Психологиялық зерттеудегі тәжірбиеші мен зерттеуші ролі

Презентация қосу

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ
МИНИСТРЛІГІ СЕМЕЙ ҚАЛАСЫНЫҢ ШӘКӘРІМ АТЫНДАҒЫ
МЕМЕЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ

Психологиялық зерттеудегі тәжірбиеші
мен зерттеуші ролі

ОРЫНДАҒАН :ТЕМІР
ДИАНА
ТОП: П-407
ПӘН: ПРАКТИКУМ
Жоспар:

1. Психологияның зерттеу әдістері туралы жалпы түсінік
2. Психологиялық зерттеулердің негізгі әдістері
3. Психологияның зерттеулерге қойылатын талаптар
4. Зерттеу бағдарламасын талдау
5. Эмперикалық объектілерді анықтау
Психологияның басқа ғылымдар сияқты өз әдістері бар.
Ғылыми зерттеулердің әдістері – практикалық ұсыныстарды
шығару және ғылыми теория құру үшін керекті мәліметтер
алынатын тәсілдер мен құралдар. Әрбір ғылымның дамуы
көбнесе пайдаланылатын әдістердің жетілгендігіне және
олардың қаншалықты сенімді екендігіне байланысты. Мұның
барлығы психологияға  да  қатысты.
Психология зерттейтін құбылыстардың күрделілігі мен
көптүрлілігі ғылыми танымға қиындығы соншалықты,
психологиялық ғылымның жетістіктері тек осы әдістерге
байланысты болған. Психология жеке ғылым ретінде тек ХІХ ғ
ортасында бөлінді, сондықтан ол философия, математика,
физика, физиология, медицина, биология және тарих сияқты
ңескің ғылымдардың әдістеріне сүйенеді. Сонымен қатар
психология информатика және кибернетика секілді жас
ғылымдардың әдістерін пайдаланады.
Кез келген дербес ғылымның өзіне ғана тән әдістері бар екенін атау керек.
Ондай әдістер психологияда да бар. Олардың барлығы екі негізгі топ қа б өлінеді:
субъективті және объективті
                    Психологиялық зерттеулердің негізгі әдістері.

СУБЪЕКТИВТІ ОБЪЕКТИВТІ

Бақылау
Тесттер
өзін бақылау, сыртқы, Объективті
еркін, стандартты Жобалы
қосылған
Экперимент
Табиғи
Сауал Зертханалық
Ауызша, жазбаша, еркін
стандартты Моделдеу

Тест техникалық
Саулнама-тест математикалық
Тапсырма-тест кибернетикалық
логикалық
Субъективті әдістер сыналушылардың өз-
өзін бағалауына немесе олардың өзінше
есептеріне, сондай-ақ  кейбір құбылыстарға
сыналушылардың айтқан пікіріне немесе
алынған ақпараттарға негізделеді.
Психология дербес ғылым саласына
айналғаннан бері субъективті әдістер
бірінше кезекте дами бастады және қазірде
жетілу үстінде. Бақылау, өз-өзін бақылау
және сауалнама психологиялық
құбылыстарды зерттеудің алғашқы әдістері
еді.
Психологиялық зерттеулердің объективтілігіне қойылатын
жалпы талаптарға мыналар жатады:
1.Объективтік психологиялық зерттеулер қағидасы зерттеу
пәні ерекшеліктеріне тәуедлік көптеген әдіснамалық
құралдарымен іске асады. Оны былай түсіну керек: психика,
сана, ішкі және сыртқы көріңістердің бірлігінде зерттеледі.
Осыған байланысты бұл қағиданың талаптары бойынша кез
келген психикалық құбылыстар сыртқы себептер мен ішкі
жағдайлардың бірлігінде қаралыстырады. Психологияның
негізгі қағидаларының бірі - детерминизм қағидасын
(психикалық құбылыстардың себептік тәуелділігі) іске асыру
психологиялық зерттеулерді объективтік принципке сәйкес
құру болып табылады. Объективтік қағида адамды іс-әрекет
үрдісінде зерттеуді талап етеді, сондықтан да адамның
психикалық ерекшеліктерін оның қылықтары бойынша
бағалауға болады. Объективтік қағида зерттеулерде
қолданылатын әдістер және зерттеушінің көзқарасын алынған
нәтижелерге әсер етуін талап етеді.
2.Психикалық құбылыстарды даму үстінде зерттеу.
Психолгиялық зерттеулерді құрудың негізгі
қағидасы психикалық құбылыстарды даму үстінде
зерттеу болып табылады. Объективтік дүние әр
уақытта қозғалыста және өзгерісте болады,
сондықтан да оны бейнелеу өзгеріссіз, қозғалыссыз
болуы мүмкін. Егер де психикалық құбылыстар
үздіксіз өзгеріп, дамып отырса, ондай жағдайда жан-
жақты байқауға бағытталған кез келген зерттеулерді
құру міндетті түрде қарастырылуы қажет.
Психикалық құбылыстарды даму барысында
зерттеуде адамдардың тек психикалық сапаларын
анықтау жеткіліксіз, сонымен қатар психикасының
қалыптасқан және ерекшелігін талап етеді.
3.Жеке тұлғаны талдау-жинақтау түрінде зерттеу әрбір
адамның психологиялық келбетінде барлық адамдарға тән
жалпылық,даралық қасиеттермен сипатталады.. Адамды
талдау тұрғысынан зерттеу жеке тұлғаны әр түрлі өмір
жағдайлары мен іс-әрекетте психиканың элементтерін
тануға көмектеседі, ал жинақтау-барлық жекелеген
құбылыстардың өзара байланысын анықтауға мүмкіндік
береді. Жеке тұлғаның психологиялық үрдістерін, дара
психологиялық ерекшеліктерін зерттей отырып,
психология әр түрлі зерттеу әдістерін қолданады.
Психиканы объективтік тұрғыдан зерттеу жоғарғы жүйке
қызметтінің физиологиялық заңдарын білуді ұсынады.
Психологияның әдістері психикалық құбылыстарды
зерттеуге объективтік тұрғыдан қарауды қамтамасыз ету
ғана емес, тұлғаның психикалық үрдістері мен қасиеттері
не үшін және қалай пайда болады, дамиды және
өзгерістерге ұшырайды?
4.Психология әдістері тәжірибемен тығыз
байланыста болуы қажет, демек,
практикалық міндеттерді шешу үшін
пайдалы. Мәселен, баланың психикалық
дамуын зерттеу үшін оның психикалық
дамуының негізгі заңдылықтарын,
ерекшеліктерін анықтап алу керек, жан-
жақты зерттеудің негізінде мектеп пен
отбасындағы баланың оқыту және тәрбие
беру үрдісін одан әрі жетілдірудің тиімді
тәсілдерін белгілеу.
Пайдаланған әдебиеттер тізімі:
1)Жарықбаев Қ. Психология (оқулық). Алматы,
«Білім», 1993ж 12 -19   бб.
2)Намазбаева Ж. И. Психология. Алматы, 2005.

Ұқсас жұмыстар

Ғылыми зерттеулердегі пациенттердің ролі. Пациент құқығы

Педагогика тарихында қолданылатын диалектикалық әдіс

Психологиялық зерттеудің әдістемесі

Дәрігердің беделділігінің маңызды критериі - көшбасшы тұлғаның үкімділігі емес, медициналық ұжымның жұмысын жолға қоя білу қабілеті

Әлеуметтанулық зерттеу бағдарламасын құру

Психологиядағы ғылыми зерттеу әдістері

Психолингвистиканың қысқаша тарихы

Сапалық зерттеудің мәліметтерінің нәтижелерін рәсімдеу

Балалар психология пәні. Міндеттері мен жалпы мәселелері. Балалар психикасының даму заңдылықтарын зерттеу әдістері

ПСИХИКАЛЫҚ ДАМУДЫҢ ТЕЖЕЛУІНІҢ ЗЕРТТЕЛУ ТАРИХЫ

Пәндер