),
тоттануға төзімді, жарылуға қарсыБолаттың
Арматуралық болаттың класы
(әріпсаны К).
таңбасы 

 Ат400С Ст3сп, Ст3пс 
 Ат500С  Ст5сп, Ст5пс
 Ат600  20ГС
 Ат600С  25Г2С, 35ГС, 28С, 27ГС
 Ат600К  10ГС2, 08Г2С, 25С2Р

 20ГС, 20ГС2, 08Г2С, 10ГС2, 28С,
 Ат800
25Г2С, 22С, 35ГС, 25С2Р, 20ГС2

 Ат800К  35ГС, 25С2Р
 Ат1000  20ГС, 20ГС2, 25С2Р
 Ат1000К  20ХГС2
 Ат1200  30ХС2
Пайдаланылған
әдебиеттер
http://ref365.ru/ref_085ce9ad73245
3472a540a45f53cae0a.html
http://bigox.kz/legirlengen-bolattar/
http://www.uralpsk.kz/info_armatura_a3_
a1.html

Ұқсас жұмыстар
Көміртек пен басқа тұрақты қоспалардың болаттар қасиеттеріне тигізетін әсері
Қыздыру элементтеріне арналған
Құрылыс болаттар
Болат
Темірбетон конструкцияларының арматурасы
Темірбетон арматурасы
ТІСТІ БІЛІК
Алюминий қорытпалары
Болаттың тотығу дәрежесі
ЖҮК КӨТЕРГІШ МЕХАНИЗМ
Пәндер